Η κατάσταση στα χερσαία και θαλάσσια ελληνοτουρκικά σύνορα και η κοινή ευρωπαϊκή αντίδραση, συζητήθηκε στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που συνεδρίασε εκτάκτως στις Βρυξέλλες.

Η ΕΕ πρέπει να βοηθήσει την Ελλάδα να διαχειριστεί την κατάσταση στα σύνορά της, είπαν πολλοί ομιλητές με την πλειοψηφία να κατακρίνει τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν για την εργαλειοποίηση του ανθρώπινου πόνου για την επίτευξη των πολιτικών του στόχων. Πολλοί τόνισαν επίσης ότι θα πρέπει να αποφευχθεί μια επανάληψη της προσφυγικής κρίσης του 2015 και επέμειναν στην ανάγκη αναθεώρησης των κοινών κανόνων της ΕΕ για το άσυλο.

Κάποιοι από τους επικεφαλής των πολιτικών ομάδων ζήτησαν την επανεξέταση της συμφωνίας της ΕΕ με την Τουρκία, η οποία συμφωνήθηκε και τέθηκε σε ισχύ το 2016 για να περιορίσει το ρυθμό αφίξεων αιτούντων άσυλο και μεταναστών με αντάλλαγμα οικονομική βοήθεια από την ΕΕ. Άλλοι εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους για την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάσταση τόσο στα ελληνοτουρκικά σύνορα όσο και στα ελληνικά νησιά, όπου βρίσκονται εγκλωβισμένοι χιλιάδες αιτούντες άσυλο, πολλοί από αυτούς ασυνόδευτοι ανήλικοι.

Συζητήθηκαν ακόμη η ανάγκη να τηρηθεί η Σύμβαση της Γενεύης και να παρασχεθεί προστασία στους πρόσφυγες.

Ξεκινώντας τη συζήτηση η Νικολίνα Μπρνιάτς, εκ μέρους της Κροατικής Προεδρίας της ΕΕ, αφού περιέγραψε το τι συνέβη τις τελευταίες ημέρες κυρίως στα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα, όπου περίπου 30.000 άτομα επιχείρησαν να περάσουν τα σύνορα, τόνισε ότι χάρη στην έγκαιρη αντίδραση δεν έγινε τέτοια παρείσφρηση και σήμερα η κατάσταση είναι «σταθερή», τόσο στα χερσαία όσο και στα θαλάσσια σύνορα με τη γείτονα χώρα. Το ίδιο ισχύει και για τον «μεσογειακό διάδρομο», όπως είπε.

Αναγνώρισε το «μεγάλο μεταναστευτικό άγχος» και τις προσπάθειες που γίνονται από μέρους της Τουρκίας, καθώς βρίσκονται εκεί περίπου 3,7 εκατ. μετανάστες και πρόσφυγες, αλλά ρητά ανέφερε ότι απορρίπτει την εκμετάλλευση για πολιτικούς σκοπούς. «Λέμε ναι στην αποτελεσματική προστασία των προσφύγων, αλλά και δεν θα ανεχτούμε παράνομη είσοδο».

Η κ. Μπρνιάτς επανέλαβε τις «σθεναρές δηλώσεις» των επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων κατά την επίσκεψή τους στον Έβρο και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η ΕΕ και οι υπηρεσίες της (Φρόντεξ, Υπηρεσία Ασύλου κ.λπ.) έπειτα από σχετικά αιτήματα της Ελλάδας, αλλά ότι στην Ελλάδα θα δοθούν 350 εκατ. ευρώ.

«Αντιμετωπίσουμε μία κατεπείγουσα και σοβαρή κατάσταση», τόνισε η ευρωπαία επίτροπος, αρμόδια για τις Εσωτερικές Υποθέσεις, Ίλβα Γιόχανσον, και υπεραμύνθηκε της συμφωνίας για την προστασία των «εξωτερικών μας συνόρων».

Η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να προστατεύσει τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, αλλά «πρέπει να το πράξει με αναλογικά μέτρα». Μίλησε για πραγματική αλληλεγγύη προς τη χώρα μας και επανέλαβε ότι η Φρόντεξ με την αποστολή προσωπικού της στην Ελλάδα θα ενισχύσει το πρόγραμμα ταχείας επιστροφής, ενώ αρμόδιοι υπάλληλοι από την Υπηρεσία Ασύλου θα βοηθήσουν τις ελληνικές αρχές.

Η κ. Γιόχανσον, η οποία θα βρίσκεται από αύριο το βράδυ στην Ελλάδα και θα έχει συναντήσεις με τον αρμόδιο υπουργό και τις ελληνικές αρχές, όπως είπε, κοινοποίησε στους ευρωβουλευτές ότι η ΕΕ θα ενισχύσει οικονομικά της χώρα μας με 350 εκατ. ευρώ και, αργότερα, με επιπλέον 350 εκατ. ευρώ με τροποποιητικό κανονισμό. Θα χρησιμοποιηθούν για βελτίωση της διαβίωσης των προσφύγων - μεταναστών, διατροφή, στέγαση, μεταφορά κ.λπ.

Όπως είπε, κατά την επίσκεψή της στην Ελλάδα, θα συζητήσει το τι σκοπεύει να πράξει η χώρα ώστε να συμμορφωθεί με το ευρωπαϊκό δίκαιο και με τη διαδικασία χορήγησης ασύλου.

Αναφέρθηκε στις δηλώσεις της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του προέδρου του Συμβουλίου, Σάρλ Μισέλ, μετά τη συνάντηση που είχαν τη Δευτέρα με τον Ρ.Τ. Ερντογάν και τόνισε ότι πρέπει να συνεχιστεί ο διάλογος και να αποκλιμακωθεί η ένταση και ότι οι «γραμμές επικοινωνίας είναι ανοικτές»

Χαρακτήρισε την κατάσταση ανησυχητική, αλλά όπως είναι «δεν είναι το 2015, η ΕΕ είναι έτοιμη διαχειριστεί την κατάσταση [...] Υπάρχουν οι δομές και οι μηχανισμοί για να συνεργαστούμε [...] Γι' αυτό έδρασε (η ΕΕ) τόσο γρήγορα [...] Και υποστήριξε την Ελλάδα».

Ιδιαίτερη ήταν η αναφορά που έκανε για τα ασυνόδευτα παιδιά που βρίσκονται στα ελληνικά νησιά. Το 1/3 όσων φτάνουν στην Ελλάδα, φτάνουν χωρίς οικογένεια, ενώ χιλιάδες είναι εκείνα που δεν έχουν κλείσει τα 14 τους χρόνια. Όπως είπε, πολλά εξαφανίζονται και δεν γνωρίζουμε που βρίσκονται. «Πέφτουν στα χέρια εγκληματιών, θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης [...] Φανταστείτε ένα

15χρονο που ξεφεύγει από τον πόλεμο... τον φόβο που βιώνει... και να πέσει θύμα κακοποίησης».

Η κ. Γιόχανσον υπογράμμισε ότι πρέπει να θεσπιστούν τα κατάλληλα μέρα ώστε να βοηθηθούν οι ανήλικοι που βρίσκονται στα ελληνικά νησιά και να μετεγκατασταθούν στην Ευρώπη ώστε «να μην γίνουν αντικείμενο εμπορίου».

«Ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται ανθρώπους που υποφέρουν για να εξυπηρετήσει τα πολιτικά του συμφέροντα. Αυτή είναι η μία πραγματικότητα στα σύνορα», τόνισε ο επικεφαλής της ΚΟ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ και προσέθεσε: «Η άλλη πραγματικότητα είναι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του εφαρμόσουν το ευρωπαϊκό δίκαιο στα σύνορά τους. Το 2015 δεν μπορεί να επανέλθει. Η Ευρώπη δεν εκβιάζεται».

Ο κ. Βέμπερ ανέφερε ότι η ελληνική κυβέρνηση αξίζει την υποστήριξη της Ευρώπης και η κατάσταση είναι διαφορετική επειδή υπάρχει μία διαφορετική κυβέρνηση καθώς (εκείνη του 2015) «δεν μπορούσε να διασφαλίσει αυτήν την κατάσταση».

Ο κ. Βέμπερ, αφού είπε ότι οι συνοριοφύλακες σέβονται τα δικαιώματα, υπογράμμισε συγκεκριμένα σημεία δράσης όπως το ότι είναι αναγκαίος ο διάλογος για την αποκλιμάκωση της κατάστασης, αλλά και η υποστήριξη της Ελλάδας με χρήματα και με στελέχωση. Σημείωσε ότι πέραν της Τουρκίας και άλλες χώρες, όπως η Ιορδανία κ.λπ. χρειάζονται την στήριξη της ΕΕ, ενώ όπως είπε «υποστηρίζουμε τη Λέσβο και θέλουμε τη συμφωνία των προθύμων (κρατών και πόλεων) ώστε να υποδεχτούν τα παιδιά (που διαβιούν εκεί)».

Ο κ. Βέμπερ τόνισε τη λέξη «αφύπνιση», καθώς, όπως είπε «να είμαστε ειλικρινείς, οι ηγέτες αποφάσισαν περικοπές στη Φροντεξ [...] Είναι απαράδεκτο [...] Πρέπει να θέλουν φύλαξη των συνόρων, πρέπει να ενισχύουν οικονομικά».

«Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χρειάζεται την υποστήριξή μας. Εμείς υποστηρίζουμε την Ελλάδα».

Η επικεφαλής των Ευρωσοσιαλιστών, Ιράτχε Γκαρσία Πέρεζ, τόνισε ότι «πρέπει να υποστηρίξουμε την Ελλάδα καθώς είναι θύμα της έλλειψης ανάληψης ευθυνών του Συμβουλίου» επειδή δεν αναθεώρησε τη Συνθήκη του Δουβλίνου. Και κατηγόρησε τον κ. Βέμπερ ότι εκμεταλλεύεται πολιτικά μια κατάσταση και ότι «δεν πρέπει να κάνουμε επίθεση σε εθνικές κυβερνήσεις».

Χαρακτήρισε, δε, τις σκηνές που διαδραματίστηκαν στα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα «επονείδιστες» και δήλωσε ότι συμφωνεί με τους ελέγχους στα σύνορα, αλλά όταν γίνονται «με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο». Αναφερόμενη, μάλιστα, στις δηλώσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία μίλησε για «ασπίδα» στα ευρωπαϊκά σύνορα, είπε με νόημα: «Η ασπίδα είναι για να προστατευτούμε από τα όπλα».

Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι η αναστολή των αιτήσεων ασύλου για έναν μήνα παραβιάζει τη Συνθήκη της Γενεύης, ενώ είπε ότι για τη σημερινή κατάσταση έχουν τεράστιες ευθύνες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο.

Για «κροκοδείλια δάκρυα» έκανε λόγο η Σοφία Ιντ Βελτ από τους Φιλελεύθερους, η οποία τάχθηκε υπέρ της μετεγκατάστασης των προσφύγων από τα ελληνικά νησιά, δίνοντας προτεραιότητα στα παιδιά, όπως επίσης και υπέρ μίας ευρωπαϊκής κοινής πολιτικής ασύλου. Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι το κόμμα της δεν βάλει έτσι εύκολα την υπογραφή της για την οικονομική βοήθεια συνολικού ύψους 700 εκατ. ευρώ.

«Είμαστε θύματα του εκβιασμού του Ερντογάν», σημείωσε η Αναλίζα Ταρντίνο από την ΚΟ του κόμματος «Ταυτότητα και Δημοκρατία», λέγοντας η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πρέπει να αναρωτηθεί εάν τα λεφτά αυτά πρέπει να δίνονται στην Τουρκία και όχι στην Ιταλία, την ίδια ώρα που γίνονται περικοπές στις δαπάνες για τη Γεωργία. Όπως είπε, «δεν μας αρέσει αυτή η Ευρώπη [...] η υπομονή μας έχει εξαντληθεί». Όσον αφορά τις δηλώσεις που έχουν γίνει τις τελευταίες μέρες και αναφέρουν ότι «η Ελλάδα είναι ασπίδα μας», είπε πώς «εμείς (ως κόμμα) χρόνια τα πρεσβεύουμε αυτά, αλλά θα πρέπει να δούμε τι γίνεται με το πρόβλημα της Τουρκίας. Νομίζω ό τι η υπομονή έχει εξαντληθεί».

Η συμπρόεδρος των Πρασίνων, Σκα Κέλερ, είπε πώς αυτό που δεν βλέπουμε είναι η ανθρωπιστική καταστροφή, σημειώνοντας ότι «μας ανησυχεί ότι η Ευρώπη νοιάζεται για τους πρόσφυγες μόνο όταν απειλούνται τα σύνορα. Και η απάντηση που τους δίνουμε είναι δακρυγόνα και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Είπε, επίσης, ότι η Ευρώπη θα έπρεπε να υποστηρίζει τα κράτη στα σύνορά της, αλλά αποτυγχάνει εάν θεωρείται ασφάλεια η περιχαράκωσή τους. Όσοι βρίσκονται στα σύνορα θα πρέπει να μοιράζονται στα κράτη μέλη καθώς υπάρχουν κοινότητες, αληθινοί ήρωες που, εθελοντικά, προσφέρονται να φιλοξενήσουν πρόσφυγες. «Η ΕΕ δεν μπορεί να κάνει τα στραβά μάτια. Αν θέλει να αξίζει . Χρειάζεται να βοηθήσει. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε και όλοι ίσοι είμαστε», είπε.

Για έναν ιδιότυπο «υβριδικό πόλεμο» στα σύνορα στο Έβρο από την πλευρά της Τουρκίας, έκανε λόγο ο Εμμανουήλ Φράγκου, μέλος του προεδρείου της ΚΟ των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών και ζήτησε, μεταξύ άλλων, το «σφράγισμα των συνόρων» και το κλείσιμο όλων των ΜΚΟ, τις οποίες κατηγόρησε ως υπεύθυνες για «τη σημερινή κατάσταση στα νησιά».

«Εμείς δεν παίζουμε στο παιχνίδι «κοιτάξτε πρώτα τα σύνορα και μετά τους ανθρώπους», είπε η Κορνέλια Ερνστ από την Ενωτική Αριστερά. «Οι άνθρωποι αυτοί είναι εγκλωβισμένοι, θα πρέπει γρήγορα να πάνε στα κράτη μέλη», πρόσθεσε και ανέφερε ότι, ήδη, 138 πόλεις στη Γερμανία είναι έτοιμες να υποδεχτούν αμέσως πρόσφυγες.