Η υπερδεκαετής κρίση φαίνεται ότι έως έναν βαθμό έβαλε μυαλό στην ελληνική οικονομία και στις επιχειρήσεις.

Οι τελευταίες, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις (ΕΛ.ΣΤΑΤ., ΙΟΒΕ κ.λπ.), μέσα στην κρίση έγιναν πιο παραγωγικές και περισσότερο εξωστρεφείς.

Αυτό δείχνει και έρευνα της εταιρείας Stochasis, που επεξεργάστηκε τα στοιχεία των εισαγωγών και των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών στη χώρα μας για τα έτη 2009-2020. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της εταιρείας, Βασίλη Ρεγκούζα, στη διάρκεια των τελευταίων 10 ετών οι εξαγωγές αυξήθηκαν τόσο σε απόλυτα μεγέθη όσο και ως λόγος προς το ΑΕΠ και τις εισαγωγές. Και αν δεν υπήρχε ο «λόξιγκας» της πανδημίας, που περιόρισε αυτή την τάση, η κατάσταση θα ήταν πολύ καλύτερη.

«Η ανάπτυξη των ελληνικών εξαγωγών αγαθών την περίοδο 2010-2020 ήταν απολύτως ικανοποιητική», λέει ο πρόεδρος της Stochasis, σημειώνοντας ότι «οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών επεκτάθηκαν σε πολύ περισσότερα προϊόντα και σε πολύ περισσότερες χώρες ανά τον κόσμο».

Αύξηση 7,7%.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών ανήλθαν από 48,8 δισ. ευρώ το 2010 σε 52,3 δισ. ευρώ πέρυσι, σημειώνοντας μικρή αύξηση 7,7%.

Ωστόσο, η περυσινή χρονιά ήταν πανδημική και μόνον ο κλάδος του τουρισμού στέρησε από τη χώρα εξαγωγές ύψους 14 δισ. ευρώ. Αξίζει να αναφερθεί ότι το 2019 οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών είχαν ανέλθει σε περισσότερο από 73,5 δισ. ευρώ. Ολα τα ποσά είναι σε τρέχουσες τιμές.

Εξαιρουμένων των υπηρεσιών, οι εξαγωγές αγαθών πήγαν πολύ καλύτερα σε όλη τη δεκαετία. Μάλιστα, θετικά κινή θηκαν ακόμα και μέσα στο 2020, όταν οι εξαγωγές υπηρεσιών (λόγω τουρισμού και διεθνών μεταφορών) καταβαραθρώθηκαν. Αντίθετα, οι εταιρείες παραγωγής αγαθών δεν πτοήθηκαν από την πανδημία και οι εξαγωγές τους διαμορφώθηκαν σε 30,0 δισ. ευρώ έναντι 20,2 δισ. ευρώ το 2010. Διευρύνθηκαν έτσι, σε τρέχουσες τιμές, κατά 50%.

Τέλος, οι εξαγωγές υπηρεσιών σημειώνουν σημαντική αύξηση (+41%) μέχρι το 2019, για να υποχωρήσουν κάτω από τα επίπεδα του 2010 μέσα στο 2020. «Ενώ οι εισπράξεις από τις εξαγωγές αγαθών συνέχισαν την εντυ πωσιακή αυξητική τους πορεία και το 2020, οι εισπράξεις από τον εξωτερικό τουρισμό σημείωσαν κατακόρυφη πτώση κατά 76,5% και διαμορφώθηκαν μόλις στα 4,28 δισ. το 2020, που ήταν μακράν το χαμηλότερο επίπεδό τους από το έτος 2000», αναφέρει ο κ. Ρεγκούζας.

Ως ποσοστό του ΑΕΠ, οι συνολικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν από 20% το 2009 σε 38,2% το 2019, για να υποχωρήσουν στο 32,6% του ΑΕΠ το 2020, κυρίως λόγω υποχώρησης του τουρισμού και των διεθνών μεταφορών. Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί η σημαντική μείωση του ΑΕΠ μέσα στην εξεταζόμενη περίοδο, αλλά αυτό δεν μειώνει την εξαγωγική προσπάθεια που καταβλήθηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια των μνημονίων.

Έκλεισε η ψαλίδα 


Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εξαγωγές, ως ποσοστό των εισαγωγών, έχουν αυξηθεί σημαντικά και έχουν κλείσει τη μεγάλη ψαλίδα που τις χώριζε στο παρελθόν. Από 71,5% που ήταν οι εξαγωγές στο σύνολο των εισαγωγών το 2009 ανήλθαν σχεδόν στο 98% δέκα χρόνια αργότερα, για να μειωθούν στο 82,5% λόγω πτώσης των υπηρεσιών (τουρισμού, μεταφορών). Ωστόσο, τα επόμενα χρόνια η Stochasis εκτιμά ότι η ψαλίδα θα κλείσει εκ νέου.

Το ενδιαφέρον, ωστόσο, στρέφεται στις εξαγωγές αγαθών, καθώς εκεί είναι που θέλει η κυβέρνηση να κάνει τη διαφορά, κυρίως με τις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. Μάλιστα, η συνεχής άνοδος της ελληνικής μεταποίησης, αλλά και της αγροτικής παραγωγής δίνει σημαντικές ανάσες στο εμπορικό ισοζύγιο αγαθών, στα δημόσια φορολογικά έσοδά της και στην εν δυνάμωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της χώρας.

Κλάδοι που προχωράνε καλά είναι πολλοί. Από την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή και τη μεταποίηση μέχρι τις φαρμακοβιομηχανίες, τα ορυχεία
και την παραγωγή μηχανών (λέβητες κ.λπ.), οι εξαγωγές αυξάνουν. Αντίθετα, λίγοι είναι οι κλάδοι που φθίνουν και είναι, από τη μια πλευρά, η κλωστοϋφαντουργία και, από την άλλη, οι παραδοσιακές κρατικές βιομηχανίες των ναυπηγείων και της παραγωγής αμυντικού υλικού.

Αύξηση των εξαγωγών στα αγροτοκτηνιατρικά προϊόντα

Αναφορικά με τα αγροτοκτηνιατρικά προϊόντα, η Stochasis αναφέρει αύξηση των εξαγωγών από 2,8 δισ. ευρώ το 2009 σε 4,4 δισ. ευρώ το 2020. Η αύξηση των εξαγωγών αυτών των προϊόντων συνεχίστηκε ακόμα και πέρυσι και είναι η πρώτη φορά έπειτα από πολλές δεκαετίες που ο συγκεκριμένος κλάδος καθίσταται πλεονασματικός κατά 162 εκατ.ευρώ στο εμπορικό του ισοζύγιο. Πίσω στο 2009, το εμπορικό ισοζύγιο ήταν ελλειμματικό κατά 1,3 δισ. ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι οι Ελληνες έχουν αρχίσει να παράγουν τουλάχιστον προϊόντα της πρωτογενούς οικονομίας.

Υπάρχουν και άλλες τέτοιες μεταβολές, ίσως όχι τόσο θεαματικές. Για παράδειγμα, οι εξαγωγές φαρμάκων και φαρμακευτικών παρασκευασμάτων έχουν αυξηθεί από 0,94 δισ. ευρώ το 2009 σε 2,88 δισ. ευρώ το 2020.

Επίσης, οι εξαγωγές πλαστικών υλών και προϊόντων τους από 0,73 δισ. ευρώ το 2009, πέρυσι ανήλθαν σε 1,16 δισ. ευρώ.

Από τα στοιχεία της μελέτης προκύπτει ότι η Ελλάδα πραγματοποίησε εξαγωγές αγαθών αξίας άνω των 200 εκατ. σε 34 χώρες το 2020 και το 2019, από 20 χώρες που ήταν το 2009. Συνολικά, η χώρα εξάγει σε 150 χώρες, αλλά το 95% των εξαγωγών μας οδεύει προς ένα σύνολο 60 χωρών του πλανήτη, με προεξάρχουσες αυτές της Ε.Ε.

Σε 3,2 δις ευρώ οι ελληνικές εξαγωγές

Νο 1 εισαγωγέας ελληνικών προϊόντων είναι η Ιταλία, με τις ελληνικές εξαγωγές να ανέρχονται σε 3,2 δισ. ευρώ.

Ακολουθούν η Γερμανία με 2,4 δισ. ευρώ και η Κύπρος με 1,8 δισ. ευρώ.

Η ανοδική αυτή πορεία των εξαγωγών συνεχίζεται με μεγαλύτερη ένταση το πρώτο εξάμηνο του 2021. «Η βελτίωση αυτή», λέει ο επικεφαλής της Stochasis, Β. Ρεγκούζας, «αναμένεται να επιταχυνθεί τα επόμενα χρόνια με τη σταθεροποίηση και την ενίσχυση της αυτοδύναμης, διεθνώς ανταγωνιστικής πορείας ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, με την αναμενόμενη σημαντική αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων και την περαιτέρω αύξηση της εισροής Ξένων Αμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ), καθώς και γενικά με την εισροή επιχειρηματικών κεφαλαίων, κυρίως από το εξωτερικό, στους βασικούς παραγωγικούς
κλάδους της χώρας, ιδιαίτερα δε σε εκείνους που παράγουν διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα».

Σχετικά σημειώνεται η αξιοσημείωτη αύξηση των ελληνικών εξαγωγών αγαθών κατά 25,6% σε τρέχουσες τιμές το πρώτο εξάμηνο του 2021, ενώ αναφέρονται ΞΑΕ ύψους 1,73 δισ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2021, έναντι 1,34 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2020