Πολλά ευρωπαϊκά φεστιβάλ ακύρωσαν φέτος το πρόγραμμα τους λόγω του COVID-19. To Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου αποφασισμένο να μη λείψει από το κοινό του, το δύσκολο καλοκαίρι του 2020, εφαρμόζοντας αυστηρά τα υγειονομικά πρωτόκολλα, παρουσιάζει ένα νέο συμπυκνωμένο πρόγραμμα με τον τίτλο ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ. Στο πλαίσιο του φετινού Φεστιβάλ, για πρώτη φορά -και μάλιστα στην εποχή της πανδημίας- μια σημαντική παραγωγή αρχαιοελληνικού δράματος θα μεταδοθεί ζωντανά στο διαδίκτυο. Είναι και η πρώτη φορά που μεταδίδεται ζωντανά ένα έργο από το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου.
Το Εθνικό Θέατρο, με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, παρουσιάζει στο παγκόσμιο κοινό την τραγωδία Πέρσες του Αισχύλου, με αφορμή τα 2500 χρόνια από τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Αναφερόμενος στη δράση αυτή, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε: «Καθώς η ανθρωπότητα βιώνει ακόμη τη δοκιμασία της πανδημίας, η πρώτη στην ιστορία ζωντανή μετάδοση παράστασης Αρχαίου Ελληνικού Δράματος από το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου αποτελεί για εμένα μια κομβική στιγμή. H παράσταση των Περσών του Αισχύλου στις 25 Ιουλίου αναδεικνύει, σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία, την οικουμενικότητα των αξιών που οδήγησαν πριν από 2.300 χρόνια στην ανέγερση του Θεάτρου της Επιδαύρου, ενός μνημείου Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Επιπλέον, οι Πέρσες, το σπουδαιότερο αντιπολεμικό έργο του Αισχύλου, το οποίο πραγματεύεται τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, μια από τις καθοριστικότερες μάχες στην ιστορία της ανθρωπότητας, αποτελεί μια διαρκή υπενθύμιση των διαχρονικών αξιών της δημοκρατίας και της ελευθερίας, αλλά και των εννοιών του μέτρου και της μετριοπάθειας».
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Στόχος του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού ήταν το καλοκαίρι του 2020, οι συνέπειες του COVID-19 να μην αφήσουν την Ελλάδα χωρίς πολιτιστικές εκδηλώσεις, τους επαγγελματίες του Πολιτισμού χωρίς δουλειά και τις τοπικές κοινωνίες χωρίς έναν πρόσθετο οικονομικό πόρο. Το Ελληνικό Φεστιβάλ και το Εθνικό Θέατρο, δύο πολύ σημαντικοί πολιτιστικοί φορείς εποπτευόμενοι από το υπουργείο Πολιτισμού, ενστερνίστηκαν τις επιλογές μας και προσάρμοσαν δημιουργικά το πρόγραμμά τους στη νέα πραγματικότητα. Το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, έργο του αρχιτέκτονα Πολύκλειτου, συνδέεται άμεσα με τη γέννηση του θεατρικού λόγου, αλλά και με την ίαση, καθώς αποτελεί μέρος του συμπλέγματος του Ιερού του Ασκληπιού, του θεού της ιατρικής και γεννήτορα της θεάς Υγείας. Οι μουσικοί και οι δραματικοί αγώνες, οι οποίοι ετελούντο στο θέατρο αυτό αποτελούσαν μέρος της θεραπείας των ασθενών, που ζητούσαν την παρέμβαση της θεότητας για την ίασή τους. Έτσι, το 2020, που ολόκληρος ο πλανήτης δοκιμάζεται από την πανδημία, τι θα ήταν πιο φυσικό και πιο συμβολικό για την Ελλάδα, από το να εκπέμψει διεθνώς μια μοναδική παράσταση αρχαίου δράματος από το ιερότερο των Ασκληπιείων, ως μέσον ίασης των πληγών που μας δημιούργησε η πανδημία. Το καλοκαίρι του 2020, η Ελλάδα στέλνει το δικό της μήνυμα σε όλο τον κόσμο: Η Τέχνη συμβάλλει στην ίαση ψυχών τε και σωμάτων, όπως ακριβώς το δίδαξαν οι αρχαίοι Έλληνες γιατροί και φιλόσοφοι. Το καλοκαίρι του 2020 μένουμε ασφαλείς και απολαμβάνουμε την Τέχνη».
Όπως σχολιάζει ο Δημήτρης Λιγνάδης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου και σκηνοθέτης των Περσών, «Μέσα στον αναγκαστικό εγκλεισμό της πανδημίας, η τέχνη και το θέατρο αναδύθηκαν για ακόμη μία φορά ως ζωτικές ανάγκες του ανθρώπου, ως τόπος καταφυγής. Το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας, με τη συνεργασία του υπουργείου Πολιτισμού, προσκαλεί ολόκληρο τον πλανήτη να προσέλθει στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, στο ωραιότερο θέατρο του κόσμου, για να γίνει μέτοχος και κοινωνός, έστω και ψηφιακά, της παράστασης των Περσών. Σε μία τελετουργία που μας πηγαίνει πίσω στο παρελθόν, μας υπενθυμίζει την ουσία και τον πυρήνα της ύπαρξης και ταυτόχρονα γίνεται γέφυρα μεταξύ των ανθρώπων και των πολιτισμών. Το θέατρο άλλωστε είναι η κατ' εξοχήν τέχνη της επικοινωνίας και του διαλόγου. Ο Πολιτισμός είναι τέκνον της παιδείας ενός τόπου όμως ταυτόχρονα ανήκει και σε ολόκληρη την ανθρωπότητα, που έχει δικαίωμα στην ενότητα και στο γεφύρωμα των αποστάσεων - ακόμη και όταν οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν».
Η παράσταση θα μεταδοθεί ζωντανά μέσω διαδικτύου στις 21.00 ώρα Ελλάδας, σε συνεργασία με την Google Ελλάδος. Το live streaming θα είναι διαθέσιμο σε ολόκληρο τον κόσμο εκτός Ελλάδας, αποκλειστικά μέσω της πλατφόρμας του YouTube, δωρεάν. Ωστόσο δίνεται η δυνατότητα στο διεθνές κοινό να δωρίσει όποιο ποσό επιθυμεί. Όλα τα έσοδα θα διατεθούν για τη στήριξη του Εθνικού Θεάτρου και των Ελλήνων ηθοποιών. H Google θα φιλοξενήσει το live streaming, θα παρέχει τεχνική υποστήριξη αλλά και δωρεάν προβολή της παράστασης διεθνώς μέσω του YouTube.
Η Πέγκυ Αντωνάκου, Γενική Διευθύντρια της Google Νοτιοανατολικής Ευρώπης δήλωσε σχετικά: «Για πρώτη φορά, το YouTube θα δώσει τη δυνατότητα στο διεθνές κοινό να ταξιδέψει νοερά στην πατρίδα του θεάτρου και στο μαγικό τοπίο της Επιδαύρου και να παρακολουθήσει ζωντανά, μέσω live stream, τους Πέρσες του Αισχύλου – μια από τις κορυφαίες αρχαίες ελληνικές τραγωδίες. Κι ενώ είναι αλήθεια ότι τίποτε δεν μπορεί να συγκριθεί με τη φυσική παρουσία σ’ έναν τόσο ιερό τόπο, όπως η Επίδαυρος, το γεγονός ότι, σ’ αυτές τις αντίξοες συνθήκες μπορούμε να μεταφέρουμε μια γεύση της πολιτιστικής κληρονομιάς μας και της απαράμιλλης ελληνικής εμπειρίας σε ανθρώπους που θα ήθελαν να επισκεφτούν τη χώρα μας, αλλά προς το παρόν δεν μπορούν να ταξιδέψουν, είναι σπουδαίο».
Το live streaming της παράστασης θα πραγματοποιηθεί με αγγλικούς υπότιτλους και θα διαρκέσει 90 λεπτά περίπου. Θα είναι διαθέσιμο στο livefromepidaurus.gr, καθώς και μέσω των ιστοσελίδων του Εθνικού Θεάτρου, του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, και απευθείας από το κανάλι του Εθνικού Θεάτρου στο YouTube.
Πέρσες (472 π.Χ.)
Οι Πέρσες (472 π.Χ) είναι το παλαιότερο πλήρες δράμα που σώζεται στις μέρες μας και ταυτόχρονα ένα ιστορικό ντοκουμέντο για τη σημαντικότερη σύγκρουση της δεύτερης περσικής εισβολής στην Ελλάδα, τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Μία από τις πιο καθοριστικές μάχες στην ιστορία της ανθρωπότητας, αποτελεί το θέμα της τραγωδίας του Αισχύλου, ο οποίος πήρε μέρος σ’ αυτήν.
Υπόθεση
Στα Σούσα, την πρωτεύουσα των Περσών, οι γέροντες που έχουν μείνει στα μετόπισθεν, πιστοί φύλακες των λαμπρών ανακτόρων του Ξέρξη, ανησυχούν για τον στρατό τους που επιχειρεί εκστρατεύσει εναντίον της Ελλάδας, καθώς κανένα νέο δεν έχει φτάσει για την έκβαση της πολεμικής αποστολής.
Οι εντυπωσιακά πολυάριθμες δυνάμεις που συνθέτουν το περσικό στράτευμα με τα ηχηρά ονόματα των αρχηγών του και τη θεόδοτη δύναμη του βασιλιά τους, δεν αρκούν για να κατευνάσουν την ανησυχία των γερόντων, που γνωρίζουν ότι το αδιαπέραστο δίκτυ της Πλάνης ξεγελάει τους ανθρώπους και τους οδηγεί στο χαμό.
Η ανησυχία κορυφώνεται όταν η βασίλισσα Άτοσσα, μητέρα του Ξέρξη, αρχηγού της εκστρατείας, και γυναίκα του νεκρού Δαρείου, αφηγείται το δυσοίωνο όνειρό της: ο Ξέρξης προσπαθούσε να ζέψει στο άρμα του μια Ελληνίδα και μια Ασιάτισσα αλλά η Ελληνίδα έσπασε τα δεσμά και γκρέμισε τον βασιλιά.
Η άφιξη του λαχανιασμένου αγγελιαφόρου επιβεβαιώνει τα κακά προαισθήματα: ολόκληρος ο περσικός στρατός εξοντώθηκε. Οι Έλληνες νίκησαν.
Η διεξοδική αφήγηση της ήττας των Περσών καταλήγει στην εκτενή περιγραφή της ναυμαχίας της Σαλαμίνας, τη φυγή του Ξέρξη και την κακή τύχη του υπόλοιπου στρατού, που επιχείρησε να επιστρέψει διά ξηράς.
Το σύμβολο του ένδοξου παρελθόντος, ο βασιλιάς Δαρείος, εμφανίζεται από τον Άδη ως απάντηση στις επικλήσεις των χθόνιων δυνάμεων και τους θρήνους των Περσών. Η ερμηνεία του πεθαμένου βασιλιά για την καταστροφή αποδίδει τις ευθύνες στην αλαζονεία του Ξέρξη και την ύβρη του απέναντι στη φύση και τους θεούς. Η άφιξη του κουρελιασμένου ηττημένου βασιλιά, σε έντονη αντίθεση με την προηγούμενη ένδοξη παρουσία του Δαρείου, ολοκληρώνει την εικόνα της πανωλεθρίας. Τα εγκώμια για τα επιτεύγματα του παρελθόντος μετατρέπονται σε θρήνους και οδυρμούς για το παρόν, και κορυφώνουν την οδύνη στο άλλοτε ένδοξο παλάτι των Περσών.
