ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Τα επτά σενάρια για τον επόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας
Τα «Π» παρουσιάζουν και αναλύουν τα δεδομένα και το παρασκήνιο για την εκλογή του ανώτατου άρχοντα, αλλά και τα πρόσωπα που μελετά να προτείνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης
Λίγους μήνες πριν από τη διαδικασία για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας -δεδομένου ότι λήγει η θητεία του Προκόπη Παυλόπουλου και ενώ διατυπώνονται πολλά σενάρια για το πρόσωπο του νέου Προέδρου-, το βέβαιο είναι ότι καθ’ όλες τις ενδείξεις δεν πρόκειται να μεταβληθεί τίποτε όσον αφορά τις αρμοδιότητες του ανώτατου άρχοντα.
Το πολιτικό σύστημα θα παραμείνει πρωθυπουργοκεντρικό, όπως το διαμόρφωσε εδώ και 30 και πλέον χρόνια η αναθεώρηση που είχε κάνει το 1986 ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Σε μια σχετικά πρόσφατη ραδιοφωνική συνέντευξή του, ο υπουργός Επικρατείας, καθηγητής Γιώργος Γεραπετρίτης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση είπε ότι δεν είναι παράλογο να εκλέγεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με μόνο 151 ψήφους, από τη στιγμή που δεν έχει ουσιαστικές παρεμβατικές αρμοδιότητες. Κάτι που προφανώς θα απαιτούσε -κατά τη λογική αυτή- αυξημένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Υπενθυμίζουμε -διότι έχει τη σημασία του στο πλαίσιο της επισήμανσης Γεραπετρίτη- ότι το σχετικό Αρθρο 32 για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας και την αποσύνδεσή της από τη διάλυση της Βουλής έλαβε, κατά τη σχετική ψηφοφορία στη Βουλή για τις αναθεωρητέες διατάξεις, 224 ψήφους. Πράγμα που σημαίνει ότι στη σημερινή νέα Βουλή το υπό αναθεώρηση αυτό άρθρο μπορεί να τροποποιηθεί με 151 ψήφους.
Ηταν χαρακτηριστική και η δήλωση του εισηγητή της Ν.Δ. Κωνσταντίνου Τασούλα και σημερινού προέδρου της Βουλής, μετά την υπερψήφιση της διάταξης του Αρθρου 32, ότι «η επόμενη πλειοψηφία δεν θα δεσμεύεται από το περιεχόμενο και θα αλλάξει το 32 πριν προκύψει θέμα εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Ετσι θα ακυρώσει και την όποια πιθανότητα διάλυσης της Βουλής λόγω μη εκλογής Προέδρου».
Καθώς αυτά είναι τα βασικά δεδομένα, το ενδιαφέρον εστιάζεται στο πρόσωπο που θα πρότεινε για νέο Πρόεδρο ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Προκόπης Παυλόπουλος
Παρά το γεγονός ότι μέσω της προαναφερθείσας συνταγματικής αναθεώρησης και της αποσύνδεσης της εκλογής του Προέδρου από τη διάλυση της Βουλής δεν υφίσταται κίνδυνος για προσφυγή στις κάλπες, υπάρχει ένα σενάριο που λέει ότι ενδεχομένως ο σημερινός πρωθυπουργός θα πρότεινε την ανανέωση της θητείας του Προκόπη Παυλόπουλου. Τον οποίο, μάλιστα, έχει δεσμευθεί και ο κ. Τσίπρας ότι θα ψηφίσει. Ετσι θα εξασφαλιζόταν, έστω και για συμβολικούς λόγους, μια αυξημένη πλειοψηφία στην εκλογή του Προέδρου. Η πρόσθετη συμβολική σημασία θα έγκειτο στο γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν είχε ψηφίσει τον κ. Παυλόπουλο κατά την εκλογή του, το 2015. Οι σχέσεις τους είναι πολύ καλές και από το πρωθυπουργικό γραφείο θεωρούν ότι έχει ασκήσει υποδειγματικά τα καθήκοντά του, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι αρνήθηκε μάλιστα να υπογράψει, παραμονές εκλογών, το Προεδρικό Διάταγμα για την αλλαγή στην ηγεσία του Αρείου Πάγου με τα πρόσωπα που εσπευσμένως είχε προτείνει η απελθούσα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Κώστας Καραμανλής
Στην περίπτωση που δεν προωθηθεί το πρώτο σενάριο, ένα πρόσωπο που αναφέρεται ως αντικαταστάτης του Προκόπη Παυλόπουλου είναι ο Κώστας Καραμανλής. Καθώς ο κ. Παυλόπουλος θεωρείται ότι είναι του καραμανλικού κύκλου, τυχόν πρόταση στον κ. Καραμανλή δίνει την εντύπωση ότι δημιουργείται μια συνέχεια. Με την πιθανότητα, μάλιστα, ο κ. Καραμανλής να συγκεντρώσει αυξημένο αριθμό ψήφων, ενδεχομένως και από την Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ ή και από την Ελληνική Λύση. Με δεδομένη, όμως, τη θέση Καραμανλή, που έχει διατυπώσει σε στενό κύκλο συνομιλητών του ότι θα αποδεχόταν τη σχετική πρόταση σε συνδυασμό με την αναθεώρηση συνταγματικών διατάξεων που θα του έδιναν κάποιες παρεμβατικές αρμοδιότητες, ιδίως σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, μάλλον ο πρώην πρωθυπουργός δεν πρόκειται να αποδεχθεί σχετική πρόταση.
Αντώνης Σαμαράς
Ένα άλλο προσωπο το οποίο περιλαμβάνεται στη σεναριολογία είναι ο επίσης πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Βέβαιον είναι ότι το πρόσωπό του θα το καταψήφιζαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μετά μάλιστα την εξέλιξη της υπόθεσης της Novartis, στην οποία ο κ. Σαμαράς θα δώσει συνέχεια, θεωρώντας δικαιολογημένα ότι αδίκως τον ενέπλεξαν, προκειμένου να τον πλήξει ο ΣΥΡΙΖΑ πολιτικά. Μπορεί, όμως, να τον ψηφίσουν βουλευτές του ΚΙΝ.ΑΛ., δεδομένου, μάλιστα, ότι ο κ. Σαμαράς είχε συγκυβερνήσει με το ΠΑΣΟΚ, απόληξη του οποίου είναι το σημερινό κόμμα της κ. Γεννηματά. Ενδεχομένως να ψηφιζόταν και από τους βουλευτές του Κ. Βελόπουλου, αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι το κόμμα του ενστερνίζεται τις εθνικές απόψεις του πρώην πρωθυπουργού. Εκτιμάται ότι μια πρόταση Μητσοτάκη προς τον κ. Σαμαρά δεν θα ήταν απλώς μια ένδειξη έμπρακτης ευχαριστίας για τη μεγάλη προεκλογική στήριξη που αυτός παρέσχε προς τον σημερινό πρωθυπουργό, αλλά και μια ένδειξη ότι η παλαιά αντιπαλότητα των δύο ονομάτων έχει μπει στο χρονοντούλαπο.
Βαγγέλης Βενιζέλος
Με βάση τα ανοίγματα που έχει πραγματοποιήσει επιτυχώς ο κ. Μητσοτάκης σε άλλους πολιτικούς χώρους, δεν αποκλείεται επιλογή προσώπου από άλλον κομματικό χώρο. Ενα από τα πρόσωπα αυτά, λ.χ., θα ήταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος θα μπορούσαμε να πούμε ότι θα συνέχιζε, μετά τον κ. Παυλόπουλο, την παράδοση των συνταγματολόγων στη θέση του ΠτΔ. Ειδικώς, μάλιστα, μετά την τουλάχιστον προσωρινή «αποκομματικοποίησή» του. Βεβαίως, στα υπέρ του κ. Βενιζέλου είναι ότι είχε συγκυβερνήσει σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για τη χώρα με τη Ν.Δ. Ομως, είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να ψηφιστεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς από τη θέση της αντιπολίτευσης είχε κάνει μια από τις πιο καίριες και οξείες κριτικές στην αριστερή διακυβέρνηση. Οπως επίσης θα υπάρξουν διαρροές καταψήφισης από το ΚΙΝ.ΑΛ., για τους γνωστούς λόγους, τους οποίους είναι βέβαιο ότι «υποθάλπει» ο Γιώργος Παπανδρέου.
Νίκος Αλιβιζάτος
Από τον ίδιο χώρο, ο οποίος μάλιστα θα εξέφραζε την εκσυγχρονιστική αντίληψη του κύκλου Σημίτη, θα ήταν η επιλογή του επίσης καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου Νίκου Αλιβιζάτου, τον οποίο είναι βέβαιο ότι θα ψήφιζε το ΚΙΝ.ΑΛ., υπό την καθοδήγηση, μάλιστα, του «σημιτικού» περιβάλλοντος. Και η ενδεχόμενη αυτή επιλογή του κ. Μητσοτάκη θα ερμηνευόταν ως επιβεβαίωση των ανοιγμάτων που κάνει.
Άννα Διαμαντοπούλου
Συγκεκριμένο συμβολισμό υπέρβασης θα είχε η επιλογή γυναίκας για τη θέση του ανώτατου άρχοντα, που επίσης θα προερχόταν από άλλον κομματικό χώρο. Η σεναριολογία πολιτικών κύκλων για τη συγκεκριμένη περίπτωση αναφέρεται στο πρόσωπο της Αννας Διαμαντοπούλου, προς την οποία τρέφει εκτίμηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Κατά τους ίδιους κύκλους, θα ήταν μια επιλογή που θα επιβεβαίωνε τις υπερβάσεις που κάνει ο κ. Μητσοτάκης και έχουν έναν ενωτικό συμβολισμό -όπως και τυχόν προαναφερθείσες επιλογές από άλλους πολιτικούς χώρους-, μετά το έντονα διχαστικό κλίμα που είχε προκαλέσει ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ γενικώς.
Μαριέττα Γιαννάκου
Βεβαιώς, ο πρώθυπουργος νομιμοποιείται να διατηρήσει για τον εαυτό του και το δικαίωμα της έκπληξης, πέραν δηλαδή των διακινούμενων στην πολιτική πιάτσα σεναρίων και διαρροών. Οπως, για παράδειγμα, το όνομα της κ. Μαριέττας Γιαννάκου, που, πέραν της υπέρβασης στον θεσμό που θα εκπροσωπούσε και η κ. Διαμαντοπούλου, ενσωματώνει και άλλους συμβολισμούς. Με πολλές, μάλιστα, πιθανότητες ψήφων από πολλές πολιτικές παρατάξεις μέσα στη Βουλή.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 24/8/2019
Το πολιτικό σύστημα θα παραμείνει πρωθυπουργοκεντρικό, όπως το διαμόρφωσε εδώ και 30 και πλέον χρόνια η αναθεώρηση που είχε κάνει το 1986 ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Σε μια σχετικά πρόσφατη ραδιοφωνική συνέντευξή του, ο υπουργός Επικρατείας, καθηγητής Γιώργος Γεραπετρίτης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση είπε ότι δεν είναι παράλογο να εκλέγεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με μόνο 151 ψήφους, από τη στιγμή που δεν έχει ουσιαστικές παρεμβατικές αρμοδιότητες. Κάτι που προφανώς θα απαιτούσε -κατά τη λογική αυτή- αυξημένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Υπενθυμίζουμε -διότι έχει τη σημασία του στο πλαίσιο της επισήμανσης Γεραπετρίτη- ότι το σχετικό Αρθρο 32 για την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας και την αποσύνδεσή της από τη διάλυση της Βουλής έλαβε, κατά τη σχετική ψηφοφορία στη Βουλή για τις αναθεωρητέες διατάξεις, 224 ψήφους. Πράγμα που σημαίνει ότι στη σημερινή νέα Βουλή το υπό αναθεώρηση αυτό άρθρο μπορεί να τροποποιηθεί με 151 ψήφους.
Ηταν χαρακτηριστική και η δήλωση του εισηγητή της Ν.Δ. Κωνσταντίνου Τασούλα και σημερινού προέδρου της Βουλής, μετά την υπερψήφιση της διάταξης του Αρθρου 32, ότι «η επόμενη πλειοψηφία δεν θα δεσμεύεται από το περιεχόμενο και θα αλλάξει το 32 πριν προκύψει θέμα εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Ετσι θα ακυρώσει και την όποια πιθανότητα διάλυσης της Βουλής λόγω μη εκλογής Προέδρου».
Καθώς αυτά είναι τα βασικά δεδομένα, το ενδιαφέρον εστιάζεται στο πρόσωπο που θα πρότεινε για νέο Πρόεδρο ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Προκόπης Παυλόπουλος
Παρά το γεγονός ότι μέσω της προαναφερθείσας συνταγματικής αναθεώρησης και της αποσύνδεσης της εκλογής του Προέδρου από τη διάλυση της Βουλής δεν υφίσταται κίνδυνος για προσφυγή στις κάλπες, υπάρχει ένα σενάριο που λέει ότι ενδεχομένως ο σημερινός πρωθυπουργός θα πρότεινε την ανανέωση της θητείας του Προκόπη Παυλόπουλου. Τον οποίο, μάλιστα, έχει δεσμευθεί και ο κ. Τσίπρας ότι θα ψηφίσει. Ετσι θα εξασφαλιζόταν, έστω και για συμβολικούς λόγους, μια αυξημένη πλειοψηφία στην εκλογή του Προέδρου. Η πρόσθετη συμβολική σημασία θα έγκειτο στο γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης δεν είχε ψηφίσει τον κ. Παυλόπουλο κατά την εκλογή του, το 2015. Οι σχέσεις τους είναι πολύ καλές και από το πρωθυπουργικό γραφείο θεωρούν ότι έχει ασκήσει υποδειγματικά τα καθήκοντά του, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι αρνήθηκε μάλιστα να υπογράψει, παραμονές εκλογών, το Προεδρικό Διάταγμα για την αλλαγή στην ηγεσία του Αρείου Πάγου με τα πρόσωπα που εσπευσμένως είχε προτείνει η απελθούσα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Κώστας Καραμανλής
Στην περίπτωση που δεν προωθηθεί το πρώτο σενάριο, ένα πρόσωπο που αναφέρεται ως αντικαταστάτης του Προκόπη Παυλόπουλου είναι ο Κώστας Καραμανλής. Καθώς ο κ. Παυλόπουλος θεωρείται ότι είναι του καραμανλικού κύκλου, τυχόν πρόταση στον κ. Καραμανλή δίνει την εντύπωση ότι δημιουργείται μια συνέχεια. Με την πιθανότητα, μάλιστα, ο κ. Καραμανλής να συγκεντρώσει αυξημένο αριθμό ψήφων, ενδεχομένως και από την Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ ή και από την Ελληνική Λύση. Με δεδομένη, όμως, τη θέση Καραμανλή, που έχει διατυπώσει σε στενό κύκλο συνομιλητών του ότι θα αποδεχόταν τη σχετική πρόταση σε συνδυασμό με την αναθεώρηση συνταγματικών διατάξεων που θα του έδιναν κάποιες παρεμβατικές αρμοδιότητες, ιδίως σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, μάλλον ο πρώην πρωθυπουργός δεν πρόκειται να αποδεχθεί σχετική πρόταση.
Αντώνης Σαμαράς
Ένα άλλο προσωπο το οποίο περιλαμβάνεται στη σεναριολογία είναι ο επίσης πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Βέβαιον είναι ότι το πρόσωπό του θα το καταψήφιζαν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μετά μάλιστα την εξέλιξη της υπόθεσης της Novartis, στην οποία ο κ. Σαμαράς θα δώσει συνέχεια, θεωρώντας δικαιολογημένα ότι αδίκως τον ενέπλεξαν, προκειμένου να τον πλήξει ο ΣΥΡΙΖΑ πολιτικά. Μπορεί, όμως, να τον ψηφίσουν βουλευτές του ΚΙΝ.ΑΛ., δεδομένου, μάλιστα, ότι ο κ. Σαμαράς είχε συγκυβερνήσει με το ΠΑΣΟΚ, απόληξη του οποίου είναι το σημερινό κόμμα της κ. Γεννηματά. Ενδεχομένως να ψηφιζόταν και από τους βουλευτές του Κ. Βελόπουλου, αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι το κόμμα του ενστερνίζεται τις εθνικές απόψεις του πρώην πρωθυπουργού. Εκτιμάται ότι μια πρόταση Μητσοτάκη προς τον κ. Σαμαρά δεν θα ήταν απλώς μια ένδειξη έμπρακτης ευχαριστίας για τη μεγάλη προεκλογική στήριξη που αυτός παρέσχε προς τον σημερινό πρωθυπουργό, αλλά και μια ένδειξη ότι η παλαιά αντιπαλότητα των δύο ονομάτων έχει μπει στο χρονοντούλαπο.
Βαγγέλης Βενιζέλος
Με βάση τα ανοίγματα που έχει πραγματοποιήσει επιτυχώς ο κ. Μητσοτάκης σε άλλους πολιτικούς χώρους, δεν αποκλείεται επιλογή προσώπου από άλλον κομματικό χώρο. Ενα από τα πρόσωπα αυτά, λ.χ., θα ήταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος θα μπορούσαμε να πούμε ότι θα συνέχιζε, μετά τον κ. Παυλόπουλο, την παράδοση των συνταγματολόγων στη θέση του ΠτΔ. Ειδικώς, μάλιστα, μετά την τουλάχιστον προσωρινή «αποκομματικοποίησή» του. Βεβαίως, στα υπέρ του κ. Βενιζέλου είναι ότι είχε συγκυβερνήσει σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για τη χώρα με τη Ν.Δ. Ομως, είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να ψηφιστεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς από τη θέση της αντιπολίτευσης είχε κάνει μια από τις πιο καίριες και οξείες κριτικές στην αριστερή διακυβέρνηση. Οπως επίσης θα υπάρξουν διαρροές καταψήφισης από το ΚΙΝ.ΑΛ., για τους γνωστούς λόγους, τους οποίους είναι βέβαιο ότι «υποθάλπει» ο Γιώργος Παπανδρέου.
Νίκος Αλιβιζάτος
Από τον ίδιο χώρο, ο οποίος μάλιστα θα εξέφραζε την εκσυγχρονιστική αντίληψη του κύκλου Σημίτη, θα ήταν η επιλογή του επίσης καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου Νίκου Αλιβιζάτου, τον οποίο είναι βέβαιο ότι θα ψήφιζε το ΚΙΝ.ΑΛ., υπό την καθοδήγηση, μάλιστα, του «σημιτικού» περιβάλλοντος. Και η ενδεχόμενη αυτή επιλογή του κ. Μητσοτάκη θα ερμηνευόταν ως επιβεβαίωση των ανοιγμάτων που κάνει.
Άννα Διαμαντοπούλου
Συγκεκριμένο συμβολισμό υπέρβασης θα είχε η επιλογή γυναίκας για τη θέση του ανώτατου άρχοντα, που επίσης θα προερχόταν από άλλον κομματικό χώρο. Η σεναριολογία πολιτικών κύκλων για τη συγκεκριμένη περίπτωση αναφέρεται στο πρόσωπο της Αννας Διαμαντοπούλου, προς την οποία τρέφει εκτίμηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Κατά τους ίδιους κύκλους, θα ήταν μια επιλογή που θα επιβεβαίωνε τις υπερβάσεις που κάνει ο κ. Μητσοτάκης και έχουν έναν ενωτικό συμβολισμό -όπως και τυχόν προαναφερθείσες επιλογές από άλλους πολιτικούς χώρους-, μετά το έντονα διχαστικό κλίμα που είχε προκαλέσει ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ γενικώς.
Μαριέττα Γιαννάκου
Βεβαιώς, ο πρώθυπουργος νομιμοποιείται να διατηρήσει για τον εαυτό του και το δικαίωμα της έκπληξης, πέραν δηλαδή των διακινούμενων στην πολιτική πιάτσα σεναρίων και διαρροών. Οπως, για παράδειγμα, το όνομα της κ. Μαριέττας Γιαννάκου, που, πέραν της υπέρβασης στον θεσμό που θα εκπροσωπούσε και η κ. Διαμαντοπούλου, ενσωματώνει και άλλους συμβολισμούς. Με πολλές, μάλιστα, πιθανότητες ψήφων από πολλές πολιτικές παρατάξεις μέσα στη Βουλή.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 24/8/2019