«Η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα και ασπίδα και υπόλογη», υπογράμμισε ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Γιώργος Κουμουτσάκος, αναφερόμενος στην ελληνική πρωτοβουλία για συμπερίληψη ρήτρας έκτακτης ανάγκης και ευελιξίας στο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου.

«Δεν πρόκειται προφανώς για ένα αίτημα μόνιμης παρέκκλισης αλλά για μια πρόβλεψη, η οποία ζητάμε να συμπεριληφθεί στα κείμενα, με στόχο να λειτουργήσει αποτρεπτικά σε χρονικά σημεία έκτακτων καταστάσεων», είπε ο αναπληρωτής υπουργός, ο οποίος μιλώντας νωρίτερα στη Βουλή, κάλεσε τα κόμματα να αναλογιστούν τι θα είχε γίνει στον Έβρο πριν δύο μήνες, «αν δεν ήμασταν όλοι εκεί». Στην πρόταση για τη ρήτρα ευελιξίας και έκτακτης ανάγκης, αναφέρθηκε ο Γιώργος Κουμουτσάκος κατά τη συζήτηση, στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή του σχεδίου νόμου με το οποίο κυρώνεται η «συμφωνία για την έδρα μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) για τη λειτουργία του επιχειρησιακού γραφείου της EASO στην Ελλάδα».

Η εργαλειοποίηση

«Οι χώρες πρώτης γραμμής όπως η Ελλάδα γειτονεύουν με περιοχές που παράγουν κρίσεις, παράγουν εντάσεις και γι αυτό από τη μια μέρα στην άλλη μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπες με μαζικά προσφυγικά και μεταναστευτικά κύματα, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Δεν είναι τα αυθόρμητα μεταναστευτικά κύματα, είναι και αυτό που βιώσαμε, μόλις δύο μήνες πριν. Μια πραγματική συνειδητή εργαλειοποίηση με υποκινούμενη μαζική μετακίνηση για παράνομη διέλευση - θα έλεγα διάρρηξη - των συνόρων μας από τρίτη χώρα», είπε ο αναπληρωτής υπουργός και πρόσθεσε: «Αυτά τα φαινόμενα τα όλως εξαιρετικά, απρόβλεπτα και ακραία οδηγούν σε καταστάσεις που αντικειμενικά τα συστήματα που έχουν προβλεφθεί δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Οδηγούνται σε κατάρρευση.

Σκεφτείτε τι θα γινόταν, εάν στον Έβρο οι συνοριοφύλακες, η Ελληνική Αστυνομία, όλοι μας δεν ήμασταν παρόντες δηλώνοντας τη βούλησή μας να προστατεύσουμε τα ελληνικά σύνορα και τα ευρωπαϊκά σύνορα. Θα περνούσαν 5.000 – 6.000- 10.000 άνθρωποι. Θα υπήρχε διαδικασία ασύλου;», είπε ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και ασύλου.

Κοινή στάση

Ο κ. Κουμουτσάκος είπε ότι Ελλάδα, Βουλγαρία και Κύπρος «δεν ζητάνε μία λευκή επιταγή παρέκκλισης από το δίκαιο στο διηνεκές. Ζητούν σε καταστάσεις τέτοιες ακραίες και για όσο χρόνο αυτές κρατούν, να έχουν τη δυνατότητα μιας ευελιξίας στην πολιτική που θα εφαρμόσουν για να τις αντιμετωπίσουν».

«Δεν μπορεί να είμαστε ταυτόχρονα και ασπίδα και υπόλογοι», ανέφερε χαρακτηριστικά και επέμεινε: «Έρχεται η ελληνική πρωτοβουλία να ζητήσει να νομοθετηθεί η εξαίρεση. Όχι η Ελλάδα να λειτουργήσει με έναν τρόπο παρά τα κείμενα, αλλά τα ίδια τα κείμενα να προβλέψουν τη δυνατότητα μιας ευελιξίας απόλυτα συνδεδεμένης με ακραίες καταστάσεις», γιατί η Ελλάδα «δεν μπορεί να είναι θεσμικά γυμνή» απέναντι σε καταστάσεις, όπως αυτή που αντιμετώπισε πριν από δύο μήνες.

«Δεν είναι, προφανώς, ένα αίτημα μόνιμης παρέκκλισης, αλλά ένα στοιχείο που μπορεί να λειτουργήσει για τον χρόνο εκείνο και αποτρεπτικά. Ζητάμε, λοιπόν, να ρυθμιστεί νομικά αυτή η δυνατότητα, σε αυτές τις συνθήκες και για περιορισμένο χρόνο», είπε ο αναπληρωτής υπουργός.

Τα κόμματα

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο πρόεδρος της διαρκούς κοινοβουλευτικής επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης Μάξιμος Χαρακόπουλος υπογράμμισε ότι καθώς οι μεταναστευτικές ροές θα αυξάνονται, τίθεται το ερώτημα πόσους πρόσφυγες και μετανάστες μπορεί να δεχθεί η Ευρώπη και πόσους η Ελλάδα. «Θα συνιστούσε παραλογισμό να πούμε ότι όλοι είναι καλοδεχόμενοι ή να αφήσουμε τα σύνορα ανοιχτά», είπε ο κ. Χαρακόπουλος σημειώνοντας την «απουσία αλληλεγγύης από τα άλλα κράτη-μέλη με το νότο και κυρίως η Ελλάδα να έχουν αφεθεί στην τύχη τους», την ίδια ώρα που εξελίσσεται «η απροκάλυπτη τουρκική πολιτική εργαλειοποίησης μεταναστών και προσφύγων με σκοπό τον εκβιασμό της Ευρώπης και την αποσταθεροποίηση της Ελλάδας στο πλαίσιο ενός υβριδικού πολέμου εν εξελίξει, όπως είδαμε στα γεγονότα του Έβρου».

«Όλα τα στοιχεία δείχνουν πως η Ευρώπη είναι ο τόπος στον οποίο όλοι θέλουν να ζητήσουν άσυλο. Εδώ δεχόμαστε το μεγαλύτερο κύμα προσφύγων», επισήμανε ο εισηγητής της ΝΔ Άγγελος Τσιγκρής και τόνισε ότι πρέπει να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή συνεργασία και ταυτοχρόνως να υπάρχει διαρκής επαγρύπνηση στο ζήτημα της παροχής ασύλου και στο προσφυγικό. «Απαιτείται ένα βιώσιμο και δίκαιο σύστημα ασύλου στην ΕΕ, ενοποιημένο, που θα ισχύει για όλους και θα δίνει αποτελεσματικές και γρήγορες απαντήσεις σε αυτό το καυτό ζήτημα», είπε ο βουλευτής της ΝΔ.

«Το Φεβρουάριο, με τα δραματικά γεγονότα στον Έβρο, είδαμε ότι η Τουρκία, όχι μόνο ρητορικά αλλά και πρακτικά πια, μπορεί να εργαλειοποιήσει τους πρόσφυγες, μετανάστες ως όπλο διαπραγμάτευσης απέναντι στην Ευρώπη», ανέφερε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Σία Αναγνωστοπούλου. Η βουλευτής πρόσθεσε όμως ότι η Ελλάδα, έκανε μεν καλά που φύλαξε τα σύνορά της αλλά αντί να εντείνει μια πολιτική «ευρωπαϊκοποίησης» του προσφυγικού-μεταναστευτικού προβλήματος, αποδέχθηκε ότι είναι η ασπίδα της Ευρώπης. «Με αυτόν τον τρόπο η Ευρώπη αποποιείται των ευθυνών της.

Η Ελλάδα δεν είναι Ουγγαρία κύριε Κουμουτσάκο. Η Ελλάδα ήταν γέφυρα. Αυτός ήταν ο ιστορικός της ρόλος. Δεν μπορεί τώρα ξαφνικά να γίνει ένα περίκλειστο κράτος», είπε η Σία Αναγνωστοπούλου και πρόσθεσε ότι δεν μπορεί η Ελλάδα να δεχθεί έκπτωση στο δίκαιο της θάλασσας, στο διεθνές δίκαιο και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Η βουλευτής επέμεινε ότι πρέπει η Ελλάδα να ζητήσει, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μετεγκατάσταση από την Ελλάδα, επανεγκαταστάσεις κατευθείαν από την Τουρκία, ενιαίο σύστημα διαδικασίας ασύλου και να διεκδικήσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο, θέτοντας τους όρους, στον ευρωτουρκικό διάλογο.

Αλλά και ο ειδικός αγορητής του Κινήματος Αλλαγής Γιώργος Καμίνης υπογράμμισε ότι όλα θα κριθούν από τη διεθνή διάσταση του ζητήματος. «Πρέπει να ακούσουμε ποια είναι η στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης. Το κλειδί είναι στην Ευρώπη. Εκεί θα πρέπει να προσανατολίσουμε όλες μας τις προσπάθειες», είπε ο Γιώργος Καμίνης ο οποίος επισήμανε ότι πρέπει να δοθούν στοιχεία για τις αιτήσεις ασύλου που εγκρίνονται και που απορρίπτονται. «Αληθεύει η πληροφορία ότι έχουν αρχίσει να φτάνουν από τα νησιά άνθρωποι που έρχονται στην Αθήνα με το χαρτάκι που λέει ότι εντός 3 μηνών πρέπει να εγκαταλείψουν τη χώρα;

Αυτό αν και υπάρχουν χώρες που δεν δέχονται πίσω τους υπηκόους τους;», είπε ο κ. Καμίνης και τόνισε ότι η ταχύτερη εξέταση των αιτήσεων ασύλου δεν θα σημαίνει τίποτα αν δεν συνοδευτεί από μέτρα κοινωνικής ένταξης αυτών που θα παραμείνουν στη χώρα είτε μέτρα απομάκρυνσης για εκείνους που οι αιτήσεις τους απορρίπτονται. Όλα αυτά, όπως είπε, όταν η ΕΕ ουσιαστικά το μόνο που μας λέει είναι ότι θα μας βοηθήσουν να ελέγχουμε τα σύνορα μας αλλά όποιος περνάει θα τον κρατάει η Ελλάδα.

“Mην μας λέτε ότι η παρουσία της ΕΑSO στην Ελλάδα εκφράζει την αλληλεγγύη της ΕΕ για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού-προσφυγικού ζητήματος. Για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη μιλούσατε και για την παρουσία της FRONTEX και την παρουσία ευρωπαίων αξιωματούχων στον Έβρο», παρατήρησε η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ Μαρία Κομνηνάκα, απευθυνόμενη στην κυβέρνηση και πρόσθεσε: «Χορτάσαμε από ευρωπαϊκή αλληλεγγύη αλλά ακόμα και εσείς δεν μπορείτε να κρύψετε ότι ως και οι μετεγκαταστάσεις ασυνόδευτων ανήλικων γίνονται με το σταγονόμετρο».

Η βουλευτής του ΚΚΕ δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει ότι αν η πολιτική της ΕΕ ήταν αλληλέγγυα στην Ελλάδα και σεβόταν τα δικαιώματα των προσφύγων, τότε υπηρεσίες όπως η ΕΑSO θα εγκαθίσταντο στην Τουρκία ώστε να εξετάζονται εκεί οι αιτήσεις ασύλου. «Δεν υπάρχει ούτε λύση ούτε και αποτελεσματική διαχείριση του προβλήματος, χωρίς κατάργηση της συμφωνίας της ΕΕ με την Τουρκία, χωρίς σύγκρουση με τον Κανονισμό του Δουβλίνο και όλο το αντιδραστικό πλαίσιο της ΕΕ», είπε η βουλευτής.

«Απορώ πως δέχεστε να έρθει στη χώρα μας ένας τέτοιος Οργανισμός (σ.σ. EASO) ο οποίος δεν έχει προσφέρει τίποτα στην πατρίδα μας ως τώρα», είπε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Αντώνης Μυλωνάκης που προέβλεψε ότι η συμφωνία για την ΕΑSO θα αποδειχθεί καταστροφική για την Ελλάδα που θα γεμίσει «ισλαμοπόλεις», διότι με τα προνόμια που θα δοθούν σε αυτόν τον Οργανισμό, θα γίνει «κράτος εν κράτει» και δεν θα υπόκειται σε κανέναν έλεγχο.

“Η EASO αποτελεί το εκτελεστικό όργανο των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το προσφυγικό, υποκαθιστώντας πλήρως πλέον την Υπηρεσία Ασύλου. Αποτελεί μία υπηρεσία, πραγματικά, κράτος εν κράτει που έχει στόχο· όχι τη συνδρομή των κατατρεγμένων που φτάνουν στα σύνορα της Ευρώπης, αλλά της δικαίωσης των πολιτικών μισανθρωπικών στις πλείστες των περιπτώσεων που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση στο θέμα», είπε η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ 25 Φωτεινή Μπακαδήμα.

«Σε περίπτωση που αντιμετωπίσουμε μια νέα κατάσταση αιφνίδιας εισροής υπηκόων τρίτων χωρών, σαν αυτή που αντιμετωπίσαμε πρόσφατα στον Έβρο, θα πρέπει να ζητήσουμε την ενεργοποίηση του άρθρου 78 παράγραφος 3 της Συνθήκης της Λισσαβόνας, με τις δυνατότητες που παρέχονται από την εξαιρετική, σε εισαγωγικά, αυτή διάταξη», ανέφερε ο βουλευτής της ΝΔ Ιωάννης Μπούγας.

«Τη ρήτρα εξαίρεσης από το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, δηλαδή, το αίτημα που υπέβαλε η Ελλάδα, πρέπει, κ. Κουμουτσάκο, να το αποσύρετε, δεν μας περιποιεί τιμή! Η χώρα δεν εφαρμόζει το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο α λα καρτ, ούτε είναι επιλογή της. Είναι υποχρέωση της, είναι ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο και στις δυσκολίες που έχουμε με την Τουρκία, προφανώς λέμε ναι στη φύλαξη των συνόρων χωρίς εκπτώσεις, βέβαια, στο διεθνές δίκαιο δεν είναι υποσημείωση», παρατήρησε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Ψυχογιός.

Αναφορικά με το σχέδιο νόμου για τη ΕΑSO «ναι» κατ΄αρχήν δήλωσαν ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και Κίνημα Αλλαγής. «Κατά» δήλωσαν ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ25.