ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Εθνικό σχεδιο κατά της ανεργίας - Οι 9 άξονες του κυβερνητικού προγράμματος για τη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας
Προσέλκυση επενδύσεων, καταπολέμηση της αδήλωτης απασχόλησης, μπαράζ ελέγχων, δημιουργία Λευκού Ποινικού Μητρώου και μεταρρύθμιση του συνδικαλιστικού νόμου.
Η δημιουργία πολλών καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας αποτελεί αδιαπραγμάτευτη κυβερνητική προτεραιότητα» έχει τονίσει πολλάκις, αλλά και πρόσφατα στη Βουλή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Πώς όμως μπορεί να γίνει πραγματικότητα η καταπολέμηση της ανεργίας και η ραγδαία πτώση των ποσοστών της;
Ο ένας άξονας, στον οποίο ρίχνει το μεγάλο της βάρος η κυβέρνηση, είναι η προέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, καθώς και εγχώριων. Σύμφωνα με πληροφορίες των «Παραπολιτικών», το προσεχές διάστημα θα ξεδιπλωθεί ωστόσο ένα συνολικό σχέδιο, με πολλές πτυχές, με στόχο τη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας. Μία από αυτές τις πτυχές, που περιλαμβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο Μεταρρυθμίσεων, αφορά στην εφαρμογή σχεδίου δράσης για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας. Ήδη από το περασμένο φθινόπωρο άλλαξε η έκπτωση του προστίμου των 10.500 ευρώ, το οποίο έμπαινε σε όσους εργοδότες απασχολούσαν ανασφάλιστους εργαζομένους. Καταργήθηκαν οι εκπτώσεις που δίνονταν στους εργοδότες σε περίπτωση πρόσληψης του ανασφάλιστου εργαζομένου με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης για 3 ή 6 μήνες και πλέον έκπτωση δίνεται μόνο εφόσον προσλάβει εντός δέκα εργάσιμων ημερών τον ανασφάλιστο για τουλάχιστον 12 μήνες σε θέση πλήρους απασχόλησης.
Το σχέδιο δράσης θα περιλαμβάνει οδηγίες για τη διαδικασία των ελέγχων για αδήλωτη εργασία, εκπαίδευση και ανταλλαγή τεχνογνωσίας με επιθεωρητές από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς επίσης και αυτοματοποίηση και ψηφιοποίηση του ΣΕΠΕ. Θα δημιουργεί επιπλέον Λευκό Μητρώο, το οποίο θα επιβραβεύει με οικονομικά και άλλα κίνητρα την υγιή επιχειρηματικότητα και τους εργοδότες που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους απέναντι στην εργασιακή και ασφαλιστική νομοθεσία, ενώ θα εισάγει την ηλεκτρονική κάρτα εργασίας και το ψηφιακό ωράριο, δύο στοιχεία που θα φέρει το «Εργάνη ΙΙ».
ΚΛΑΔΟΙ ΑΙΧΜΗΣ
Μια άλλη πτυχή αποτελούν τα προγράμματα ενεργητικών πολιτικών ένταξης ανέργων σε κλάδους αιχμής. Τα προγράμματα σχεδιάζεται ενδεικτικά να υλοποιηθούν σε κλάδους αιχμής στον κλάδο της δημιουργικής βιομηχανίας για άνεργες γυναίκες 18-29 ετών, στο αντικείμενο του ψηφιακού μάρκετινγκ για ανέργους σε μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στον κλάδο του τουρισμού, για άτομα άνω των 30 ετών σε αγροδιατροφικό κλάδο και συμβουλευτική, καθώς και συνολικά σε τεχνικές δεξιότητες κλάδων αιχμής.
Για «ένταξη των ανέργων στον ιδιωτικό τομέα μέσα από ενισχυμένα, απλουστευμένα, βελτιωμένα και αποτελεσματικά προγράμματα ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, με έμφαση σε τομείς αιχμής και ομάδες ανέργων που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα εμπόδια πρόσβασης στην αγορά εργασίας» έκανε λόγο προ ημερών και ο διοικητής του ΟΑΕΔ, Σπύρος Πρωτοψάλτης.
Σημαντική αλλαγή για τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης στην Ελλάδα είναι η στροφή προς ένα «ανοικτό πλαίσιο», με μετατόπιση του βάρους από τις παθητικές στις ενεργητικές πολιτικές, το οποίο αφορά σε στοχευμένες επιλογές εργασίας ανάλογα με το προφίλ των αναγκών των ανέργων. Η μεταρρυθμιστική τομή που θέλει να κάνει η κυβέρνηση αφορά στη σύζευξη των συστημάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο. Στόχος είναι η αντιμετώπιση της νεανικής ανεργίας, της μακροχρόνιας ανεργίας και της ανεργίας των γυναικών, η επανένταξη στην αγορά εργασίας όσων έχουν στοιχεία παραβατικότητας, πρόσφατα αποφυλακισμένων κ.λπ., καθώς και η αντιμετώπιση του λεγόμενου brain drain (διαρροή εγκεφάλων).
Η μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας και του συνδικαλιστικού νόμου (Ν. 1264/1982) μέσω της θεσμοθέτησης ενός νέου εργατικού κώδικα είναι μία ακόμα πτυχή των παρεμβάσεων που σχεδιάζουν το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εργασίας. Βασικές ενέργειες αποτελούν η μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας μέσω θεσμοθέτησης νέου εργατικού κώδικα και ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου συλλογικών διαπραγματεύσεων και του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ). Στόχος της παρέμβασης αυτής είναι η δημιουργία ενός εργασιακού νομοθετικού περιβάλλοντος φιλικού προς τις επενδύσεις και τις επιχειρήσεις, αλλά ταυτόχρονα και φιλικού στη χρήση του από τους εργαζοµένους. Επιπλέον στόχος είναι όχι µόνον η κωδικοποίηση µέσω της καταγραφής της υφιστάµενης νοµοθεσίας, αλλά και η απλοποίηση της νοµοθεσίας που θα την καταστήσει πιο εύχρηστη στον χρήστη.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Τέσσερις ακόµα άξονες του σχεδίου της κυβέρνησης, όπως τους έχει περιγράψει ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, είναι οι ακόλουθοι:
- Σύζευξη προσφοράς και ζήτησης της εργασίας, καθώς στα τέλη του 2018, την ίδια ώρα που η Ελλάδα κατείχε τα πρωτεία της Ε.Ε. στην ανεργία, το ένα τρίτο των επιχειρήσεων δυσκολευόταν να καλύψει κενές θέσεις απασχόλησης και ανέφερε ως σηµαντικότερο λόγο την έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων.
- Καλύτερη διασύνδεση µεταξύ των συστηµάτων εκπαίδευσης και επαγγελµατικής κατάρτισης και των αναγκών της αγοράς εργασίας. Το κοµµάτι αυτό περιλαµβάνει περαιτέρω αναβάθµιση για τον µηχανισµό διάγνωσης αναγκών της αγοράς εργασίας, µέσω της περαιτέρω εξειδίκευσης και αυτοµατοποίησης της ροής δεδοµένων, και την εισαγωγή νέων πηγών άντλησης στοιχείων (π.χ. TAXISNET, ΕΦΚΑ). Παράλληλα, θα γίνουν συµπράξεις µε τις τοπικές κοινωνίες για την καταγραφή των τοπικών αναγκών απασχόλησης σε συνεργασία και µε δήµους και τοπικά συµβούλια απασχόλησης.
- Αναβάθµιση του θεσµού της µαθητείας και επανεξέταση του κανονιστικού πλαισίου για την πρακτική άσκηση.
- Ανάπτυξη εξωστρέφειας και συνεργειών, στενότερη συνεργασία µε τις επιχειρήσεις µέσω µόνιµων και ουσιαστικών διαύλων επικοινωνίας, αλλά και µε τους κοινωνικούς εταίρους Ειδικότερα, ως προς τον θεσµό της µαθητείας, βασικές ενέργειες αποτελούν η ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών µε το υπουργείο Παιδείας για την προώθηση του θεσµού της µαθητείας και ο σχεδιασµός πιλοτικής λειτουργίας πειραµατικών ΕΠΑΣ του ΟΑΕ∆, ώστε να υπάρξει καλύτερη αντιστοίχιση και συγχρονισµός των δεξιοτήτων µε τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Τέλος, η καλύτερη και πιο ολοκληρωµένη ενσωµάτωση των γυναικών στην αγορά εργασίας περιλαµβάνεται επίσης στον µεταρρυθµιστικό σχεδιασµό της κυβέρνησης. Βασικές ενέργειες, που αναµένεται να υλοποιηθούν, είναι η επιβράβευση επιχειρήσεων για την ανάπτυξη δράσεων προώθησης της ισότητας των φύλων, µέσω εφαρµογής, παρακολούθησης και αξιολόγησης νέου συστήµατος και της θεσµοθέτησης της διαδικασίας χορήγησης «Σήµατος Ισότητας» σε επιχειρήσεις, καθώς και η Σύσταση ∆ηµοτικών και Περιφερειακών Επιτροπών Ισότητας και η ολοκλήρωση της υπογραφής της Ευρωπαϊκής Χάρτας για την ισότητα των φύλων στις τοπικές κοινωνίες από το σύνολο των δήµων και περιφερειών µέχρι το τέλος του 2020.
Ο ένας άξονας, στον οποίο ρίχνει το μεγάλο της βάρος η κυβέρνηση, είναι η προέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, καθώς και εγχώριων. Σύμφωνα με πληροφορίες των «Παραπολιτικών», το προσεχές διάστημα θα ξεδιπλωθεί ωστόσο ένα συνολικό σχέδιο, με πολλές πτυχές, με στόχο τη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας. Μία από αυτές τις πτυχές, που περιλαμβάνεται στο Εθνικό Σχέδιο Μεταρρυθμίσεων, αφορά στην εφαρμογή σχεδίου δράσης για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας. Ήδη από το περασμένο φθινόπωρο άλλαξε η έκπτωση του προστίμου των 10.500 ευρώ, το οποίο έμπαινε σε όσους εργοδότες απασχολούσαν ανασφάλιστους εργαζομένους. Καταργήθηκαν οι εκπτώσεις που δίνονταν στους εργοδότες σε περίπτωση πρόσληψης του ανασφάλιστου εργαζομένου με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης για 3 ή 6 μήνες και πλέον έκπτωση δίνεται μόνο εφόσον προσλάβει εντός δέκα εργάσιμων ημερών τον ανασφάλιστο για τουλάχιστον 12 μήνες σε θέση πλήρους απασχόλησης.
Το σχέδιο δράσης θα περιλαμβάνει οδηγίες για τη διαδικασία των ελέγχων για αδήλωτη εργασία, εκπαίδευση και ανταλλαγή τεχνογνωσίας με επιθεωρητές από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς επίσης και αυτοματοποίηση και ψηφιοποίηση του ΣΕΠΕ. Θα δημιουργεί επιπλέον Λευκό Μητρώο, το οποίο θα επιβραβεύει με οικονομικά και άλλα κίνητρα την υγιή επιχειρηματικότητα και τους εργοδότες που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους απέναντι στην εργασιακή και ασφαλιστική νομοθεσία, ενώ θα εισάγει την ηλεκτρονική κάρτα εργασίας και το ψηφιακό ωράριο, δύο στοιχεία που θα φέρει το «Εργάνη ΙΙ».
ΚΛΑΔΟΙ ΑΙΧΜΗΣ
Μια άλλη πτυχή αποτελούν τα προγράμματα ενεργητικών πολιτικών ένταξης ανέργων σε κλάδους αιχμής. Τα προγράμματα σχεδιάζεται ενδεικτικά να υλοποιηθούν σε κλάδους αιχμής στον κλάδο της δημιουργικής βιομηχανίας για άνεργες γυναίκες 18-29 ετών, στο αντικείμενο του ψηφιακού μάρκετινγκ για ανέργους σε μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στον κλάδο του τουρισμού, για άτομα άνω των 30 ετών σε αγροδιατροφικό κλάδο και συμβουλευτική, καθώς και συνολικά σε τεχνικές δεξιότητες κλάδων αιχμής.
Για «ένταξη των ανέργων στον ιδιωτικό τομέα μέσα από ενισχυμένα, απλουστευμένα, βελτιωμένα και αποτελεσματικά προγράμματα ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, με έμφαση σε τομείς αιχμής και ομάδες ανέργων που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα εμπόδια πρόσβασης στην αγορά εργασίας» έκανε λόγο προ ημερών και ο διοικητής του ΟΑΕΔ, Σπύρος Πρωτοψάλτης.
Σημαντική αλλαγή για τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης στην Ελλάδα είναι η στροφή προς ένα «ανοικτό πλαίσιο», με μετατόπιση του βάρους από τις παθητικές στις ενεργητικές πολιτικές, το οποίο αφορά σε στοχευμένες επιλογές εργασίας ανάλογα με το προφίλ των αναγκών των ανέργων. Η μεταρρυθμιστική τομή που θέλει να κάνει η κυβέρνηση αφορά στη σύζευξη των συστημάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας σε περιφερειακό και σε τοπικό επίπεδο. Στόχος είναι η αντιμετώπιση της νεανικής ανεργίας, της μακροχρόνιας ανεργίας και της ανεργίας των γυναικών, η επανένταξη στην αγορά εργασίας όσων έχουν στοιχεία παραβατικότητας, πρόσφατα αποφυλακισμένων κ.λπ., καθώς και η αντιμετώπιση του λεγόμενου brain drain (διαρροή εγκεφάλων).
Η μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας και του συνδικαλιστικού νόμου (Ν. 1264/1982) μέσω της θεσμοθέτησης ενός νέου εργατικού κώδικα είναι μία ακόμα πτυχή των παρεμβάσεων που σχεδιάζουν το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εργασίας. Βασικές ενέργειες αποτελούν η μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας μέσω θεσμοθέτησης νέου εργατικού κώδικα και ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου συλλογικών διαπραγματεύσεων και του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ). Στόχος της παρέμβασης αυτής είναι η δημιουργία ενός εργασιακού νομοθετικού περιβάλλοντος φιλικού προς τις επενδύσεις και τις επιχειρήσεις, αλλά ταυτόχρονα και φιλικού στη χρήση του από τους εργαζοµένους. Επιπλέον στόχος είναι όχι µόνον η κωδικοποίηση µέσω της καταγραφής της υφιστάµενης νοµοθεσίας, αλλά και η απλοποίηση της νοµοθεσίας που θα την καταστήσει πιο εύχρηστη στον χρήστη.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Τέσσερις ακόµα άξονες του σχεδίου της κυβέρνησης, όπως τους έχει περιγράψει ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, είναι οι ακόλουθοι:
- Σύζευξη προσφοράς και ζήτησης της εργασίας, καθώς στα τέλη του 2018, την ίδια ώρα που η Ελλάδα κατείχε τα πρωτεία της Ε.Ε. στην ανεργία, το ένα τρίτο των επιχειρήσεων δυσκολευόταν να καλύψει κενές θέσεις απασχόλησης και ανέφερε ως σηµαντικότερο λόγο την έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων.
- Καλύτερη διασύνδεση µεταξύ των συστηµάτων εκπαίδευσης και επαγγελµατικής κατάρτισης και των αναγκών της αγοράς εργασίας. Το κοµµάτι αυτό περιλαµβάνει περαιτέρω αναβάθµιση για τον µηχανισµό διάγνωσης αναγκών της αγοράς εργασίας, µέσω της περαιτέρω εξειδίκευσης και αυτοµατοποίησης της ροής δεδοµένων, και την εισαγωγή νέων πηγών άντλησης στοιχείων (π.χ. TAXISNET, ΕΦΚΑ). Παράλληλα, θα γίνουν συµπράξεις µε τις τοπικές κοινωνίες για την καταγραφή των τοπικών αναγκών απασχόλησης σε συνεργασία και µε δήµους και τοπικά συµβούλια απασχόλησης.
- Αναβάθµιση του θεσµού της µαθητείας και επανεξέταση του κανονιστικού πλαισίου για την πρακτική άσκηση.
- Ανάπτυξη εξωστρέφειας και συνεργειών, στενότερη συνεργασία µε τις επιχειρήσεις µέσω µόνιµων και ουσιαστικών διαύλων επικοινωνίας, αλλά και µε τους κοινωνικούς εταίρους Ειδικότερα, ως προς τον θεσµό της µαθητείας, βασικές ενέργειες αποτελούν η ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών µε το υπουργείο Παιδείας για την προώθηση του θεσµού της µαθητείας και ο σχεδιασµός πιλοτικής λειτουργίας πειραµατικών ΕΠΑΣ του ΟΑΕ∆, ώστε να υπάρξει καλύτερη αντιστοίχιση και συγχρονισµός των δεξιοτήτων µε τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Τέλος, η καλύτερη και πιο ολοκληρωµένη ενσωµάτωση των γυναικών στην αγορά εργασίας περιλαµβάνεται επίσης στον µεταρρυθµιστικό σχεδιασµό της κυβέρνησης. Βασικές ενέργειες, που αναµένεται να υλοποιηθούν, είναι η επιβράβευση επιχειρήσεων για την ανάπτυξη δράσεων προώθησης της ισότητας των φύλων, µέσω εφαρµογής, παρακολούθησης και αξιολόγησης νέου συστήµατος και της θεσµοθέτησης της διαδικασίας χορήγησης «Σήµατος Ισότητας» σε επιχειρήσεις, καθώς και η Σύσταση ∆ηµοτικών και Περιφερειακών Επιτροπών Ισότητας και η ολοκλήρωση της υπογραφής της Ευρωπαϊκής Χάρτας για την ισότητα των φύλων στις τοπικές κοινωνίες από το σύνολο των δήµων και περιφερειών µέχρι το τέλος του 2020.