ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Ετοιμάζεται να ανακηρύξει ΑΟΖ η Τουρκία
Προ τετελεσμένων από την πλευρά της Τουρκίας ενδέχεται να βρεθεί το προσεχές διάστημα η Αθήνα, καθώς πληροφορίες θέλουν την Αγκυρα να προσανατολίζεται στην ανακήρυξη δικής της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).
Η συγκυρία για μία τέτοια κίνηση κρίνεται ευνοϊκή για την τουρκική πλευρά δεδομένου ότι:
1- Η Αθήνα, λόγω της κυβερνητικής αλλαγής διανύει πολιτικά μία μεταβατική περίοδο που, σύμφωνα με εκτιμήσεις, προσφέρει στην Αγκυρα το πλεονέκτημα αιφνιδιασμού (όπως συνέβη και την περίοδο της κρίσης των Ιμίων).
2- Παρ’ όλο που η τουρκική πλευρά θα μπορούσε να ανακηρύξει την ΑΟΖ της μονομέρως, οι εξελίξεις στον εμφύλιο της Λιβύης πιέζουν προς την επίσπευση μία τέτοιας απόφασης.
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα της Αγκυρας είναι ότι τα νησιά έχουν περιορισμένη επήρεια στην οριοθέτηση της ΑΟΖ και ως εκ τούτου η τουρκική ΑΟΖ συναντά τη λιβυκή εξαφανίζοντας ουσιαστικά την ελληνική, στο τμήμα εκείνο της Μεσογείου που η τουρκική ακτογραμμή μεταξύ Αντίφελλου (Κας) και Μαρμαρίς κάνει προβολή στην λιβυκή ακτογραμμή στο τμήμα Ντέρνα – Τομπρούκ – Μπαρτνίγια. Καθ’ αυτόν το τρόπο η Τουρκία ισχυρίζεται ότι νοτίως της νοητής γραμμής Καστελόριζο-Ρόδο-Κάρπαθος-Κάσος και Κρήτη η Ελλάδα δεν έχει ΑΟΖ, καθ’ όσον πρόκειται για νησιωτικά εδάφη και η οριογραμμή της ΑΟΖ χαράσσεται με αναφορά τις ηπειρωτικές ακτογραμμές ανάμεσα σε Τουρκία και Λιβύη.
Η υπογραφή μία συμφωνίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης θα ενίσχυε την τουρκική επιχειρηματολογία. Μόνο που για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει η υπογραφή της συμφωνίας να γίνει σύντομα, προτού η λιβυκή πρωτεύουσα πέσει στα χέρια των δυνάμεων του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ που την πολιορκεί και καταλυθεί η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της χώρας.
«Για την ανακήρυξη του ΑΟΖ της Τουρκίας φαίνεται να είναι σημαντική η συμφωνία που θα γίνει με τη Λιβύη» επισημαίνει η φιλοκυβερνητική τουρκική «Γενί Σαφάκ» η οποία αναφέρει ότι ο πρωθυπουργός της Λιβυής Φαγέζ αλ Σαράζ είχε προ ολίγων ημερών συνάντηση με τον τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην Κωνσταντινούπολη.
Η ίδια εφημερίδα σημειώνει επίσης ότι το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών μαζί με το τουρκικό υπουργείο Άμυνας έχει κάνει προετοιμασίες για συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη στο θέμα της ΑΟΖ και σύμφωνα με τις ίδιες πηγές που επικαλείται το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών θα προωθήσει τον σχετικό φάκελο στον κ. Ερντογάν για να γίνουν τα απαραίτητα βήματα.
3- Για τη Δευτέρα 15 Ιουλίου είναι προγραμματισμένη η σύγκληση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ, κατά την οποία οι υπουργοί Εξωτερικών της Ένωσης, εκτός απροόπτου, θα αποφασίσουν μέτρα κατά της Τουρκίας, ως απάντηση στις τουρκικές δραστηριότητες στην κυπριακή ΑΟΖ, επισφραγίζοντας σε διπλωματικό επίπεδο το Κείμενο Συμπερασμάτων του τελευταίου Συμβουλίου Κορυφής.
Σύμφωνα με το «Φιλελεύθερο» της Κύπρου πρόκειται για πολιτικά/διπλωματικά μέτρα που θα επιφέρουν οικονομικό κόστος στην Άγκυρα, όπως: «Πάγωμα» υψηλών διαλόγων και συναντήσεων (στους τομείς της «πολιτικής, οικονομίας, ενέργειας, μεταφορών, γεωργίας), πάγωμα προενταξιακών κονδυλίων ύψους 145,8 εκατομμυρίων ευρώ, αναστολή της Αεροπορικής Συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας, επανεξέταση των υφιστάμενων προγραμματων δανειοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Σε ό,τι αφορά στα «στοχευμένα μέτρα», δηλαδή τις κυρώσεις σε φυσικά πρόσωπα και εταιρείες, παραπέμπονται σε μεταγενέστερο χρόνο, παραμένει ωστόσο το ενδεχόμενο επιβολής τους ανοιχτό.
Σε μία τέτοια περίπτωση, υιοθέτησης δηλ. μέτρων εκ μέρους της Ε.Ε. κατά της Τουρκίας τη Δευτέρα, η Αγκυρα -και με δεδομένη την ιδιοσυγκρασία του προέδρου Ερντογάν σε ανάλογες περιπτώσεις- δεν αποκλείεται να αντιδράσει με ανακήρυξη ΑΟΖ.
Μία τέτοια κίνηση θα έχει δυσμενή για την Αθήνα αποτελέσματα, συγκρίσιμα με εκείνα ενός θερμού επεισοδίου ακόμη κι αν δεν υπάρξει καμία τουρκική κίνηση στο πεδίο εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, καθώς δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να αντιδράσει στη βάση τετελεσμένων που θα έχει δημιουργήσει η τουρκική πλευρά.
Η συγκυρία για μία τέτοια κίνηση κρίνεται ευνοϊκή για την τουρκική πλευρά δεδομένου ότι:
1- Η Αθήνα, λόγω της κυβερνητικής αλλαγής διανύει πολιτικά μία μεταβατική περίοδο που, σύμφωνα με εκτιμήσεις, προσφέρει στην Αγκυρα το πλεονέκτημα αιφνιδιασμού (όπως συνέβη και την περίοδο της κρίσης των Ιμίων).
2- Παρ’ όλο που η τουρκική πλευρά θα μπορούσε να ανακηρύξει την ΑΟΖ της μονομέρως, οι εξελίξεις στον εμφύλιο της Λιβύης πιέζουν προς την επίσπευση μία τέτοιας απόφασης.
Ένα από τα βασικά επιχειρήματα της Αγκυρας είναι ότι τα νησιά έχουν περιορισμένη επήρεια στην οριοθέτηση της ΑΟΖ και ως εκ τούτου η τουρκική ΑΟΖ συναντά τη λιβυκή εξαφανίζοντας ουσιαστικά την ελληνική, στο τμήμα εκείνο της Μεσογείου που η τουρκική ακτογραμμή μεταξύ Αντίφελλου (Κας) και Μαρμαρίς κάνει προβολή στην λιβυκή ακτογραμμή στο τμήμα Ντέρνα – Τομπρούκ – Μπαρτνίγια. Καθ’ αυτόν το τρόπο η Τουρκία ισχυρίζεται ότι νοτίως της νοητής γραμμής Καστελόριζο-Ρόδο-Κάρπαθος-Κάσος και Κρήτη η Ελλάδα δεν έχει ΑΟΖ, καθ’ όσον πρόκειται για νησιωτικά εδάφη και η οριογραμμή της ΑΟΖ χαράσσεται με αναφορά τις ηπειρωτικές ακτογραμμές ανάμεσα σε Τουρκία και Λιβύη.
Η υπογραφή μία συμφωνίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης θα ενίσχυε την τουρκική επιχειρηματολογία. Μόνο που για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει η υπογραφή της συμφωνίας να γίνει σύντομα, προτού η λιβυκή πρωτεύουσα πέσει στα χέρια των δυνάμεων του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ που την πολιορκεί και καταλυθεί η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της χώρας.
«Για την ανακήρυξη του ΑΟΖ της Τουρκίας φαίνεται να είναι σημαντική η συμφωνία που θα γίνει με τη Λιβύη» επισημαίνει η φιλοκυβερνητική τουρκική «Γενί Σαφάκ» η οποία αναφέρει ότι ο πρωθυπουργός της Λιβυής Φαγέζ αλ Σαράζ είχε προ ολίγων ημερών συνάντηση με τον τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην Κωνσταντινούπολη.
Η ίδια εφημερίδα σημειώνει επίσης ότι το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών μαζί με το τουρκικό υπουργείο Άμυνας έχει κάνει προετοιμασίες για συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη στο θέμα της ΑΟΖ και σύμφωνα με τις ίδιες πηγές που επικαλείται το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών θα προωθήσει τον σχετικό φάκελο στον κ. Ερντογάν για να γίνουν τα απαραίτητα βήματα.
3- Για τη Δευτέρα 15 Ιουλίου είναι προγραμματισμένη η σύγκληση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ, κατά την οποία οι υπουργοί Εξωτερικών της Ένωσης, εκτός απροόπτου, θα αποφασίσουν μέτρα κατά της Τουρκίας, ως απάντηση στις τουρκικές δραστηριότητες στην κυπριακή ΑΟΖ, επισφραγίζοντας σε διπλωματικό επίπεδο το Κείμενο Συμπερασμάτων του τελευταίου Συμβουλίου Κορυφής.
Σύμφωνα με το «Φιλελεύθερο» της Κύπρου πρόκειται για πολιτικά/διπλωματικά μέτρα που θα επιφέρουν οικονομικό κόστος στην Άγκυρα, όπως: «Πάγωμα» υψηλών διαλόγων και συναντήσεων (στους τομείς της «πολιτικής, οικονομίας, ενέργειας, μεταφορών, γεωργίας), πάγωμα προενταξιακών κονδυλίων ύψους 145,8 εκατομμυρίων ευρώ, αναστολή της Αεροπορικής Συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας, επανεξέταση των υφιστάμενων προγραμματων δανειοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Σε ό,τι αφορά στα «στοχευμένα μέτρα», δηλαδή τις κυρώσεις σε φυσικά πρόσωπα και εταιρείες, παραπέμπονται σε μεταγενέστερο χρόνο, παραμένει ωστόσο το ενδεχόμενο επιβολής τους ανοιχτό.
Σε μία τέτοια περίπτωση, υιοθέτησης δηλ. μέτρων εκ μέρους της Ε.Ε. κατά της Τουρκίας τη Δευτέρα, η Αγκυρα -και με δεδομένη την ιδιοσυγκρασία του προέδρου Ερντογάν σε ανάλογες περιπτώσεις- δεν αποκλείεται να αντιδράσει με ανακήρυξη ΑΟΖ.
Μία τέτοια κίνηση θα έχει δυσμενή για την Αθήνα αποτελέσματα, συγκρίσιμα με εκείνα ενός θερμού επεισοδίου ακόμη κι αν δεν υπάρξει καμία τουρκική κίνηση στο πεδίο εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, καθώς δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να αντιδράσει στη βάση τετελεσμένων που θα έχει δημιουργήσει η τουρκική πλευρά.