ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Next big thing η Ελλάδα: Συνωστισμός επενδυτικών κεφαλαίων εν αναμονή της «επόμενης» ημέρας - Ποιες ευκαιρίες αλλά και κινδύνους «βλέπουν» οι αγορές
Επενδυτικά κεφάλαια τρισεκατομμυρίων δολαρίων, που εγκλωβίστηκαν στην αβεβαιότητα της πανδημίας, ετοιμάζονται για την ώρα της... απελευθέρωσης και αναζητούν όχι μόνο ασφαλή καταφύγια αλλά πραγματικές ευκαιρίες.
Οι αριθμοί είναι πραγματικά εντυπωσιακοί: περί τα 15 τρισ δολάρια είναι αυτήν τη στιγμή «παρκαρισμένα» σε κρατικά ομόλογα, καθώς οι επενδυτές προτιμούν τις αρνητικές αποδόσεις, παρά τις επισφαλείς τοποθετήσεις.
Τα μηνύματα που φτάνουν στην Αθήνα από μεγάλες επενδυτικές τράπεζες, funds και Οίκους Αξιολόγησης είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει το next big thing κι ανατρέξει κανείς στα ειδικά reports προς τους πελάτες τους, μπορεί να διαπιστώσει κανείς ότι η χώρα μας συγκεντρώνει όλα τα ειδικά χαρακτηριστικά για τις επενδυτικές επιλογές στη μετά Covid εποχή.
Αναμφίβολα η Καινοτομία αναδεικνύεται ως το Νο1 πεδίο, την ώρα που η ψηφιοποίηση των οικονομιών και των κοινωνιών τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, με καταλύτη την πανδημία.
Οι επενδύσεις σε τεχνολογίες, που επιτρέπουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό, εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 6,8 τρισ. δολάρια παγκοσμίως, έως το 2023, με μέσο ετήσιο ρυθμό 15,5% μεταξύ 2020 και 2023. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της IDC, έως το 2022 το 65% του παγκόσμιου ΑΕΠ θα παράγεται ψηφιακά. Ψηφιακό εμπόριο, ψηφιακός μετασχηματισμός επιχειρήσεων, ψηφιακή φαρμακευτική, ηλεκτρονική τραπεζική, ψηφιακές αποθήκες δεδομένων (cloud) με προοπτική επενδύσεων 1 τρισ δολαρίων στην επόμενη εξαετία, «πράσινη» ανάπτυξη, Τεχνητή Νοημοσύνη, Ρομποτική, On Line εκπαίδευση και κατάρτιση, ακόμα και το On Line Gaming, συμπεριλαμβάνονται στις top επενδυτικές προτάσεις και είναι προφανές ότι η Αθήνα δεν πρέπει να χάσει την ευκαιρία.
Οι επενδύσεις της Microsoft και της Pfizer εν μέσω πανδημίας, δεν πρέπει να αξιολογηθούν απλώς ως ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβερνητική ατζέντα, καθώς ειδικά στο πεδίο των νέων τεχνολογιών έχει διαπιστωθεί από τους μεγάλους «παίκτες» ότι η «παρθένα» ελληνική αγορά σε συνδυασμό με το έμψυχο δυναμικό υψηλού επιπέδου, δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για hi tech επενδύσεις.
Όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, μπορεί οι αδειοδοτήσεις για το 5G να πέρασαν στα «ψιλά» και να χάθηκαν στον κυκεώνα των ειδήσεων για την πανδημία, ωστόσο είναι ο θεμέλιος λίθος για την πραγματική επανάσταση της Ελλάδας. Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι πολλοί παραλληλίζουν την τεχνολογία 5G με τη Βιομηχανική Επανάσταση κι αν μη τι άλλο οι διαδικασίες- εξπρές που εφάρμοσε η ελληνική κυβέρνηση, δείχνουν ότι ο σχεδιασμός για την Ψηφιακή Μετάβαση δεν είναι απλώς γραφήματα. Παρόλο που η Ελλάδα προχωρά με πολύ υψηλό ρυθμό στην εγκατάσταση γρήγορων ευρυζωνικών συνδέσεων, ρυθμό σημαντικά υψηλότερο συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, παραμένει κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Με αυτό το δεδομένο, τα επενδυτικά προγράμματα, που θα συμπεριληφθούν στο Σχέδιο Ανάκαμψης, στοχεύουν να βοηθήσουν τη χώρα να καλύψει τα κενά στις διασυνδέσεις υψηλής ταχύτητας, να επιτύχει τους στόχους για συνδέσεις gigabit και να βελτιώσει την ψηφιακή της ανταγωνιστικότητα. Οι προτεινόμενες επενδύσεις διευκολύνουν την εγκατάσταση υποδομών οπτικών ινών και την ανάπτυξη δικτύων 5G, καλύπτοντας μεγάλους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους, ενώ οι μεταρρυθμίσεις διασφαλίζουν τη μετάβαση σε γρήγορες ευρυζωνικές συνδέσεις και τεχνολογίες 5G. Και όπως είναι φυσικό, σε μια τέτοια «επανάσταση» για τα ελληνικά δεδομένα, οι ξένοι «παίκτες» έχουν κάθε λόγο να επιθυμούν να δώσουν το παρών.
Πέρα από το πεδίο των νέων τεχνολογιών και πριν καν φανεί το φως στην άκρη του τούνελ, με την ανακάλυψη των εμβολίων για τον Covid, την... πόρτα της κυβέρνησης είχαν χτυπήσει και «παίκτες» της αγοράς ενέργειας. Ενδεικτικό είναι ότι λίγο πριν φύγει το 2020, η Διϋπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων άναψε πράσινο φως σε τέσσερα νέα επενδυτικά έργα σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας συνολικού προϋπολογισμού 2,02 δισεκατομμυρίων ευρώ και συνολικής ισχύος 2.810,3 ΜW.Το πλάνο για τη στροφή σε “πράσινες” μορφές ενέργειας και μάλιστα με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, έχει λειτουργήσει ως μαγνήτης και η παρουσία των Γερμανών, μέσω της πιλοτικής επένδυσης της VW στο project της Αστυπάλαιας, μόνο τυχαία δεν είναι. Από την άλλη, το ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο σταυροδρόμι των αγωγών φυσικού αερίου, μόνο ασυγκίνητους δεν έχει αφήσει τους Αμερικανούς, οι οποίοι από τις πρώτες κιόλας ημέρες της σημερινής κυβέρνησης είχαν τονίσει ότι και για γεωστρατηγικούς λόγους, θα ενισχύσουν την επενδυτική τους παρουσία στην Ελλάδα.
Οι ευκαιρίες και οι κίνδυνοι
Είναι όλα ρόδινα; Φυσικά και όχι. Παρά τον άνεμο αισιοδοξίας που έφερε η ανακάλυψη των εμβολίων, η «επίθεση» του κορωνοϊού και οι καθυστερήσεις στη διανομή των εμβολίων, ενισχύουν την πεποίθηση ότι έχουμε ακόμα πολλούς μήνες μπροστά μας, με πολλές κακοτοπιές.
«Η Ελλάδα, όπως ο υπόλοιπος κόσμος, αντιμετωπίζει ένα δεύτερο και πιο σοβαρό κύμα πανδημίας. Το lockdown πιθανόν θα παραμείνει στο μεγαλύτερο μέρος του πρώτου τριμήνου, προκαλώντας ύφεση τύπου W. Οι εμβολιασμοί ξεκίνησαν, αλλά θα απαιτηθεί χρόνος. Αν όλα πάνε καλά, ο σχεδιασμός προβλέπει ότι ο εμβολιασμός του γενικού πληθυσμού θα ξεκινήσει το δεύτερο τρίμηνο, κάτι που θα επιτρέψει το σταδιακό άνοιγμα της οικονομίας. Η ανάκαμψη θα ξεκινήσει στο δεύτερο μισό του έτους», εκτιμά ο Α. Βαμβακίδης Managing, Director της BoFA, μεταφέροντας το κλίμα από τις αγορές.
Σύμφωνα με το υψηλόβαθμο στέλεχος της BoFA, που γνωρίζει όσο λίγοι τις δυνατότητες, τις προοπτικές αλλά και τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, είναι εξαιρετικά σημαντικό αν διασωθεί η φετινή τουριστική σεζόν. Κι αυτό- δυστυχώς- δεν εξαρτάται μόνο από το αν η Ελλάδα καταφέρει να εμβολιάσει εγκαίρως τους πολίτες της αλλά κυρίως από τις αντίστοιχες επιδόσεις κρατών, που αποτελούν τους βασικούς τουριστικούς πελάτες της Ελλάδας.
«Υποθέτοντας ότι όλα θα πάνε βάσει σχεδίου για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, είναι κρίσιμο για την Ελλάδα να επικεντρώσει τις προσπάθειες της στην αποτελεσματική δαπάνη των τεράστιων ποσών που θα λάβει από το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι εκταμιεύσεις θα γίνονται σταδιακά στα επόμενα χρόνια, αλλά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πολυαναμενόμενες επενδύσεις, οι οποίες θα ενισχύσουν την ανάκαμψη και θα αυξήσουν μακροπρόθεσμα την οικονομική μεγέθυνση. Η Ελλάδα έχει φτωχή αποτελεσματικότητα στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και θα χρειαστούν σημαντικές βελτιώσεις. Το ποσοστό απορρόφησης θα πρέπει να είναι όσο ψηλό γίνεται, την ώρα που οι πόροι θα πρέπει να δαπανώνται με διαφάνεια, έτσι ώστε να μεγιστοποιείται το οικονομικό αποτέλεσμα και να αποφευχθούν κατηγορίες για διαφθορά», παρατηρεί ο Α. Βαμβακίδης, αναδεικνύοντας κάποιους από τους κινδύνους που ελλοχεύουν.
Το στέλεχος της BoFA εκφράζει προβληματισμούς και για την επαναφορά της Ελλάδας στο μονοπάτι των δημοσιονομικών κανόνων, που πιθανότατα θα επανέλθουν σε ισχύ κάποια στιγμή μέσα στο χρόνο, πόσο μάλλον όταν θα απαιτηθεί ιδιαίτερη δημοσιονομική προσπάθεια προκειμένου να επανέλθει το Χρέος στα προ Covid επίπεδα. «Η Ελλάδα θα πρέπει να επικεντρώσει τη δημοσιονομική της προσαρμογή στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και να αποφύγει οριζόντιες περικοπές, έτσι ώστε να περιορίσει τις αρνητικές επιπτώσεις στην προσπάθεια ανάκαμψης μετά την πανδημία», σημειώνει, εκτιμώντας, πάντως, ότι οι Ευρωπαίοι θα συναινέσουν σε σταδιακή προσαρμογή για όλη την Περιφέρεια της ΕΕ, που αντιμετωπίζει ανάλογα προβλήματα.
Οι αριθμοί είναι πραγματικά εντυπωσιακοί: περί τα 15 τρισ δολάρια είναι αυτήν τη στιγμή «παρκαρισμένα» σε κρατικά ομόλογα, καθώς οι επενδυτές προτιμούν τις αρνητικές αποδόσεις, παρά τις επισφαλείς τοποθετήσεις.
Τα μηνύματα που φτάνουν στην Αθήνα από μεγάλες επενδυτικές τράπεζες, funds και Οίκους Αξιολόγησης είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει το next big thing κι ανατρέξει κανείς στα ειδικά reports προς τους πελάτες τους, μπορεί να διαπιστώσει κανείς ότι η χώρα μας συγκεντρώνει όλα τα ειδικά χαρακτηριστικά για τις επενδυτικές επιλογές στη μετά Covid εποχή.
Αναμφίβολα η Καινοτομία αναδεικνύεται ως το Νο1 πεδίο, την ώρα που η ψηφιοποίηση των οικονομιών και των κοινωνιών τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, με καταλύτη την πανδημία.
Οι επενδύσεις σε τεχνολογίες, που επιτρέπουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό, εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 6,8 τρισ. δολάρια παγκοσμίως, έως το 2023, με μέσο ετήσιο ρυθμό 15,5% μεταξύ 2020 και 2023. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της IDC, έως το 2022 το 65% του παγκόσμιου ΑΕΠ θα παράγεται ψηφιακά. Ψηφιακό εμπόριο, ψηφιακός μετασχηματισμός επιχειρήσεων, ψηφιακή φαρμακευτική, ηλεκτρονική τραπεζική, ψηφιακές αποθήκες δεδομένων (cloud) με προοπτική επενδύσεων 1 τρισ δολαρίων στην επόμενη εξαετία, «πράσινη» ανάπτυξη, Τεχνητή Νοημοσύνη, Ρομποτική, On Line εκπαίδευση και κατάρτιση, ακόμα και το On Line Gaming, συμπεριλαμβάνονται στις top επενδυτικές προτάσεις και είναι προφανές ότι η Αθήνα δεν πρέπει να χάσει την ευκαιρία.
Οι επενδύσεις της Microsoft και της Pfizer εν μέσω πανδημίας, δεν πρέπει να αξιολογηθούν απλώς ως ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβερνητική ατζέντα, καθώς ειδικά στο πεδίο των νέων τεχνολογιών έχει διαπιστωθεί από τους μεγάλους «παίκτες» ότι η «παρθένα» ελληνική αγορά σε συνδυασμό με το έμψυχο δυναμικό υψηλού επιπέδου, δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για hi tech επενδύσεις.
Όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, μπορεί οι αδειοδοτήσεις για το 5G να πέρασαν στα «ψιλά» και να χάθηκαν στον κυκεώνα των ειδήσεων για την πανδημία, ωστόσο είναι ο θεμέλιος λίθος για την πραγματική επανάσταση της Ελλάδας. Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι πολλοί παραλληλίζουν την τεχνολογία 5G με τη Βιομηχανική Επανάσταση κι αν μη τι άλλο οι διαδικασίες- εξπρές που εφάρμοσε η ελληνική κυβέρνηση, δείχνουν ότι ο σχεδιασμός για την Ψηφιακή Μετάβαση δεν είναι απλώς γραφήματα. Παρόλο που η Ελλάδα προχωρά με πολύ υψηλό ρυθμό στην εγκατάσταση γρήγορων ευρυζωνικών συνδέσεων, ρυθμό σημαντικά υψηλότερο συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, παραμένει κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Με αυτό το δεδομένο, τα επενδυτικά προγράμματα, που θα συμπεριληφθούν στο Σχέδιο Ανάκαμψης, στοχεύουν να βοηθήσουν τη χώρα να καλύψει τα κενά στις διασυνδέσεις υψηλής ταχύτητας, να επιτύχει τους στόχους για συνδέσεις gigabit και να βελτιώσει την ψηφιακή της ανταγωνιστικότητα. Οι προτεινόμενες επενδύσεις διευκολύνουν την εγκατάσταση υποδομών οπτικών ινών και την ανάπτυξη δικτύων 5G, καλύπτοντας μεγάλους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους, ενώ οι μεταρρυθμίσεις διασφαλίζουν τη μετάβαση σε γρήγορες ευρυζωνικές συνδέσεις και τεχνολογίες 5G. Και όπως είναι φυσικό, σε μια τέτοια «επανάσταση» για τα ελληνικά δεδομένα, οι ξένοι «παίκτες» έχουν κάθε λόγο να επιθυμούν να δώσουν το παρών.
Πέρα από το πεδίο των νέων τεχνολογιών και πριν καν φανεί το φως στην άκρη του τούνελ, με την ανακάλυψη των εμβολίων για τον Covid, την... πόρτα της κυβέρνησης είχαν χτυπήσει και «παίκτες» της αγοράς ενέργειας. Ενδεικτικό είναι ότι λίγο πριν φύγει το 2020, η Διϋπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων άναψε πράσινο φως σε τέσσερα νέα επενδυτικά έργα σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας συνολικού προϋπολογισμού 2,02 δισεκατομμυρίων ευρώ και συνολικής ισχύος 2.810,3 ΜW.Το πλάνο για τη στροφή σε “πράσινες” μορφές ενέργειας και μάλιστα με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, έχει λειτουργήσει ως μαγνήτης και η παρουσία των Γερμανών, μέσω της πιλοτικής επένδυσης της VW στο project της Αστυπάλαιας, μόνο τυχαία δεν είναι. Από την άλλη, το ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο σταυροδρόμι των αγωγών φυσικού αερίου, μόνο ασυγκίνητους δεν έχει αφήσει τους Αμερικανούς, οι οποίοι από τις πρώτες κιόλας ημέρες της σημερινής κυβέρνησης είχαν τονίσει ότι και για γεωστρατηγικούς λόγους, θα ενισχύσουν την επενδυτική τους παρουσία στην Ελλάδα.
Οι ευκαιρίες και οι κίνδυνοι
Είναι όλα ρόδινα; Φυσικά και όχι. Παρά τον άνεμο αισιοδοξίας που έφερε η ανακάλυψη των εμβολίων, η «επίθεση» του κορωνοϊού και οι καθυστερήσεις στη διανομή των εμβολίων, ενισχύουν την πεποίθηση ότι έχουμε ακόμα πολλούς μήνες μπροστά μας, με πολλές κακοτοπιές.
«Η Ελλάδα, όπως ο υπόλοιπος κόσμος, αντιμετωπίζει ένα δεύτερο και πιο σοβαρό κύμα πανδημίας. Το lockdown πιθανόν θα παραμείνει στο μεγαλύτερο μέρος του πρώτου τριμήνου, προκαλώντας ύφεση τύπου W. Οι εμβολιασμοί ξεκίνησαν, αλλά θα απαιτηθεί χρόνος. Αν όλα πάνε καλά, ο σχεδιασμός προβλέπει ότι ο εμβολιασμός του γενικού πληθυσμού θα ξεκινήσει το δεύτερο τρίμηνο, κάτι που θα επιτρέψει το σταδιακό άνοιγμα της οικονομίας. Η ανάκαμψη θα ξεκινήσει στο δεύτερο μισό του έτους», εκτιμά ο Α. Βαμβακίδης Managing, Director της BoFA, μεταφέροντας το κλίμα από τις αγορές.
Σύμφωνα με το υψηλόβαθμο στέλεχος της BoFA, που γνωρίζει όσο λίγοι τις δυνατότητες, τις προοπτικές αλλά και τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, είναι εξαιρετικά σημαντικό αν διασωθεί η φετινή τουριστική σεζόν. Κι αυτό- δυστυχώς- δεν εξαρτάται μόνο από το αν η Ελλάδα καταφέρει να εμβολιάσει εγκαίρως τους πολίτες της αλλά κυρίως από τις αντίστοιχες επιδόσεις κρατών, που αποτελούν τους βασικούς τουριστικούς πελάτες της Ελλάδας.
«Υποθέτοντας ότι όλα θα πάνε βάσει σχεδίου για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, είναι κρίσιμο για την Ελλάδα να επικεντρώσει τις προσπάθειες της στην αποτελεσματική δαπάνη των τεράστιων ποσών που θα λάβει από το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι εκταμιεύσεις θα γίνονται σταδιακά στα επόμενα χρόνια, αλλά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πολυαναμενόμενες επενδύσεις, οι οποίες θα ενισχύσουν την ανάκαμψη και θα αυξήσουν μακροπρόθεσμα την οικονομική μεγέθυνση. Η Ελλάδα έχει φτωχή αποτελεσματικότητα στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και θα χρειαστούν σημαντικές βελτιώσεις. Το ποσοστό απορρόφησης θα πρέπει να είναι όσο ψηλό γίνεται, την ώρα που οι πόροι θα πρέπει να δαπανώνται με διαφάνεια, έτσι ώστε να μεγιστοποιείται το οικονομικό αποτέλεσμα και να αποφευχθούν κατηγορίες για διαφθορά», παρατηρεί ο Α. Βαμβακίδης, αναδεικνύοντας κάποιους από τους κινδύνους που ελλοχεύουν.
Το στέλεχος της BoFA εκφράζει προβληματισμούς και για την επαναφορά της Ελλάδας στο μονοπάτι των δημοσιονομικών κανόνων, που πιθανότατα θα επανέλθουν σε ισχύ κάποια στιγμή μέσα στο χρόνο, πόσο μάλλον όταν θα απαιτηθεί ιδιαίτερη δημοσιονομική προσπάθεια προκειμένου να επανέλθει το Χρέος στα προ Covid επίπεδα. «Η Ελλάδα θα πρέπει να επικεντρώσει τη δημοσιονομική της προσαρμογή στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και να αποφύγει οριζόντιες περικοπές, έτσι ώστε να περιορίσει τις αρνητικές επιπτώσεις στην προσπάθεια ανάκαμψης μετά την πανδημία», σημειώνει, εκτιμώντας, πάντως, ότι οι Ευρωπαίοι θα συναινέσουν σε σταδιακή προσαρμογή για όλη την Περιφέρεια της ΕΕ, που αντιμετωπίζει ανάλογα προβλήματα.