αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα, πανευρωπαϊκού και πανελλαδικού ενδιαφέροντος, που δοκιμάζει τις αντοχές και τη συνοχή του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Η έρευνα της GPO, ωστόσο, επικεντρώθηκε στη διερεύνηση των τάσεων και των αντιλήψεων των ανθρώπων που βιώνουν καθημερινά εδώ και πολλά χρόνια τις επιπτώσεις του προβλήματος και προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην ανθρωπιστική προσέγγιση που επιβάλλει το ευρωπαϊκό κεκτημένο και στα πολλαπλά ζητήματα που επιφέρει η άναρχη μετατόπιση μεγάλων πληθυσμιακών ροών σε περιορισμένους χώρους αστικής ανάπτυξης, όπως είναι τα νησιά του Βόρειου Αιγαίου, και συγκεκριμένα η Λέσβος, η Σάμοςκαι η Χίος.
ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η έρευνα, λοιπόν, επικεντρώθηκε στους κατοίκους αυτών των τριών νησιών και τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν είναι:
- Οι πολίτες του Βόρειου Αιγαίου καταλογίζουν τις μεγαλύτερες ευθύνες για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο μεταναστευτικό ζήτημα κυρίως στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε ποσοστό 35,4% και ακολουθούν η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με 26,9%, η τακτική της Τουρκίας, με 17,2%, και τέλος η σημερινή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με 14%.
- Συνολικά πιστεύουν ότι η κατάσταση έχει χειροτερέψει σε ποσοστό 49,1%, το 27,5% θεωρεί ότι έχει βελτιωθεί και το 23,2% πιστεύει ότι έχει παραμείνει η ίδια. Στη συγκεκριμένη ερώτηση προκύπτουν διαφοροποιήσεις τόσο μεταξύ των κατοίκων των νησιών όσο και μεταξύ των ψηφοφόρων των κομμάτων.
Συγκεκριμένα, οι κάτοικοι του Δήμου Μυτιλήνης και της Δυτικής Λέσβου θεωρούν ότι η κατάσταση είναι χειρότερη σε ποσοστό 61,2% και 54,1%, αντίστοιχα, σε αντίθεση με τον Δήμο Χίου, όπου η πλειονότητα (41,9%) θεωρεί ότι οι συνθήκες έχουν βελτιωθεί. Την ίδια στιγμή, οι απαντήσεις στη συγκεκριμένη ερώτηση λαμβάνουν πολιτική απόχρωση, καθώς το 41,9% των ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας πιστεύει ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί, σε αντίθεση με τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, που απαντούν σε ποσοστό 67% πως έχει χειροτερέψει.
- Οκτώ στους δέκα (79,2%) αναγνωρίζουν ότι έχουν μειωθεί οι προσφυγικές ροές, την ίδια στιγμή, ωστόσο, το 52,9% του συνόλου δηλώνει πως δεν έχει υπάρξει αποσυμφόρηση στο νησί τους.
- Όσον αφορά την κριτική των κατοίκων απέναντι στους χειρισμούς των βασικών εμπλεκόμενων παραγόντων (κυβέρνηση Ν.Δ., Τοπική Αυτοδιοίκηση, πρώην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ΜΚΟ) στη διαχείριση της κρίσης, η πλειονότητα τοποθετείται αρνητικά σε κάθε περίπτωση. Υπάρχουν, όμως, διακυμάνσεις, με την προηγούμενη κυβέρνηση και τις ΜΚΟ να συγκεντρώνουν τις περισσότερες αρνητικές απόψεις (81,7% - 77,8%, αντίστοιχα), ενώ τις περισσότερες θετικές καταγράφει η σημερινή κυβέρνηση με 37,1% και η Τοπική Αυτοδιοίκηση με 35,5%.
- Το 57,2% του συνόλου διαφωνεί με την απόφαση της κυβέρνησης για τη δημιουργία νέων, κλειστών, ελεγχόμενων δομών. Υπέρ της συγκεκριμένης πρότασης τάσσονται οι ψηφοφόροι της Ν.Δ. σε ποσοστό 59,2%, οι ψηφοφόροι του ΚΙΝ.ΑΛ. με 51,2%, οι κάτοικοι της Ανατολικής Σάμου με 60% και αυτοί της Δυτικής Σάμου με 50%.
- Όσον αφορά την τοποθεσία των κλειστών, ελεγχόμενων δομών, στη Σάμο προτείνεται η μετακίνηση της δομής στην περιοχή Ζερβού σε ποσοστό 70,6%, ενώ στη Χίο το 38,2% των κατοίκων προκρίνει τη μεταφορά της δομής στην περιοχή Αίπος, σε αντίθεση με το 28,2%, που θεωρεί ότι η δομή πρέπει να παραμείνει στη ΒΙ.ΑΛ.
Στη Λέσβο προκρίνεται η μετακίνηση στην περιοχή Καράβα σε ποσοστό 34%, ωστόσο παρατηρείται διχογνωμία μεταξύ των κατοίκων των δύο δήμων του νησιού, με αυτούς της Μυτιλήνης να επιθυμούν σε ποσοστό 38,8% τη μετακίνηση της δομής στην Καράβα, ενώ το 48,8% των πολιτών της Δυτικής Λέσβου επιθυμεί την παραμονή της στο Μαυροβούνι.
Μέσα από την έρευνα αναδεικνύονται αντιφάσεις, αντικρουόμενες πολιτικές επιδιώξεις και τοπικές αντιπαραθέσεις, που καθιστούν τη διαχείριση του ζητήματος πολύπλοκη και πολυεπίπεδη.
Οι κάτοικοι του Β. Αιγαίου αναγνωρίζουν την εμφανή μείωση των μεταναστευτικών ροών, επικροτούν έως έναν βαθμό -αν και όχι πλειοψηφικά- τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες για αποσυμφόρηση των νησιών, ενώ την ίδια στιγμή δείχνουν ως κύριους υπαίτιους για τη διόγκωση του προβλήματος τους χειρισμούς και τις παραλείψεις της ευρωπαϊκής πολιτικής και της προηγούμενης κυβέρνησης.
* Ο Αντώνης Παπαργύρης είναι διευθυντής ερευνών της GPO
