Τη διαδικασία εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών 2017 μη μισθωτών ασφαλισμένων περιγράφει εγκύκλιος του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ). Όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο, η ανάλυση των προδιαγραφών, ο σχεδιασμός, η παραμετροποίηση εφαρμογών και η υλοποίηση, πραγματοποιούνται για πρώτη φορά και αποτελούν τη βάση επί της οποίας θα εκτελείται εφεξής η ετήσια εκκαθαριστική διαδικασία. Σε εκτέλεση των σχετικών διατάξεων, οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίστηκαν, για την περίοδο έως την εκκαθάριση, με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα (ΚΦΑ) έτους 2015 ή του πιο πρόσφατου εκκαθαρισμένου έτους.

Τα εισοδήματα μη μισθωτών ασφαλισμένων έτους 2016 εστάλησαν από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ ΑΕ) και έχει δρομολογηθεί η εκκαθάριση εισφορών έτους 2017, κατά προτεραιότητα, για τους ασφαλισμένους που έχουν μία ή περισσότερες επιχειρηματικές ή αγροτικές δραστηριότητες. Ειδικά, για την εκκαθάριση εισφορών έτους 2017, η διαχείριση των χρεωστικών και πιστωτικών υπολοίπων, σε συνδυασμό με τις τρέχουσες εισφορές 2018, θα εφαρμοστεί, ως εξής:

- Το χρεωστικό υπόλοιπο θα αναζητηθεί ισόποσα κατανεμημένο σε πέντε μηνιαίες δόσεις, της πρώτης καταβαλλομένης έως την 31.5.2018 (τελευταία δόση 28.9.2018). Οι τρέχουσες εισφορές 2018 θα εκδίδονται κανονικά, καθόσον δεν αποτελούν ασφαλιστική οφειλή του έτους εκκαθάρισης (2017).

- Το πιστωτικό υπόλοιπο εκκαθάρισης 2017 θα συμψηφιστεί με ενδεχόμενες οφειλές τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών έτους 2018 κατά την ημερομηνία εκκαθάρισης και, εφόσον προκύπτει εναπομείναν υπόλοιπο, αντιμετωπίζεται, ως εξής:

α. Ποσό των 50,01 ευρώ και άνω δύναται να παραμείνει στο λογαριασμό του ασφαλισμένου, προκειμένου να συμψηφιστεί με ασφαλιστικές εισφορές επόμενων μηνών, εφόσον υποβληθεί σχετικό αίτημα έως τις 31.5.2018. Η αίτηση υποβάλλεται διαδικτυακά, μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών ΕΦΚΑ ή στις περιφερειακές υπηρεσίες μη μισθωτών ΕΦΚΑ.

Μετά την πάροδο της προθεσμίας υποβολής της αίτησης, το εναπομείναν πιστωτικό υπόλοιπο θα πιστωθεί στον τραπεζικό λογαριασμό των δικαιούχων που δεν έχουν υποβάλει σχετική αίτηση.

Υπενθυμίζεται ότι, για τη συμπλήρωση του Αριθμού Τραπεζικού Λογαριασμού (ΙΒΑΝ), έχει δημιουργηθεί σχετική ηλεκτρονική υπηρεσία.

β. Πιστωτικό υπόλοιπο έως 50,00 ευρώ, όπως προαναφέρθηκε, θα συμψηφιστεί με επόμενη τρέχουσα εισφορά.

- Εφόσον η διαφορά εκκαθάρισης είναι μηδενική, παραμένει μόνο η υποχρέωση καταβολής τρεχουσών εισφορών 2018.

Ειδοποιητήριο εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών

Για τη γνωστοποίηση της εκκαθάρισης στους ασφαλισμένους, δημιουργείται «ειδοποιητήριο εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών».

Το ειδοποιητήριο περιλαμβάνει:

- Πίνακα συγκεντρωτικών στοιχείων που ελήφθησαν υπόψη για τον υπολογισμό της ετήσιας ασφαλιστικής οφειλής.

- Επιμέρους πίνακες, στους οποίους αναλύονται οι συγκεντρωτικές εγγραφές.

- Πίνακα δοσολογίου με ποσά δόσεων και ημερομηνίες εμπρόθεσμης πληρωμής.

- Μηνύματα προς τους ασφαλισμένους.

- Στοιχεία πληρωμής.

Εξόφληση εκκαθάρισης έτους 2017

Μετά την έκδοση της εκκαθάρισης, δεν εκδίδονται τρέχουσες ασφαλιστικές εισφορές έως το τέλος του έτους, καθόσον έχουν συμπεριληφθεί στην εκκαθάριση. Ως εκ τούτου, στην πάγια διαδικασία για κάθε έτος που έχει εκκαθαριστεί, δεν υφίστανται πλέον ανεξόφλητες τρέχουσες εισφορές, αλλά, ενδεχομένως, ανεξόφλητες δόσεις εκκαθάρισης.

Δεδομένου ότι η εκκαθάριση 2017 ολοκληρώνεται εντός του 2018 και έχουν δημιουργηθεί τρέχουσες εισφορές του νέου έτους, θα εξοφλούνται συνδυαστικά οι απαιτητές δόσεις εκκαθάρισης και οι τρέχουσες εισφορές 2018, συμπεριλαμβανομένης της τρέχουσας μη ληξιπρόθεσμης κατά την ημερομηνία πληρωμής εισφοράς, ως εξής:

Α. Δεν οφείλονται τρέχουσες εισφορές

Εάν κατά την ημερομηνία καταβολής δεν υπάρχουν οφειλές από τρέχουσες εισφορές, εξοφλούνται οι δόσεις εκκαθάρισης (μία ή περισσότερες).

Παράδειγμα

Γενικές Παραδοχές

Ασφαλιστική οφειλή 2017 ποσού 1.000 ευρώ, καταβαλλόμενο εφάπαξ ή σε πέντε δόσεις των 200,00 ευρώ.

α. Ο ασφαλισμένος καταβάλει 200,00 ευρώ.

Εξοφλείται η πρώτη δόση εκκαθάρισης.

β. Ο ασφαλισμένος καταβάλει 450,00 ευρώ.

Εξοφλούνται:

- Η 1η και η 2η δόση εκκαθάρισης 400,00 ευρώ.

- Μερικώς η 3η δόση 50,00 ευρώ.

γ. Ο ασφαλισμένος καταβάλλει 1.000,00 ευρώ.

Εξοφλούνται όλες οι δόσεις της εκκαθάρισης.

Β. Οφείλεται η τρέχουσα μη ληξιπρόθεσμη εισφορά.

Εάν καταβληθεί ποσό μεγαλύτερο της δόσης εκκαθάρισης, εξοφλείται η δόση και το υπερβάλλον ποσό εξοφλεί ολικά ή μερικά την τρέχουσα εισφορά (2018), έστω και αν δεν είναι ληξιπρόθεσμη. Σε περίπτωση που το ποσό υπερβαίνει το απαιτούμενο για την εξόφληση της εισφοράς, το εναπομείναν ποσό εξοφλεί τις επόμενες υπό έκδοση δόσεις εκκαθάρισης.

Παράδειγμα

Γενικές Παραδοχές

Ασφαλιστική οφειλή 2017 ποσού 1.000 ευρώ, καταβαλλόμενο εφάπαξ ή σε πέντε δόσεις των 200,00 ευρώ.

Απαιτητή τρέχουσα εισφορά Μαρτίου 2018, 167,95 ευρώ.

α. Ο ασφαλισμένος καταβάλλει 300,00 ευρώ.

Εξοφλούνται:

- Η 1η δόση εκκαθάρισης 200,00 ευρώ.

- Μερικώς η εισφορά Μαρτίου 2018 100,00 ευρώ.

β. Ο ασφαλισμένος καταβάλλει 400,00 ευρώ.

Εξοφλούνται:

- Η 1η δόση εκκαθάρισης 200,00 ευρώ.

- Η εισφορά Μαρτίου 2018 167,95 ευρώ.

- Μερικώς η 2η δόση εκκαθάρισης 32,05 ευρώ.

γ. Ο ασφαλισμένος καταβάλλει 1.000,00 ευρώ.

Εξοφλούνται:

- Η 1η δόση εκκαθάρισης 200,00 ευρώ.

- Η εισφορά Μαρτίου 2018 167,95 ευρώ.

- Οι τρεις επόμενες δόσεις (2η-4η) 600,00 ευρώ.

- Μερικώς η 5η δόση 32,05 ευρώ.

Γ. Οφείλονται περισσότερες της μίας τρέχουσες εισφορές.

Εάν καταβληθεί ποσό μεγαλύτερο της δόσης εκκαθάρισης, εξοφλείται η δόση και το υπερβάλλον ποσό εξοφλεί ολικά ή μερικά τις απαιτητές εισφορές, από την παλαιότερη προς την τρέχουσα, ως ανωτέρω.

Παράδειγμα

Γενικές Παραδοχές

Ασφαλιστική οφειλή 2017 ποσού 1.000 ευρώ, καταβαλλόμενο εφάπαξ ή σε πέντε δόσεις των 200,00 ευρώ.

Απαιτητές τρέχουσες εισφορές Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2018, έκαστη 167,95 ευρώ.

α. Ο ασφαλισμένος καταβάλλει 300,00 ευρώ.

Εξοφλούνται:

- Η 1η δόση εκκαθάρισης 200,00 ευρώ.

- Μερικώς η εισφορά Φεβρουαρίου 2018 100,00 ευρώ.

β. Ο ασφαλισμένος καταβάλλει 1.000,00 ευρώ.

Εξοφλούνται:

- Η 1η δόση εκκαθάρισης 200,00 ευρώ.

- Τρέχουσες εισφορές δύο μηνών 335,90 ευρώ.

- Δύο επόμενες δόσεις (2η-3η) 400,00 ευρώ.

- Μερικώς η 4η δόση 64,10 ευρώ.

Δ. Οφείλονται περισσότερες της μίας δόσεις και τρέχουσες εισφορές.

Εξοφλούνται με σειρά παλαιότητας οι δόσεις εκκαθάρισης και, στη συνέχεια, με την ίδια σειρά, οι τρέχουσες εισφορές.

Παράδειγμα

Γενικές Παραδοχές

Ασφαλιστική οφειλή 2017 ποσού 1.000 ευρώ, καταβαλλόμενο εφάπαξ ή σε πέντε δόσεις των 200,00 ευρώ.

Απαιτητές τρέχουσες εισφορές Απριλίου και Μαΐου 2018, έκαστη 167,95 ευρώ.

Απαιτητές δύο δόσεις εκκαθάρισης.

Ο ασφαλισμένος καταβάλλει 800,00 ευρώ.

Εξοφλούνται κατά σειρά:

- Η 1η και 2η δόση εκκαθάρισης 400,00 ευρώ.

- Τρέχουσες εισφορές δύο μηνών 335,90 ευρώ.

- Μερικώς η 3η δόση εκκαθάρισης 64,10 ευρώ.

Όπου στις ανωτέρω περιπτώσεις περιλαμβάνονται επιβαρύνσεις εκπρόθεσμης καταβολής δόσης εκκαθάρισης, εξοφλούνται κατά απόλυτη προτεραιότητα, καθόσον αφορούν τις παλαιότερες εισφορές.

Παράδειγμα

Γενικές Παραδοχές

Ασφαλιστική οφειλή 2017 ποσού 1.000 ευρώ, καταβαλλόμενο εφάπαξ ή σε πέντε δόσεις των 200,00 ευρώ.

Απαιτητές τρέχουσες εισφορές Απριλίου και Μαΐου 2018, έκαστη 167,95 ευρώ.

Εκπρόθεσμη καταβολή 1ης δόσης εκκαθάρισης (ημερομηνία πληρωμής 4.6.2018).

Απαιτητή η 2η δόση εκκαθάρισης.

Ο ασφαλισμένος καταβάλλει 800,00 ευρώ.

Εξοφλούνται:

- Προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής 1ης δόσης εκκαθάρισης 1,33 ευρώ.

- Η 2η δόση εκκαθάρισης 200,00 ευρώ.

- Τρέχουσες εισφορές δύο μηνών 335,90 ευρώ.

- Η 3η δόση εκκαθάρισης 200,00 ευρώ.

- Μερικώς η 4η δόση εκκαθάρισης 62,77 ευρώ.

Ασφαλιστική ενημερότητα

Μη μισθωτοί ασφαλισμένοι που αιτούνται βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας, λαμβάνουν βεβαίωση εξάμηνης διάρκειας, εφόσον έχουν καταβάλει τις απαιτητές εισφορές κατά το μήνα χορήγησης της βεβαίωσης.

Ειδικά, για το διάστημα από 1.1.2017 και μέχρι την εκκαθάριση των ασφαλιστικών εισφορών, βάσει εισοδημάτων του προηγούμενου έτους, θεωρούνται ενήμεροι, εφόσον έχουν καταβάλει κατ’ ελάχιστο το ποσό που αντιστοιχεί στην, κατά περίπτωση, κατώτατη μηνιαία βάση υπολογισμού εισφορών (κατώτατο όριο).

Μετά την οριστικοποίηση της ετήσιας ασφαλιστικής οφειλής (εκκαθάριση) και εφόσον προκύπτει υποχρέωση καταβολής εισφορών, για τη χορήγηση βεβαίωσης ασφαλιστικής ενημερότητας, είναι απαραίτητη η καταβολή του πλήρους ποσού της/των απαιτητών δόσεων της εκκαθάρισης.

Μετά την εκκαθάριση εισφορών 2017, οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι θεωρούνται ενήμεροι, εφόσον έχουν καταβάλει:

- Τις εισφορές έως 2016.

- Την/τις απαιτητές δόσεις εκκαθάρισης 2017.

- Το πλήρες ποσό εισφορών 2018 ή το κατ’ ελάχιστο ποσό που αντιστοιχεί στην, κατά περίπτωση, κατώτατη μηνιαία βάση υπολογισμού εισφορών (κατώτατο όριο).

Στις περιπτώσεις ρύθμισης οφειλών, ισχύει η χορήγηση βεβαίωσης μηνιαίας διάρκειας.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΕΦΚΑ, με την έναρξη της εκκαθαριστικής διαδικασίας, η δυνατότητα τμηματικής μηνιαίας αναζήτησης αναδρομικών εισφορών ή διαφορών παύει. Οι αναδρομικές εισφορές/διαφορές έτους 2017 περιλαμβάνονται στην εκκαθάριση, ενώ οι αναλογούσες στο 2018 θα αναζητούνται εφάπαξ στον πρώτο επόμενο μήνα έκδοσης εισφορών. Η διαδικασία εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών μη μισθωτών με παράλληλη μισθωτή απασχόληση, καθώς και των ασφαλισμένων που εμπίπτουν στις ρυθμίσεις της παρ. 9 του άρθρου 39 του Ν. 4387/2016, θα πραγματοποιηθεί σε μεταγενέστερο χρόνο και θα ακολουθήσουν σχετικές οδηγίες.