Την άποψη πως η εκλογική επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ στην ελληνική κοινωνία δεν οφείλεται στα «πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ», αλλά πρώτιστα στη δυναμική συμμετοχή της νέας γενιάς, που υιοθέτησε τις σύγχρονες ιδέες της Αριστεράς, διατυπώνει με συνέντευξή του στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο Ν. Φίλης. Ταυτόχρονα, τονίζει την ανάγκη ο ΣΥΡΙΖΑ να κάνει γενναία αποτίμηση της κυβερνητικής του θητείας, επαναδιατυπώνοντας το πρόγραμμά του μακριά από μνημονιακούς καταναγκασμούς.

Υπάρχει κίνδυνος να καταστεί προβληματική και ενδεχομένως αναποτελεσματική η διαδικασία διεύρυνσης και μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ, όταν αυτή φαίνεται πως διεξάγεται με όρους «οργανωτισμού», «μεταγραφολογίας» και ασύντακτων προσχωρήσεων στελεχών από άλλα πολιτικά κόμματα;

Μετά τις εκλογές, χιλιάδες πολίτες ζητούν να εγγραφούν μέλη στον ΣΥΡΙΖΑ. Εξέλιξη που ενισχύει την αναγκαία αναζωογόνηση του πολιτικού ενδιαφέροντος της κοινωνίας, αν σκεφτεί, μάλιστα, κανείς ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα της αντιπολίτευσης και, συνεπώς, δεν υπάρχει ούτε καν υποψία ιδιοτέλειας και ανταλλαγμάτων. Σε συνθήκες κρίσης των πολιτικών κομμάτων και γενικότερα του πολιτικού συστήματος, θα ήταν λάθος να μιλάμε για «μεταγραφές». Αντιθέτως, περνάμε μια μεταβατική πολιτική περίοδο, όπου το ζητούμενο είναι η ανασύνταξη της πολιτικής στη βάση διακριτών προγραμμάτων και ιδεολογιών και η ανταπόκρισή της στις δημοκρατικές αξίες και στα λαϊκά συμφέροντα. Δηλαδή, πολιτική με μορφή και περιεχόμενο διαφορετικό από το παραδοσιακό, ώστε να κερδίσει τις καρδιές των πολιτών, και ιδιαίτερα των νέων. Κι εκεί ο ΣΥΡΙΖΑ έχει το πλεονέκτημα ότι σταθερά από τις εκλογές του 2012 έρχεται πρώτος στις προτιμήσεις των νέων·στις τελευταίες εκλογές, μάλιστα με ποσοστό 37%.

Σας βρίσκει σύμφωνο η άποψη πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα γινόταν ποτέ κόμμα εξουσίας, εάν δεν τον ανέβαζαν «εκλογική κατηγορία» πρώην βουλευτές, υπουργοί και στελέχη του ΠΑΣΟΚ;

Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κόμμα εξουσίας και κέρδισε συνεχείς εκλογικές μάχες γιατί πέτυχε να εκπροσωπήσει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, που συνετρίβη από την κρίση και καταδίκασε το παλιό κομματικό σύστημα και τη διαπλοκή. Δεν είναι οι πρώην που συγκροτούν το νέο, είναι νέα πρόσωπα με τις νέες ιδέες της Αριστεράς, ένα νέο συλλογικό υποκείμενο που κατόρθωσε τη δημοκρατική ανατροπή. Σε αυτή την πορεία εντάχθηκαν και παλαιά στελέχη του ΠΑΣΟΚ και άλλων χώρων, χωρίς αυτό να αλλάζει τις κεντρικές αξίες του ΣΥΡΙΖΑ.

Στην τελευταία σας ομιλία στην Κεντρική Επιτροπή Ανασυγκρότησης κάνατε λόγο για λάθη που έγιναν επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στο μέτωπο των ΜΜΕ. Μπορείτε να μας δώσετε κάποια παραδείγματα;

Βλέπετε τηλεόραση; Δεν σας τρομάζει αυτή η άλλοτε πληκτική και άλλοτε βάναυση ομοιομορφία, που συχνά δίνει την εντύπωση ότι μόνο ένα «κοντρόλ» υπάρχει πίσω από όλα τα κανάλια; Ο ραδιοτηλεοπτικός χώρος που επί χρόνια παρέμενε σκόπιμα αρρύθμιστος, γιατί ήταν μέρος του πολιτικού συστήματος που κατέρρευσε, παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, παρέμεινε δυστυχώς στα χέρια των ίδιων ή παρόμοιων αφεντικών. Και η ΕΡΤ, που ορθώς ξανάνοιξε, δεν κατόρθωσε να ανταποκριθεί στο δημοκρατικό αίτημα για αντικειμενική πληροφόρηση και ποιοτική ψυχαγωγία. Αλλά αυτή η αδυναμία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να θέσει κανόνες δεν νομιμοποιεί την αδίστακτη κομματική παρέμβαση της κυβέρνησης Ν.Δ. και τη συνεργασία της με τη διαπλοκή. Υπάρχουν κι άλλα παραδείγματα ατολμίας, όπως η υποχώρηση στην αξίωση της Εκκλησίας να παρεμβαίνει στα πολιτικά πράγματα, η καθυστέρηση μεταρρυθμίσεων που θα αντιμετώπιζαν τη γραφειοκρατία στον δημόσιο τομέα και θα διευκόλυναν τη ζωή των πολιτών, η αντίφαση να μιλάει κανείς για την αναγκαία αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και, ταυτοχρόνως, να υπογράφει συμφωνίες εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Και σε όλα αυτά μπορεί κανείς να συνυπολογίσει τις δυσκολίες στην καθημερινότητα των πολιτών, που προκαλούσαν οι μνημονιακές πολιτικές.

Ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει στη θέση για μη αλλαγή της εκλογικής νομοθεσίας, επισημαίνοντας πως η «απλή αναλογική ήρθε για να μείνει». Αν, όμως, οι κοινοβουλευτικοί συσχετισμοί έπειτα από εθνικές εκλογές δεν οδηγήσουν σε μια «προοδευτική διακυβέρνηση», τότε τι; Θα πάμε σε συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - Ν.Δ. ή σε επαναληπτικές κάλπες;

Ακριβώς τα ερωτήματά σας αποκαλύπτουν τη ρίζα του λάθους που επί τόσα χρόνια ταλαιπωρούσε την πολιτική ζωή. Τα παλαιά κόμματα έφτιαχναν εκλογικά συστήματα κομμένα και ραμμένα στο κομματικό τους συμφέρον. Η απλή αναλογική, που την κατοχύρωσή της προτείναμε στο Σύνταγμα, πρέπει να είναι ένα πάγιο εκλογικό σύστημα, ανεξάρτητο συσχετισμών και σκοπιμοτήτων. Πιστεύω ότι αυτό θα γίνει αντιληπτό από τους πολίτες. Όσοι μεθοδεύουν ή ονειρεύονται συνθήκες πολιτικής κρίσης, αιτιώμενοι την απλή αναλογική, πιστεύω ότι θα διαψευσθούν. Συνεπώς, μην προτρέχουμε και μη σεναριολογούμε. Εργαζόμαστε ώστε μετά τις εκλογές με την απλή αναλογική να προκύψει μια κυβέρνηση συνεργασίας με προοδευτικό πρόγραμμα και κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ.

Πώς κρίνετε την έως τώρα πολιτική της «γαλάζιας» διακυβέρνησης;

Η Ν.Δ. εξελέγη με το σύνθημα της ενίσχυσης της μεσαίας τάξης. Το φορολογικό νομοσχέδιο και ο προϋπολογισμός δείχνουν ότι ενδιαφέρεται πρωτίστως για την ενίσχυση των ανώτερων εισοδηματικών στρωμάτων, με αποτέλεσμα να απογοητεύει τόσο τη μεσαία όσο και τις λαϊκές τάξεις. Την ίδια στιγμή, η Ν.Δ. επικεντρώνει την πολιτική της στο θέμα «νόμος και τάξη». Δεν πρόκειται για την αναγκαία μέριμνα του κράτους να ανταποκρίνεται στο δικαίωμα του πολίτη για ασφάλεια στην καθημερινή του ζωή. Αντιθέτως, εκτυλίσσεται μια εκστρατεία εκφοβισμού και αστυνόμευσης, σε βάρος κυρίως της νεολαίας. Αναζωπυρώνεται η κρατική καταστολή ως προειδοποίηση εναντίον όσων πολιτών τολμήσουν να αντισταθούν στην οικονομική και κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης. Μιλούσε, επίσης, για... αρίστους! Τους απόλαυσε όλο το πανελλήνιο! Ο τρόπος με τον οποίον η κυβέρνηση αντιμετωπίζει το Προσφυγικό αποτελεί ακόμα μια διάψευση σε σχέση με την αδίστακτη και δημαγωγική προεκλογική πολιτική της και ενεργοποιεί αμφισβητήσεις στα δεξιά της. Παρά, λοιπόν, τη δημοσκοπική άνεση του κ. Μητσοτάκη, στο κοινωνικό υπέδαφος συνωστίζονται πολλές αιτίες κοινωνικής δυσαρέσκειας, ακόμα και για λάθος λόγους, που μπορούν να αποτελέσουν παράγοντα απρόβλεπτων πολιτικών εξελίξεων, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες, αλλά και στην Ελλάδα παλαιότερα. Κι εδώ αναδεικνύεται ο αναντικατάστατος ρόλος μιας προγραμματικής και κινηματικής αντιπολίτευσης, που θα προσδώσει δημοκρατική προοπτική στις ανησυχίες των πολιτών και θα επαναφέρει στην ημερήσια διάταξη το θέμα της κυβερνητικής αλλαγής. Αυτό για τον ΣΥΡΙΖΑ, που έχει εγκαθιδρυθεί ως ένας από τους δύο πόλους του πολιτικού συστήματος, προϋποθέτει μια ικανότητα κυβερνητικής αποτίμησης της θητείας του και επαναδιατύπωσης του προγράμματός του, μακριά, πλέον, από τους μνημονιακούς καταναγκασμούς.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ το Σάββατο 7 Δεκεμβρίου