Είναι οξύμωρο, αλλά ενώ στη Λιβύη κρίνεται εν πολλοίς το μέλλον του γενικότερου τουρκικού σχεδιασμού διότι, αν η Τουρκία δεν ασφαλίσει εκεί την παρουσία της χωρίς ατυχήματα, δύσκολα μπορεί να προχωρήσει σε εκείνο που έχει στο μυαλό της στο Αιγαίο και στην υπόλοιπη Ανατολική Μεσόγειο, τελικά, αυτό που εξελίσσεται τις τελευταίες ημέρες γύρω από το Καστελλόριζο, αν ξεφύγει, μπορεί να ξηλώσει τις τουρκικές φιλοδοξίες αντίστροφα, αρχίζοντας από εδώ. Το κλειδί το κρατά η Ελλάδα.

Ο Ερντογάν επισπεύδει το σχέδιο απόπειρας ελέγχου της Ανατολικής Μεσογείου «αρπάζοντας» τις θαλάσσιες ζώνες, τους πόρους και την κυριαρχία των άλλων, διότι αυξάνονται οι αστάθμητοι παράγοντες. Οι επικείμενες αμερικανικές εκλογές είναι ένας από αυτούς, επειδή θεωρεί ότι ο κυματοθραύστης των πιέσεων για μέτρα κατά της Τουρκίας, Ντόναλντ Τραμπ, μπορεί την επομένη των εκλογών να μην υπάρχει και να ξεσπάσει τσουνάμι κυρώσεων. Ή εν πάση περιπτώσει σοβαρών διλημμάτων.

Σε κάθε περίπτωση, δεν περνάει απαρατήρητο από την Τουρκία το τηλεφώνημα του Τραμπ στον Αιγύπτιο πρόεδρο Αλ Σίσι, μετά την άδεια της Εθνοσυνέλευσης της Αιγύπτου για αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη, που σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες εξελίχθηκε σε θετικό κλίμα.

Ενας άλλος παράγων είναι ότι ακόμα και στην ευρισκόμενη μονίμως σε γεωπολιτικό «λήθαργο» Ε.Ε. έχουν αρχίσει και ξυπνούν αντιτουρκικά αντανακλαστικά. Το ότι η Γαλλία έχει βγει μπροστά, απαιτώντας δυναμική αντίδραση της Ευρώπης ενάντια στην πειρατική τουρκική δραστηριότητα και επιχειρώντας να συσπειρώσει ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό μέτωπο κατά της Αγκυρας, δεν είναι κάτι που ο Ερντογάν μπορεί να αγνοήσει. Το να κάνει ο Γάλλος πρόεδρος ανάρτηση στο Facebook στα ελληνικά, με την οποία καλεί σε υπεράσπιση της Ελλάδας και της Κύπρου, προαναγγέλλοντας διάσκεψη ευρωπαϊκών χωρών του Νότου με θέμα την Τουρκία, δεν συμβαίνει συχνά.

Η στάση της Γαλλίας, πέραν του ότι συσπειρώνει και άλλες χώρες που έχουν αντιληφθεί τη διακύβευση για την Ευρώπη, αναπόφευκτα ασκεί πίεση και στη Γερμανία, η οποία, όσο και να θέλει να προστατεύσει την Τουρκία, είναι αναγκασμένη να λάβει υπόψη το κλίμα που δημιουργείται, ειδικά όταν πρωτοστατεί το Παρίσι.

Εξάλλου, μπορεί το «πάγωμα» της υπογραφής για τις γαλλικές φρεγάτες Belharra να συμπαρέσυρε τις συζητήσεις για ευρύτερη αμυντική συμφωνία ΕλλάδαςΓαλλίας, αλλά κρίνοντας από την ένταση της γαλλικής στήριξης προς τη χώρα μας, αν η υπόθεση «ξεπαγώσει», ο Ερντογάν γνωρίζει ότι θα δει μεταστάθμευση γαλλικών Rafale και φρεγατών Fremm στο Αιγαίο. Οι (ημι)διακοπείσες συζητήσεις περιλαμβάνουν και αυτά. Πάντως, η ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία είναι θέμα χρόνου να εξελιχθεί, λαμβάνοντας υπόψη τους συσχετισμούς με την ελληνοαμερικανική στρατηγική αμυντική συμφωνία.

ΤΟ ΧΤΥΠΗΜΑ ΣΤΗ ΛΙΒΥΗ

Εξάλλου, το αεροπορικό χτύπημα στην τουρκική βάση Αλ Ουατίγια στη Λιβύη και η καταστροφή των Hawk, το οποίο έχει γαλλική υπογραφή, αλλά όχι επισήμως πατρότητα, σόκαρε τους Τούρκους, οι οποίοι προσποιούνται τους ψύχραιμους. Το να σε βομβαρδίζουν ξαφνικά εκεί που «κοκορεύεσαι» χωρίς να ξέρεις ποιος ακριβώς σε βομβάρδισε, αν και γνωρίζεις ότι με κάποιον τρόπο είναι οι Γάλλοι, είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω proxies, σε κάνει να ακούς προσεκτικά τον Μακρόν όταν μιλάει, ιδιαίτερα όταν προειδοποιεί ότι θα ασχοληθεί μαζί σου.

Αν δε ο χρόνος κυλήσει και βρεθεί η Ελλάδα με πολεμικά πλοία Belharra, δηλαδή η μόνη με στρατηγικό όπλο στην περιοχή, το παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο έχει τελειώσει. Πολύ περισσότερο που εκείνη την περίοδο θα αρχίσουν να πετούν και τα αναβαθμισμένα σε Viper ελληνικά F16 και ίσως τρέχει και παραγγελία για μία μοίρα F35.

Αποκλείεται όμως να αφεθεί από τουρκικής πλευράς να περάσει τόσος χρόνος, δηλαδή χρόνια, διότι χρόνος είναι κάτι που πλέον ο Ερντογάν δεν διαθέτει. ∆υστυχώς, είχε μέχρι τώρα άπλετο για να ετοιμάσει ανενόχλητος την υλοποίηση του σχεδιασμού του για το επιχειρούμενο νεοοθωμανικό comeback σε σκληρή ισλαμική version, λόγω της ελληνικής αφασίας τα προηγούμενα χρόνια, της ευρωπαϊκής στρατηγικής ανυπαρξίας και μπακαλίστικης ιδιοτέλειας, της αμερικανικής μονομανίας και του Ρώσου σκακιστή, ο οποίος του έχει φορέσει χαλινάρι και το έχει όσο χαλαρό τον βολεύει. Ο,τι είναι να γίνει προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση θα γίνει σύντομα. Ο Ερντογάν προσβλέπει στη Γερμανία, η οποία μπορεί να εκνευρίστηκε από την απότομη όξυνση των ημερών, διότι το τελευταίο που θέλει να δει είναι κανονιές στη Μεσόγειο στο εξάμηνο της προεδρίας της στην Ε.Ε., αλλά η μακροπρόθεσμη στρατηγική της είναι στήριξη προς την Τουρκία για μια σειρά γεωπολιτικών, ενεργειακών και οικονομικο-εμπορικών λόγων και πίεση προς την Ελλάδα να καθίσει στο τραπέζι με την ατζέντα της Άγκυρας. Ο Ερντογάν έχει ενημερωθεί για τις γερμανικές προθέσεις, με τις οποίες το Βερολίνο τον καθησυχάζει και των οποίων πλέον κοινωνός είναι και η Αθήνα, που μπορεί για λόγους τακτικής να «ακούει» τη γερμανική διαμεσολάβηση, κυρίως για να αποσαφηνίσει τις επιδιώξεις και να μην εμφανιστεί ως απορρίπτουσα την αποκλιμάκωση, αλλά θα ήταν βέβαια αυτοκτονικό να μπει σε αυτή τη διαδικασία, που έχει ως τέρμα τον ακρωτηριασμό της ελληνικής ΑΟΖ και κυριαρχικών δικαιωμάτων. Πολύ περισσότερο όταν έχει εκδηλωθεί μια αντίθετη ευρωπαϊκή πολιτική από το Παρίσι, που υπερθεματίζει για τα ελληνικά συμφέροντα.

ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ

Οι Γερμανοί δεν κρύβουν τον προσανατολισμό τους ούτε και από τους Έλληνες συνομιλητές τους και γι’ αυτό εξάλλου είναι παντελώς απρόθυμοι να πιέσουν την Τουρκία για την ψευδοΑΟΖ με την Τρίπολη, η οποία τους βολεύει ως τετελεσμένο για να ωθήσουν την Ελλάδα προς διαπραγμάτευση. Και επίσης θέλουν να είναι παρόντες στον ενεργειακό πλούτο της Λιβύης και γενικότερα της Μεσογείου μέσω της Τουρκίας. Αυτό υπόσχονται στον Ερντογάν, για να αποφευχθεί μια θερμή σύγκρουση τώρα. Οτι θα φέρουν την Ελλάδα στο τραπέζι.

Η ρευστή έως χαοτική (προεκλογική) κατάσταση στις ΗΠΑ, η οποία αφήνει χώρο στη Γερμανία, ευνοεί τον Ερντογάν, καθώς παραδοσιακά η Τουρκία εκμεταλλεύεται τα κενά ισχύος και δύσκολα θα αφήσει αναξιοποίητο το χρονικό παράθυρο μέχρι τις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει επίσης διαγνώσει τις γερμανικές προσπάθειες, που βρίσκουν ευήκοα ώτα σε αμερικανικούς κύκλους του ΝΑΤΟ, να αποτραπεί σύμπηξη στρατηγικής «συμμαχίας του Νότου» μεταξύ Γαλλίας, Ελλάδας και Κύπρου, στην οποία θα προστεθεί και η δίβουλη Ιταλία (αν εκλεγεί ο Σαλβίνι, θα ταυτιστεί απολύτως). Αυτό το σχήμα, αν μορφοποιηθεί, αλλάζει τα δεδομένα και τους συσχετισμούς στην περιοχή, διαμορφώνοντας έναν «διπλής κυκλοφορίας» ευρωπαϊκό (όχι γερμανικό) διάδρομο συμφερόντων, με βάθος μέχρι την Κεντρική Ευρώπη και απολήξεις στα ενεργειακά πεδία της Ανατολικής Μεσογείου, στο Ισραήλ και την Αίγυπτο, κράτη με τα οποία ήδη λειτουργούν οι τριμερείς συνεργασίες με Ελλάδα και Κύπρο. Η αποσαφήνιση του τοπίου στις ΗΠΑ είναι κομβικής σημασίας. Τα αμφίσημα ή και αντικρουόμενα μηνύματα που εκπέμπονται, ακόμα και όταν τα μαζεύει ο εδώ επιδέξιος πρέσβης, δημιουργούν σύγχυση και αβεβαιότητα. Και μπορεί να δηλητηριάσουν αχρείαστα το κλίμα. Στη Λιβύη η Ρωσία επιδιώκει μία διμερή διευθέτηση με την Τουρκία, στην οποία δεν πρόκειται να επιτρέψει την κατάληψη της Σύρτης, ώστε να παρακάμψει τους υπολοίπους και να εδραιώσει το νέο «μπαλκόνι» της στη Μεσόγειο, εξέλιξη η οποία πλήττει την αμερικανική στρατηγική και γενικά δημιουργεί μια δύσκολη για όλους κατάσταση. ∆εν είναι πολλοί που χαίρονται με την παρουσία των Ρώσων στο υπογάστριο της Ευρώπης, επάνω στα κοιτάσματα του μέλλοντος. Ανεξαρτήτως επιμέρους τροπών και τακτικών κινήσεων σε ένα εξαιρετικά σύνθετο σκηνικό, η Τουρκία δεν πρόκειται να υπαναχωρήσει από τις επιδιώξεις της, όπως φαίνεται από τις NAVTEX νοτιοανατολικά της Κρήτης και του Καστελλόριζου και την προαναγγελθείσα δραστηριότητα του «Ορούτς Ρέις».


Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 25 Ιουλίου