ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Προϋπολογισμός: Μετάβαση από την βαθειά ύφεση του 2020 στην ανάπτυξη του 2021 - Θετική εξέλιξη για την οικονομία το εμβόλιο κατά του κοροναϊού
Η μετάβαση της ελληνικής οικονομίας από τη βαθιά ύφεση του 10,5% φέτος
, στην ανάπτυξη το 2021 αποτυπώνεται στα μεγέθη του νέου Προϋπολογισμού. Οδικός χάρτης στην πορεία αυτή είναι οι θετικές εξελίξεις σχετικά με το εμβόλιο του κορονοϊού που δημιουργούν βάσιμη αισιοδοξία και κάνουν ορατό το τέλος της πανδημίας, αλλά και τα γενναία μέτρα στήριξης ύψους 31,4 δισ. ευρώ που έχουν ληφθεί από την κυβέρνηση για την ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που πλήττονται, μαζί με τη δυναμική που είχε ήδη αναπτύξει η ελληνική οικονομία πριν ξεσπάσει η υγειονομική καταιγίδα.
Όλες οι βασικές προβλέψεις του νέου Προϋπολογισμού στηρίζονται στο σενάριο ότι τα περιοριστικά μέτρα, άρα και τα μέτρα στήριξης της οικονομίας θα συνεχισθούν μέχρι και τον Απρίλιο, οπότε και αναμένεται σοβαρή υποχώρηση της πανδημίας, δεδομένου των προβλέψεων για την κυκλοφορία του εμβολίου στο τέλος του έτους ή στις αρχές του επόμενου. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, η ελληνική οικονομία το 2021 εκτιμάται ότι θα σημειώσει ανάπτυξη 4,8%, ενώ το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα θα περιοριστεί στο 3,88% του ΑΕΠ ή 6,670 δισ. ευρώ, από τα επίπεδα του 7,2% του ΑΕΠ ή 11,760 δισ. ευρώ φέτος. Σε διαφορετική περίπτωση, αν είναι μεγαλύτερη η διάρκεια της πανδημίας, το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα του 2020 εκτιμάται ότι θα επιβαρυνθεί ως 1,5 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ.
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να αρχίσει να υποχωρεί από το 2021 προς τα επίπεδα του 199,6% του ΑΕΠ, μετά την εκτίναξη του στο 208,9% του ΑΕΠ φέτος λόγω των αυξημένων κρατικών δαπανών για την κάλυψη των μέτρων στήριξης που ελήφθησαν. Είναι ωστόσο χαρακτηριστικό ότι οι κρατικές δαπάνες που διατέθηκαν για τη στήριξη της οικονομίας απέτρεψαν τα χειρότερα για την οικονομία φέτος και το επόμενο έτος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών τα μέτρα στήριξης φέτος ανήλθαν σε 23,9 δισ. ευρώ ενώ για το 2021 υπολογίζονται άλλα 7,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα αδιανόητο για άλλες εποχές ποσό, ύψους 31,4 δισ. ευρώ, χωρίς το οποίο η ύφεση θα είχε εκτιναχθεί στο 17,5% το 2020 από 10,5% που υπολογίζεται τώρα. Επίσης χωρίς την ενίσχυση αυτή και ο ρυθμός ανάπτυξης 4,8% που προβλέπεται για το 2021 δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί. Στην επίτευξη του αναμένεται να συμβάλλει τουλάχιστον κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες η έναρξη των προγραμμάτων και δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Σε άλλες 2,5 μονάδες εκτιμάται η θετική επίδραση των μέτρων στήριξης του 2021.
Υπό αυτές τις προϋποθέσεις η επαναφορά της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης το 2021 φέρνει ντόμινο θετικών προβλέψεων σε μια σειρά από βασικά μεγέθη της οικονομικής πραγματικότητας της χώρας:
- Η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί κατά μία ποσοστιαία μονάδα στο 17,9% του εργατικού δυναμικού από 18,9% φέτος και 17,3% το 2019.
- Οι επενδύσεις αναμένεται να σημειώσουν εντυπωσιακή αύξηση κατά 23,2% το 2021 έπειτα από καθίζηση 14,3% φέτος.
- Ο πληθωρισμός θα περάσει σε θετικό έδαφος με μεταβολή του εναρμονισμένου δείκτη κατά 0,6% το 2021 ύστερα από μέση μείωση 1,1% το 2020.
- Τα φορολογικά έσοδα θα επιστρέψουν το 2021 σε ρυθμούς αύξησης για να φθάσουν στα 47,8 δισ. ευρώ έπειτα από τη μεγάλη συρρίκνωση τους στα 44,2 δισ. ευρώ φέτος.
- Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού θα σημειώσουν μικρή πτώση στα 67,2 δισ. ευρώ από τα 69,3 δισ. ευρώ φέτος, έναντι αρχικής πρόβλεψης για 57,1 δισ.
Σε ότι αφορά τα κυριότερα μέτρα στήριξης ύψους 7,5 δισ. ευρώ για το 2021 είναι τα εξής:
- Η μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, με κόστος 816 εκατ. ευρώ.
- Η αναστολή καταβολής Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα, με κόστος 767 εκατ. ευρώ.
- Η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και η επιδότηση 200 ευρώ, σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργου, για περίοδο 6 μηνών, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας, με κόστος 322 εκατ. ευρώ.
- Το πρόγραμμα "Γέφυρα" σχετικά με την επιδότηση της πρώτης κατοικίας για δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19, με κόστος 280 εκατ. ευρώ.
- Η επέκταση της μείωσης του ΦΠΑ και αναστολές τελών σε διάφορες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών κλάδων που πλήττονται από την πανδημία έως τον Απρίλιο του 2021, με συνολικό κόστος 113 εκατ. ευρώ.
Όλες οι βασικές προβλέψεις του νέου Προϋπολογισμού στηρίζονται στο σενάριο ότι τα περιοριστικά μέτρα, άρα και τα μέτρα στήριξης της οικονομίας θα συνεχισθούν μέχρι και τον Απρίλιο, οπότε και αναμένεται σοβαρή υποχώρηση της πανδημίας, δεδομένου των προβλέψεων για την κυκλοφορία του εμβολίου στο τέλος του έτους ή στις αρχές του επόμενου. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, η ελληνική οικονομία το 2021 εκτιμάται ότι θα σημειώσει ανάπτυξη 4,8%, ενώ το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα θα περιοριστεί στο 3,88% του ΑΕΠ ή 6,670 δισ. ευρώ, από τα επίπεδα του 7,2% του ΑΕΠ ή 11,760 δισ. ευρώ φέτος. Σε διαφορετική περίπτωση, αν είναι μεγαλύτερη η διάρκεια της πανδημίας, το πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα του 2020 εκτιμάται ότι θα επιβαρυνθεί ως 1,5 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ.
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να αρχίσει να υποχωρεί από το 2021 προς τα επίπεδα του 199,6% του ΑΕΠ, μετά την εκτίναξη του στο 208,9% του ΑΕΠ φέτος λόγω των αυξημένων κρατικών δαπανών για την κάλυψη των μέτρων στήριξης που ελήφθησαν. Είναι ωστόσο χαρακτηριστικό ότι οι κρατικές δαπάνες που διατέθηκαν για τη στήριξη της οικονομίας απέτρεψαν τα χειρότερα για την οικονομία φέτος και το επόμενο έτος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών τα μέτρα στήριξης φέτος ανήλθαν σε 23,9 δισ. ευρώ ενώ για το 2021 υπολογίζονται άλλα 7,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα αδιανόητο για άλλες εποχές ποσό, ύψους 31,4 δισ. ευρώ, χωρίς το οποίο η ύφεση θα είχε εκτιναχθεί στο 17,5% το 2020 από 10,5% που υπολογίζεται τώρα. Επίσης χωρίς την ενίσχυση αυτή και ο ρυθμός ανάπτυξης 4,8% που προβλέπεται για το 2021 δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί. Στην επίτευξη του αναμένεται να συμβάλλει τουλάχιστον κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες η έναρξη των προγραμμάτων και δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης. Σε άλλες 2,5 μονάδες εκτιμάται η θετική επίδραση των μέτρων στήριξης του 2021.
Υπό αυτές τις προϋποθέσεις η επαναφορά της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης το 2021 φέρνει ντόμινο θετικών προβλέψεων σε μια σειρά από βασικά μεγέθη της οικονομικής πραγματικότητας της χώρας:
- Η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί κατά μία ποσοστιαία μονάδα στο 17,9% του εργατικού δυναμικού από 18,9% φέτος και 17,3% το 2019.
- Οι επενδύσεις αναμένεται να σημειώσουν εντυπωσιακή αύξηση κατά 23,2% το 2021 έπειτα από καθίζηση 14,3% φέτος.
- Ο πληθωρισμός θα περάσει σε θετικό έδαφος με μεταβολή του εναρμονισμένου δείκτη κατά 0,6% το 2021 ύστερα από μέση μείωση 1,1% το 2020.
- Τα φορολογικά έσοδα θα επιστρέψουν το 2021 σε ρυθμούς αύξησης για να φθάσουν στα 47,8 δισ. ευρώ έπειτα από τη μεγάλη συρρίκνωση τους στα 44,2 δισ. ευρώ φέτος.
- Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού θα σημειώσουν μικρή πτώση στα 67,2 δισ. ευρώ από τα 69,3 δισ. ευρώ φέτος, έναντι αρχικής πρόβλεψης για 57,1 δισ.
Σε ότι αφορά τα κυριότερα μέτρα στήριξης ύψους 7,5 δισ. ευρώ για το 2021 είναι τα εξής:
- Η μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, με κόστος 816 εκατ. ευρώ.
- Η αναστολή καταβολής Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα, με κόστος 767 εκατ. ευρώ.
- Η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και η επιδότηση 200 ευρώ, σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργου, για περίοδο 6 μηνών, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημιουργία 100.000 νέων θέσεων εργασίας, με κόστος 322 εκατ. ευρώ.
- Το πρόγραμμα "Γέφυρα" σχετικά με την επιδότηση της πρώτης κατοικίας για δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία Covid-19, με κόστος 280 εκατ. ευρώ.
- Η επέκταση της μείωσης του ΦΠΑ και αναστολές τελών σε διάφορες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών κλάδων που πλήττονται από την πανδημία έως τον Απρίλιο του 2021, με συνολικό κόστος 113 εκατ. ευρώ.
