ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Κατατέθηκε στη Βουλή το προσχέδιο του προϋπολογισμού - Τι περιλαμβάνει
Κατατέθηκε πριν από λίγο στη Βουλή το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2020
Μεταξύ άλλων, ανάπτυξη 2,8%, πρωτογενές πλεονάσματα 3,56%, μείωση της ανεργίας στο 15,6%, αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8% και των επενδύσεων κατά 13,4%, μείωση φορολογικών βαρών για μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες, επαγγελματίες και επιχειρήσεις και κοινωνικά μέτρα συνολικού ύψους 1,3 δισ. ευρώ, αλλά και αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.
Προβλέπει επίσης μείωση της ανεργίας (από το 17,4% στο 15,6%) και σημαντική αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης (+1,8%) και των επενδύσεων (+13,4%), που αντανακλούν στην αύξηση των διαθεσίμων εισοδημάτων όλων των πολιτών, μέσω της μείωσης των συντελεστών στη φορολογία εισοδήματος και της αναθέρμανσης της οικονομικής δραστηριότητας. Συνολικά τα μέτρα αναθέρμανσης της Οικονομίας μαζί με τις νέες κοινωνικές πρωτοβουλίες φτάνουν τα 1200 εκ. ευρώ και περιλαμβάνουν όλα όσα ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρόσφατη ομιλία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, τα οποία αφορούν δημοσιονομικά το 2020.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, ο προϋπολογισμός θα ενσωματώνει και το πακέτο των φοροελαφρύνσεων ύψους 1,2 δισ. ευρώ (καθαρού δημοσιονομικού κόστους 1 δισ. ευρώ) που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, ενώ θεωρείται βέβαιο ότι θα επιτευχθεί το επόμενο έτος ο δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.
«Όλα τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, και αφορούν το 2020, θα περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό που θα κατατεθεί», ανέφερε σε συνέντευξη στον Ελεύθερο Τύπο ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Στα ειδικότερα σχόλια του ΕΔΣ για το 2020 αναφέρονται τα ακόλουθα:
1. Ιδιωτική κατανάλωση:
Η αύξησή της κατά 1,8% είναι σημαντικά υψηλότερη σε σχέση με τους στόχους του Προγράμματος Σταθερότητας 2019-2022. Η αναθεώρηση αυτή θεωρείται πολύ αισιόδοξη, λαμβανομένου υπόψη ότι το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους η ιδιωτική κατανάλωση βρίσκεται σε ελαφρά κάμψη (0,4%), σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2018. Ωστόσο η περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανεργίας και η ενδεχόμενη βελτίωση του οικονομικού κλίματος μπορεί να οδηγήσει σε τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Ακόμη, η αύξηση του κατώτατου μισθού και τα επεκτατικά δημοσιονομικά μέτρα που έχουν ψηφισθεί εντός του 2019 (χορήγηση «13ης σύνταξης», αναπροσαρμογές στις συντάξεις χηρείας, μειώσεις των συντελεστών ΦΠΑ, διεύρυνση μειώσεων ΕΝΦΙΑ), είναι αναμενόμενο να παράσχουν επιπρόσθετη υποστήριξη στην ιδιωτική κατανάλωση, εφόσον δεν αποδυναμωθούν από κάποιο νέο περιοριστικό μέτρο στις συντάξεις, τις αντικειμενικές αξίες υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ ή το ύψος του αφορολόγητου. Ο σημαντικότερος παράγοντας ο οποίος θα μπορούσε να επιδράσει καταλυτικά στην αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι η πιστωτική επέκταση η οποία εξακολουθεί να παραμένει σε αρνητικό έδαφος. Η σταδιακή υποχώρηση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα διευκολύνει τις εμπορικές τράπεζες ώστε να αυξήσουν τις χορηγήσεις δανείων, με άμεσα θετικό αντίκτυπο στην ιδιωτική κατανάλωση.
2. Δημόσια κατανάλωση:
Η εκτίμηση για αύξηση της τάξης του 0,6% κρίνεται ως ρεαλιστική και ευθυγραμμίζεται πλήρως με την πρόβλεψη του Προγράμματος Σταθερότητας 2019-2022. Αποτελεί μέγεθος το οποίο τα τελευταία έτη, στο πλαίσιο των προγραμμάτων προσαρμογής, ήταν ουσιαστικά απόλυτα ελεγχόμενο.
3.Ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου:
Το υπουργείο Οικονομικών αναπροσαρμόζει προς τα πάνω σε σχέση με το Πρόγραμμα Σταθερότητας 2019-2022 την ήδη αρκετά αισιόδοξη πρόβλεψη για τις επενδύσεις. Η εκτίμηση για σημαντική αύξηση των επενδύσεων το 2020 στηρίζεται κυρίως στη συμβολή του ιδιωτικού τομέα (+15,8%), ενώ και για τις δημόσιες επενδύσεις εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί η ανάκαμψη και το 2020 με ρυθμό της τάξης του 7,6%.
Η αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων το 2020 αφορά σε όλες τις κατηγορίες επενδύσεων (εξοπλισμός, κατασκευές, κατοικίες κλπ). Το σενάριο του υπουργείου Οικονομικών για τις πάγιες επενδύσεις θεωρείται αισιόδοξο, ωστόσο υπάρχουν πιθανότητες επίτευξης του στόχου λόγω των ευνοϊκότερων πιθανόν πιστωτικών συνθηκών, του περιορισμού της οικονομικής αβεβαιότητας μετά την πάροδο ενός εκλογικού έτους και της ενδεχόμενης βελτίωσης του οικονομικού κλίματος.
4. Εισαγωγές – Εξαγωγές:
Οι προβλέψεις για το 2020 αναθεωρούν προς τα κάτω το σενάριο του Προγράμματος Σταθερότητας, τόσο για τις εξαγωγές (0,3 εκατοστιαίες μονάδες) όσο και για τις εισαγωγές (0,5 εκατοστιαίες μονάδες). Η αναθεώρηση ως προς τις εξαγωγές αξιολογείται ως ρεαλιστική, ενδεχομένως και συντηρητική, λόγω της μείωσης της ζήτησης που αναμένεται στις χώρες της ευρωζώνης, του «διεθνούς εμπορικού πολέμου» ο οποίος μαίνεται και της ανάκαμψης ανταγωνιστικών ως προς τον τουρισμό αγορών (π.χ. Τουρκία).
Η επιβράδυνση της αύξησης των εισαγωγών με παράλληλη αύξηση του εισοδήματος είναι λιγότερο ρεαλιστική λαμβάνοντας υπόψη τη θετική σχέση μεταξύ αύξησης του εισοδήματος και αύξησης των εισαγωγών καθώς και την πιθανή άνοδο των τιμών του πετρελαίου. Αποτελεί δύσκολα επιτεύξιμο σενάριο, χωρίς σημαντική βελτίωση της θέσης της χώρας στο διεθνή ανταγωνισμό. Τέλος δεν πρέπει να υποτιμώνται οι αρνητικές επιπτώσεις από το ενδεχόμενο υλοποίησης του Brexit.
5. Απασχόληση – Ανεργία:
Η βελτίωση των δεικτών απασχόλησης – ανεργίας το α΄εξάμηνο του 2019 οδήγησε σε αναθεώρηση, προς το ευνοϊκότερο, των προβλέψεων για το 2019 και το 2020 σε σχέση με το Πρόγραμμα Σταθερότητας.
Το σενάριο για σταθερή συνέχιση της βελτίωσης της αγοράς εργασίας μπορεί να θεωρηθεί ρεαλιστικό εφόσον το κλίμα των εργασιακών σχέσεων και οι ευρύτερες οικονομικές εξελίξεις δεν υποστούν μείζονες διαταραχές. «Λεπτομερής αξιολόγηση των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών επιδόσεων και των προβλέψεων θα περιληφθεί στην προσεχή εξαμηνιαία έκθεση του ΕΔΣ, η οποία θα δημοσιευτεί εντός του Νοεμβρίου 2019» αναφέρεται στην παρούσα έκθεση που συντάχθηκε υπο την προεδρία του επικεφαλής του ΕΔΣ Παναγιώτη Κορλίρα.
Οι εξοικονομήσεις με βάση την επισκόπηση δαπανών.
Επόμενη κομβική ημερομηνία είναι η 15η Οκτωβρίου, όταν η Ελλάδα θα αποστείλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (όπως και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου) το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού, ώστε να συζητηθούν σε επίπεδο Κομισιόν τα δημοσιονομικά μεγέθη του 2020.
Στις 20 Νοεμβρίου αναμένεται να δημοσιοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η 4η έκθεση της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας, ενώ μια ημέρα μετά, στις 21 Νοεμβρίου θα κατατεθεί στη Βουλή το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού του επόμενου έτους.
Στέλεχος του οικονομικού επιτελείου δηλώνει ότι η 4η έκθεση της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας θα είναι θετική και θα ανάψει το «πράσινο φως» για την εκταμίευση στο τέλος του τρέχοντος έτους των κερδών των ελληνικών ομολόγων.
Καθώς, όπως επισημαίνει ο συγκεκριμένος αξιωματούχος «οι συζητήσεις με τους θεσμούς για τα 4- 5 πράγματα σχετικά με την έκθεση (π.χ. δημοσιονομικά, αποκρατικοποιήσεις, αντικειμενικές αξίες ακινήτων, ενεργειακά θέματα) πηγαίνουν πολύ καλά».
Μεταξύ άλλων, ανάπτυξη 2,8%, πρωτογενές πλεονάσματα 3,56%, μείωση της ανεργίας στο 15,6%, αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,8% και των επενδύσεων κατά 13,4%, μείωση φορολογικών βαρών για μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες, επαγγελματίες και επιχειρήσεις και κοινωνικά μέτρα συνολικού ύψους 1,3 δισ. ευρώ, αλλά και αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.
Προβλέπει επίσης μείωση της ανεργίας (από το 17,4% στο 15,6%) και σημαντική αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης (+1,8%) και των επενδύσεων (+13,4%), που αντανακλούν στην αύξηση των διαθεσίμων εισοδημάτων όλων των πολιτών, μέσω της μείωσης των συντελεστών στη φορολογία εισοδήματος και της αναθέρμανσης της οικονομικής δραστηριότητας. Συνολικά τα μέτρα αναθέρμανσης της Οικονομίας μαζί με τις νέες κοινωνικές πρωτοβουλίες φτάνουν τα 1200 εκ. ευρώ και περιλαμβάνουν όλα όσα ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρόσφατη ομιλία του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, τα οποία αφορούν δημοσιονομικά το 2020.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, ο προϋπολογισμός θα ενσωματώνει και το πακέτο των φοροελαφρύνσεων ύψους 1,2 δισ. ευρώ (καθαρού δημοσιονομικού κόστους 1 δισ. ευρώ) που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, ενώ θεωρείται βέβαιο ότι θα επιτευχθεί το επόμενο έτος ο δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.
«Όλα τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, και αφορούν το 2020, θα περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό που θα κατατεθεί», ανέφερε σε συνέντευξη στον Ελεύθερο Τύπο ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Στα ειδικότερα σχόλια του ΕΔΣ για το 2020 αναφέρονται τα ακόλουθα:
1. Ιδιωτική κατανάλωση:
Η αύξησή της κατά 1,8% είναι σημαντικά υψηλότερη σε σχέση με τους στόχους του Προγράμματος Σταθερότητας 2019-2022. Η αναθεώρηση αυτή θεωρείται πολύ αισιόδοξη, λαμβανομένου υπόψη ότι το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους η ιδιωτική κατανάλωση βρίσκεται σε ελαφρά κάμψη (0,4%), σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2018. Ωστόσο η περαιτέρω αποκλιμάκωση της ανεργίας και η ενδεχόμενη βελτίωση του οικονομικού κλίματος μπορεί να οδηγήσει σε τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Ακόμη, η αύξηση του κατώτατου μισθού και τα επεκτατικά δημοσιονομικά μέτρα που έχουν ψηφισθεί εντός του 2019 (χορήγηση «13ης σύνταξης», αναπροσαρμογές στις συντάξεις χηρείας, μειώσεις των συντελεστών ΦΠΑ, διεύρυνση μειώσεων ΕΝΦΙΑ), είναι αναμενόμενο να παράσχουν επιπρόσθετη υποστήριξη στην ιδιωτική κατανάλωση, εφόσον δεν αποδυναμωθούν από κάποιο νέο περιοριστικό μέτρο στις συντάξεις, τις αντικειμενικές αξίες υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ ή το ύψος του αφορολόγητου. Ο σημαντικότερος παράγοντας ο οποίος θα μπορούσε να επιδράσει καταλυτικά στην αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι η πιστωτική επέκταση η οποία εξακολουθεί να παραμένει σε αρνητικό έδαφος. Η σταδιακή υποχώρηση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα διευκολύνει τις εμπορικές τράπεζες ώστε να αυξήσουν τις χορηγήσεις δανείων, με άμεσα θετικό αντίκτυπο στην ιδιωτική κατανάλωση.
2. Δημόσια κατανάλωση:
Η εκτίμηση για αύξηση της τάξης του 0,6% κρίνεται ως ρεαλιστική και ευθυγραμμίζεται πλήρως με την πρόβλεψη του Προγράμματος Σταθερότητας 2019-2022. Αποτελεί μέγεθος το οποίο τα τελευταία έτη, στο πλαίσιο των προγραμμάτων προσαρμογής, ήταν ουσιαστικά απόλυτα ελεγχόμενο.
3.Ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου:
Το υπουργείο Οικονομικών αναπροσαρμόζει προς τα πάνω σε σχέση με το Πρόγραμμα Σταθερότητας 2019-2022 την ήδη αρκετά αισιόδοξη πρόβλεψη για τις επενδύσεις. Η εκτίμηση για σημαντική αύξηση των επενδύσεων το 2020 στηρίζεται κυρίως στη συμβολή του ιδιωτικού τομέα (+15,8%), ενώ και για τις δημόσιες επενδύσεις εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί η ανάκαμψη και το 2020 με ρυθμό της τάξης του 7,6%.
Η αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων το 2020 αφορά σε όλες τις κατηγορίες επενδύσεων (εξοπλισμός, κατασκευές, κατοικίες κλπ). Το σενάριο του υπουργείου Οικονομικών για τις πάγιες επενδύσεις θεωρείται αισιόδοξο, ωστόσο υπάρχουν πιθανότητες επίτευξης του στόχου λόγω των ευνοϊκότερων πιθανόν πιστωτικών συνθηκών, του περιορισμού της οικονομικής αβεβαιότητας μετά την πάροδο ενός εκλογικού έτους και της ενδεχόμενης βελτίωσης του οικονομικού κλίματος.
4. Εισαγωγές – Εξαγωγές:
Οι προβλέψεις για το 2020 αναθεωρούν προς τα κάτω το σενάριο του Προγράμματος Σταθερότητας, τόσο για τις εξαγωγές (0,3 εκατοστιαίες μονάδες) όσο και για τις εισαγωγές (0,5 εκατοστιαίες μονάδες). Η αναθεώρηση ως προς τις εξαγωγές αξιολογείται ως ρεαλιστική, ενδεχομένως και συντηρητική, λόγω της μείωσης της ζήτησης που αναμένεται στις χώρες της ευρωζώνης, του «διεθνούς εμπορικού πολέμου» ο οποίος μαίνεται και της ανάκαμψης ανταγωνιστικών ως προς τον τουρισμό αγορών (π.χ. Τουρκία).
Η επιβράδυνση της αύξησης των εισαγωγών με παράλληλη αύξηση του εισοδήματος είναι λιγότερο ρεαλιστική λαμβάνοντας υπόψη τη θετική σχέση μεταξύ αύξησης του εισοδήματος και αύξησης των εισαγωγών καθώς και την πιθανή άνοδο των τιμών του πετρελαίου. Αποτελεί δύσκολα επιτεύξιμο σενάριο, χωρίς σημαντική βελτίωση της θέσης της χώρας στο διεθνή ανταγωνισμό. Τέλος δεν πρέπει να υποτιμώνται οι αρνητικές επιπτώσεις από το ενδεχόμενο υλοποίησης του Brexit.
5. Απασχόληση – Ανεργία:
Η βελτίωση των δεικτών απασχόλησης – ανεργίας το α΄εξάμηνο του 2019 οδήγησε σε αναθεώρηση, προς το ευνοϊκότερο, των προβλέψεων για το 2019 και το 2020 σε σχέση με το Πρόγραμμα Σταθερότητας.
Το σενάριο για σταθερή συνέχιση της βελτίωσης της αγοράς εργασίας μπορεί να θεωρηθεί ρεαλιστικό εφόσον το κλίμα των εργασιακών σχέσεων και οι ευρύτερες οικονομικές εξελίξεις δεν υποστούν μείζονες διαταραχές. «Λεπτομερής αξιολόγηση των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών επιδόσεων και των προβλέψεων θα περιληφθεί στην προσεχή εξαμηνιαία έκθεση του ΕΔΣ, η οποία θα δημοσιευτεί εντός του Νοεμβρίου 2019» αναφέρεται στην παρούσα έκθεση που συντάχθηκε υπο την προεδρία του επικεφαλής του ΕΔΣ Παναγιώτη Κορλίρα.
Οι εξοικονομήσεις με βάση την επισκόπηση δαπανών.
Επόμενη κομβική ημερομηνία είναι η 15η Οκτωβρίου, όταν η Ελλάδα θα αποστείλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (όπως και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου) το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού, ώστε να συζητηθούν σε επίπεδο Κομισιόν τα δημοσιονομικά μεγέθη του 2020.
Στις 20 Νοεμβρίου αναμένεται να δημοσιοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η 4η έκθεση της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας, ενώ μια ημέρα μετά, στις 21 Νοεμβρίου θα κατατεθεί στη Βουλή το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού του επόμενου έτους.
Στέλεχος του οικονομικού επιτελείου δηλώνει ότι η 4η έκθεση της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας θα είναι θετική και θα ανάψει το «πράσινο φως» για την εκταμίευση στο τέλος του τρέχοντος έτους των κερδών των ελληνικών ομολόγων.
Καθώς, όπως επισημαίνει ο συγκεκριμένος αξιωματούχος «οι συζητήσεις με τους θεσμούς για τα 4- 5 πράγματα σχετικά με την έκθεση (π.χ. δημοσιονομικά, αποκρατικοποιήσεις, αντικειμενικές αξίες ακινήτων, ενεργειακά θέματα) πηγαίνουν πολύ καλά».
