ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων από την 1η Ιανουαρίου και για την Ελλάδα
Η Επιτροπή επανεντάσσει την Ελλάδα στον κατάλογο των χωρών με «εμπορεύσιμους κινδύνους»
Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος στήριξης της σταθερότητας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας τον Αύγουστο 2018, την πλήρη ενσωμάτωσή της στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και τη συνεχιζόμενη υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να επανεντάξει την Ελλάδα στον κατάλογο των χωρών με «εμπορεύσιμους κινδύνους» για βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων από την 1η Ιανουαρίου 2020.
Οι εξαγωγικές πιστώσεις δίνουν τη δυνατότητα σε αλλοδαπούς αγοραστές αγαθών ή/και υπηρεσιών να αναβάλουν την πληρωμή. Η αναβολή της πληρωμής συνεπάγεται πιστωτικό κίνδυνο για τους πωλητές/εξαγωγείς, έναντι του οποίου αυτοί ασφαλίζονται συνήθως με ασφαλιστές του ιδιωτικού τομέα (πράξη αποκαλούμενη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων).
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του 2012 για τη βραχυπρόθεσμη εξαγωγική πίστωση, η οποία έχει τεθεί σε ισχύ από το 2013, το εμπόριο εντός των χωρών της ΕΕ (και ορισμένων χωρών εκτός ΕΕ που απαριθμούνται στο παράρτημα) με μέγιστη περίοδο κινδύνου έως δύο ετών συνεπάγεται εμπορεύσιμους κινδύνους και δεν θα πρέπει, κατ’ αρχήν, να ασφαλίζεται από το κράτος ή από ασφαλιστές υποστηριζόμενους από το κράτος. Με άλλα λόγια, δεδομένου ότι οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες παρέχουν αυτό το είδος ασφάλισης, το κράτος δεν χρειάζεται να παρεμβαίνει και να προσφέρει παρόμοιο προϊόν. Ωστόσο, λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης και της έλλειψης ασφαλιστικής ικανότητας για τους πιστωτικούς κινδύνους που σχετίζονται με τις εξαγωγές στην Ελλάδα, η Επιτροπή αποφάσισε το 2013, επίσης βάσει στοιχείων από δημόσιες διαβουλεύσεις, να αποσύρει την Ελλάδα από τον κατάλογο των χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους και να θεωρήσει τους κινδύνους από βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων προς την Ελλάδα προσωρινά «μη εμπορεύσιμους».
Η απόφαση αυτή παρατάθηκε πολλές φορές και η τελευταία τροποποίηση λήγει στο τέλος του 2019. Η Επιτροπή έχει πραγματοποιήσει δημόσια διαβούλευση με την οποία κάλεσε τα κράτη μέλη, τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλισης πιστώσεων και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τη διαθεσιμότητα ιδιωτικής ασφάλισης πιστώσεων για εξαγωγές προς την Ελλάδα. Με βάση τα αποτελέσματα της διαβούλευσης και λαμβάνοντας υπόψη τους σχετικούς οικονομικούς δείκτες, ιδίως τις αξιολογήσεις του δημόσιου χρέους της Ελλάδας και τις επιδόσεις του εταιρικού τομέα, η Επιτροπή αποφάσισε να επανεντάξει την Ελλάδα στον κατάλογο των χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους και να τροποποιήσει αναλόγως την ανακοίνωση. Αυτό σημαίνει ότι, από την 1η Ιανουαρίου 2020, οι βραχυπρόθεσμοι πιστωτικοί κίνδυνοι για τις εξαγωγές προς την Ελλάδα θα θεωρούνται ως εμπορεύσιμοι ώστε να καλύπτονται από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.
Πρόκειται για άλλη μια ένδειξη της συνεχιζόμενης εξομάλυνσης στην Ελλάδα και βασίζεται στην πρόοδο που έχει σημειωθεί από την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Οι εξαγωγικές πιστώσεις δίνουν τη δυνατότητα σε αλλοδαπούς αγοραστές αγαθών ή/και υπηρεσιών να αναβάλουν την πληρωμή. Η αναβολή της πληρωμής συνεπάγεται πιστωτικό κίνδυνο για τους πωλητές/εξαγωγείς, έναντι του οποίου αυτοί ασφαλίζονται συνήθως με ασφαλιστές του ιδιωτικού τομέα (πράξη αποκαλούμενη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων).
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του 2012 για τη βραχυπρόθεσμη εξαγωγική πίστωση, η οποία έχει τεθεί σε ισχύ από το 2013, το εμπόριο εντός των χωρών της ΕΕ (και ορισμένων χωρών εκτός ΕΕ που απαριθμούνται στο παράρτημα) με μέγιστη περίοδο κινδύνου έως δύο ετών συνεπάγεται εμπορεύσιμους κινδύνους και δεν θα πρέπει, κατ’ αρχήν, να ασφαλίζεται από το κράτος ή από ασφαλιστές υποστηριζόμενους από το κράτος. Με άλλα λόγια, δεδομένου ότι οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες παρέχουν αυτό το είδος ασφάλισης, το κράτος δεν χρειάζεται να παρεμβαίνει και να προσφέρει παρόμοιο προϊόν. Ωστόσο, λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης και της έλλειψης ασφαλιστικής ικανότητας για τους πιστωτικούς κινδύνους που σχετίζονται με τις εξαγωγές στην Ελλάδα, η Επιτροπή αποφάσισε το 2013, επίσης βάσει στοιχείων από δημόσιες διαβουλεύσεις, να αποσύρει την Ελλάδα από τον κατάλογο των χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους και να θεωρήσει τους κινδύνους από βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων προς την Ελλάδα προσωρινά «μη εμπορεύσιμους».
Η απόφαση αυτή παρατάθηκε πολλές φορές και η τελευταία τροποποίηση λήγει στο τέλος του 2019. Η Επιτροπή έχει πραγματοποιήσει δημόσια διαβούλευση με την οποία κάλεσε τα κράτη μέλη, τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλισης πιστώσεων και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τη διαθεσιμότητα ιδιωτικής ασφάλισης πιστώσεων για εξαγωγές προς την Ελλάδα. Με βάση τα αποτελέσματα της διαβούλευσης και λαμβάνοντας υπόψη τους σχετικούς οικονομικούς δείκτες, ιδίως τις αξιολογήσεις του δημόσιου χρέους της Ελλάδας και τις επιδόσεις του εταιρικού τομέα, η Επιτροπή αποφάσισε να επανεντάξει την Ελλάδα στον κατάλογο των χωρών με εμπορεύσιμους κινδύνους και να τροποποιήσει αναλόγως την ανακοίνωση. Αυτό σημαίνει ότι, από την 1η Ιανουαρίου 2020, οι βραχυπρόθεσμοι πιστωτικοί κίνδυνοι για τις εξαγωγές προς την Ελλάδα θα θεωρούνται ως εμπορεύσιμοι ώστε να καλύπτονται από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.
Πρόκειται για άλλη μια ένδειξη της συνεχιζόμενης εξομάλυνσης στην Ελλάδα και βασίζεται στην πρόοδο που έχει σημειωθεί από την ολοκλήρωση του προγράμματος.