Το χρονοδιάγραμμα, τους όρους και τις προϋποθέσεις για τα 32 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης αναλύει στη συνέντευξή του στα «Π» ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, που αποκαλύπτει μάλιστα ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2021 θα δοθεί προκαταβολή ύψους τουλάχιστον ενός δισ. ευρώ στη χώρα μας. Ο κ. Σκυλακάκης προβλέπει ύφεση περίπου 8% για το 2020 και υποστηρίζει ότι τα επιχειρήματα του Αλέξη Τσίπρα για την πορεία της οικονομίας δεν στηρίζονται στη λογική.

Έχετε αναλάβει έναν κομβικό ρόλο σε σχέση με το Ταμείο Ανάκαμψης. Με ποιους όρους και προϋποθέσεις θα έρθουν τελικά τα 32 δισ. ευρώ στη χώρα μας και πότε θα ξεκινήσει η εισροή των πόρων αυτών;

Οι όροι και προϋποθέσεις είναι μετά την έγκριση του σχεδίου σχετικά απλοί. Θα υποβάλουμε, ανά επένδυση, πρόγραμμα ή μεταρρύθμιση, ένα πλάνο με ορόσημα και στόχους που θα συνοδεύουν το σχέδιό μας. Αν επιτυγχάνουμε τους στόχους και τα ορόσημα, στο τέλος κάθε εξαμήνου θα λαμβάνουμε μια εξαμηνιαία δόση, που θα αντιστοιχεί στις δαπάνες που έχουμε προγραμματίσει. Αν δεν εκπληρώνουμε τους στόχους και τα ορόσημα, η δόση θα περικόπτεται ή ακόμα και θα μηδενίζεται. Κι αν οι στόχοι και τα ορόσημα δεν εκπληρωθούν όλοι, όταν το πρόγραμμα τελειώσει (το 2026), τα χρήματα που δεν θα έχουμε εισπράξει έως τότε θα χαθούν. Η εισροή των πόρων θα ξεκινήσει με την έγκριση του προγράμματος από τα ευρωπαϊκά όργανα, που υπολογίζεται να γίνει το δεύτερο τρίμηνο του 2021, όταν θα λάβουμε την προκαταβολή, που θα είναι λίγο πάνω του ενός δισ. ευρώ σε ό,τι αφορά τις επιδοτήσεις και ενδεχομένως (αυτό δεν έχει ξεκαθαρίσει) και ένα πρόσθετο ποσό που θα αφορά τα δάνεια. Άσχετα όμως από το πότε θα αρχίσουμε να εισπράττουμε, μπορούμε ήδη να δαπανήσουμε χρήματα, τα οποία είναι δυνατόν να αποτελέσουν μέρος προγραμμάτων, επενδύσεων ή μεταρρυθμίσεων του Ταμείου Ανάκαμψης, εφόσον εγκριθούν, έστω και εκ των υστέρων, από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα.

Έχετε λάβει τις εισηγήσεις των υπουργών για την αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης; Πότε θα παρουσιάσετε το τελικό σας σχέδιο;

Προσχέδιο θα έχουμε τις επόμενες εβδομάδες. Η πρώτη ημερομηνία που επιτρέπεται η κατάθεσή του είναι άλλωστε η 15η Οκτωβρίου. Το οριστικό σχέδιο θα κατατεθεί στις αρχές του 2021. Στο ενδιάμεσο, ο σχεδιασμός θα περάσει πολλές φάσεις εξειδίκευσης, γιατί το τελικό σχέδιο που θα κατατεθεί δεν θα έχει παρά ελάχιστες δυνατότητες ευελιξίας.

Πόσες «αντοχές» έχει ο Προϋπολογισμός για τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων που πλήττονται από τις συνέπειες του κοροναϊού; Πού βάζετε το όριο στο φετινό έλλειμμα του Προϋπολογισμού για να μην εκτροχιαστούν τα δημοσιονομικά;

Ο Προϋπολογισμός έχει αντοχές όταν διατηρούμε χαμηλό κόστος δανεισμού και ικανοποιητικά ταμειακά διαθέσιμα. Σήμερα ισχύουν και τα δύο. Το κόστος δανεισμού της τελευταίας έκδοσής μας ήταν το χαμηλότερο στην ιστορία του ελληνικού κράτους και τρεις φορές μικρότερο από αυτό με το οποίο δανειζόταν η προηγούμενη κυβέρνηση. Σε ό,τι αφορά το πρωτογενές έλλειμμα, αυτό θα εξαρτηθεί από την τελευταία φάση της πανδημίας και τα μέτρα που θα τη συνοδεύσουν, που μπορεί να επηρεάσουν και τις δαπάνες και τα έσοδα αλλά και το ίδιο το ΑΕΠ. Η επόμενη επίσημη εκτίμησή του θα γίνει στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού, στις αρχές Οκτωβρίου.

Ο Αλέξης Τσίπρας από το βήμα της Βουλής κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι έχει φέρει την πέμπτη χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη, με την ύφεση 15,2% στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, και πως κάνετε «εξαιρετικά λίγα και εξαιρετικά αργά». Τι απαντάτε;

Η οικονομία μας, λόγω της έμφασης στον τουρισμό, έχει δυσανάλογη έκθεση στη συγκεκριμένη πανδημία, ιδίως στο δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο του έτους. Στο πρώτο εξάμηνο, στο σύνολό του, είχαμε καλύτερη επίδοση σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης, ενώ, αν απομονώσουμε μόνο το δεύτερο τρίμηνο, βρεθήκαμε στον μέσο όρο, ελάχιστα καλύτερα από ό,τι προέβλεπε ο σχεδιασμός μας. Ο κ. Τσίπρας στην ένδεια που χαρακτηρίζει τον αντιπολιτευτικό του λόγο έφτασε να κατηγορεί τον πρωθυπουργό με ανοίκειες εκφράσεις ως υπεύθυνο για την ύφεση, που είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, με προφανή και εξωγενή αιτία. Τα επιχειρήματά του δεν στηρίζονται στη λογική.

Καθώς φτάνουμε στο τέλος του τρίτου τριμήνου της χρονιάς, ποια είναι πλέον η πρόβλεψή σας για την ύφεση του 2020;

Θα κινηθούμε κοντά στον μέσο όρο της υπόλοιπης ευρωζώνης, δηλαδή αν δεν έχουμε γεγονότα που να ανατρέπουν τη σημερινή πορεία σε ό,τι αφορά την πανδημία γύρω στο 8%.

Η επόμενη φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής ποιους και πόσους θα αφορά;

Αφορά στη συντριπτική πλειονότητα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων περιλαμβανομένων και εποχικών επιχειρήσεων που συνδέονται με τον τουρισμό, που είναι ατομικές, χωρίς εργαζομένους και χωρίς ταμειακές μηχανές που έχουν παρουσιάσει μείωση του τζίρου τους στη διάρκεια της πανδημίας. Καλύπτει την περίοδο Μαρτίου- Αυγούστου και δίνει πολύ ικανοποιητική ρευστότητα (συνήθως το 25%60% του χαμένου τζίρου), με εξαιρετικούς όρους (επιτόκιο κάτω του 1%), άμεσα, χωρίς καμία γραφειοκρατική διαδικασία ή κόστος και χωρίς να χρειάζεται οποιαδήποτε παρέμβαση από οπουδήποτε. Είναι μια αίτηση σε δύο φάσεις, που δεν θέλει ούτε μία ώρα για να συμπληρωθεί, και τα χρήματα σε λίγες ημέρες βρίσκονται στον τραπεζικό λογαριασμό της επιχείρησης. Και είμαι υπερήφανος που λέω ότι το μέτρο ξεκίνησε από μια δική μου ιδέα, που διαμορφώθηκε όμως σε πολιτική από όλο το οικονομικό επιτελείο, μια που δουλεύουμε πάντα με τον υπουργό, τους υφυπουργούς και την υπόλοιπη πολιτική και υπηρεσιακή ηγεσία, ως μια συνεκτική και αδιάρρηκτη ομάδα.

Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση τους τελευταίους μήνες για τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου. Ακόμα και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ έχει ανάψει η κουβέντα για το αν θα έπρεπε να είχε αφήσει μικρότερο «μαξιλάρι». Πόσα είναι σήμερα τα διαθέσιμα και πόσα εξ αυτών θα αξιοποιηθούν για την αντιμετώπιση της παρούσας κρίσης;

Τα διαθέσιμα έχουν ασφαλώς τη σημασία τους, όμως το «κλειδί» για την αντιμετώπιση της κρίσης αυτής και τη γενικότερη δημοσιονομική πορεία της χώρας δεν είναι το «μαξιλάρι», αλλά η εμπιστοσύνη.
«Το δεύτερο τρίμηνο του 2021 θα ξεκινήσει η εισροή των πόρων από τα ευρωπαϊκά όργανα», αποκαλύπτει στα «Π» ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης
Η κυβέρνησή μας πέτυχε να βελτιώσει το κλίμα εμπιστοσύνης για τη χώρα τόσο σε ό,τι αφορά τους εταίρους μας όσο και σε ό,τι αφορά τις αγορές (αλληλένδετα αυτά τα δύο). Αν δεν υπήρχε εμπιστοσύνη και ακολουθούσαμε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ να ξοδέψουμε με αφροσύνη τεράστια ποσά τους πρώτους μήνες της κρίσης, χωρίς εξατομίκευση και με τρόπο σπάταλο και αναποτελεσματικό, σήμερα η χώρα θα βρισκόταν σε δεινή θέση. Δεν θα είχε ούτε «μαξιλάρι» ούτε εμπιστοσύνη, δηλαδή την πρόσβαση στις αγορές. Το χειρότερο όμως είναι ότι θα είχαμε στείλει τα χρήματα των φορολογουμένων σε «ραντεβού στα τυφλά», αφού θα μοιράζαμε χρήματα χωρίς να γνωρίζουμε ποιους ακριβώς και πόσο έπληξε η κρίση. Από τα στοιχεία των ηλεκτρονικών συναλλαγών και από την εξέλιξη του τζίρου των επιχειρήσεων είδαμε στην πορεία ότι την ίδια ώρα που σε κάποιους κλάδους είχαμε μεγάλες μειώσεις τζίρου, σε άλλους είχαμε σημαντική αύξηση, ενώ ακόμα και εντός του ίδιου κλάδου υπήρχαν μεγάλες διαφοροποιήσεις. Ήταν τελείως διαφορετικοί οι τζίροι ανάλογα με το πόσο οι επιχειρήσεις ήταν έτοιμες ή όχι για ηλεκτρονικό εμπόριο, αν βρίσκονταν στο κέντρο των μεγάλων αστικών κέντρων (που χτυπήθηκε άσχημα) ή στις γειτονιές, που πήγαν πολύ καλύτερα, αν οι πελάτες τους σε ό,τι αφορά τον τουρισμό ήταν π.χ. από τη Δυτική Ευρώπη ή τη Ρωσία, από την οποία δεν ήρθε σχεδόν κανείς, κ.λπ. Τα εξατομικευμένα μέτρα, όπως η επιστρεπτέα προκαταβολή, η μείωση της προκαταβολής φόρου με βάση τον τζίρο κ.ά., που χρειάζονταν χρόνο για να υλοποιηθούν, καθώς στηρίζονταν σε στοιχεία για την ίδια την πορεία των επιχειρήσεων, διασφάλισαν και την οικονομική αποτελεσματικότητα των μέτρων αλλά και τον σεβασμό στο χρήμα των φορολογουμένων. Γιατί δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι πίσω από κάθε ευρώ που πληρώνει το κράτος τελικά έστω και μετά από κάποια χρόνια βρίσκεται πάντα κάποιος φορολογούμενος. Ένας απλός άνθρωπος, που πληρώνει τον ΦΠΑ στα ψώνια του σουπερμάρκετ, ένας ιδιοκτήτης που πληρώνει ΕΝΦΙΑ, ένας μισθωτός ή επιχειρηματίας που δίνει χρήματα στον φόρο εισοδήματος ή σε ασφαλιστικές εισφορές. Η αντιπολίτευση τους αντιμετωπίζει όλους αυτούς ως «αόρατους ανθρώπους», σαν να μην υπάρχουν. Εμείς, από την πλευρά μας, προσπαθούμε να σεβόμαστε τον κόπο τους και τη συνεισφορά τους.

Θα δούμε φέτος νέες μειώσεις φορολογικών συντελεστών φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων; Ποιος είναι ο προγραμματισμός σας;

Οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού καλύπτουν τον βασικό προγραμματισμό μας για τον επόμενο Προϋπολογισμό.

Έπειτα από μία δεκαετία σχεδόν οικονομικής κρίσης, η χώρα έχει τα δημοσιονομικά περιθώρια να προχωρήσει σε ένα μεγάλο και δαπανηρό εξοπλιστικό πρόγραμμα;

Οι δημοσιονομικές δυνατότητες, για να κάνουμε ό,τι είναι αναγκαίο ώστε να εξασφαλίσουμε τη δύναμη αποτροπής που απαιτούν οι περιστάσεις, υπάρχουν. Δεν είναι ασφαλώς απεριόριστες και απαιτείται στον σχεδιασμό αυτόν σύνεση και σωφροσύνη, αλλά υπάρχουν. Συνεργαστήκαμε αρμονικά με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και όλες οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού στηρίζονται στον δημοσιονομικό χώρο που έχουμε από κοινού συμφωνήσει ότι θα χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό αυτόν.

Είναι, κατά την εκτίμησή σας, η τουρκική οικονομία σε τόσο δεινή θέση όσο γράφουν ορισμένοι αναλυτές το τελευταίο διάστημα; Ποιες ευρωπαϊκές κυρώσεις μπορούν πραγματικά να την πλήξουν και να οδηγήσουν τον Ταγίπ Ερντογάν να αλλάξει στάση;

Η τουρκική οικονομία είναι σημαντική σε μέγεθος, αλλά εξόχως ευάλωτη όπως κάθε οικονομία σε πολιτικές που σχεδιάζονται με βάση τις πολιτικές ανάγκες και όχι την οικονομική πραγματικότητα. Ιδίως όταν οι πολιτικές αυτές εφαρμόζονται επί μακρύ χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να αποκτούν δομικά χαρακτηριστικά και να συνοδεύονται από ιδεολογικές αγκυλώσεις που δεν συνάδουν με την οικονομική πραγματικότητα.


Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου