Οι ανατροπές του νέου ασφαλιστικού: Οι αυξήσεις στις συντάξεις, οι κερδισμένοι και η απόφαση για τα αναδρομικά

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 20.01.2020 11:02

Γιωργος Αυτιας

Το ολοκληρωμένο σχέδιο της κυβέρνησης για το νέο Ασφαλιστικό το 2020 περιλαμβάνει την πλήρη στήριξη των Ελλήνων συνταξιούχων και εργαζομένων σε 10 βασικά σημεία. Η φορολογική ελάφρυνση, η απόδοση των αυξήσεων, η επιστροφή των οφειλομένων και η ταχεία πληρωμή των συντάξεων προέχουν. Ακολουθούν ελεύθερες εισφορές και μείωση προστίμων για ανασφάλιστη εργασία. Σύμφωνα με τη δικηγόρο Ολυμπία Νικολοπούλου, θα ωφεληθούν όσοι έχουν βγει στη σύνταξη με τον Νόμο Κατρούγκαλου.

Εάν έχουν πολλά χρόνια ασφάλισης, θα έχουν αύξηση και θα λάβουν αναδρομικά από τις 4/10/2019 μέχρι και την αναπροσαρμογή της με τον νέο νόμο. Στους ωφελημένους συγκαταλέγονται και οι εν αναμονή συνταξιούχοι. Θα ευνοηθούν έτσι κι αλλιώς εάν έχουν πολλά έτη ασφάλισης και θα πάρουν μεγαλύτερη σύνταξη από ό,τι θα έπαιρναν μέχρι τώρα, όταν αυτή εκδοθεί. Θα αναπροσαρμοστούν προς τα πάνω και τα αναδρομικά της σύνταξης από τις 4/10/2019. Κερδισμένοι θα είναι και οι υποψήφιοι συνταξιούχοι με θεμελιωμένο δικαίωμα. Σε αυτή την κατηγορία, όσοι έχουν ήδη θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης θα πρέπει να περιμένουν για να δουν τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης μετά τις αυξήσεις.

Ανάλογα με αυτά θα αποφασίσουν αν θα παρατείνουν την ασφάλισή τους. Την ίδια στιγμή, μετά την απόφαση του ΣτΕ δρομολογούνται θετικές εξελίξεις. Κατά τον εργατολόγο Δημήτρη Μπούρλο, η ανταποδοτική έχει υψηλότερα ποσοστά, άρα αύξηση της σύνταξης. Τα ποσοστά αναπλήρωσης θα είναι τέτοια που θα οδηγούν στη βελτίωση της ανταποδοτικής σύνταξης για όσους αποχωρούν με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης.

Ο Νόμος Κατρούγκαλου δίνει σύνταξη ακόμη στο 107% του μέσου μισθού κάποιου, αν αυτός είναι χαμηλόμισθος με 550-600 ευρώ για 20 έτη ασφάλισης. Αντίθετα, ασφαλισμένος με μισθό άνω των 5.500 ευρώ με 40 έτη ασφάλισης θα πάρει σύνταξη κάτω και από το 50% των συντάξιμων αποδοχών του. Αυτό οριστικά και αμετάκλητα περνάει στο παρελθόν. Οι συντάξεις θα είναι αναλογικές των όσων καταβάλλει ο ασφαλισμένος, ώστε το σύστημα να καταστεί αναλογικότερο και δικαιότερο, αλλά και να δίδει κίνητρο παραμονής στην εργασία.

Τέλος, η μείωση του εισαγωγικού συντελεστή φόρου από το 22% στο 9% θα φέρει αυξήσεις σε άνω του 1.000.000 συνταξιούχους που λαμβάνουν χαμηλές συντάξεις. Και αυτό γιατί θα βρεθούν με αύξηση σε ετήσια βάση έως και 177 ευρώ. Κατά τον φοροτεχνικό κ. Αμπελιώτη, «η αύξηση αυτή θα είναι άμεση και καθολική για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ σε αρχική βάση και σε μικρότερη κλίμακα άνω των 10.000 ευρώ ετήσιου εισοδήματος, από την Πρωτοχρονιά του 2020».

ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ

Κατά τον καθηγητή Αλέξη Μητρόπουλο, πάνω από 500.000 Ελληνες συνταξιούχοι θα δουν αύξηση των συντάξεών τους. Το ΣτΕ αποφάσισε ότι είναι αντισυνταγματικές οι περικοπές του Νόμου Κατρούγκαλου σε συντάξεις άνω των 1.300 ευρώ κύριας και επικουρικής. Ετσι θα αυξηθούν 465.112 συντάξεις, κατά μέσο όρο κατά 52,5 ευρώ. Σε εφαρμογή της τελευταίας απόφασης του ΣτΕ, ο νέος ασφαλιστικός νόμος θα προβλέπει αυξήσεις σε 465.112 επικουρικές συντάξεις, που θα επανέλθουν στα επίπεδα προ του Νόμου Κατρούγκαλου.

Οι αυξήσεις θα δοθούν μετά την ψήφιση του νέου Ασφαλιστικού από τις αρχές του 2020, αλλά θα έχουν αναδρομική ισχύ από τις 4/10/2019, ημέρα έκδοσης της απόφασης. Οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ έχασαν το 50,7%, εκείνοι της πρώην Τράπεζας Πίστεως είχαν μείωση 55%, του ΝΑΤ είχαν μείωση 40,24%. Η απόφαση του ΣτΕ ορίζει νόμιμη κρατική ενίσχυση του ΕΤΕΑΕΠ σε έκτακτες συνθήκες για την αποφυγή ελλειμμάτων.

ΜΠΛΟΚΑΚΙΑ

Ο κύβος ερρίφθη! Πλέον θα ισχύει μία εισφορά όσων έχουν μπλοκάκι για πάνω από δύο εργοδότες. Ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, είναι σαφής: «Μία εισφορά στη δεύτερη κλάση και τέλος!» Ακόμη, σε ό,τι αφορά όσους απασχολούνται σε περισσότερους από δύο εργοδότες, θα συνεχίσουν να εκτιμώνται ασφαλιστικώς ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Τώρα, ο Ν. Κατρούγκαλου, όπως τονίζει η δικηγόρος Ολυμπία Νικολοπούλου, «υποχρεώνει εισφορές για κάθε εισόδημα με μπλοκάκι για καθέναν από τους εργοδότες.

Ο νέος νόμος θα προβλέπει, κατά Βρούτση, πληρωμή εισφορών μόνο για μία από τις τρεις και πάνω δραστηριότητες, με μία προϋπόθεση: Για να απαλλαγούν από εισφορές για την αμοιβή τους από τον 2ο, 3ο κ.λπ. εργοδότη, θα πρέπει να καταβάλλουν την β’ εισφορά των 252 ευρώ, δηλαδή το β’ επίπεδο, ενώ η κλίμακα θα κινείται από 210-566 ευρώ». Από την όλη εξέλιξη ευνοούνται όσοι πληρώνονται με μπλοκάκι από δύο και άνω εργοδότες.

Θα απαλλαγούν από εισφορές τουλάχιστον κατά 250 ευρώ/μήνα, τις οποίες κατέβαλλαν για την αμοιβή τους από κάθε εργοδότη που είχαν. Δηλαδή, ενώ με τρεις εργοδότες πλήρωνε κάποιος 525 ευρώ, τώρα θα πληρώνει μόνο 252 ευρώ. Ακόμη, όποιος έχει μπλοκάκι σε τέσσερις εργοδότες και καταβάλλει 700 ευρώ/μήνα (175 ευρώ/μήνα Χ 4) θα πληρώνει 252 ευρώ. Όφελος 448 ευρώ τον μήνα.

Όσοι πληρώνονται με μπλοκάκι σε μέχρι δύο εργοδότες θα μοιράζονται μαζί με αυτούς τις εισφορές τους (17,8% εργοδοτικές εισφορές επί των μικτών και 9% οι εργατικές εισφορές στις αποδοχές τους).

ΑΝΤΙΔΙΚΙΑ

Η πρώτη δίκη είχε το θετικό αποτέλεσμα της απόδοσης αναδρομικών από 10 Οκτωβρίου του 2019 και μετά στους συνταξιούχους που έχασαν πολλά χρήματα από τον Νόμο Κατρούγκαλου. Έτσι λοιπόν θα πληρωθούν εφάπαξ και ανά μήνα μόλις ψηφιστεί ο νέος ασφαλιστικός νόμος. Τι μέλλει γενέσθαι όμως για τα άλλα αναδρομικά, στα οποία είχαμε την αντιδικία ΕΦΚΑ και συνταξιούχων στη δίκη που πραγματοποιήθηκε στις 10 Ιανουαρίου, και για όσα θα λάβουν οι συνταξιούχοι μέσω της απόφασης του ΣτΕ από τις 4/10/2019;

Κατ’ αρχάς, σύμφωνα με πληροφορίες των «Παραπολιτικών», στην επίμαχη δίκη της 10ης Ιανουαρίου υπήρξαν δύο αντίπαλες περιοχές: ο ΕΦΚΑ και οι συνταξιούχοι. Ο ΕΦΚΑ τόνισε ότι «οι αξιώσεις από 1ης/1/2013 έως 16/9/2014 έχουν παραγραφεί». Ο ΕΦΚΑ στέκεται στην τελευταία αυτή απόφαση του ΣτΕ, που έκρινε συνταγματικό τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων στη βάση των ποσών που καταβάλλονταν στις 31/12/2014 και τονίζει ότι «οι περικοπές του 2012 κρίθηκαν έτσι έμμεσα συνταγματικές ακόμη και για το διάστημα πριν από την ψήφιση του νόμου, δηλαδή για την τριετία 1/1/2013- 11/5/2016. Με βάση την ίδια απόφαση της 4ης/10/2019 αποδεικνύεται πως η αντισυνταγματικότητα του 2015 προέκυψε για τυπικούς λόγους –έλλειψη εμπεριστατωμένης επιστημονικής μελέτης– και όχι για ουσιαστικούς.

Με βάση όλα αυτά, εκτιμά πως λύθηκε πλέον το ζήτημα της συνταγματικότητας για την περίοδο 1/1/2013 έως 11/5/2016, δηλαδή πριν από την ψήφιση του Νόμου Κατρούγκαλου. Οι συνταξιούχοι από την πλευρά τους επεσήμαναν ότι:

1. Παραβιάζεται το Σύνταγμα
2. Έγινε στέρηση νόμιμων περιουσιακών δικαιωμάτων.
3. Αιφνιδιαστική και βίαιη η μείωση.
4. Δεν υπήρξαν αντισταθμιστικά μέτρα.
5. Ήταν δυσανάλογες οι περικοπές.
6. Δεν υπήρξε αναλογιστική μελέτη.

1. Tα δέκα βασικά σημεία του Ασφαλιστικού

-Μείωση φόρου συντάξεων και μισθών
- Αύξηση ανταποδοτικής σύνταξης για ασφάλιση άνω των 30 ετών
- Αύξηση επικουρικών για συντάξεις άνω των 1.300 ευρώ
- Μηχανισμός στήριξης χαμηλών συντάξεων ποσού 1 δισ.
- Νέες επικουρικές για νέους εργαζομένους
- Απόδοση κύριας, επικουρικής, εφάπαξ μαζί
- Μεγαλύτερη σύνταξη σε συνταξιούχους που εργάζονται
- Μόνο μία εισφορά σε εργαζομένους με μπλοκάκι
- Ελεύθερη επιλογή εισφορών
- Αλλαγή στα πρόστιμα ανασφάλιστων

2. Οι αυξήσεις στις συντάξεις

30-40 έτη για παλαιούς και νέους με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης

3. Οι κερδισμενοι

Όσοι βγουν σε σύνταξη με 30 έτη ασφάλισης και άνω θα λάβουν αναδρομικά από 04.10.2019
Όσοι έχουν καταθέσει αίτηση με 30 έτη ασφάλισης και άνω
Όλοι οι παλαιοί συνταξιούχοι με 30 έτη ασφάλισης και άνω
Όσοι έχουν βγει από 13.05.2016 έως το 2019 με 30 έτη ασφάλισης και άνω

4. Νέες συντάξεις

-Κίνητρα παραμονής στην εργασία
-Αύξηση των συντελεστών από το 30ό έτος ασφάλισης
- Αυξημένοι συντελεστές κατά 2,5%-5%
-Μεγαλύτερα ποσοστά ανταποδοτικής
-Εξετάζονται οφέλη χωρίς αύξηση ορίων ηλικίας, αν παραμείνει ο εργαζόμενος έως τα 67 για πλήρη σύνταξη με λιγότερα από 40 έτη ασφάλισης ή έως τα 62 για πλήρη σύνταξη με 40 έτη ασφάλισης