ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Δείπνο Μητσοτάκη-Λαγκάρντ στη Φρανκφούρτη με μενού τα δάνεια
Στην Φρανκφούρτη μεταβαίνει σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Στις 18:15 (ώρα Ελλάδας) θα συναντηθεί με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ.
Η συνάντησή τους έρχεται στον απόηχο των ιδιαίτερα θετικών δηλώσεων της κ. Λαγκάρντ για την Ελλάδα. Η πρόεδρος της EKT δήλωσε την περασμένη εβδομάδα εντυπωσιασμένη από την πρόοδο που έχει σημειώσει η Ελλάδα τόσο στη δημοσιονομική της θέση, όσο και στο μέτωπο της ανάπτυξης.
Μολονότι η συνάντηση δεν έχει ατζέντα, η σημασία της είναι αυτονόητη, όχι μόνο γιατί ο Ελληνας πρωθυπουργός θα έχει την ευκαιρία να ανταλλάξει απόψεις τετ-α-τετ με τη Γαλλίδα στο πλαίσιο της συγκεκριμένης εκδήλωσης, αλλά και γιατί είναι βέβαιο ότι θα τεθούν, έστω και χωρίς να οδηγηθούν σε συγκεκριμένα αποτελέσματα, όλα τα θέματα κοινού ενδιαφέροντος που απασχολούν τις δύο πλευρές.
Δεδομένου δε ότι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ΕΚΤ βρίσκεται αυτή τη στιγμή το ευαίσθητο θέμα της κατάργησης της προστασίας της πρώτης κατοικίας και η υιοθέτηση ενός νέου πλαισίου για την αφερεγγυότητα ιδιωτών, είναι προφανές ότι οι απόψεις που θα ανταλλαγούν θα διαμορφώσουν τις σχετικές κυβερνητικές πρωτοβουλίες τους επόμενους μήνες.
Η συνάντηση θα διεξαχθεί κατ’ αρχάς σε διμερές επίπεδο και στη συνέχεια σε διευρυμένο, με συμμετοχή, από ελληνικής πλευράς, του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα, του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα και του συμβούλου του κ. Μητσοτάκη για Ευρωπαϊκά Θέματα Δημήτρη Μητρόπουλου.
Η Κριστίν Λαγκάρντ έχει ήδη στείλει σήματα με ενδιαφέρον για την ελληνική πλευρά. Μόλις την περασμένη Πέμπτη, στο πλαίσιο της πρώτης της συνέντευξης Τύπου, όταν ρωτήθηκε για την Ελλάδα, έδωσε συγχαρητήρια και εξέφρασε τον ενθουσιασμό της για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα της ανάπτυξης και των πρωτογενών πλεονασμάτων, θυμίζοντας παράλληλα ότι είναι γνωστές οι θέσεις της επ' αυτών.
Η Λαγκάρντ έχει κρατήσει τις θέσεις που είχε και ως επικεφαλής του ΔΝΤ για τα πρωτογενή πλεονάσματα, θεωρώντας τους στόχους του 3,5% του ΑΕΠ υπερβολικά υψηλούς. Αυτή είναι προφανώς μια ευπρόσδεκτη θέση για την κυβέρνηση, που σκοπεύει να θέσει το θέμα της μείωσης των στόχων κάποια στιγμή τον επόμενο χρόνο.
Από την άλλη πλευρά, η νέα πρόεδρος της ΕΚΤ διευκρίνισε ότι οι κανόνες πρέπει να τηρούνται και μόνο αν η Ελλάδα ικανοποιήσει τα προβλεπόμενα κριτήρια θα μπορέσει να ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτό απομακρύνει την προοπτική κατά τουλάχιστον 1,5 χρόνο, αφού τα κριτήρια απαιτούν να είναι η χώρα σε επενδυτική βαθμίδα από έναν τουλάχιστον οίκο αξιολόγησης.
Η χρησιμοποίηση των κερδών από ελληνικά ομόλογα των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών (SMPs και ΑΝFAs) για επενδύσεις είναι ένα ακόμη ζήτημα που αναμένεται να τεθεί στη συζήτηση, αφού το Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου αποφάσισε να το εξετάσει, χωρίς, όμως, ακόμη να ανάψει πράσινο φως.
Το μεγάλο θέμα, πάντως, όχι μόνο στις επαφές της Τρίτης, στη Φρανκφούρτη, αλλά και στις σχέσεις της χώρας με τους θεσμούς το πρώτο εξάμηνο του 2020 θα είναι αναμφίβολα η κατάργηση της προστασίας της α΄ κατοικιας και το νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας ιδιωτών έως το τέλος Απριλίου 2020.
Οι θέσεις της ΕΚΤ, όπως αποτυπώθηκαν στα συμπεράσματα του Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου, είναι ότι το νέο πλαίσιο πρέπει να προβλέπει δυνατότητα ρευστοποίησης όλων των ενεχύρων, κάτι που θα βοηθήσει, κατά την άποψή της, να εξομαλυνθεί η πιστωτική δραστηριότητα του τραπεζικού τομέα. Επίσης, στο ίδιο κείμενο συμπερασμάτων τονίζεται η ανάγκη να μειωθεί ο όγκος των εκκρεμών υποθέσεων του ν. Κατσέλη στα δικαστήρια και να υπάρξουν περαιτέρω βελτιώσεις στο πλαίσιο των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.
Η «προθέρμανση» του Σταϊκούρα
Η συνάντηση της Τρίτης θα είναι μια «προθέρμανση» για τον κ. Σταϊκούρα και εν όψει της νέας επίσκεψης των θεσμών στην Αθήνα το τελευταίο δεκαήμερο του Ιανουαρίου.
Ο υπουργός Οικονομικών, μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού την Τετάρτη, θα έχει περίπου ένα μήνα καιρό να προωθήσει τα θέματα της επόμενης, 5ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, όπου κυρίαρχο θα είναι το θέμα του ιδιωτικού χρέους, με τον ίδιο να έχει ήδη προαναγγείλει μια ενιαία πλατφόρμα, που θα ενοποιήσει τις εννέα υφιστάμενες για τη ρύθμιση χρεών. Από τα μεγάλα θέματα της αξιολόγησης ξεχωρίζουν επίσης το σχέδιο για μηδενισμό των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, η στελέχωση της ΑΑΔΕ και η εκκαθάριση των καταπτώσεων κρατικών εγγυήσεων.
Η συνάντησή τους έρχεται στον απόηχο των ιδιαίτερα θετικών δηλώσεων της κ. Λαγκάρντ για την Ελλάδα. Η πρόεδρος της EKT δήλωσε την περασμένη εβδομάδα εντυπωσιασμένη από την πρόοδο που έχει σημειώσει η Ελλάδα τόσο στη δημοσιονομική της θέση, όσο και στο μέτωπο της ανάπτυξης.
Μολονότι η συνάντηση δεν έχει ατζέντα, η σημασία της είναι αυτονόητη, όχι μόνο γιατί ο Ελληνας πρωθυπουργός θα έχει την ευκαιρία να ανταλλάξει απόψεις τετ-α-τετ με τη Γαλλίδα στο πλαίσιο της συγκεκριμένης εκδήλωσης, αλλά και γιατί είναι βέβαιο ότι θα τεθούν, έστω και χωρίς να οδηγηθούν σε συγκεκριμένα αποτελέσματα, όλα τα θέματα κοινού ενδιαφέροντος που απασχολούν τις δύο πλευρές.
Δεδομένου δε ότι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της ΕΚΤ βρίσκεται αυτή τη στιγμή το ευαίσθητο θέμα της κατάργησης της προστασίας της πρώτης κατοικίας και η υιοθέτηση ενός νέου πλαισίου για την αφερεγγυότητα ιδιωτών, είναι προφανές ότι οι απόψεις που θα ανταλλαγούν θα διαμορφώσουν τις σχετικές κυβερνητικές πρωτοβουλίες τους επόμενους μήνες.
Η συνάντηση θα διεξαχθεί κατ’ αρχάς σε διμερές επίπεδο και στη συνέχεια σε διευρυμένο, με συμμετοχή, από ελληνικής πλευράς, του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα, του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα και του συμβούλου του κ. Μητσοτάκη για Ευρωπαϊκά Θέματα Δημήτρη Μητρόπουλου.
Η Κριστίν Λαγκάρντ έχει ήδη στείλει σήματα με ενδιαφέρον για την ελληνική πλευρά. Μόλις την περασμένη Πέμπτη, στο πλαίσιο της πρώτης της συνέντευξης Τύπου, όταν ρωτήθηκε για την Ελλάδα, έδωσε συγχαρητήρια και εξέφρασε τον ενθουσιασμό της για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα της ανάπτυξης και των πρωτογενών πλεονασμάτων, θυμίζοντας παράλληλα ότι είναι γνωστές οι θέσεις της επ' αυτών.
Η Λαγκάρντ έχει κρατήσει τις θέσεις που είχε και ως επικεφαλής του ΔΝΤ για τα πρωτογενή πλεονάσματα, θεωρώντας τους στόχους του 3,5% του ΑΕΠ υπερβολικά υψηλούς. Αυτή είναι προφανώς μια ευπρόσδεκτη θέση για την κυβέρνηση, που σκοπεύει να θέσει το θέμα της μείωσης των στόχων κάποια στιγμή τον επόμενο χρόνο.
Από την άλλη πλευρά, η νέα πρόεδρος της ΕΚΤ διευκρίνισε ότι οι κανόνες πρέπει να τηρούνται και μόνο αν η Ελλάδα ικανοποιήσει τα προβλεπόμενα κριτήρια θα μπορέσει να ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτό απομακρύνει την προοπτική κατά τουλάχιστον 1,5 χρόνο, αφού τα κριτήρια απαιτούν να είναι η χώρα σε επενδυτική βαθμίδα από έναν τουλάχιστον οίκο αξιολόγησης.
Η χρησιμοποίηση των κερδών από ελληνικά ομόλογα των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών (SMPs και ΑΝFAs) για επενδύσεις είναι ένα ακόμη ζήτημα που αναμένεται να τεθεί στη συζήτηση, αφού το Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου αποφάσισε να το εξετάσει, χωρίς, όμως, ακόμη να ανάψει πράσινο φως.
Το μεγάλο θέμα, πάντως, όχι μόνο στις επαφές της Τρίτης, στη Φρανκφούρτη, αλλά και στις σχέσεις της χώρας με τους θεσμούς το πρώτο εξάμηνο του 2020 θα είναι αναμφίβολα η κατάργηση της προστασίας της α΄ κατοικιας και το νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας ιδιωτών έως το τέλος Απριλίου 2020.
Οι θέσεις της ΕΚΤ, όπως αποτυπώθηκαν στα συμπεράσματα του Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου, είναι ότι το νέο πλαίσιο πρέπει να προβλέπει δυνατότητα ρευστοποίησης όλων των ενεχύρων, κάτι που θα βοηθήσει, κατά την άποψή της, να εξομαλυνθεί η πιστωτική δραστηριότητα του τραπεζικού τομέα. Επίσης, στο ίδιο κείμενο συμπερασμάτων τονίζεται η ανάγκη να μειωθεί ο όγκος των εκκρεμών υποθέσεων του ν. Κατσέλη στα δικαστήρια και να υπάρξουν περαιτέρω βελτιώσεις στο πλαίσιο των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.
Η «προθέρμανση» του Σταϊκούρα
Η συνάντηση της Τρίτης θα είναι μια «προθέρμανση» για τον κ. Σταϊκούρα και εν όψει της νέας επίσκεψης των θεσμών στην Αθήνα το τελευταίο δεκαήμερο του Ιανουαρίου.
Ο υπουργός Οικονομικών, μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού την Τετάρτη, θα έχει περίπου ένα μήνα καιρό να προωθήσει τα θέματα της επόμενης, 5ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, όπου κυρίαρχο θα είναι το θέμα του ιδιωτικού χρέους, με τον ίδιο να έχει ήδη προαναγγείλει μια ενιαία πλατφόρμα, που θα ενοποιήσει τις εννέα υφιστάμενες για τη ρύθμιση χρεών. Από τα μεγάλα θέματα της αξιολόγησης ξεχωρίζουν επίσης το σχέδιο για μηδενισμό των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, η στελέχωση της ΑΑΔΕ και η εκκαθάριση των καταπτώσεων κρατικών εγγυήσεων.