Το πιο γερό χαρτί της θα παίξει η κυβέρνηση, προκειµένου να απορροφήσει ένα µεγάλο µέρος του εκρηκτικού ενεργειακού κόστους. Ο άσος στο µανίκι θα επιτρέψει στο οικονοµικό επιτελείο να στηρίξει νοικοκυριά, αγρότες και επιχειρήσεις, µικρές και µεγάλες, όχι έως τον Ιούλιο -όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασµός-, αλλά µέχρι να τελειώσει αυτή η πρωτοφανής κρίση ενεργειακών προϊόντων και πρώτων υλών.

«Λεφτόδεντρο δυστυχώς δεν υπάρχει», επαναλαµβάνουν από το υπουργείο Οικονοµικών, ξεκαθαρίζοντας έτσι ότι η συµµετοχή του Προϋπολογισµού στην άµβλυνση αυτών των επιπτώσεων δεν µπορεί παρά να είναι περιορισµένη.

Ποιος είναι, λοιπόν, ο άσος στο µανίκι, το εργαλείο πάνω στο οποίο «χτίζονται» οι ανακοινώσεις που αναµένονται εντός της εβδοµάδας; Οι αυξηµένοι πόροι του Ταµείου Ενεργειακής Μετάβασης. Σύµφωνα µε πληροφορίες, οι αρχικοί υπολογισµοί ήταν ότι από τις δηµοπρασίες ρύπων µέσω του ευρωπαϊκού συστήµατος ETS -εξ ου και η αναφορά του πρωθυπουργού σε ευρωπαϊκούς πόρους- θα µπορούσαν να µπουν φέτος στο Ταµείο Ενεργειακής Μετάβασης περί τα 2 δισ. ευρώ. Όπως αναφέρει, όµως, κυβερνητικός αξιωµατούχος, νεότερες εκτιµήσεις ανεβάζουν την «προίκα» του Ταµείου στα 4 µε 5 δισ. ευρώ κι αυτό, αν µη τι άλλο, διευκολύνει τους χειρισµούς της κυβέρνησης. Το µοντέλο των επιδοτήσεων θα διατηρηθεί.

Οριζόντιες οι επιδοτήσεις

Ζήτηµα διεύρυνσης της περιµέτρου των δικαιούχων δεν υπάρχει, γιατί πολύ απλά οι επιδοτήσεις θα συνεχίσουν να είναι οριζόντιες, κοινώς δεν υπάρχουν και δεν θα υπάρξουν εξαιρέσεις. Πληροφορίες αναφέρουν, ωστόσο, ότι εξετάζεται η δυνατότητα κλιµάκωσης αυτών των επιδοτήσεων, µε έµφαση στους πιο ευάλωτους και στις ενεργοβόρες επιχειρήσεις, παρά το ότι ανάλογο σχέδιο είχε «κολλήσει» στους κοινοτικούς κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων.

Υπεραποδόσεις

Ως δεύτερη γραµµή άµυνας θα λειτουργήσουν οι υπεραποδόσεις των φορολογικών εσόδων, οι οποίες στο τέλος της περασµένης χρονιάς «ξεκλείδωσαν» την καταβολή έκτακτης εισοδηµατικής ενίσχυσης σε χαµηλοσυνταξιούχους και δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυηµένου Εισοδήµατος. Αν και µε την έκτακτη ελάφρυνση του ΕΝΦΙΑ κατά 350 εκατ. ευρώ έχει επί της ουσίας απορροφηθεί προκαταβολικά ένα µεγάλο µέρος από την αρχικά εκτιµώµενη υπεραπόδοση του φετινού Προϋπολογισµού, ο σχεδιασµός προβλέπει πως, όταν οι εισπράξεις θα υπερκαλύπτουν τους στόχους, αυτή η διαφορά θα επιστρέφεται στους καταναλωτές µε την ενίσχυση των έκτακτων επιδοτήσεων.

«Επιταγή ακρίβειας»

Σε κάθε περίπτωση, περίπου 600.000 έως 1 εκατ. νοικοκυριά θα πάρουν «επιταγή ακρίβειας» πριν από το Πάσχα, µε ένα κόστος γύρω στα 200- 300 εκατ. ευρώ. «Καθαρό διάδροµο» στις εκδόσεις ελληνικών οµολόγων υπό την «οµπρέλα» της ΕΚΤ, ακόµα και µετά τη λήξη του έκτακτου Q.E., άνοιξε η Κρ. Λαγκάρντ, εκπέµποντας έτσι µήνυµα εµπιστοσύνης προς την Ελλάδα και τις προοπτικές της. Το «κλειδί» ήταν κατ’ αρχάς ότι στη Φρανκφούρτη αναγνώρισαν πως η Ελλάδα θα είχε ανακτήσει την επενδυτική βαθµίδα, αν δεν είχε σκάσει η «βόµβα» της πανδηµίας.

«Γεωγραφική ευελιξία»

Επιπλέον, µόνο και µόνο η ιδέα ότι η Ελλάδα θα µπορούσε να αποτελέσει στόχο κερδοσκοπικών επιθέσεων ήταν καθοριστική στο να διατρανώσει η Κρ. Λαγκάρντ την πρόθεση της ΕΚΤ να αγοράσει -εάν καταστεί αναγκαίο- ελληνικά οµόλογα και πέρα από τα όρια της επανεπένδυσης, δηλαδή πάνω από τα 5-6 δισ. ευρώ. Ως «όχηµα» θα χρησιµοποιηθεί η «γεωγραφική ευελιξία», µέσω της οποίας η ΕΚΤ θα µπορεί να «µοιράζει» τις αγορές ως εξής: αντί π.χ. να εξαντλεί την ποσόστωση αγοράς ισπανικών οµολόγων, να καλύπτει τη διαφορά µε αγορές ελληνικών οµολόγων.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 12 Μαρτίου 2022.