Ραντεβού τον... Φεβρουάριο δίνει το υπουργείο Οικονοµικών για τα «αποκαλυπτήρια» του νέου ΕΝΦΙΑ κι αυτό σηµαίνει πρακτικά ότι η 13η αξιολόγηση, που ξεκινά σε τεχνικό επίπεδο μέσα στην εβδοµάδα, θα έχει έναν µεγάλο αστερίσκο ως προς τις παραµέτρους µίας από τις βασικές µεταρρυθµίσεις που «καίνε» τις ευρωπαϊκές δοµές.

Όπως επισηµαίνουν πηγές από το ευρωπαϊκό στρατόπεδο, δύο είναι τα σηµεία-αγκάθια που απασχόλησαν εξαρχής τους «θεσµούς», όταν η ελληνική κυβέρνηση προανήγγειλε αλλαγές στη δοµή και λειτουργία του ΕΝΦΙΑ: 1) Το αν το δηµοσιονοµικό αποτέλεσµα θα είναι πράγµατι ουδέτερο, όπως δεσµεύθηκε η ελληνική πλευρά, και 2) Το αν το ποσοστό εισπραξιµότητας θα ανέβει, όπως ήταν εξαρχής το ζητούµενο, ή έστω θα παραµείνει στα ίδια επίπεδα. Για το πρώτο σηµείο, το υπουργείο Οικονοµικών έχει διαβεβαιώσει τους Ευρωπαίους τεχνοκράτες ότι οι όποιες νέες ελαφρύνσεις θα είναι αυτοχρηµατοδοτούµενες, δηλαδή θα προκύψουν από τις εσωτερικές ανακατατάξεις του ΕΝΦΙΑ, κυρίως την υπαγωγή των περίπου 3.500 νέων περιοχών στο σύστηµα αντικειµενικού προσδιορισµού. Είναι ενδεικτικό ότι στο 40% αυτών των ζωνών η αύξηση διαµορφώνεται στο 26% κατά µέσο όρο, ωστόσο υπάρχουν περιοχές-φιλέτα, όπου το... κοντέρ «κοκκινίζει».

56

Στον Προϋπολογισµό του 2022, ο οποίος ψηφίστηκε και συνάντησε τη συµφωνία της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, προβλέπεται, πάντως, µια µικρή, αλλά υπαρκτή απώλεια εσόδων, της τάξης των 60 εκατ. ευρώ, η οποία θα «µεταφραστεί» σε µείωση του φόρου κατά την εκκαθάριση, ενώ διακαής πόθος του οικονοµικού επιτελείου είναι να µπορέσει να υλοποιήσει τη β’ φάση µείωσης του ΕΝΦΙΑ κατά 8%.

Το δεύτερο σηµείο, δηλαδή η εισπραξιµότητα του φόρου, είναι στοίχηµα και για το υπουργείο Οικονοµικών, αν και αποτελεί πεποίθηση ότι η απορρόφηση των κραδασµών από τις νέες αντικειµενικές αξίες δεν θα επηρεάσει τη φοροδοτική ικανότητα των φορολογουµένων. Αρµόδια πηγή επισηµαίνει, µάλιστα, ότι ακόµα και σε πιο δύσκολες εποχές η εισπραξιµότητα του ΕΝΦΙΑ παρέµεινε σταθερή στα επίπεδα του 75%.

78
Η αναδιάρθρωση του ΕΝΦΙΑ, µε δηµοσιονοµικά ουδέτερο αποτέλεσµα, είναι, πάντως, το µεγάλο εµπόδιο στο οποίο έχει «κολλήσει» η ειδική οµάδα εργασίας, που τρέχει από τις αρχές του φθινοπώρου διαφορετικά σενάρια. Η εξίσωση είναι πολυσύνθετη, καθώς θα πρέπει να «κουµπώσουν» οι νέες αντικειµενικές αξίες µε τέτοιον τρόπο, ώστε να µην προκαλείται επιβάρυνση σε µικρές και µεσαίες ιδιοκτησίες.

«Η συντριπτική πλειονότητα δεν θα έχει επιβαρύνσεις, αλλά µειώσεις», επιµένει η ίδια πηγή, επιβεβαιώνοντας ότι υπάρχει µεγάλη δυσκολία στην αναµόρφωση του φόρου. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι µπήκε στο συρτάρι το σενάριο που προέβλεπε ριζική αναµόρφωση του ΕΝΦΙΑ, µε την εισαγωγή κλίµακας ανάλογης φιλοσοφίας µε αυτήν του ΦΑΠ και του ΦΜΑΠ, δηλαδή την κλιµάκωση του φόρου ανάλογα µε την αξία του ακινήτου. Το σενάριο που προκρίνεται προβλέπει ριζικές αλλαγές στα κλιµάκια και στους συντελεστές του φόρου, έτσι ώστε να καλυφθούν ακόµα και περιοχές όπου η αύξηση της τιµής ζώνης ήταν µεγάλη. Για παράδειγµα, στην Αργυρούπολη η ανώτερη τιµή ζώνης «πέταξε» από τα 1.600 ευρώ στα 2.350 ευρώ, ως εκ τούτου απαιτείται µεγάλη διεύρυνση του κλιµακίου, ώστε οι εν λόγω ιδιοκτήτες να µη βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων.

Για την παλαιότητα

Πολύ υψηλό δείκτη δυσκολίας έχει, όµως, και η αλλαγή των συντελεστών προσαύξησης ή αποµείωσης του φόρου. Ειδικά όσον αφορά τις κατοικίες, µία από τις στρεβλώσεις του ΕΝΦΙΑ που δεν διορθώθηκε ποτέ είναι οι συντελεστές παλαιότητας, οι οποίοι λειτουργούν τελείως διαφορετικά σε σχέση µε ό,τι ισχύει στον υπολογισµό της αντικειµενικής αξίας ενός ακινήτου, άρα και του φόρου µεταβίβασης. Ενώ, λοιπόν, στις µεταβιβάσεις ο συντελεστής είναι ακέραιος (1) για τα νεόδµητα και µειώνεται στα παλαιότερα ακίνητα, στον ΕΝΦΙΑ ο ακέραιος συντελεστής εφαρµόζεται σε ακίνητα ηλικίας άνω των 26 ετών, χωρίς περαιτέρω αποµείωση για παλαιότερα κτίσµατα! Ενα από τα σενάρια που επεξεργάζεται η οµάδα εργασίας προβλέπει αλλαγές στους συντελεστές παλαιότητας, καθώς περίπου 6 στα 10 σπίτια είναι ηλικίας άνω των 40 ετών!
Η δυσκολία στην αναμόρφωση του φόρου, ώστε οι νέες αντικειμενικές να μην επιβαρύνουν μικρές και μεσαίες ιδιοκτησίες


Αντιθέτως, φαίνεται να αποµακρύνεται στην παρούσα φάση το σενάριο αναπροσαρµογής και των συντελεστών εµπορικότητας, καθώς στο οικονοµικό επιτελείο εκτιµούν ότι η πανδηµία έχει προκαλέσει στρεβλώσεις στην επαγγελµατική στέγη, ως εκ τούτου οι όποιες παρεµβάσεις ενέχουν κινδύνους. ∆εν µπορούν, πάντως, να αποκλειστούν στοχευµένες αλλαγές, π.χ. στο κέντρο της Αθήνας, καθώς οι ισχύοντες συντελεστές οδηγούν σε υπέρµετρες επιβαρύνσεις.

Η αγορά κινείται ήδη στον ρυθµό των νέων αντικειµενικών αξιών, που έχουν βάλει «φωτιά» σε 20 φόρους, τέλη και τεκµήρια, ενώ παραµένει σε εκκρεµότητα το αν τα συναρµόδια υπουργεία θα αναθεωρήσουν τα περιουσιακά κριτήρια για κοινωνικά επιδόµατα και προνοιακές παροχές.

Αυτό που τονίζουν, δε, άνθρωποι της κτηµαταγοράς είναι ότι οι ενδιαφερόµενοι αγοραστές θα χρειαστεί να βάλουν πολύ πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη, όχι µόνο λόγω της αυξηµένης φορολογίας και των σχετικών εξόδων (συµβολαιογραφικά - Υποθηκοφυλακείο) κατά τη µεταβίβαση, αλλά και επειδή οι εµπορικές τιµές τραβάνε τον ανήφορο λόγω αυξηµένου κατασκευαστικού κόστους. Υπολογίζεται ότι το κόστος αυτό έχει ανέβει συνολικά κατά 10%.