Στην τελική ευθεία για την ανακοίνωση έναρξης του προγράμματος «Εξοικονομώ 2021» βρίσκεται η κυβέρνηση, με τη σχετική παρουσίαση να γίνεται πιθανότατα εντός της εβδομάδας και, σε κάθε περίπτωση, το αργότερο μέχρι το τέλος του μήνα.

Η πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων για το νέο -και πιο φιλόδοξο- «Εξοικονομώ» θα εκκινήσει τη λειτουργία της μέσα στις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου -με πιθανότερη ημερομηνία τη Δευτέρα 6 του μηνός- και θα παραμείνει ανοιχτή για έναν μήνα.

Το πρόγραμμα εντάσσεται στα εμβληματικά έργα που επιδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, βελτιώνοντας την ενεργειακή κλάση των ακινήτων κατά τουλάχιστον τρεις κατηγορίες.

Η συνολική επένδυση του έργου θα συμβάλει στην ανακαίνιση κατ’ ελάχιστον 105.000 κατοικιών έως το 2025 (περίπου 140.000 ανακαινίστηκαν αθροιστικά με όλα τα προηγούμενα «Εξοικονομώ»), ενώ περιλαμβάνει ξεχωριστά κίνητρα για τη στήριξη των φτωχών και ευάλωτων νοικοκυριών με τη μορφή αυξημένου ποσοστού επιχορηγήσεων και χωριστού προϋπολογισμού 100.000.000 ευρώ.

Το ανώτατο ποσό με το οποίο μπορεί να χρηματοδοτηθεί μια ενεργειακή αναβάθμιση είναι τα 28.000 ευρώ.

Η κυβέρνηση φιλοδοξεί με το πρόγραμμα αυτό να πετύχει παράλληλα τρεις στόχους: Να κάνει ένα σημαντικό βήμα για την «πράσινη» μετάβαση και τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, να μειώσει τη λεγόμενη «ενεργειακή φτώχεια» και να δώσει ώθηση στον κατασκευαστικό κλάδο, που είχε δεχθεί ισχυρό πλήγμα τα χρόνια της δημοσιονομικής κρίσης...



Οι αλλαγές - έκπληξη

Σε σχέση με το αρχικό σχέδιο του «Εξοικονομώ 2021», που είχε δοθεί σε δημόσια διαβούλευση, τρεις σημαντικές αλλαγές θα περιλαμβάνει, σύμφωνα με πληροφορίες, το τελικό κείμενο.

Κατά πρώτον, η αρχική ρύθμιση προέβλεπε ότι δικαίωμα συμμετοχής έχουν φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα / επικαρπία / ψιλή κυριότητα) σε επιλέξιμη κατοικία, με την υποχρέωση το δικαίωμα αυτό του αιτούντα να υφίσταται κατά το φορολογικό έτος 2020.

Αυτή η πρόβλεψη απαλείφθηκε και πλέον θα γίνεται δεκτή αίτηση ενεργειακής αναβάθμισης σε κατοικία της οποίας το εμπράγματο δικαίωμα αποκτήθηκε και μετά την 31η/12/2020, χωρίς δηλαδή κανέναν περιορισμό ως προς το πότε αποκτήθηκε το ακίνητο.

Η δεύτερη μεγάλη αλλαγή αφορά το ύψος του εισοδήματος του προσώπου που κάνει την αίτηση, το οποίο είχε οριστεί σε 50.000 ευρώ για ατομικό εισόδημα και σε 60.000 ευρώ για οικογενειακό.

Το «ταβάνι» αυτό καταργείται και πλέον κάθε πολίτης, ανεξαρτήτως εισοδήματος, θα μπορεί να κάνει αίτηση και τελικά να επιχορηγείται, εφόσον πληροί τα κριτήρια, για την ανακαίνιση της κατοικίας του. Κατά τρίτον, καταργείται η χρονική ιεράρχηση των αιτήσεων και δημιουργείται λίστα επιλαχόντων, οι οποίοι αυτόματα θα επιλεγούν, αν αποκλειστεί εκ των υστέρων κάποιος ή μόλις ανοίξει η τυχόν επόμενη φάση του προγράμματος.

Οι πόροι που θα δοθούν σε αυτόν τον νέο κύκλο του «Εξοικονομώ» από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας φτάνουν τα 632.000.000 ευρώ, με το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να υπολογίζει σε άνω του ενός δισ. το συνολικό ποσό που θα πέσει στην αγορά, μαζί δηλαδή με τους ίδιους πόρους και τον τραπεζικό δανεισμό.

Αλλο ένα δισ. θα δοθεί για ενεργειακή αναβάθμιση σε κτίρια που ανήκουν σε επιχειρήσεις ή στο κράτος, με την ευρεία έννοια.

Ο στόχος για 600.000 κατοικίες

Στον μακροπρόθεσμο κυβερνητικό σχεδιασμό, από τώρα μέχρι το 2030, σχεδόν 600.000 κατοικίες θα έχουν αναβαθμιστεί συνολικά, με πόρους τόσο από το Ταμείο Ανάκαμψης όσο και από το ΕΣΠΑ. Εξάλλου, όπως επισημαίνουν σχετικά κυβερνητικοί παράγοντες, η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει αναδείξει τα κτίρια, τις μεταφορές και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ως τις τρεις βασικές πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης και έχει αποφασίσει να χρηματοδοτήσει γενναία την «πράσινη» μετάβαση στους κλάδους αυτούς.

Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τέσσερις γενικές προϋποθέσεις: Να υφίσταται νόμιμα, να μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα, να χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία και να έχει καταταχθεί βάσει του πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ. Εφόσον υπάγεται και στα τέσσερα αυτά κριτήρια, μέσα στον Δεκέμβριο κάθε πολίτης μπορεί να κάνει αίτηση και στη συνέχεια θα περιμένει την έγκριση, που δεν θα βασίζεται, όπως προαναφέρθηκε, σε χρονική σειρά προτεραιότητας, όπως γινόταν μέχρι τώρα (ποιοι θα υποβάλουν πρώτοι αίτηση στην πλατφόρμα) δηλαδή, αλλά σε συγκεκριμένα κριτήρια.

Για πρώτη φορά το κόστος εξοικονόμησης ενέργειας έχει τον μεγαλύτερο και με διαφορά συντελεστή βαρύτητας (50%), ενώ ακολουθεί με 14% το εισόδημα και με 7% κοινωνικά κριτήρια (ΑΜΕΑ, πολύτεκνοι, μονογονεϊκή οικογένεια).

Στη συνέχεια, οι προθεσμίες μέσα στις οποίες πρέπει να γίνει το έργο είναι αυστηρές. Εντός τριών μηνών από την υπαγωγή της αίτησης, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί κατ’ ελάχιστον το 30% του επιλέξιμου προϋπολογισμού, ενώ μέσα σε 12 μήνες το αργότερο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το σύνολο του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου.