ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Διπλωματικός πυρετός έως τη διάσκεψη των Βρυξελλών - Ο Πομπέο στην Ελλάδα - Διεργασίες στο τρίγωνο Αθήνας, Βερολίνου, Άγκυρας
Σε εξέλιξη συνεχίζει να βρίσκεται ο διπλωματικός πυρετός της Κυβέρνησης ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης
που θα αποφασίσει κυρώσεις στην Τουρκία.
Τη Δευτέρα θα πραγματοποιηθεί η συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες και τρεις ημέρες αργότερα θα διεξαχθεί η Σύνοδο Κορυφής στην πρωτεύουσα του Βελγίου.
Ο ρόλος που διαδραματίζει η γερμανική κυβέρνηση και η καγκελάριος Μέρκελ είναι κομβικός, ενώ «κλειδί» για την εμπέδωση του κλίματος εμπιστοσύνης ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα είναι οι κινήσεις του συμβούλου εξωτερικής πολιτικής της Άνγκελα Μέρκελ, Γιάν Χέκερ.
Στην κατεύθυνση αυτή, υπήρξε τριμερής τηλεδιάσκεψη της Ελένης Σουρανή με τον Ιμπραήμ Καλίν και τον διπλωματικό σύμβουλο της Γερμανίδας καγκελαρίου Γιαν Χέκερ την Παρασκευή. Και μάλιστα δεν αποκλείεται να υπάρξουν ανακοινώσεις ακόμα και πριν τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης-25ης Σεπτεμβρίου.
Με την καγκελάριο της Γερμανίας να έχει επικοινωνήσει τα τελευταία εικοσιτετράωρα τόσο με τον κ. Μητσοτάκη, όσο και με τον κ. Ερντογάν, ο ρόλος που διαδραματίζει η Ουάσιγκτον είναι, επίσης, καθοριστικός.
Στο πλαίσιο αυτό την επόμενη εβδομάδα επισκέπτεται την Ελλάδα ο αμερικανός ΥΠΕΞ Μ.Πομπέο. Ο χρόνος επίσκεψης του κ. Πομπέο στην Ελλάδα, δείχνει το έμπρακτο ενδιαφέρον των ΗΠΑ, προκειμένου να υπάρξει εκτόνωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πληροφορίες του parapolitika.gr αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται να δούμε κοινή εμφάνιση των Μητσοτάκη - Πομπέο στην στρατηγικής σημασίας βάση της Σούδας. Οι γνωρίζοντες τις λεπτομέρειες του ταξιδιού που θα πραγματοποιήσει ο Αμερικανός αξιωματούχος, δεν απέκλειαν να διανυκτερεύσει στην Κρήτη. Με δεδομένη την Κρητική καταγωγή του Κυριακου Μητσοτάκη, είναι πολύ πιθανόν να δούμε και δείπνο αντίστοιχο με εκείνα που έχει παραθέσει σε ομολόγους του ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Να σημειωθεί ότι πριν από λίγες ημέρες, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών κάλεσε Τουρκία και Ελλάδα να εγκαταλείψουν κάθε στρατιωτική κλιμάκωση και να επικεντρωθούν στην αναζήτηση μιας διπλωματικής λύσης.
«Πρέπει να επιλυθεί αυτό το πρόβλημα χωρίς να χρησιμοποιηθεί στρατιωτική ισχύς, αλλά μέσω των κανονικών μηχανισμών, μέσω των διεθνών αποφάσεων, ιδιαίτερα για τα ενεργειακά δικαιώματα που συνδέονται με αυτή την περιοχή», ανέφερε χαρακτηριστικά μιλώντας στον γαλλικό ραδιοσταθμό France Inter.
«Πρέπει να μειωθεί το στρατιωτικό αποτύπωμα παντού και να γίνεται προσφυγή σε διπλωματικά και όχι στρατιωτικά μέσα», δληλωσε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Η Ελλάδα επιθυμεί να έχει καταρτιστεί μία λίστα κυρώσεων κατά της Τουρκίας, οι οποίες, αν και δεν θα επιβληθούν άμεσα, να επικρέμονται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι της. Αυτό δήλωσε και ο Νίκος Δένδιας, μετά τη συνάντηση που είχε με τον υπουργό Εξωτερικών της Τσεχίας: «Νομίζω ότι ο κοινός μας στόχος είναι ότι η λύση των προβλημάτων, είναι ο διάλογος, αλλά μέσα σε ένα πλαίσιο εφαρμογής του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας, όπου η απόπειρα επιβολής δια της ισχύος δεν έχει καμία θέση και κανένα νόημα. Η Ελλάδα είναι πάντοτε έτοιμη να συζητήσει με την Τουρκία την υπάρχουσα διαφορά για τα όρια της υφαλοκρηπίδας και τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες, εφόσον όμως η Τουρκία σταματήσει τις προκλήσεις και τις παράνομες ενέργειες».
«Η Τουρκία έχει μία επιλογή: Μπορεί να συζητήσει με την Ευρώπη, εποικοδομητικά, και κατ’ επέκταση να συζητήσει και με εμάς. Ή μπορεί να επιλέξει να συνεχίσει αυτές τις μονομερείς ενέργειες - και σε αυτή την περίπτωση θα υπάρξουν συνέπειες. Άρα οι επιλογές έχουν τεθεί ξεκάθαρα και όλοι ελπίζουμε ότι η επιλογή θα είναι η εποικοδομητική συζήτηση», σημείωσε χαρακτηριστικά στον Economist ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Υπάρχει ένα πακέτο πιθανών συνεπειών που αντιμετωπίζει η Τουρκία αν συνεχίσει αυτή τη συμπεριφορά», πρόσθεσε.
Σε στροφή 180 μοιρών προχωρά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, όπως όλα δείχνουν, αποφάσισε να απομακρυνθεί από τη συνήθη έως σήμερα επιθετική πολιτική του στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο δίνοντας περιθώριο για διπλωματική επίλυση των διαφορών που έχει η Άγκυρα με την Αθήνα και τη Λευκωσία.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές η αλλαγή στάσης του Τούρκου προέδρου οφείλεται κυρίως στην απειλή των ευρωπαϊκών κυρώσεων. Όλο το προηγούμενο διάστημα η Άγκυρα έπαιξε το χαρτί της επιθετικότητας επιδιώκοντας να αναλάβει τον ρόλο της περιφερειακής δύναμης στην περιοχή επηρεάζοντας τις εξελίξεις.
Το σχέδιο του Ερντογάν βρήκε ωστόσο ένα απροσπέλαστο εμπόδιο. Η Γαλλία, μετά την ντε φάκτο απόσυρση των ΗΠΑ από τα τεκταινόμενα στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, επιθυμεί να πάρει τη σκυτάλη ελέγχοντας αυτή την κρίσιμη γεωπολιτικά περιοχή.
Η αταλάντευτη στήριξη του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στην Ελλάδα και την Κύπρο έναντι της τουρκικής επιθετικότητας, όλο το προηγούμενο διάστημα, κατέστησαν σαφές στον Ερντογάν ότι η επιβολή κυρώσεων από την Ε.Ε. δεν ήταν αυτή τη φορά ένα πυροτέχνημα -όπως έχει συμβεί στο παρελθόν- αλλά πραγματική απειλή για τη χειμαζόμενη τουρκική οικονομία.
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η στροφή του Ερντογάν ο οποίος το Σάββατο δήλωσε -μέσω Twitter- ότι «η Τουρκία σκοπεύει να δώσει τη μεγαλύτερη δυνατή ευκαιρία στη διπλωματία, με σκοπό την επίλυση των θεμάτων μέσω του διαλόγου κατά τρόπον ώστε να αποκομίσουν κέρδη όλες οι πλευρές. Δεν πρόκειται να δώσουμε σημασία στις αλλεπάλληλες προκλήσεις. Τον λόγο έχει τώρα η διπλωματία. Με το όραμα αυτό, θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε κάθε σταγόνα των υδάτων μας και κάθε σπιθαμή της γης μας μέχρι τέλους» ανέφερε ο Τούρκος Πρόεδρος.
Είχε προηγηθεί ανάρτηση του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος έστειλε μήνυμα στην Άγκυρα με στόχο την επανέναρξη του διαλόγου για την Ανατολική Μεσόγειο.
«Στο Αξαζιό (την πρόσφατη Σύνοδο των MED7 στην Κορσική), στείλαμε ένα καθαρό μήνυμα προς την Τουρκία: ας ανοίξουμε και πάλι έναν υπεύθυνο διάλογο, καλόπιστα και χωρίς αφέλεια», αναφέρει ο Μακρόν στην ανάρτησή του, προσθέτοντας ότι «το ίδιο μήνυμα εστάλη και από το Ευρωκοινοβούλιο. Φαίνεται να έχει εισακουστεί. Ας προχωρήσουμε», έγραψε ο Γάλλος Πρόεδρος.
Τη Δευτέρα θα πραγματοποιηθεί η συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες και τρεις ημέρες αργότερα θα διεξαχθεί η Σύνοδο Κορυφής στην πρωτεύουσα του Βελγίου.
Κομβικός ο ρόλος του Βερολίνου
Ο ρόλος που διαδραματίζει η γερμανική κυβέρνηση και η καγκελάριος Μέρκελ είναι κομβικός, ενώ «κλειδί» για την εμπέδωση του κλίματος εμπιστοσύνης ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα είναι οι κινήσεις του συμβούλου εξωτερικής πολιτικής της Άνγκελα Μέρκελ, Γιάν Χέκερ.
Στην κατεύθυνση αυτή, υπήρξε τριμερής τηλεδιάσκεψη της Ελένης Σουρανή με τον Ιμπραήμ Καλίν και τον διπλωματικό σύμβουλο της Γερμανίδας καγκελαρίου Γιαν Χέκερ την Παρασκευή. Και μάλιστα δεν αποκλείεται να υπάρξουν ανακοινώσεις ακόμα και πριν τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης-25ης Σεπτεμβρίου.
Στην Αθήνα ο Πομπέο
Με την καγκελάριο της Γερμανίας να έχει επικοινωνήσει τα τελευταία εικοσιτετράωρα τόσο με τον κ. Μητσοτάκη, όσο και με τον κ. Ερντογάν, ο ρόλος που διαδραματίζει η Ουάσιγκτον είναι, επίσης, καθοριστικός.
Στο πλαίσιο αυτό την επόμενη εβδομάδα επισκέπτεται την Ελλάδα ο αμερικανός ΥΠΕΞ Μ.Πομπέο. Ο χρόνος επίσκεψης του κ. Πομπέο στην Ελλάδα, δείχνει το έμπρακτο ενδιαφέρον των ΗΠΑ, προκειμένου να υπάρξει εκτόνωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πληροφορίες του parapolitika.gr αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται να δούμε κοινή εμφάνιση των Μητσοτάκη - Πομπέο στην στρατηγικής σημασίας βάση της Σούδας. Οι γνωρίζοντες τις λεπτομέρειες του ταξιδιού που θα πραγματοποιήσει ο Αμερικανός αξιωματούχος, δεν απέκλειαν να διανυκτερεύσει στην Κρήτη. Με δεδομένη την Κρητική καταγωγή του Κυριακου Μητσοτάκη, είναι πολύ πιθανόν να δούμε και δείπνο αντίστοιχο με εκείνα που έχει παραθέσει σε ομολόγους του ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Να σημειωθεί ότι πριν από λίγες ημέρες, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών κάλεσε Τουρκία και Ελλάδα να εγκαταλείψουν κάθε στρατιωτική κλιμάκωση και να επικεντρωθούν στην αναζήτηση μιας διπλωματικής λύσης.
«Πρέπει να επιλυθεί αυτό το πρόβλημα χωρίς να χρησιμοποιηθεί στρατιωτική ισχύς, αλλά μέσω των κανονικών μηχανισμών, μέσω των διεθνών αποφάσεων, ιδιαίτερα για τα ενεργειακά δικαιώματα που συνδέονται με αυτή την περιοχή», ανέφερε χαρακτηριστικά μιλώντας στον γαλλικό ραδιοσταθμό France Inter.
«Πρέπει να μειωθεί το στρατιωτικό αποτύπωμα παντού και να γίνεται προσφυγή σε διπλωματικά και όχι στρατιωτικά μέσα», δληλωσε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Τι επιδιώκει η Αθήνα
Η Ελλάδα επιθυμεί να έχει καταρτιστεί μία λίστα κυρώσεων κατά της Τουρκίας, οι οποίες, αν και δεν θα επιβληθούν άμεσα, να επικρέμονται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι της. Αυτό δήλωσε και ο Νίκος Δένδιας, μετά τη συνάντηση που είχε με τον υπουργό Εξωτερικών της Τσεχίας: «Νομίζω ότι ο κοινός μας στόχος είναι ότι η λύση των προβλημάτων, είναι ο διάλογος, αλλά μέσα σε ένα πλαίσιο εφαρμογής του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας, όπου η απόπειρα επιβολής δια της ισχύος δεν έχει καμία θέση και κανένα νόημα. Η Ελλάδα είναι πάντοτε έτοιμη να συζητήσει με την Τουρκία την υπάρχουσα διαφορά για τα όρια της υφαλοκρηπίδας και τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες, εφόσον όμως η Τουρκία σταματήσει τις προκλήσεις και τις παράνομες ενέργειες».
«Η Τουρκία έχει μία επιλογή: Μπορεί να συζητήσει με την Ευρώπη, εποικοδομητικά, και κατ’ επέκταση να συζητήσει και με εμάς. Ή μπορεί να επιλέξει να συνεχίσει αυτές τις μονομερείς ενέργειες - και σε αυτή την περίπτωση θα υπάρξουν συνέπειες. Άρα οι επιλογές έχουν τεθεί ξεκάθαρα και όλοι ελπίζουμε ότι η επιλογή θα είναι η εποικοδομητική συζήτηση», σημείωσε χαρακτηριστικά στον Economist ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. «Υπάρχει ένα πακέτο πιθανών συνεπειών που αντιμετωπίζει η Τουρκία αν συνεχίσει αυτή τη συμπεριφορά», πρόσθεσε.
Αλλαγή πλεύσης από τον Ερντογάν λίγο πριν τη Σύνοδο Κορυφής – Ο φόβος των κυρώσεων και η παρέμβαση Μακρόν
Σε στροφή 180 μοιρών προχωρά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος, όπως όλα δείχνουν, αποφάσισε να απομακρυνθεί από τη συνήθη έως σήμερα επιθετική πολιτική του στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο δίνοντας περιθώριο για διπλωματική επίλυση των διαφορών που έχει η Άγκυρα με την Αθήνα και τη Λευκωσία.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές η αλλαγή στάσης του Τούρκου προέδρου οφείλεται κυρίως στην απειλή των ευρωπαϊκών κυρώσεων. Όλο το προηγούμενο διάστημα η Άγκυρα έπαιξε το χαρτί της επιθετικότητας επιδιώκοντας να αναλάβει τον ρόλο της περιφερειακής δύναμης στην περιοχή επηρεάζοντας τις εξελίξεις.
Το σχέδιο του Ερντογάν βρήκε ωστόσο ένα απροσπέλαστο εμπόδιο. Η Γαλλία, μετά την ντε φάκτο απόσυρση των ΗΠΑ από τα τεκταινόμενα στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου, επιθυμεί να πάρει τη σκυτάλη ελέγχοντας αυτή την κρίσιμη γεωπολιτικά περιοχή.
Η αταλάντευτη στήριξη του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στην Ελλάδα και την Κύπρο έναντι της τουρκικής επιθετικότητας, όλο το προηγούμενο διάστημα, κατέστησαν σαφές στον Ερντογάν ότι η επιβολή κυρώσεων από την Ε.Ε. δεν ήταν αυτή τη φορά ένα πυροτέχνημα -όπως έχει συμβεί στο παρελθόν- αλλά πραγματική απειλή για τη χειμαζόμενη τουρκική οικονομία.
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η στροφή του Ερντογάν ο οποίος το Σάββατο δήλωσε -μέσω Twitter- ότι «η Τουρκία σκοπεύει να δώσει τη μεγαλύτερη δυνατή ευκαιρία στη διπλωματία, με σκοπό την επίλυση των θεμάτων μέσω του διαλόγου κατά τρόπον ώστε να αποκομίσουν κέρδη όλες οι πλευρές. Δεν πρόκειται να δώσουμε σημασία στις αλλεπάλληλες προκλήσεις. Τον λόγο έχει τώρα η διπλωματία. Με το όραμα αυτό, θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε κάθε σταγόνα των υδάτων μας και κάθε σπιθαμή της γης μας μέχρι τέλους» ανέφερε ο Τούρκος Πρόεδρος.
Είχε προηγηθεί ανάρτηση του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος έστειλε μήνυμα στην Άγκυρα με στόχο την επανέναρξη του διαλόγου για την Ανατολική Μεσόγειο.
«Στο Αξαζιό (την πρόσφατη Σύνοδο των MED7 στην Κορσική), στείλαμε ένα καθαρό μήνυμα προς την Τουρκία: ας ανοίξουμε και πάλι έναν υπεύθυνο διάλογο, καλόπιστα και χωρίς αφέλεια», αναφέρει ο Μακρόν στην ανάρτησή του, προσθέτοντας ότι «το ίδιο μήνυμα εστάλη και από το Ευρωκοινοβούλιο. Φαίνεται να έχει εισακουστεί. Ας προχωρήσουμε», έγραψε ο Γάλλος Πρόεδρος.