Το Συμβούλιο Εποπτείας Λογιστικών Εταιρειών των ΗΠΑ (PCAOB) επέβαλε υψηλό πρόστιμο και πειθαρχικές κυρώσεις στην PwC Greece και το στέλεχός της Νίκο Γεώργιο Κωμοδρόμο για παραβιάσεις των κανόνων και προτύπων της PCAOB σε σχέση με τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων του 2016 της Aegean Marine Petroleum Network Inc, που είχε ιδρύσει και υπήρξε μέτοχος ο Δημήτρης Μελισσανίδης.

Όπως αναφέρει στην έκθεσή του το PCAOB, ο κ. Κωμοδρόμος και η ομάδα ορκωτών λογιστών της PwC Greece, απέτυχαν να ανταποκριθούν με τον δέοντα επαγγελματισμό σε ασυνεπή ελεγκτικά στοιχεία, που αφορά σε τέσσερις πελάτες της Aegean του Μελισσανίδη, από τους οποίους προέκυψε το 13% των αναφερόμενων εσόδων της πετρελαϊκής εταιρείας το 2016.

Για την ακρίβεια, η απόφαση υποστηρίζει ότι οι ορκωτοί ελεγκτές δεν αποκάλυψαν -ως όφειλαν- το γεγονός ότι υπήρχαν εικονικές συναλλαγές της Aegean Marine με εταιρείες-φαντάσματα, με επικεφαλής πρώην υπαλλήλους, διευθύνσεις σε πολυκατοικίες και «μαγειρέματα» που έβλαψαν τους μετόχους.

«Για την προστασία των επενδυτών, το Διοικητικό Συμβούλιο θα θεωρεί υπεύθυνους τόσο τις εταιρείες όσο και τους εταίρους ανάθεσης όταν αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν κατάλληλα σε σημαντικούς κινδύνους», δήλωσε η πρόεδρος του PCAOB, Έρικα Γουίλιαμς.

Υπενθυμίζεται, ότι οι πρώην μέτοχοι της Aegean Μarine Petroleum, που πτώχευσε το 2018, είχαν υποστηρίξει ότι η ελεγκτική εταιρεία δεν κατάφερε να εντοπίσει απάτη ύψους 300 εκατ. δολ. στα βιβλία της τότε εισηγμένης στο αμερικανικό χρηματιστήριο Aegean Marine Petroleum.

Aegean Marine: Η σειρά «παραπτωμάτων» των ελεγκτικών αρχών

Το βασικό πεδίο αντιπαράθεσης, βάσει του οποίου επιβάλλονται τώρα και οι κυρώσεις, είναι ότι ο ελεγκτής αγνόησε τις προειδοποιήσεις (red flags) σχετικά με τα οικονομικά δεδομένα της εταιρείας, όταν έλεγξε τις οικονομικές καταστάσεις της Aegean Marine το 2016. Η PwC Greece δεν παραδέχτηκε κάποιο παράπτωμά της κατά τον διακανονισμό, ενώ είχε συμφωνήσει να προσκομίσει έγγραφα σχετικά με την αγωγή.

Τόσο ο κ. Κωμοδρόμος όσο και η PwC Greece κατανόησαν ότι σημαίνων στέλεχος της Aegean Marine είχε προηγουμένως καταδικαστεί ποινικά για λαθρεμπόριο καυσίμων που περιελάμβανε «εικονική τιμολόγηση» και κατηγορήθηκε για μια ποικιλία άλλων εγκληματικών δραστηριοτήτων. Λόγω ανησυχιών σχετικά με την ακεραιότητα και την ηθική της διαχείρισης, ο Κωμοδρόμος και η ομάδα ανάθεσης αξιολόγησαν έναν σημαντικό κίνδυνο ουσιώδους ανακρίβειας λόγω απάτης.

Ο Κωμοδρόμος και η ομάδα των ορκωτών λογιστών αγνόησαν και δεν επέλυσαν ασυνέπειες από ορισμένα αντιφατικά στοιχεία ελέγχου σχετικά με τις ασυνήθιστες συναλλαγές με τους τέσσερις πελάτες, παρά τους αυξημένους κινδύνους απάτης στην Aegean Marine και τις αρχικές ανησυχίες της ομάδας ανάθεσης για τις συναλλαγές.



Aegean Marine: Πώς λειτουργούσαν οι εταιρείες – βιτρίνα

Για παράδειγμα, η ελεγκτική ομάδα της εταιρείας αντιμετώπισε σημαντικές δυσκολίες στην απόκτηση διευθύνσεων για τους τέσσερις πελάτες από την Aegean Marine για να χρησιμοποιήσουν στους λογαριασμούς της εταιρείας επιβεβαιώσεις εισπρακτέων σε αυτούς τους πελάτες. Όταν η ομάδα έλαβε τελικά τις διευθύνσεις, ζήτησε από μια συνδεδεμένη εταιρεία στο δίκτυο της PwC να επισκεφθεί τους πελάτες σε αυτές τις διευθύνσεις για να επαληθεύσει την ύπαρξή τους. Όταν η εταιρεία επισκέφτηκε τις τρεις πρώτες διευθύνσεις, διαπίστωσε ότι η μια διεύθυνση δεν υπήρχε και οι άλλες δύο ήταν πολυκατοικίες χωρίς να βρίσκονται εκεί επιχειρήσεις. Παρόλο που η θυγατρική δεν βρήκε στοιχεία για το ότι οι πελάτες βρίσκονταν στις διευθύνσεις, οι Κωμοδρόμος και PwC απέτυχαν να ανταποκριθούν κατάλληλα σε αυτή την κατάσταση και σε άλλα αντιφατικά στοιχεία, αλλά και να τεκμηριώσουν τις απόπειρες επισκέψεων στα χαρτιά εργασίας. Αντίθετα, ο Κωμοδρόμος έδωσε εντολή στην ομάδα να μην ολοκληρώσει την επίσκεψη στον χώρο και βασίστηκε σε άλλα ανεπαρκή στοιχεία ελέγχου για να εκδώσει έκθεση ελέγχου που περιείχε γνώμη χωρίς επιφύλαξη.

Το 2018, η Aegean Marine αποκάλυψε δημόσια ότι η επιτροπή ελέγχου και το διοικητικό συμβούλιο της είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι συναλλαγές με τους τέσσερις πελάτες δεν είχαν οικονομική ουσία, καθώς οι σχετικοί πελάτες ήταν εταιρείες χωρίς υλικά περιουσιακά στοιχεία ή δραστηριότητες και ανήκαν ή ελέγχονταν από πρώην υπαλλήλους ή θυγατρικές της εταιρείας.

«Αυτή η εντολή υπογραμμίζει την κρίσιμη ανάγκη των ελεγκτών να επιδεικνύουν τη δέουσα επαγγελματική φροντίδα και επαγγελματικό σκεπτικισμό, ειδικά όταν αντιμετωπίζουν ασυνεπή ελεγκτικά τεκμήρια και αυξημένους κινδύνους», δήλωσε ο Ρόμπερτ Ράις, Διευθυντής του Τμήματος Επιβολής και Ερευνών του PCAOB.

PwC Greece και Κωμοδρόμος πληρώνουν τα πρόστιμα

Χωρίς να παραδεχτούν ή να αρνηθούν τα πορίσματα του Διοικητικού Συμβουλίου, η PwC Greece και ο Κωμοδρόμος συναίνεσαν στο να πληρώσουν τα προστιμα. Η απόφαση κατά της PwC Greece επικρίνει την εταιρεία, της επιβάλλει χρηματικό πρόστιμο 3 εκατ. δολαρίων στην και απαιτεί από αυτήν να ολοκληρώσει τις διορθωτικές δεσμεύσεις. Από την πλευρά του, ο Νίκος Κωμοδρόμος καλείται να πληρώσει 80.000 δολάρια.

Ειδικότερα, οι πειθαρχικές κυρώσεις έχουν ως εξής:

Για τα επόμενα δύο χρόνια, η εταιρεία θα υπόκειται σε ελέγχους πριν από από τρίτο μέρος πριν από το κάθε της πόρισμα, για το οποίο η εταιρεία συντάσσει ή εκδίδει έκθεση ελέγχου ή διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην προετοιμασία ή την έκδοση ελέγχου.

Η απόφαση για τον Κωμοδρόμο, του επιβάλλει χρηματικό πρόστιμο 80.000 δολαρίων και του απαγορεύει να είναι συνδεδεμένο πρόσωπο μιας εγγεγραμμένης δημόσιας λογιστικής εταιρείας για δύο χρόνια.

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι προ δύο ετών, μία από τις εναγόμενες εταιρείες, η PWC Greece προχώρησε σε συμβιβασμό, ύψους 14,9 εκατομμυρίων δολαρίων, με τους ενάγοντες, δηλαδή το ασφαλιστικό ταμείο Utah Retirements Systems και άλλοι επενδυτές, το οποίο είχε υποβάλλει αγωγή κατά των πρώην στελεχών της εταιρείας καθώς και κατά των ελεγκτικών εταιρειών που είχαν βεβαιώσει ότι όλα ήταν εντάξει με τα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας.