Με νέα πρόταση για µείωση των NPLs «κατέβηκε» αυτή τη φορά στην Αθήνα η επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισµού (SSM), Ντανιέλ Νουί, αφού το βασικότερο πρόβληµα που αντιµετωπίζουν οι τράπεζες µετά την ανώδυνη διέλευσή τους από τα stress tests δεν είναι άλλο από τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων.

Πέραν των γνωστών µεθόδων, όπως είναι οι πλειστηριασµοί, ο εξωδικαστικός µηχανισµός, οι πωλήσεις δανείων κ.λπ., που τους καλεί να χρησιµοποιήσουν για να λυθεί το σοβαρό αυτό θέµα, στη συνάντηση που είχε µε τους Ελληνες τραπεζίτες τούς µετέφερε ότι θα πρέπει να υιοθετήσουν τη ρύθµιση των προβληµατικών στεγαστικών δανείων µε βάση το ιρλανδικό µοντέλο, προκειµένου αυτά να εξυπηρετηθούν και να γίνουν βιώσιµα.

Ο λόγος δεν είναι άλλος από το να µειώσουν το απόθεµα των «κόκκινων» στεγαστικών, το υπόλοιπο των οποίων διαµορφώνεται σε 27,5 δισ. ευρώ -τόσα ήταν τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια στο τέλος Μαρτίουκαι που θα πρέπει να έχει µειωθεί κατά περίπου 7 δισ. ευρώ µέχρι το τέλος του 2019, ποσό πολύ µεγάλο για να εξασφαλιστεί µόνο µε τους πλειστηριασµούς ή τις τιτλοποιήσεις δανείων.  

ΔΥΟ ΑΡΧΕΣ

Το ιρλανδικό µοντέλο -το οποίο εφαρµόστηκε µε επιτυχία στην Ιρλανδία οδηγώντας σε πολύ µεγάλη µείωση του αποθέµατος των «κόκκινων» δανείωνστηρίζεται σε δύο αρχές: Το δάνειο «σπάει» σε δύο τµήµατα. Ο δανειολήπτης αναλαµβάνει να αποπληρώσει το ένα τµήµα και το άλλο παραµένει «παγωµένο».

Αν αποπληρωθεί το πρώτο τµήµα του δανείου, το δεύτερο διαγράφεται οριστικά. Ετσι, επιτυγχάνεται «κούρεµα» στη λήξη, κάτι που σηµαίνει ότι ο δανειολήπτης έχει ισχυρό κίνητρο να παραµείνει συνεπής στην καταβολή των δόσεων. Το ιρλανδικό µοντέλο έχει και έντονο κοινωνικό χαρακτήρα. ∆ίνει ισχυρό κίνητρο στον δανειολήπτη να κρατήσει το σπίτι του πληρώνοντας µια δόση η οποία µπορεί να είναι κοµµένη και ραµµένη στα µέτρα του. Το πώς ακριβώς «σπάει» το δάνειο στο εξυπηρετούµενο και στο µη εξυπηρετούµενο δεν είναι δεδοµένο για όλους. Εξαρτάται και από την οικονοµική κατάσταση του νοικοκυριού, αλλά και από την τρέχουσα αξία του ακινήτου.

Προφανώς δεν έχει νόηµα για έναν δανειολήπτη να αποπληρώνει ένα στεγαστικό δάνειο 200.000 ευρώ όταν η τρέχουσα αξία του ακινήτου είναι 100.000 ευρώ. Προκειµένου λοιπόν η τράπεζα να µη χάσει και τα 200.000 ευρώ, µπορεί να ζητήσει την αποπληρωµή ενός ποσού που αντιστοιχεί στην τρέχουσα αξία του ακινήτου και να αποφύγει έτσι τις δαπανηρές διαδικασίες του πλειστηριασµού.

Ανεξάρτητα από την αντίληψη που µπορεί να επικρατεί, η τράπεζα δεν έχει ισχυρό κίνητρο να γίνει «συλλέκτης» ακινήτων, καθώς ακόµη και η συντήρησή τους κοστίζει. ∆εδοµένου ότι οι τράπεζες έχουν συγκεκριµένους στόχους να πιάσουν, το επόµενο χρονικό διάστηµα αναµένεται να δούµε να πυκνώνουν οι προτάσεις προς τους δανειολήπτες για ρυθµίσεις ιρλανδικού τύπου.

Αναλυτικά οι στόχοι, όπως έχουν καθοριστεί από την ΤτΕ, παρατίθενται στον πίνακα. Συνολικά, οι ελληνικές τράπεζες έχουν δεσµευθεί έναντι του SSM να έχουν µειώσει έως το τέλος του 2018 στα 81,4 δισ. ευρώ τα µη εξυπηρετούµενα ανοίγµατα (NPEs) και στα 52 δισ. ευρώ τα µη εξυπηρετούµενα δάνεια (NPLs). Τον Σεπτέµβριο του 2018 αναµένεται να καταθέσουν στο εποπτικό όργανο της ΕΚΤ νέα πλάνα µείωσης των «κόκκινων» δανείων, µε ορίζοντα έως το τέλος του 2020.  

ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ

Βέβαια, πέραν των προβληµατικών δανείων, οι τράπεζες έχουν και το µόνιµο προς επίλυση ζήτηµα, που είναι η ρευστότητα. ∆εν είναι τυχαίο ότι υψηλόβαθµα στελέχη της ΕΚΤ έχουν υπογραµµίσει την ανάγκη η Ελλάδα να µπει σε προληπτική γραµµή µετά τον Αύγουστο, προκειµένου να διασφαλιστεί η συνέχεια του waiver, αλλά προφανώς αυτό το ζήτηµα θα ξεκαθαρίσει όταν θα «κάτσει η µπίλια» της διαπραγµάτευσης που βρίσκεται σε εξέλιξη µε τους θεσµούς και έχει µετατραπεί σε σκληρό πόκερ.  

Δημοσιεύθηκε στο moneyPro, ένθετο της εφημερίδας ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, Σάββατο 19 Μαΐου 2018