Είναι αλήθεια ότι, κατά περιόδους, η εξωτερική πολιτική της χώρας έμοιαζε να έχει μόνο αμυντικά χαρακτηριστικά. Και ρυθμούς μάλλον αργούς, που μετέθεταν τις όποιες εξελίξεις στο μέλλον. Η ακινησία, όμως, περιθωριοποιεί όταν οι συσχετισμοί γύρω μας αλλάζουν αδιάκοπα. Η αδράνεια συχνά περιορίζει τις εθνικές στοχεύσεις. Κι όμως, η αναβλητικότητα δεν απέχει από την παθητικότητα. Συχνά οι σημερινοί ενδοιασμοί κινδυνεύουν να γίνουν αυριανοί οδυνηροί συμβιβασμοί».

Με αυτήν την αποστροφή στην ομιλία του στο Κοινοβούλιο κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την κύρωση των συμφωνιών για τις ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε την αλλαγή στρατηγικής της Ελλάδας στα θέματα που σχετίζονται με τις θαλάσσιες ζώνες κυριαρχίας και οικονομικής εκμετάλλευσης, ύστερα από περίπου 45 χρόνια παθητικής αναμονής και υποχωρήσεων απέναντι στην Τουρκία.

Παλαίμαχοι διπλωματικοί κύκλοι σχολίασαν ότι «επιτέλους το δόγμα Μολυβιάτη ανετράπη». Μάλιστα, στην ίδια ομιλία ο κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε με κάθε επισημότητα ότι η Ελλάδα προχωρά σε επέκταση προς δυσμάς της αιγιαλίτιδας ζώνης της από τα 6 ν.μ. στα 12, όπως της επιτρέπει η διεθνής σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982). Εί-ναι η ζώνη από τις υπερπόντιες νήσους στο Ιόνιο μέχρι το ακρωτήριο Ταίναρο στη Νότια Πελοπόννησο.

Η Ελλάδα και τα κεντρικά επιτελεία χάραξης στρατηγικής στην εξωτερική της πολιτική προχώρησαν παρακινούμενα και από την απολύτως παράτυπη, αυθαίρετη συμφωνία ΑΟΖ Ερντογάν - Σάρατζ (Τουρκίας - Τρίπολης Λιβύης), σε μια αναθεώρηση της πρακτικής της χώρας αντί για μια ολιστική οριοθέτηση αιγιαλίτιδας και ΑΟΖ, σε μια βήμα-βήμα οριοθέτηση, ξεκινώντας από τα δυτικά και κινούμενα προς τα ανατολικά. Έτσι, μετά την επέκταση προς την Αδριατική και όπως εξήγγειλε στην ίδια συ-ζήτηση ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, η Ελλάδα θα προχωρήσει, αφού χαραχθούν οι ελεύθεροι διάδρομοι για τη διεθνή ναυσιπλοΐα, στην επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης της (πλήρους κυριαρχίας) στον νότο, ως εξέλιξη της συμφωνίας με την Αίγυπτο για τις ΑΟΖ, στα 12 ν.μ. Θα απομένει, έπειτα και από αυτήν τη δικαιωματικά μονομερή ενέργεια, η θαλάσσια περιοχή ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, όπου και η βάση της αντιδικίας με την Τουρκία.

ΣΤΡΟΦΗ

«Η Ελλάδα μεγαλώνει», δήλωσε προς το Κοινοβούλιο ο κ. Μητσοτάκης, ενώ διεθνείς διπλωματικοί εκπρόσωποι στην Αθήνα κατέγραφαν στις αναφορές τους προς τις κεντρικές τους υπηρεσίες ότι ο κ. Μητσοτάκης είναι ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός στα χρόνια της Μεταπολίτευσης που προσθέτει κυριαρχία και περιοχές στην Ελλάδα και δεν οδηγεί σε απώλεια εδαφών ή κυριαρχία («Αττίλας 2», Νταβός, Ίμια, συμφωνίες Ελσίνκι και Μαδρίτης, Ερζερούμ).

Από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης και παρά τους κοινοβουλευτικούς διαξιφισμούς, οι αποστάσεις στις εκτιμήσεις και τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί ελαχιστοποιούνται με την κυβέρνηση, αφού τόσο οι ΑΟΖ όσο και η τμηματική επέκταση στα 12 ν.μ. από δυσμάς προς ανατολή αποτελούσαν και δική τους επιλογή και σε αναφορά με τον πρώην ΥΠ.ΕΞ. Ν. Κοτζιά, που πρωταγωνίστησε το τελευταίο διάστημα στην κριτική για τους κυβερνητικούς χειρισμούς.

Ο ΣΥΡΙΖΑ παράλληλα δέχθηκε πολιτικά πυρά από τον πρωθυπουργό και την κυβερνητική πλειοψηφία τόσο γιατί υιοθέτησε θέση «παρών» στην επικύρωση των συμφωνιών για τις ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο, όσο και γιατί ζητώντας κατά παράλογο τρόπο ονομαστική ψηφοφορία δημιούργησε καθυστέρηση στην επικύρωση των συμφωνιών από το ελληνικό Κοινοβούλιο, προκαλώντας αναστάτωση στον υπουργό Ν. Δένδια, που την Πέμπτη βρέθηκε στο Βερολίνο για την άτυπη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε., ενώ συναντήθηκε και με τον γραμματέα του ΝΑΤΟ.

Από το περιβάλλον Τσίπρα υπήρξαν επιλεκτικές διαρροές που απαντούσαν στις ενστάσεις αυτές, με το επιχείρημα ότι με την επιλογή της ψήφου «παρών» κανείς από τους βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν ψήφισε αρνητικά στις συμφωνίες. Μάλι-στα, σύμφωνα με κύκλους του ΣΥΡΙΖΑ, η εθνική ενότητα σε κοινοβουλευτικό επίπεδο θα γίνει ακόμη πιο έκδηλη στα επερχόμενα νομοσχέδια, είτε αφορούν την επέκταση στα 12 ν.μ. προς νότο, είτε τυχόν συμφωνία για οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αλβανία στα δυτικά, που ούτως ή άλλως θα βασίζεται στην προ-εργασία της εποχής Κοτζιά στο ΥΠ.ΕΞ. Πέραν της «ενεργητικής διπλωματίας» που υιοθέτησε πλέον η Ελλάδα, θα πρέπει να σημειωθεί και μια στροφή που θα γίνει φανερή το επόμενο διάστημα σε σχέση με τους εξοπλισμούς.

Μέχρι τώρα και για πολλές δεκαετίες η Ελλάδα προχωρά σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς επιδιώκοντας να επηρεάσει ευνοϊκά υπέρ των συμφερόντων της «μεγάλες δυνάμεις». Στην παρούσα πλέον φάση αρχίζει να συζητά εξοπλισμούς με επιχειρησιακό κριτήριο, αφού ήδη οι Ένοπλες Δυνάμεις και οι υπηρεσίες ασφαλείας της βρίσκονται σε «red alert» για να αναχαιτίσουν την τουρκική επιθετικότητα, προετοιμαζόμενες για την τελική ένταση με την Τουρκία και ναυμαχία εντός διμήνου -κύριο ενδεχόμενο σύμφωνα με την τοποθέτηση Ερντογάν- νοτίως της Κρήτης.

Είναι ενδεικτική η τροπή που παίρνει η επερχόμενη αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία, όπου οι φρεγάτες που θα παραδίδονταν το 2027-2029 γίνονται στην παρούσα φάση 18 αεροπλάνα τύπου Rafale, που ήδη βρίσκονται σε επιχειρησιακή ετοιμότητα (αποκαλυπτικό ρεπορτάζ «Secret», «Πολιτικός καφές»).