Ψυχραιμία» ήταν η μονολεκτική απάντηση υψηλόβαθμου κυβερνητικού παράγοντα στην ερώτηση για το πού βαδίζουμε και, κυρίως, για το πόσο μεγάλη ζημιά μπορεί να προκαλέσει το νέο lockdown τους επόμενους μήνες.

Η αλήθεια είναι ότι όντως στις νευραλγικές υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών έχουν εκπονήσει εδώ και καιρό δυσμενή σενάρια για την εξέλιξη της υγειονομικής, άρα και οικονομικής, κρίσης, ωστόσο ουδείς είχε θεωρήσει πιθανό ένα τόσο βίαιο δεύτερο κύμα της πανδημίας, που υποχρεώνει σε αναθεώρηση επί τα χείρω ακόμα και αυτά τα δυσμενή σενάρια για τη φετινή ύφεση και το αρνητικό carry over στο 2021.

Το μόνο δεδομένο, επί του παρόντος, είναι μια νέα «τρύπα» τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ στο φετινό ΑΕΠ.

Το σχέδιο του Προϋπολογισμού θα πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή στις 21 Νοεμβρίου και, υπό άλλες συνθήκες, αυτές τις ημέρες θα γίνονταν κάποιες μικρές διορθώσεις σε σχέση με το προσχέδιο. Οι πληροφορίες αναφέρουν, όμως, ότι τα μεγέθη αναθεωρούνται σε καθημερινή βάση, έπειτα από αλλεπάλληλες συσκέψεις, και οι τελικές εκτιμήσεις θα «κλειδώσουν» ένα 24ωρο πριν δοθεί το «τυπωθήτω».

Το μόνο σίγουρο είναι ότι η φετινή ύφεση θα είναι διψήφια, με το πλέον δυσμενές σενάριο να προβλέπει 11%-12% - άγνωστο αν αυτό θα αποτυπωθεί έστω ως adverse scenario-, χωρίς να είναι ακόμη μετρήσιμο το μέγεθος της μεταφερόμενης ζημίας στην επόμενη χρονιά. Σύμφωνα, πάντως, με αρμόδιες πηγές, έχει ήδη ενεργοποιηθεί το plan B, που προβλέπει μέτρα στήριξης επιχειρήσεων - εργαζομένων έως τον Απρίλιο της νέας χρονιάς.

Δεδομένη, κατ’ αρχάς, θα πρέπει να θεωρείται ακόμα μία φάση επιστρεπτέας προκαταβολής, η οποία θα είναι η υπ’ αριθμόν 6. Η συνταγή θα είναι ανάλογη αυτής στην 4η και 5η φάση, δηλαδή ένα μεγάλο μέρος θα δοθεί ως επιχορήγηση και όχι ως δάνεια. Αναλόγως της ζημίας του νέου lockdown ανά κλάδο, θα διαφοροποιηθεί η στόχευση, αν και όλα δείχνουν ότι οι πολύ μικρές και ατομικές επιχειρήσεις θα χρειαστούν νέες ενέσεις ρευστότητας. Το απαιτούμενο κονδύλι πιθανόν να φτάσει στο 1 δισ. ευρώ, χωρίς να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να σπάσει σε δύο μέρη, έτσι ώστε να ενεργοποιηθεί έως τον Μάρτιο ακόμα μία φάση επιστρεπτέας προκαταβολής.

Οι αναστολές των συμβάσεων εργασίας είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσουν να καλύπτουν τους πλέον πληττόμενους κλάδους της εστίασης και του τουρισμού, με ορθάνοικτο το ενδεχόμενο να συμπεριληφθούν αθλητικές δραστηριότητες, πολιτισμός και μεταφορές. Το μηνιαίο κόστος για τα ειδικά επιδόματα των 534 ευρώ (800 ευρώ για τον Νοέμβριο) και την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών υπολογίζεται σε 500 εκατ. ευρώ. Με τα σημερινά δεδομένα, ο κρατικός Προϋπολογισμός θα κληθεί να καλύψει και μέρος του κόστους για το Δώρο Πάσχα αυτών των εργαζομένων. Αλλεπάλληλες αναμένεται να είναι και οι παρατάσεις στην επιδότηση ανεργίας, έως ότου ομαλοποιηθεί η κατάσταση στην αγορά εργασίας. Το μηνιαίο κόστος υπολογίζεται σε περίπου 150 εκατ. ευρώ. Το μεγάλο ερώτημα είναι οι φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις που τρέχουν. Επί του παρόντος, παγωμένες έως τον Απρίλιο είναι μόνο οι οφειλές της πρώτης καραντίνας, ενώ στον πάγο μπαίνουν και οι δόσεις διαφόρων ρυθμίσεων. Αντιθέτως, οι δόσεις του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ, καθώς και οι τρέχουσες εισφορές, συνεχίζουν -θεωρητικά- να καταβάλλονται κανονικά, στεγνώνοντας τα όποια ταμειακά διαθέσιμα επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Ηδη, η αγορά θεωρεί δεδομένη μια νέα ρύθμιση οφειλών, που θα καλύψει αυτές τις τρέχουσες υποχρεώσεις.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Αν και η επίδραση του μέτρου θα φανεί στο δεύτερο εξάμηνο του 2021, στο υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζονται να επαναλάβουν την επιτυχημένη μείωση προκαταβολής φόρου για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες. Με δεδομένο ότι η φετινή χρονιά, που θα φορολογηθεί το 2021, ήταν προβληματική σχεδόν για το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου -εξαίρεση τα τρόφιμα και τα ηλεκτρονικά είδη-, το μέτρο δεν θα έχει ιδιαίτερο δημοσιονομικό κόστος. Στο υπουργείο Οικονομικών δηλώνουν έτοιμοι και για ειδικές κλαδικές παρεμβάσεις, έχοντας προφανώς κατά νου την πολύ δύσκολη και κρίσιμη σεζόν για τον τουρισμό. Οι κλαδικοί φορείς περιμένουν στην καλύτερη περίπτωση 9-10 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου τα μισά σε σύγκριση με το 2019, και μόνο υπό την προϋπόθεση ότι από τον Απρίλιο και μετά η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί υγειονομικά εντός κι εκτός συνόρων. Ηδη, χιλιάδες καταλύματα δίνουν μάχη επιβίωσης, ενώ ο μεγαλύτερος φόβος -πέρα από την πανδημία- πηγάζει από το ενδεχόμενο να «σκάσουν» μεγάλοι tour operators.

Την ίδια ώρα, δεν λείπει ο προβληματισμός για το ορατό ενδεχόμενο να καθυστερήσουν οι εκταμιεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης, που, όπως όλα δείχνουν, δύσκολα θα προλάβει να καταστεί λειτουργικό τον Ιανουάριο.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 07 Νοεμβρίου