Η Ελλάδα, σε πρώτη φάση, συμπλέοντας με την Ιταλία σε μια συμφωνία για τις ΑΟΖ, εγκαταλείπει τη στρατηγική της αδράνειας, που για σχεδόν μισό αιώνα κυριάρχησε στη διπλωματική της στρατηγική, φέρνοντας διαδοχικές μικρές, αλλά σημαντικές ήττες και αποθρασύνοντας ως προς τις διεκδικήσεις την Τουρκία. Το αμέσως επόμενο διάστημα η ελληνική διπλωματία δεν θα επιχειρήσει μόνον ανάλογες συμφωνίες με την Αίγυπτο, την Κύπρο ή την Αλβανία, όπως ανακοινώνεται. Οι κανόνες του παιχνιδιού στο πεδίο της Ανατολικής Μεσογείου και το διεθνές power game στο τρίγωνο Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική δημιουργούν πολύ αναβαθμισμένες ευκαιρίες για τη χώρα μας, που υπερβαίνουν την κλασικού τύπου ελληνοτουρκική διαφο ρά για το Αιγαίο, ενώ θέτουν «φρένο» στους μεγαλοϊδεατισμούς του καθεστώτος Ερντογάν και της ισλαμικής Τουρκίας περί «γαλάζιας πατρίδας». Ουσιαστικά, δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για μια πολύ ισχυρή «Μεσογειακή Κοινότητα», που θα δημιουργήσει μια «νέα τάξη», σταθεροποιώντας τα χρόνια «θερμά μέτωπα» στην περιοχή. Στη δυναμική αυτή σε αντίθεση με τη ζώνη του Βίζεγκραντ η Ελλάδα προβλέπεται να κληθεί να έχει ενεργό και ουσιώδη ρόλο, γεγονός που φέρεται ότι έχουν υπόψη τους ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, και το επιτελείο της κυβέρνησης που είναι επιφορτισμένο με τη χάραξη στρατηγικής στα θέματα διεθνούς πολιτικής και εθνικής ασφάλειας της χώρας. Ακόμα, σύμφωνα με κάποιες πηγές, ενήμερο για την εν λόγω προοπτική είναι και μέρος της αντιπολίτευσης, ειδικά της αξιωματικής για τον λόγο αυτόν και οι τελευταίες δηλώσεις περί εθνικού μετώπου από τον επικεφαλής της, Αλέξη Τσίπρα.

Με αφετηρία την επερχόμενη παρουσία του Ελληνα πρωθυπουργού στο Ισραήλ την επόμενη εβδομάδα, συνοδευόμενου από σημαντικούς υπουργούς του οικονομικού κύκλου, αλλά και τους υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας, αναμένεται ότι θα τεθούν θέματα περί στρατηγικής και θεαματικής αναβάθμισης πέρα από τους αγωγούς και τους υδρογονάνθρακες της «μεσογειακής συμμαχίας» από την Ιερουσαλήμ και την πλευρά Νετανιάχου, ζητώντας από την Αθήνα στην επόμενη φάση των εξελίξεων αποφασιστικότητα και τόλμη στο διμερές επίπεδο. Κάτι για το οποίο εμπνέει και πείθει ο πρωθυπουργός από τη μέχρι σήμερα στρατηγική του στη διακυβέρνηση της χώρας. Η επίσκεψη ταυτόχρονα του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, Νίκου ∆ένδια, στην Αίγυπτο αμέσως μετά θα δώσει το έναυσμα για προώθηση αυτής της νέας περιόδου με πιο ενεργές πρωτοβουλίες στο πεδίο της συμμαχικής δράσης των περιφερειακών «παικτών» στη Μεσόγειο.

ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ

Παρά το κλίμα αυξημένης έντασης στο Αιγαίο, με όλο και πιο επιθετική την Τουρκία, το πλέον κρίσιμο «θερμό πεδίο» που επηρεάζει τους συσχετισμούς στην ευρύτερη περιοχή είναι αυτό της Λιβύης. Ο άξονας ΕρντογάνΣάρατζ (όχι αποκλειστικά σε σχέση με το τουρκολυβικό Μνημόνιο για τις ΑΟΖ) σε συσχετισμό με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα (τρομοκρατική οργάνωση του Ισλάμ για τις ΗΠΑ), τις δυνάμεις της τζιχάντ και την επιρροή και χρηματοδότηση του Κατάρ, που μεταφέρει μαζί της η «πλατφόρμα» Ερντογάν στη Βόρειο Αφρική, ενισχύουν το ενδεχόμενο διχοτόμησης της Λιβύης και ανεξαρτητοποίησης της Κυρηναϊκής, που βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Κοινοβουλίου και την προστασία των στρατιωτικών δυνάμεων υπό τον στρατάρχη Χαφτάρ. Η Κυρηναϊκή (Ανατολική Λιβύη) αποτελεί μια «κόκκινη γραμμή» για τη ζωτική ασφάλεια και την ευστάθεια μιας σειράς κρίσιμων χωρών, συμμαχικών στις ΗΠΑ, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ, αλλά και για τα ζωτικά συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου. Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι την Κυρηναϊκή στηρίζουν από τη μία πλευρά η Ρωσία, αλλά ταυτόχρονα η Αίγυπτος, τα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία και, η Ελλάδα, ενώ θετικά διάκειται το Ισραήλ. Κρίνεται ως αξιοσημείωτη η προ ελαχίστων 24ώρων έκκληση του αντιπροέδρου του Λιβυκού Κοινοβουλίου, Αλ Μπάντρι, προς το Ισραήλ να ενταχθεί σε μια πολιτική πρωτοβουλία με την Ελλάδα, την Αίγυπτο, την Κύπρο και τον Λίβανο για τα θαλάσσια σύνορα. Ταυτόχρονα, σε έκκληση για ναυτική συμμαχία Ισραήλ, Αιγύπτου, Ελλάδας και Κυρηναϊκής προχώρησε ο πανεπιστημιακός και σύμβουλος κύρους του Λευκού Οίκου για θέματα Αν. Μεσογείου, Αμερικανολιβανέζος Ουαλίντ Φαρές.

ΤΑ ΠΕΔΙΑ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

Στον αμερικανικό σχεδιασμό, όπως αυτός περιγράφεται από πολύ έμπειρους αξιωματούχους της στρατηγικής και της διεθνούς οπτικής των ΗΠΑ, θα θεωρηθεί πολύ θετική εξέλιξη η συγκρότηση μιας «Μεσογειακής Κοινότητας», παρόμοιας με την αρχική φάση της ΕΟΚ, με πεδία σχέσεων στην πολιτική, το εμπόριο, τον πολιτισμό και τη στρατιωτική συνεργασία, που θα είχε ως αποτέλεσμα την περιφερειακή σταθερότητα και την ανασυγκρότηση όλων των ζωνών που συνδέονται με την Αν. Μεσόγειο. Σε μια τέτοια πολυμερή συνεργασία θα μπορούσαν να συμμετέχουν ενταγμένες οι ΗΠΑ, η Γαλλία από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, ενώ από τις περιφερειακές θα μπορούσαν να συμπράξουν, πέραν της Ελλάδος και της Κύπρου, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, το Μαρόκο (ενδεχομένως και η Τυνησία), τα Αραβικά Εμιράτα, η Σ. Αραβία και η Ιορδανία. Ο τρόπος που αντιμετωπίζουν την Τουρκία πλέον οι ΗΠΑ χωρίς να την εντάσσουν στις εχθρικές χώρες, όπως τη Ρωσία, την Κίνα ή το Ιράν είναι διαφορετικός ως προς την προοπτική από τη βασική προσέγγιση που ίσχυε προ δεκαετίας (προεδρία Ομπάμα), όταν είχαν βασίσει τη στρατηγική περί σταθερότητας της ευρύτερης περιοχής σε αυτήν.

H «Μεσογειακή Κοινότητα»
Διαμορφώνονται οι συνθήκες για μια πολυμερή συνεργασία, στην οποία θα μπορούσαν να συμμετέχουν ενταγμένες οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Κύπρος, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, το Μαρόκο, ενδεχομένως και η Τυνησία, τα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία και η Ιορδανία. Με πεδίο σχέσεων στην πολιτική, το εμπόριο, τον πολιτισμό και τη στρατιωτική συνεργασία, θα είχε ως αποτέλεσμα την περιφερειακή σταθερότητα και την ανασυγκρότηση όλων των ζωνών που συνδέονται με την Ανατολική Μεσόγειο.

Ελλάδα
Η ελληνική διπλωματία προσπαθεί να εξασφαλίσει συμμαχίες στρατηγικές απέναντι στην Άγκυρα. Ταξίδι Κυρ. Μητσοτάκη σε Τελ Αβίβ, υπογραφή συμφωνίας οριοθέτησης θαλάσσιων συνόρων Ελλάδας-Ιταλίας. Θα επιχειρήσει ανάλογες συμφωνίες για την ΑΟΖ με την Αίγυπτο, την Κύπρο και την Αλβανία. Η Αθήνα στρέφεται προς τον αραβικό κόσμο, σε ενίσχυση των σχέσεών της με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία. Ταξίδι Νίκου Δένδια στην Αίγυπτο (στις 18 Ιουνίου).

Γαλλία, Γερμανία
Ένα «ευρωρωσικό» κράτος στη Λιβύη έχει το «πράσινο φως» από το Παρίσι και το Βερολίνο.

Ιταλία
Η ιταλική κυβέρνηση δεν «ζορίζει» την Τουρκία στο λιβυκό ζήτημα, καθότι η Άγκυρα της φέρνει «πελάτη» επενδυτή το Κατάρ, για παραγγελίες οπλικών συστημάτων, αλλά και εξαιτίας του Μεταναστευτικού.

Τουρκία
Ο Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει να οδηγήσει υπό ασφυκτική στρατιωτική πίεση την ελληνική κυβέρνηση σε διμερή «διάλογο» ή να προκαλέσει ακραίο στρατιωτικό «επεισόδιο».

Κομισιόν
Η Γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο Γιοσέπ Μπορέλ, ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική, εργάζονται για μία ευρωπαϊκή ρύθμιση που θα «έβγαζε» την Τουρκία από τη «λύση» του προβλήματος της Λιβύης και θα καθιστούσε ρυθμιστές του την Ευρώπη και τη Ρωσία.