Η πρώτη ημέρα της 26ης Συζήτησης Στρογγυλής Τραπέζης του Economist με την ελληνική κυβέρνηση διεξήχθη την Τρίτη 5 Ιουλίου.

Ειδικότερα και κατά την απογευματινή συνεδρία, πραγματοποιήθηκαν οι παρακάτω τοποθετήσεις:

Ιωάννης Κασουλίδης: Η Άγκυρα επιλέγει να παίζει παιχνίδι για να κυριαρχήσει εις βάρος άλλων

Στη σημασία των τριμερών και πολυμερών σχημάτων συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, αναφέρθηκε ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Ιωάννης Κασουλίδης, τονίζοντας πως και άλλες χώρες θέλουν να γίνουν κομμάτι της εξίσωσης. Επιπλέον, ανέφερε πως πρέπει να γίνει αντιληπτό το ποιοι είναι αυτοί που προωθούν τη σταθερότητα και ποιοι λειτουργούν προς την αντίθετη κατεύθυνση. «Ελλάδα και Κύπρος συνεργάζονται με επιμέλεια τα τελευταία 10 χρόνια, με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και η συνεργασία 3+1 μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και ΗΠΑ είναι δεδομένη με συμφωνημένους στόχους που θα φέρουν απτά αποτελέσματα (…) Από την άλλη, η Άγκυρα επιλέγει να παίζει παιχνίδι για να κυριαρχήσει εις βάρος άλλων», πρόσθεσε ο υπουργός.

Ο κ. Κασουλίδης τόνισε πως ζούμε κατακλυσμιαίες εξελίξεις στον ευρωπαϊκό χώρο, όπως είπε, με τον βάρβαρο πόλεμο που ξεκίνησε η Ρωσία στην Ουκρανία και με την ενωμένη και ισχυρή απόκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στάθηκε στην ανάγκη ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης των Δυτικών Βαλκανίων, σημειώνοντας πως οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων θα πρέπει να ενθαρρυνθούν για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων.

Enrico Letta: Ευρωπαϊκή απάντηση στις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης

Την ανάγκη μιας ευρωπαϊκής απάντησης στις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης σε κοινωνία και επιχειρήσεις ανέδειξε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας Enrico Letta στο ετήσιο συνέδριο του Economist. Όπως εξήγησε, οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία φέρνουν αναταραχή και σε πολιτικό επίπεδο, λόγω ακριβώς των οικονομικών συνεπειών της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία.

Ο κ. Letta αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες του Μάριο Ντράγκι τονίζοντας ότι η κοινή γνώμη έχει αρχίσει να κουράζεται από τον πόλεμο. Εξήγησε ότι τα προβλήματα δεν αφορούν μόνο την Ιταλία και στο πλαίσιο αυτό έκρινε κρίσιμο τον μελλοντικό ρόλο της Ευρώπης στα Βαλκάνια. Είναι καιρός να αναλάβει ηγεσία στην περιοχή προκειμένου να επέλθει σταθερότητα, σημείωσε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, ο οποίος έκανε λόγο για κατώτερο των προσδοκιών αποτέλεσμα της πρόσφατης συνόδου κορυφής πριν από λίγες ημέρες. Πρόσθεσε επίσης ότι το φθινόπωρο θα είναι σκληρό καθώς μπαίνουμε σε περίοδο διαταραχής σε ό,τι αφορά το ενεργειακό θέμα, καλώντας για ευρωπαϊκή απάντηση στα πρότυπα της κρίσης της πανδημίας. Τόνισε δε ότι Ελλάδα, Ιταλία και Κύπρος μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο προς αυτήν την κατεύθυνση.

Andreas Borgeas: Ευκαιρίες στον τομέα της καθαρής ενέργειας στην περιοχή μεταξύ Βόρειας Αφρικής και Ευρώπης

Η ηλεκτρική διασύνδεση δημιουργεί ευκαιρίες στον τομέα της καθαρής ενέργειας στην περιοχή μεταξύ Βόρειας Αφρικής και Ευρώπης, σύμφωνα με τον πολιτειακό γερουσιαστή της Καλιφόρνιας Andreas Borgeas, ο οποίος τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να βλέπει τη διασύνδεση ως στρατηγική προτεραιότητα. Στο πλαίσιο αυτό, ένα έργο που κερδίζει την προσοχή, σύμφωνα με τον κ. Borgeas, είναι η ενεργειακή διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου, που μπορεί να προσφέρει ενέργεια στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη. Αναφέρθηκε επίσης στον ζωτικό ρόλο της Ελλάδας ως νέου ενεργειακού κόμβου και τόνισε ότι μια διασύνδεση Ελλάδας-Αφρικής εξυπηρετεί τα συμφέροντα ασφάλειας της Ευρώπης. Η διασύνδεση, κατά την άποψή του, όχι μόνο θα εξυπηρετήσει τους κλιματικούς στόχους, αλλά θα δημιουργήσει επίσης σημαντικούς ενεργειακούς διαδρόμους. Επίσης, μίλησε για το σύνθετο θέμα ενός έργου διασύνδεσης και στους παράγοντες που επηρεάζουν τα συμφέροντα της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Ο κ. Borgeas αναφέρθηκε επίσης στην προσέγγιση της Καλιφόρνιας αναφορικά με το θέμα της σύγκρουσης Ουκρανίας-Ρωσίας, σημειώνοντας ότι επηρεάζει τον ανταγωνισμό ΗΠΑ-Κίνας. Σημείωσε ότι η προσοχή είναι στραμμένη στις εξελίξεις, όπως ενδεικτικά η δυνητική προσέγγιση της Ταϊβάν από την Κίνα.

Mikuláš Dzurinda: Να «ξεφορτωθούμε» δύο σημεία αδυναμίας

Την ανάγκη να «ξεφορτωθούμε» δύο σημεία αδυναμίας εξέφρασε από το βήμα του Economist ο πρόεδρος του Wilfried Martens Centre for European Studies Mikuláš Dzurinda, μιλώντας για την αχίλλειο πτέρνα της ενεργειακής μας εξάρτησης από τη Ρωσία αλλά και για μια άλλη αχίλλειο πτέρνα, αυτήν της στρατιωτικής αδυναμίας της Ευρώπης, όπως είπε. Τόνισε ότι η Αμερική δεν μπορεί να είναι «πάντα και παντού», εξηγώντας ότι αντιμετωπίζουμε μια τεράστια αλλαγή παγκοσμίως –αναφέρθηκε ενδεικτικά στο θέμα της Κίνας, για την οποία έγινε λόγος νωρίτερα στη συζήτηση.

Κατέληξε ότι χρειάζεται όχι μόνο να υιοθετήσουμε μια στρατηγική, η οποία άλλωστε έχει ήδη υιοθετηθεί από το 2016, αλλά χρειαζόμαστε και την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής. Εξάλλου, σύμφωνα με τον κ. Dzurinda, το μόνο που καταλαβαίνει ο Πούτιν είναι η ισχύς. Έχοντας διαπραγματευτεί μαζί του πολλές φορές, σχολίασε ότι όταν συνειδητοποίησε πως η Ουκρανία πήγαινε καλά σε ό,τι αφορά τις μεταρρυθμίσεις και τον εκσυγχρονισμό της άμυνάς της, τότε ήταν που έκανε την επίθεση. Σημείωσε πάντως ότι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής στρατιωτικής ικανότητας δεν πρέπει να λειτουργεί απέναντι στο ΝΑΤΟ, αλλά να είναι ο αξιόπιστος ευρωπαϊκός πυλώνας αυτής της υπερατλαντικής κοινότητας που έχουμε αναπτύξει, με ενδιαφέρον κυρίως για τη ΝΑ πτέρυγα της συμμαχίας αυτής.

Αγγελική Φράγκου: Υψηλότερο το κόστος μεταφοράς τροφίμων

Για ανατροπή της εφοδιαστικής αλυσίδας όπως την ξέραμε έκανε λόγο από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Navios Maritime Partners, Αγγελική Φράγκου, σημειώνοντας πως η Ευρώπη παίρνει από τη Ρωσία το 40% του φυσικού αερίου και το 20% του πετρελαίου και στο πλαίσιο αυτό θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για την ενεργειακή μετάβαση: «Έχουμε ανατροπή όλων όσων γνωρίζουμε (…) βραχυπρόθεσμα θα έχουμε μεγαλύτερες αποστάσεις να διανύσουμε και υψηλότερο κόστος μεταφοράς των τροφίμων».

Αναφερόμενη στις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, η κ. Φράγκου σημείωσε πως το 95% της ναυτιλίας, όπως και ο ελληνικός στόλος, τις ακολουθεί. «Έχουμε τις κυβερνήσεις και τους πολιτικούς, οι οποίοι πρέπει να επιλύουν τα προβλήματα, να φτιάχνουν τους κανόνες και εμείς να τους ακολουθούμε», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Βαγγέλης Μαρινάκης: Πολύ σημαντικός ο ρόλος των ελλήνων εφοπλιστών

«Ο ρόλος των Ελλήνων εφοπλιστών είναι πολύ σημαντικός, καθώς κατέχουν το 32% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς LNG και πετρελαίου», ανέφερε ο πρόεδρος και ιδρυτής της Capital Maritime & Trading Corp. Ευάγγελος Μαρινάκης, επισημαίνοντας πως «είναι βαρύνουσας σημασίας μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ να έχει αυτήν την ισχύ, αυτό το tonnage, για να πραγματοποιεί αυτό που επιζητεί η νέα εποχή, να είμαστε λιγότερο ή καθόλου εξαρτημένοι από το φυσικό αέριο της Ρωσίας».

Σχολιάζοντας τη δήλωση του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ότι ελληνικά πλοία μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, ο κ. Μαρινάκης τόνισε πως αν αναλύσουμε τη διαθέσιμη χωρητικότητα στην περιοχή θα δούμε πως το 50-60% είναι ελληνικά πλοία. «Η απεξάρτηση δεν μπορεί να γίνει εν μιά νυκτί. Όλο αυτό το πετρέλαιο από τη Ρωσία στην Ευρώπη έχει κάποια χρονοδιαγράμματα παράδοσης ως το τέλος του έτους. Είναι κάτι που έχει ήδη συμφωνηθεί μέσω συμβολαίων. Δεν παραβιάζουμε κανέναν νόμο και κανένα εμπάργκο», σημείωσε και πρόσθεσε πως οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την επίτευξη ειρήνης.

Νίκος Παναγιωτόπουλος: Ιστορικές τις αποφάσεις για μεγαλύτερες αμυντικές δαπάνες

Στις σημαντικές αποφάσεις που κλήθηκε να λάβει το ΝΑΤΟ και η Ευρώπη με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, αναφέρθηκε από το βήμα του Economist ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος. Όπως είπε, βιώνουμε ένα εύθραυστο και μεταβαλλόμενο περιβάλλον ασφαλείας και όλα άλλαξαν δραματικά μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. «Έχουμε έναν πόλεμο που εξελίσσεται δίπλα από ευρωπαϊκό έδαφος, ωστόσο, το ΝΑΤΟ πήρε θαρραλέες αποφάσεις με τη διεύρυνση της συμμαχίας και το «ναι» στην ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας. Την ίδια ώρα, η Ευρώπη ακολουθεί κατά πόδας εργαζόμενη πάνω στην ανάπτυξη των αμυντικών δυνατοτήτων».

Ο κ. Παναγιωτόπουλος χαρακτήρισε ιστορικές τις αποφάσεις για μεγαλύτερες αμυντικές δαπάνες, όπως της Γερμανίας, ενώ επεσήμανε την ανάγκη να εμμείνουμε στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και εξέφρασε την ελπίδα ότι δεν θα καταρρεύσει το μέτωπο. «Αντιμετωπίζουμε ένα νέο περιβάλλον ασφαλείας με νέες προκλήσεις και χρειάζεται δράση απέναντι σε όλα τα είδη αναθεωρητισμού, επεκτατισμού και αυταρχισμού», σημείωσε.

Χαράλαμπος Πετρίδης: Για πρώτη φορά την Ε.Ε. να λειτουργεί ενωμένη και με μεγάλη ταχύτητα

«Το μόνο βέβαιο είναι η αβεβαιότητα», σημείωσε ο υπουργός Άμυνας της Κύπρου Χαράλαμπος Πετρίδης, τονίζοντας πως κατά την προσέγγιση της ρωσικής εισβολής είδαμε για πρώτη φορά την Ε.Ε. να λειτουργεί ενωμένη και με μεγάλη ταχύτητα. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Πετρίδης ζήτησε αντίστοιχη υλοποίηση των ευρωπαϊκών αποφάσεων κατά της Τουρκίας, η οποία «έχει πολιτικές αναθεωρητισμού, παίζει διπλό ρόλο σχετικά με τη Ρωσία, απειλεί σε Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο και προκαλεί στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, το Βαρώσι». Ο υπουργός Άμυνας της Κύπρου ανέφερε πως έχει έρθει η στιγμή να δράσει η ΕΕ, ενώ ζήτησε αυξημένη παρουσία των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. «Πρέπει να μείνουμε ενωμένοι και αυτό επιτυγχάνεται με τις τριμερείς συνεργασίες, καθώς και με τις κοινές ασκήσεις άμυνας», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Νότης Μηταράκης: Η Ελλάδα προστατεύει τα σύνορά της με βάση το διεθνές δίκαιο

Η πρόκληση που αντιμετωπίζει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια είναι όταν η μετανάστευση «οπλοποιείται» σε μια περίπλοκη γεωπολιτικά γειτονιά, είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου της Ελλάδας, Νότης Μηταράκης. Υπενθύμισε ότι η χώρα μας έχει καλωσορίσει τα τελευταία 7 χρόνια πάνω από 1 εκατ. ανθρώπους από τα ανατολικά της σύνορα ή το 10% του πληθυσμού. Πρόσθεσε ότι τον Μάρτιο του 2020 η Ελλάδα αντιμετώπισε μια οργανωμένη προσπάθεια από την Τουρκία να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι η Ευρώπη είχε μια φιλική πολιτική προσέγγιση του μεταναστευτικού προκειμένου να θέσει εν αμφιβόλω την εθνική μας κυριαρχία. Μετανάστευση, επισιτιστική κρίση, προκλήσεις με την ενέργεια, όλα διασυνδέονται, σύμφωνα με τον κ. Μηταράκη, και άγουν μαζικές κινήσεις πληθυσμών.

Ανέφερε επίσης ως ενδεικτικό ότι οι ΗΠΑ αναμένουν 2,5 εκατ. εισόδους στα νότια σύνορά τους φέτος, ενώ άλλες προκλήσεις, όπως ανέφερε, ανέδειξε το μεταναστευτικό κύμα από την Ουκρανία. Τόνισε ότι οι προκλήσεις απαιτούν άμεση αντίδραση, μιλώντας για την ανάγκη υποδοχής οικογενειών και επίδειξης αλληλεγγύης όταν χρειάζεται. Ο υπουργός αναφέρθηκε ειδικότερα στις πρωτοβουλίες της Ελλάδας, λέγοντας ότι προστατεύει τα σύνορά της με βάση το διεθνές δίκαιο και με πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, έχοντας βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης στα κέντρα υποδοχής, εξαλείφοντας τον μεγάλο αριθμό αιτήσεων για άσυλο και φροντίζοντας τα ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά.

David Harris: Να λάβουμε υπόψη μας τα διδάγματα της ιστορίας

Διδάγματα από την εποχή του 1930 μετέφερε από το βήμα του Economist ο επικεφαλής της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής (AJC) David Harris, σημειώνοντας ειδικότερα την αποτυχία του κατευνασμού ως μορφής πολιτικής. Ο Τσόρτσιλ, όπως είπε, ρωτήθηκε από τον Ρούσβελτ πώς θα πρέπει να αποκαλέσει τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να πάρει την απάντηση: ο αχρείαστος πόλεμος, καθώς από τον Ιανουάριο του 1933 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1939 ο πόλεμος θα μπορούσε να είχε αποτραπεί. Το άλλο μάθημα, σύμφωνα με τον κ. David Harris, είναι η έλλειψη φαντασίας ηγετών της εποχής, που αρνήθηκαν να πιστέψουν ότι αυτά που είχε γράψει ο Χίτλερ το 1924-25, όσο ήταν στη φυλακή, θα μεταφράζονταν σε κρατικές πολιτικές αν αναλάμβανε την εξουσία. Μιλώντας για τη σημερινή εποχή, σημείωσε ότι εάν παρακολουθούσαμε τον πρόεδρο Πούτιν πώς βήμα-βήμα μάς δοκίμαζε καθώς έμπαινε στην Αμπχαζία, στο Ντονμπάς, την Κριμαία αναζητώντας νέα ευάλωτα σημεία όπως π.χ. η Υπερδνειστερία, θα βλέπαμε μια προσέγγιση ανάλογη με αυτήν του Χίτλερ. Τόνισε παρενθετικά ότι η μεγαλύτερη γεωπολιτική εξέλιξη του 20ού αιώνα ήταν η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και εξέφρασε την εκτίμηση ότι μπήκαμε σε μια διαδικασία συζήτησης για παγκόσμιες απειλές χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τα διδάγματα της ιστορίας προσηλωμένοι στις επενδύσεις και το εμπόριο, νομίζοντας ότι έτσι θα δημιουργήσουμε έναν σταθερό και προβλέψιμο κόσμο.

Ιωάννης Σμυρλής: Να βρούμε αυτά που μας συνδέουν

«Είμαστε γείτονες, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια θετική ατζέντα, να βρούμε αυτά που μας συνδέουν. Αυτό δούλευε πολύ καλά μέχρι τον τελευταίο μήνα. Αυτή η θετική ατζέντα δεν ακυρώθηκε, αλλά μάλλον πάγωσε», παρατήρησε ο γενικός γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του Υπουργείου Εξωτερικών Ιωάννης Σμυρλής, αναφερόμενος στις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία. «Και οι δύο χώρες κατανοούν ότι υπάρχουν δύσκολοι καιροί στις διμερείς σχέσεις, αλλά θέλουμε να συνεργαστούμε. Είμαστε θετικοί στον ειλικρινή διάλογο. Υπάρχουν όμως και κόκκινες γραμμές», πρόσθεσε ο Έλληνας διπλωμάτης.

Σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του, ο κ. Σμυρλής διαμήνυσε ότι η Ελλάδα είναι μια πηγή σταθερότητας στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, ενώ ειδική μνεία έκανε στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. «Χρειαζόμαστε στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα Δυτικά Βαλκάνια, είναι το πρώτο βήμα για την ευημερία και την ανάπτυξη. Για να έχουμε μια καλή ανάπτυξη, πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί. Είμαστε θετικοί σε οποιαδήποτε συζήτηση, δεν είμαστε όμως ανοιχτοί στις απειλές. Θέλουμε να αναπτυχθούμε όλοι μαζί», σημείωσε ο κ. Σμυρλής.

Metin Ercan: Αθήνα και Άγκυρα να αφήσουν τις διεκδικήσεις κατά μέρος

Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αναφέρθηκε ο καθηγητής Οικονομικών και πρόεδρος του τμήματος Διοίκησης του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου (Bogazici University) Metin Ercan, ο οποίος κάλεσε Αθήνα και Άγκυρα να αφήσουν τις διεκδικήσεις κατά μέρος και να επικεντρωθούν στα υπαρκτά ζητήματα, όπως ο εν εξελίξει πόλεμος στην Ουκρανία και οι διμερείς επιχειρηματικές σχέσεις. «Πρέπει να παγώσουμε κάποια πράγματα και να εστιάσουμε σε κάποια άλλα, ιδίως στην ασφάλεια. Το θέμα είναι ότι για τη ευημερία των ανθρώπων οι συζητήσεις δεν είναι αρκετές. Το “παιχνίδι” εξαρτάται από τα πόσα οφέλη μπορείς να αποκομίσεις από τις διμερείς σχέσεις σου» επεσήμανε μεταξύ άλλων ο κ. Ercan, και συμπλήρωσε: «Σε διεθνή θέματα συμφωνούμε, αλλά σε θέματα που αφορούν τις δύο χώρες δεν μπορούμε να βρούμε έναν κοινό παρονομαστή. Ας αφήσουμε τις διεκδικήσεις κατά μέρος, που μπορούν να επιλυθούν με βάση το διεθνές δίκαιο. Να επικεντρωθούμε στο πώς θα εδραιώσουμε περισσότερη προστιθέμενη αξία στις σχέσεις μας».
Την ίδια στιγμή, ο κ. Ercan, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι δεν μιλάει εκ μέρους της τουρκικής κυβέρνησης, υπογράμμισε ότι η κλιμάκωση της εχθρικότητας δεν είναι προς όφελος κανενός. «Η Τουρκία μπορεί να δέχεται κάποια αρνητικά σχόλια, αλλά αν κοιτάξουμε πιο βαθιά υπάρχει ένα κοινό έδαφος για την εδραίωση κοινών συμφωνιών» τόνισε, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι η Άγκυρα θα πρέπει να συμμετέχει στις συζητήσεις και στις έρευνες για το φυσικό αέριο, καθώς δεν είναι δυνατό να αποκλειστεί. «Το όφελος θα είναι πολύ μεγάλο, όλοι μπορούν να ωφεληθούν» κατέληξε.

Τα parapolitika.gr είναι Communication supporter του 26th Annual Economist Government Roundtable.