ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Μείωση ΦΠΑ: Πώς θα επηρεάσει τα ακίνητα - Τι θα ισχύσει για νησιά και προϊόντα
Η συμφωνία θα αποτελέσει την νέα Κοινοτική Οδηγία για τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ από 1.1.2025
Ιδιαίτερα σημαντική είναι για την Ελλάδα η συμφωνία στην οποία κατέληξε χθες το Ecofin για μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ στην Ευρώπη.
Η απόφαση αυτή αναιρεί τις αυξήσεις ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου οι οποίες επεβλήθησαν μετά το δημοψήφισμα των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και το τρίτο Μνημόνιο που έφεραν το 2015. Ταυτόχρονα απαλλάσσει την αγορά ακινήτων από το ενδεχόμενο επιβολής ΦΠΑ 24% στα νεόδμητα ακίνητα, ενώ μειώνει δραστικά τον ΦΠΑ σε αγροτικά μηχανήματα και προϊόντα.
Όπως αναφέρει το Πρώτο Θέμα, η συμφωνία θα αποτελέσει την νέα Κοινοτική Οδηγία για τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ που θα ισχύσει από 1.1.2025, ωστόσο θα επηρεάσει αμέσως όλα τα πεδία της αγοράς. Συγκεκριμένα:
1. Νησιά Αιγαίου: Επανέρχεται ουσιαστικά το άρθρο που ίσχυε από τη συνθήκη προσχώρησης της χώρας στην ΕΟΚ και επί δεκαετίες κατοχύρωνε την δυνατότητα της Ελλάδας για έκπτωση 30% στους συντελεστές ΦΠΑ σε όλα τα νησιά του Αιγαίου.
Το δικαίωμα αυτό η Ελλάδα το έχασε μετά την «περήφανη διαπραγμάτευση» του ΣΥΡΙΖΑ του 2015. Έχει απομείνει κατ΄εξαίρεσιν μόνο σε 5 νησιά (Λέρος, Λέσβος, Χίος, Κως και Σάμος). Λήγει κάθε χρόνο και ανανενώνεται μόνον και μόνον εξαιτίας των προσφυγικών ροών. Όσο το πρόβλημα αυτό παραμένει, η Ελλάδα δικαιούται κάθε τέλος του χρόνου να ζητά από την ΕΕ να εγκρίνει να μην καταργηθεί και σε αυτά.
Σε τέτοια περίπτωση, ο ΦΠΑ θα έπρεπε να αυξηθεί έως 50% δηλαδή συντελεστές 24% αντί 17% ή 13% αντί 9% ή 6% αντί 4% που κατ’εξαίρεση ισχύουν ακόμη στα 5 αυτά νησιά του Αιγαίου.
Με κριτήριο το μεταναστευτικό πρόβλημα, η παράταση της έκπτωση ΦΠΑ στα 5 νησιά θα εγκριθεί προφανώς και για το 2022 και στα επόμενα χρόνια, αλλά ως το 2025 θα εξετάζεται με βάση το εάν υφίστανται ακόμη το μεγάλο αυτό πρόβλημα.
Δεν έχουν όμως αυτό το «προνόμιο», ούτε το Αγαθανονήσι, ούτε το Καστελόριζο, ούτε τα άλλα ακριτικά ή μη νησιά του Αιγαίου, ασχέτως αν αντιμετωπίζουν ή όχι πρόβλημα μεταναστευτικών ροών.
Αυτό αλλάζει όμως αφού, ανάλογα και με τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας, από το 2025 η ελληνική Βουλή θα μπορεί να μειώσει σε μόνιμη βάση όχι μόνον στα 5 αυτά νησιά, αλλά και σε άλλα νησιά του Αιγαίου τον ΦΠΑ κατά 30%, χωρίς να παραβιάζει τις ευρωπαϊκές συνθήκες και οδηγίες.
2. Νεόδμητα ακίνητα: Από το 2006 μέχρι σήμερα, η νομοθεσία προβλέπει την επιβολή του υψηλού συντελεστή ΦΠΑ (18% τότε και 24% πλέον) στα νεόδμητα ακίνητα. Εξ αρχής είχε τεθεί απαλλαγή για την α΄ κατοικίας. Αλλά η κρίση στην οικοδομή από το 2007 και εν συνεχεία στα Μνημόνια, είχε σταθεί αιτία για αναστολή του ΦΠΑ. Από το 2019 που εξελέγει η κυβέρνηση Μητσοτάκη το θέμα έχει μπει στον «πάγο» έως το τέλος του 2022.
Με τη νέα Οδηγία που θα ισχύσει, το υπουργείο Οικονομικών μπορεί να παρατείνει το πάγωμα του ΦΠΑ στις παραδόσεις ακινήτων έως τουλάχιστον το 2025, ή και να επιβάλλει τον μειωμένο συντελεστή και όχι τον ανώτατο που θα ισχύει τότε (13% αντί 24% με τα σημερινά δεδομένα). Θα δίνει έτσι ένα καθαρό διάδρομο για τους αγοραστές ακινήτων για να γνωρίζουν πώς θα πορευτούν στα επόμενα χρόνια.
3. Αγροτικά μηχανήματα και προϊόντα: Από το 2025 θα επιτρέπεται η εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα (13% αντί 24% με τα σημερινά δεδομένα), εφόσον το επιτρέπουν οι δημοσιονομικές συνθήκες. Μειωμένος ΦΠΑ θα μπορεί να ισχύσει επίσης στο βαμβάκι, στα φυτοφάρμακα και λιπάσματα.
4. Ιατρικά είδη και live streaming: Δίνεται δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, μάσκες χειρουργικές, υπηρεσίες live streaming θεαμάτων, καθώς και απαλλαγή ΦΠΑ σε είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, καθώς και ιατρικό εξοπλισμό και αναπηρικά είδη.
5. Έκτακτες συνθήκες - καταστροφές. Σε περιπτώσεις κρίσεων, φυσικών καταστροφών ή πανδημιών η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα την απαλλαγή συγκεκριμένων προϊόντων και υπηρεσιών από τον ΦΠΑ.
Η απόφαση αυτή αναιρεί τις αυξήσεις ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου οι οποίες επεβλήθησαν μετά το δημοψήφισμα των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και το τρίτο Μνημόνιο που έφεραν το 2015. Ταυτόχρονα απαλλάσσει την αγορά ακινήτων από το ενδεχόμενο επιβολής ΦΠΑ 24% στα νεόδμητα ακίνητα, ενώ μειώνει δραστικά τον ΦΠΑ σε αγροτικά μηχανήματα και προϊόντα.
Όπως αναφέρει το Πρώτο Θέμα, η συμφωνία θα αποτελέσει την νέα Κοινοτική Οδηγία για τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ που θα ισχύσει από 1.1.2025, ωστόσο θα επηρεάσει αμέσως όλα τα πεδία της αγοράς. Συγκεκριμένα:
1. Νησιά Αιγαίου: Επανέρχεται ουσιαστικά το άρθρο που ίσχυε από τη συνθήκη προσχώρησης της χώρας στην ΕΟΚ και επί δεκαετίες κατοχύρωνε την δυνατότητα της Ελλάδας για έκπτωση 30% στους συντελεστές ΦΠΑ σε όλα τα νησιά του Αιγαίου.
Το δικαίωμα αυτό η Ελλάδα το έχασε μετά την «περήφανη διαπραγμάτευση» του ΣΥΡΙΖΑ του 2015. Έχει απομείνει κατ΄εξαίρεσιν μόνο σε 5 νησιά (Λέρος, Λέσβος, Χίος, Κως και Σάμος). Λήγει κάθε χρόνο και ανανενώνεται μόνον και μόνον εξαιτίας των προσφυγικών ροών. Όσο το πρόβλημα αυτό παραμένει, η Ελλάδα δικαιούται κάθε τέλος του χρόνου να ζητά από την ΕΕ να εγκρίνει να μην καταργηθεί και σε αυτά.
Σε τέτοια περίπτωση, ο ΦΠΑ θα έπρεπε να αυξηθεί έως 50% δηλαδή συντελεστές 24% αντί 17% ή 13% αντί 9% ή 6% αντί 4% που κατ’εξαίρεση ισχύουν ακόμη στα 5 αυτά νησιά του Αιγαίου.
Με κριτήριο το μεταναστευτικό πρόβλημα, η παράταση της έκπτωση ΦΠΑ στα 5 νησιά θα εγκριθεί προφανώς και για το 2022 και στα επόμενα χρόνια, αλλά ως το 2025 θα εξετάζεται με βάση το εάν υφίστανται ακόμη το μεγάλο αυτό πρόβλημα.
Δεν έχουν όμως αυτό το «προνόμιο», ούτε το Αγαθανονήσι, ούτε το Καστελόριζο, ούτε τα άλλα ακριτικά ή μη νησιά του Αιγαίου, ασχέτως αν αντιμετωπίζουν ή όχι πρόβλημα μεταναστευτικών ροών.
Αυτό αλλάζει όμως αφού, ανάλογα και με τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας, από το 2025 η ελληνική Βουλή θα μπορεί να μειώσει σε μόνιμη βάση όχι μόνον στα 5 αυτά νησιά, αλλά και σε άλλα νησιά του Αιγαίου τον ΦΠΑ κατά 30%, χωρίς να παραβιάζει τις ευρωπαϊκές συνθήκες και οδηγίες.
2. Νεόδμητα ακίνητα: Από το 2006 μέχρι σήμερα, η νομοθεσία προβλέπει την επιβολή του υψηλού συντελεστή ΦΠΑ (18% τότε και 24% πλέον) στα νεόδμητα ακίνητα. Εξ αρχής είχε τεθεί απαλλαγή για την α΄ κατοικίας. Αλλά η κρίση στην οικοδομή από το 2007 και εν συνεχεία στα Μνημόνια, είχε σταθεί αιτία για αναστολή του ΦΠΑ. Από το 2019 που εξελέγει η κυβέρνηση Μητσοτάκη το θέμα έχει μπει στον «πάγο» έως το τέλος του 2022.
Με τη νέα Οδηγία που θα ισχύσει, το υπουργείο Οικονομικών μπορεί να παρατείνει το πάγωμα του ΦΠΑ στις παραδόσεις ακινήτων έως τουλάχιστον το 2025, ή και να επιβάλλει τον μειωμένο συντελεστή και όχι τον ανώτατο που θα ισχύει τότε (13% αντί 24% με τα σημερινά δεδομένα). Θα δίνει έτσι ένα καθαρό διάδρομο για τους αγοραστές ακινήτων για να γνωρίζουν πώς θα πορευτούν στα επόμενα χρόνια.
3. Αγροτικά μηχανήματα και προϊόντα: Από το 2025 θα επιτρέπεται η εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα (13% αντί 24% με τα σημερινά δεδομένα), εφόσον το επιτρέπουν οι δημοσιονομικές συνθήκες. Μειωμένος ΦΠΑ θα μπορεί να ισχύσει επίσης στο βαμβάκι, στα φυτοφάρμακα και λιπάσματα.
4. Ιατρικά είδη και live streaming: Δίνεται δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, μάσκες χειρουργικές, υπηρεσίες live streaming θεαμάτων, καθώς και απαλλαγή ΦΠΑ σε είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, καθώς και ιατρικό εξοπλισμό και αναπηρικά είδη.
5. Έκτακτες συνθήκες - καταστροφές. Σε περιπτώσεις κρίσεων, φυσικών καταστροφών ή πανδημιών η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα την απαλλαγή συγκεκριμένων προϊόντων και υπηρεσιών από τον ΦΠΑ.
