Πολλές χιλιάδες γονικές παροχές και δωρεές «σκοντάφτουν» σε νομικά προβλήματα… οικονομικής φύσεως, τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις είναι ανυπέρβλητα. Για να μη βρεθούν λοιπόν οι ενδιαφερόμενοι προ αδιεξόδου, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε κρίσιμες λεπτομέρειες. Ο νόμος ορίζει, κατά τη δικηγόρο Ολυμπία Νικολοπούλου, ότι «το ατομικό αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ από γονιό σε κάθε ένα παιδί αποσκοπεί στο να διευκολύνει το πέρασμα των κάθε είδους περιουσιακών στοιχείων, ακινήτων και κινητών, των γονέων εν ζωή στα τέκνα, αλλά και των παππούδων στα εγγόνια τους, ώστε οι νέοι να μπορούν να αναλάβουν έγκαιρα τη διαχείριση αλλά και τις ευθύνες τους». Αναλυτικά, το κεφάλαιο «γονικές παροχές» καλύπτεται μέσα από τις εξής ερωταπαντήσεις:

Ποιο είναι το αφορολόγητο όριο στις γονικές παροχές και δωρεές;

Είναι τα 800.000 ευρώ. Δεν ισχύει πλέον από τη 1/10/2021 το προηγούμενο όριο των 150.000 ευρώ ανά γονέα και ανά τέκνο.

Ποιο είναι το ανώτατο όριο και από τους δύο γονείς;

Το ποσό των 1.600.000 ευρώ σε ακίνητα, χρήματα, μετοχές, ΙΧ ή άλλα αντικείμενα μεγάλης αξίας.

Αν υπάρχουν και παππούδες και γιαγιάδες στην ιδία ιδιοκτησία;

Σε αυτή την περίπτωση το αφορολόγητο όριο ανεβαίνει στα 3.200.000 ευρώ.

Ποσά περιουσίας που υπερβαίνουν τα παραπάνω όρια με τι φορολογούνται;

Φορολογούνται με τον ισχύοντα ανώτατο συντελεστή του 10%.

Στις κληρονομιές τι ισχύει;

Η κληρονομιά μέχρι το ποσό των 150.000 ευρώ είναι αφορολόγητη.

Από τις 150.000 ευρώ και πάνω;

Η κλίμακα φόρου προβλέπει 1% από τις 150.000 και μέχρι του ποσού των 300.000 ευρώ. Για αξία 300.000-600.000 ευρώ προκύπτει φόρος 5%, ενώ για τα ποσά που υπερβαίνουν τις 600.000 ευρώ προκύπτει φόρος 10%.

Ισχύει ειδικό αφορολόγητο φόρου κληρονομιάς;

Ναι! Οι 400.000 ευρώ για τον επιζώντα σύζυγο (έπειτα από πέντε έτη γάμου) και τα ανήλικα τέκνα του.

Για την πρώτη κατοικία τι ισχύει;

Για την πρώτη κατοικία, η κληρονομιά είναι αφορολόγητη μέχρι τα ακόλουθα όρια αντικειμενικών αξιών: • 200.000 ευρώ, αν το παιδί είναι άγαμο. • 250.000 ευρώ, αν το παιδί είναι έγγαμο. • 275.000 ευρώ, αν το παιδί έχει ένα δικό του παιδί. • 300.000 ευρώ, αν το παιδί έχει δύο δικά του παιδιά. • 330.000 ευρώ, αν το παιδί έχει τρία δικά του παιδιά.

Τι ισχύει με τον ΕΝΦΙΑ και τα τεκμήρια στις γονικές παροχές;

Η γονική παροχή ενός ακινήτου από τους γονείς στα τέκνα ή από τους παππούδες στα εγγόνια σημαίνει ότι μεταφέρεται μερικώς ή ολικώς (ανάλογα με την επικαρπία και την κυριότητα) το βάρος της πληρωμής του ΕΝΦΙΑ.

Τι προβλέπει ο νόμος για την πλήρη κυριότητα;

Ο πλήρης κύριος του ακινήτου υποχρεούται στην καταβολή του συνολικού ΕΝΦΙΑ που βαρύνει το ακίνητο κατά το ποσοστό συνιδιοκτησίας του, με αποτέλεσμα στο εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ να αναγράφεται μόνο το ποσοστό που του αναλογεί.

Αν έχει συσταθεί επικαρπία;

Ο συνολικός ΕΝΦΙΑ του ακινήτου, που βαρύνει το ακίνητο, επιμερίζεται μεταξύ του ψιλού κυρίου και του επικαρπωτή.

Αν ο επικαρπωτής είναι φυσικό πρόσωπο;

Τότε ο φόρος που αναλογεί στο δικαίωμα αυτό ορίζεται ως ποσοστό του φόρου που αναλογεί στην πλήρη κυριότητα του ακινήτου, ανάλογα με την ηλικία του επικαρπωτή.

Ποιο είναι το ποσοστό του φόρου που βαραίνει τον επικαρπωτή;

Υπολογίζεται ως εξής: Στα 8/10, αν ο επικαρπωτής δεν έχει υπερβεί το 20ό έτος της ηλικίας του. Στα 7/10, αν ο επικαρπωτής έχει υπερβεί το 20ό έτος της ηλικίας του και 1/10 λιγότερο για κάθε συμπληρωμένη δεκαετία του επικαρπωτή μέχρι το 80ό έτος της ηλικίας του.

Αν ο επικαρπωτής δεν είναι φυσικό πρόσωπο;

Ο φόρος που αναλογεί στο δικαίωμα αυτό ορίζεται στα 8/10 του φόρου που αναλογεί στην πλήρη κυριότητα.

Τι ισχύει με τα τεκμήρια των παιδιών;

Ο νόμος ορίζει ότι οι νέοι που συμπληρώνουν το 18ο έτος υποχρεούνται να υποβάλουν ξεχωριστή φορολογική δήλωση.

Υπάρχουν προϋποθέσεις;

Βεβαίως, αν: • Δεν συγκατοικούν στο ίδιο σπίτι με τους γονείς τους, αλλά διαμένουν σε κατοικία στην οποία κατέχουν έστω ένα μικρό ποσοστό πλήρους κυριότητας, επικαρπίας ή σε ακίνητο το οποίο παραχωρήθηκε δωρεάν. • Απέκτησαν κατά το προηγούμενο έτος οποιασδήποτε μορφής εισόδημα. • Αντίθετα, δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση μόνο οι νέοι οι οποίοι συμπλήρωσαν τα 18 έτη και κατά το προηγούμενο έτος δεν είχαν καθόλου εισοδήματα ούτε κατείχαν περιουσιακά στοιχεία, εφόσον φιλοξενήθηκαν σε σπίτια γονέων, άλλων συγγενών ή φίλων ή εφόσον είναι φοιτητές και λόγω σπουδών διαμένουν σε άλλη πόλη.

Γονική παροχή που δεν πέρασε από τράπεζα ισχύει;

Τα ποσά και ό,τι σχετίζεται με τη γονική παροχή πρέπει να είναι δηλωμένα. Η ΑΑΔΕ τονίζει ότι «μόνο μέσω τραπέζης ισχύει γονική παροχή και δωρεά χρημάτων από γονέα σε τέκνα». Για να δοθεί αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας για γονική παροχή ή δωρεά ακινήτου από πολίτη με ληξιπρόθεσμα χρέη προς τις φορολογικές Αρχές, τι πρέπει να γίνει; Θα πρέπει η εξόφληση των χρεών να διασφαλιστεί με την υποχρεωτική εγγραφή υποθήκης σε κάποιο άλλο ακίνητό του ή σε περισσότερα μέχρι να εξοφλήσει το χρέος του… Επίσης, η πάγια ρύθμιση, αλλά και οι ρυθμίσεις για τα «κορωνοχρέη» και εκείνες των 100 και 120 δόσεων περιλαμβάνουν έναν όρο για τους οφειλέτες, ότι δηλαδή αποδέχονται να ρυθμίσουν τα χρέη τους για να πάρουν αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας και να ξεμπλοκάρουν εκκρεμείς υποθέσεις γονικών παροχών και δωρεών ακινήτων.