ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Σκυλακάκης στα Παραπολιτικά: Από τον Μάϊο η πανδημία θα ηττηθεί και επιστρέφουμε στην κανονικότητα - 5 δισ. από REACT-EU και Ταμείο Ανάκαμψης το 2021
«Πιστεύω ότι από τον Μάϊο και μετά η πανδημία, με το συνδυασμό εμβολίων και εποχικότητας, θα ηττηθεί και θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα», δηλώνει στα «π» ο αναπληρωτής υπουργός οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης
«Για τη στήριξη της οικονομίας φέτος θα υπερβούμε τα 24 δις., μεγάλο μέρος των οποίων θα είναι δημοσιονομικό» αποκαλύπτει ο κ . Σκυλακάκης, ο οποίοςπαράλληλα αναλύει τις πτυχές του σχεδιασμού για τη στήριξη εργαζομένων και επιχειρήσεων και για την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Πότε υπολογίζετε ότι θα φτάσουµε στο «σηµείο µηδέν», την άρση, δηλαδή, σχεδόν όλων των περιοριστικών µέτρων και την επιστροφή στη λεγόµενη «κανονικότητα»;
Η ερώτηση εµπεριέχει αναπόφευκτη αβεβαιότητα, συνυφασµένη µε την αποτελεσµατικότητα τόσο της Εθνικής Εκστρατείας Εµβολιασµού όσο και των επιδόσεων που θα υπάρξουν σε ό,τι αφορά την τήρηση των µέτρων κατά της πανδηµίας στους επόµενους µήνες. Στον Προϋπολογισµό έχουµε µέτρα ενίσχυσης κλάδων που πλήττονται για όλο το πρώτο τετράµηνο του 2021. Μετά πιστεύω ότι η πανδηµία, µε τον συνδυασµό εµβολίων και εποχικότητας, θα ηττηθεί και θα επιστρέψουµε στην κανονικότητα. Με το µέλλον, όµως, δεν κλείνεις ραντεβού. Σαράντα µε πενήντα ηµέρες απόκλιση είναι πιθανή, δεν θα επηρεάσει όµως σηµαντικά τους αριθµούς, αν αφορά η απόκλιση αυτή την «ουρά» της πανδηµίας.
Η άρση του lockdown δεν θα γίνει τελικά στις 30 Νοεµβρίου. Αν παραταθεί βαθιά µέσα στον ∆εκέµβριο, ενδέχεται να αλλάξουν οι προβλέψεις για την ύφεση του 2020 και άλλα βασικά µεγέθη του Προϋπολογισµού;
Εχουµε υπολογίσει και κάποιες ηµέρες του ∆εκεµβρίου κλειστές. Αν το κλείσιµο πάει πιο µακριά και αφορά πολύ µεγάλο µέρος του µήνα, θα υπάρχουν αντίστοιχες επιπτώσεις. Αυτό είναι αυτονόητο.
Υπάρχει περίπτωση να αυξηθεί η λεγόµενη «περίµετρος» των µέτρων στήριξης, να περιληφθούν, δηλαδή, το προσεχές διάστηµα και κατηγορίες εργαζοµένων ή ανέργων που δεν έχουν λάβει κάποια ενίσχυση έως τώρα;
Η κάλυψη που κάνουµε είναι πάντα δυναµική, µε βάση τις πραγµατικές ανάγκες, όµως δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι τα χρήµατα που ξοδεύουµε είναι δανεικά -θα κληθούµε στο µέλλον να τα δώσουµε πίσω- και οι πόροι πεπερασµένοι. Η Ελλάδα έχει ήδη πολύ υψηλό χρέος, που έχει µεν καλή διάρθρωση και χαµηλά επιτόκια, όµως πρέπει σε κάθε φάση να διατηρεί τη βιωσιµότητά του. Θα συνεχίσουµε να διορθώνουµε τα λάθη που αναπόφευκτα κάνουµε και να δίνουµε βοήθεια µε βάση τις συνθήκες που διαµορφώνονται, αλλά και µε τους πόρους που ρεαλιστικά διαθέτουµε.
Ο Αλέξης Τσίπρας κατήγγειλε ότι η χώρα µας είναι προτελευταία στην Ευρώπη σε επιπρόσθετες δαπάνες για την Υγεία την περίοδο της πανδηµίας, στηριζόµενη σε πίνακα του ΟΟΣΑ, τον οποίο αµφισβητείτε. Πόσο ψηλά, λοιπόν, είναι η Ελλάδα διεθνώς σε δαπάνες για την Υγεία, αλλά και σε δαπάνες για τη στήριξη της πραγµατικής οικονοµίας, τη φετινή χρονιά;
O ΟΟΣΑ δεν έχει πρόσφατα στοιχεία. Εχει τα στοιχεία που λαµβάνει από την εκτέλεση του Προϋπολογισµού µας των προηγούµενων µηνών. Οι πραγµατικές επιπλέον δαπάνες που έχουµε φέτος για την Υγεία προκύπτουν αδιάσειστα µόνο από τον Προϋπολογισµό µας, όπου προβλέπονται πρόσθετες δαπάνες για την Υγεία ύψους 786 εκατ. ευρώ. Προσωπικά δεν αρνήθηκα σε όλη την περίοδο αυτή καµία δαπάνη για την πανδηµία στο υπουργείο Υγείας. Αλλά στην πρώτη φάση, που το lockdown έφερε πολύ νωρίτερα αποτέλεσµα, κάποιες δαπάνες δεν χρειάστηκαν καν, όπως, π.χ., οι δαπάνες για επίταξη ιδιωτικών κλινών, αφού δεν είχαµε, όπως έχουµε τώρα, µεγάλο αριθµό ασθενών COVID και διασωληνώσεων. Οι έκτακτες δαπάνες γίνονται και πρέπει να γίνονται ανάλογα µε τις ανάγκες. Για τις µόνιµες δαπάνες -κυρίως επενδυτικές, που πράγµατι χρειάζεται το ΕΣΥ- αφιερώνουµε σηµαντικούς πόρους από το Ταµείο Ανάκαµψης, που, όταν οριστικοποιηθεί η πρόταση, στις αρχές του 2021, θα παρουσιαστούν αναλυτικά µε τη µορφή νέων έργων και προγραµµάτων. Για τη στήριξη της οικονοµίας φέτος θα υπερβούµε τα 24 δισ., µεγάλο µέρος των οποίων θα είναι δηµοσιονοµικό. Ηδη την ώρα που γράφονται αυτές οι γραµµές µόνο για την επιστρεπτέα 4 έχουµε ξεπεράσει τα 1,8 δισ. ευρώ. Η αγορά το ξέρει, γιατί βλέπει τη βοήθεια έµπρακτα να έρχεται την πιο κρίσιµη στιγµή.
Η χώρα µας παραδοσιακά αδυνατεί να απορροφήσει τα περίπου 20 δισ. της κάθε προγραµµατικής περιόδου ΕΣΠΑ. Πώς θα απορροφήσει τώρα τα 32 δισ. του Ταµείου Ανάκαµψης, σε µικρότερη µάλιστα χρονικά περίοδο;
Αλλάζοντας ριζικά νοοτροπία, νοµοθεσία και µε έναν αντίστοιχο σχεδιασµό που να ανταποκρίνεται στην πρόκληση που αντιµετωπίζουµε. Παραδείγµατος χάριν, αλλάζει στο αµέσως επόµενο διάστηµα η νοµοθεσία των δηµόσιων έργων και προµηθειών, ο Ν.4412, που θα γίνει πολύ πιο σφιχτός στις προθεσµίες, αντιγραφειοκρατικός και θα αποθαρρύνει τις αναίτιες δικαστικές προσφυγές. Επιταχύνουµε τις αδειοδοτήσεις παντού και θα θεσµοθετήσουµε ειδικά οικονοµικά κίνητρα για όσους δηµοσίους υπαλλήλους έχουν την ευθύνη των αναθέσεων και κάνουν καλά και γρήγορα τη δουλειά τους. Επίσης, θα ψηφιοποιήσουµε παντού τις σχετικές διαδικασίες. Το σηµαντικότερο, όµως, είναι να συνοδευτούν όλα αυτά από µια αντίστοιχη αλλαγή νοοτροπίας. Στο κράτος προπαντός, αλλά όχι µόνο στο κράτος. Το Ταµείο Ανάκαµψης είναι µια ευκαιρία µοναδική και πρέπει όλοι να βάλουν πλάτη για να την αξιοποιήσουµε. Κόµµατα, κοινωνικοί φορείς, συνδικαλιστικές ενώσεις, τραπεζικό σύστηµα, ιδιωτικός τοµέας, οι πάντες πρέπει να αντιµετωπίσουν την πρόκληση αυτή ως στόχο εθνικό που ενώνει και κινητοποιεί.
Πόσα χρήµατα από το Ταµείο Ανάκαµψης εκτιµάτε ότι θα εισρεύσουν στη χώρα το 2021; Ποιες είναι οι πρώτες προτεραιότητες από τα έργα και τις υπηρεσίες που θέλετε να χρηµατοδοτηθούν µε τα χρήµατα αυτά;
Τα χρήµατα µαζί µε το REACT-EU θα ξεπεράσουν τα 5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τεράστιο ποσό, που θα δώσει µια αποφασιστική ώθηση στην ανάκαµψη. Από τα χρήµατα αυτά το REACT-EU θα καλύψει άµεσες ανάγκες του συστήµατος Υγείας, των επιχειρήσεων και των εργαζοµένων που πλήττονται από την κρίση και το Ταµείο Ανάκαµψης επενδύσεις και προγράµµατα, που θα µπορέσουν να έχουν υψηλούς ρυθµούς απορρόφησης από τις αρχές του επόµενου χρόνου, όπως είναι προγράµµατα κατάρτισης, προγράµµατα εξοικονόµησης ενέργειας σε επιχειρήσεις και σε κατοικίες, προγράµµατα ψηφιοποίησης και κάποια έργα µε υψηλό βαθµό ωρίµανσης.
Aναλύσεις σηµειώνουν ότι οι πόροι του Ταµείου Ανάκαµψης θα κατευθυνθούν κυρίως σε µεγάλες και µεσαίες εταιρείες και δεν θα επωφεληθούν καθόλου οι µικρές επιχειρήσεις κ.λπ. Είναι αυτό κοµµάτι του σχεδιασµού σας;
Το Ταµείο Ανάκαµψης από τη δοµή του είναι ένα Ταµείο για επενδύσεις και µεταρρυθµίσεις. Ολοι όσοι ζουν στη χώρα θα ωφεληθούν από αυτό µε πάρα πολλούς τρόπους. Αµεσα, όσοι έχουν τη διάθεση να κάνουν επενδύσεις -µικροί, µεσαίοι και µεγάλοι- µε αυξηµένη επιδότηση των µικρότερων σε σχέση µε τους µεγάλους, ιδίως στους κεντρικούς στόχους που θέτει η Ευρώπη για το Ταµείο, όπως είναι ο πράσινος και ο ψηφιακός µετασχηµατισµός. Εµµεσα, από τα προγράµµατα που έχουν πολύ υψηλή διάχυση στην οικονοµία, όπως, για παράδειγµα, τα προγράµµατα τύπου «Εξοικονοµώ», που κινητοποιούν ολόκληρους κλάδους και κατηγορίες που κυριαρχούνται από µικρές και πολύ µικρές επιχειρήσεις. Συνολικά το πακέτο θα µας δώσει επίσης έµµεσα δηµοσιονοµικό χώρο για να συνεχίσουµε την πορεία µείωσης φόρων και εισφορών που αρχίσαµε πριν από την πανδηµία και συνεχίζουµε σήµερα µε προσωρινά µέτρα, τα οποία ελπίζω να µονιµοποιήσουµε όταν η κρίση αυτή θα τελειώσει. Θα επιτρέψει, επίσης, τη θεαµατική βελτίωση της ποιότητας και της ταχύτητας των δηµόσιων υπηρεσιών, κάτι που κατεξοχήν ωφελεί τις µικρότερες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν πολύ υψηλότερη διαχειριστική επιβάρυνση για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της γραφειοκρατίας σε σχέση µε τον τζίρο τους απ’ ό,τι συµβαίνει για τις µεγαλύτερες εταιρείες.
Την προηγούµενη δεκαετία στη δηµοσιονοµική πολιτική κυριάρχησαν οι µειώσεις µισθών και συντάξεων και οι αυξήσεις φόρων ή η επιβολή νέων. Το «µείγµα» σας για την επόµενη δεκαετία δεν έχει κανένα από τα τρία στοιχεία; Μπορούν οι πολίτες να είναι βέβαιοι γι’ αυτό;
Μπορούν, µε την προϋπόθεση ότι θα διαχειριστούµε την κρίσιµη αυτή φάση µε σύνεση και σωφροσύνη και ως κράτος και ως κοινωνία. Στον κόσµο αυτόν τίποτε δεν χαρίζεται. Η δηµοσιονοµική ευστάθεια και η ικανότητά µας να έχουµε ικανοποιητική πρόσβαση στις αγορές είναι ένας διαρκής και αδιάκοπος αγώνας και δεν πρέπει να θεωρούµε ποτέ τίποτε αυτονόητο, όπως συνέβαινε στην προ µνηµονίων εποχή.
Η κρατική στήριξη στην αεροπορική εταιρεία Aegean από άλλους θεωρείται υπερβολική σε ύψος και από άλλους περιορισµένη σε ανταλλάγµατα προς το ∆ηµόσιο. Ποια είναι η δική σας θέση;
Είναι αυτή που πρέπει, µε βάση τις συνθήκες. ∆εν έχει σχέση µε την τεράστια βοήθεια που δίνουν στις δικές τους αεροπορικές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. ∆εν πρέπει, όµως, ποτέ να ξεχνάµε ότι ο τουρισµός µας, τη σηµασία του οποίου στη δική µας οικονοµία διαπιστώσαµε εµπράκτως αυτήν τη χρονιά µε δραµατικό τρόπο, είναι κατά κύριο λόγο αεροπορικός. ∆εν γίνεται µε τρένα και αυτοκίνητο, όπως σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο κλάδος των αεροµεταφορών, ειδικά για τη δική µας οικονοµία, είναι στρατηγικής σηµασίας.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 28 Νοεμβρίου
Πότε υπολογίζετε ότι θα φτάσουµε στο «σηµείο µηδέν», την άρση, δηλαδή, σχεδόν όλων των περιοριστικών µέτρων και την επιστροφή στη λεγόµενη «κανονικότητα»;
Η ερώτηση εµπεριέχει αναπόφευκτη αβεβαιότητα, συνυφασµένη µε την αποτελεσµατικότητα τόσο της Εθνικής Εκστρατείας Εµβολιασµού όσο και των επιδόσεων που θα υπάρξουν σε ό,τι αφορά την τήρηση των µέτρων κατά της πανδηµίας στους επόµενους µήνες. Στον Προϋπολογισµό έχουµε µέτρα ενίσχυσης κλάδων που πλήττονται για όλο το πρώτο τετράµηνο του 2021. Μετά πιστεύω ότι η πανδηµία, µε τον συνδυασµό εµβολίων και εποχικότητας, θα ηττηθεί και θα επιστρέψουµε στην κανονικότητα. Με το µέλλον, όµως, δεν κλείνεις ραντεβού. Σαράντα µε πενήντα ηµέρες απόκλιση είναι πιθανή, δεν θα επηρεάσει όµως σηµαντικά τους αριθµούς, αν αφορά η απόκλιση αυτή την «ουρά» της πανδηµίας.
Η άρση του lockdown δεν θα γίνει τελικά στις 30 Νοεµβρίου. Αν παραταθεί βαθιά µέσα στον ∆εκέµβριο, ενδέχεται να αλλάξουν οι προβλέψεις για την ύφεση του 2020 και άλλα βασικά µεγέθη του Προϋπολογισµού;
Εχουµε υπολογίσει και κάποιες ηµέρες του ∆εκεµβρίου κλειστές. Αν το κλείσιµο πάει πιο µακριά και αφορά πολύ µεγάλο µέρος του µήνα, θα υπάρχουν αντίστοιχες επιπτώσεις. Αυτό είναι αυτονόητο.
Υπάρχει περίπτωση να αυξηθεί η λεγόµενη «περίµετρος» των µέτρων στήριξης, να περιληφθούν, δηλαδή, το προσεχές διάστηµα και κατηγορίες εργαζοµένων ή ανέργων που δεν έχουν λάβει κάποια ενίσχυση έως τώρα;
Η κάλυψη που κάνουµε είναι πάντα δυναµική, µε βάση τις πραγµατικές ανάγκες, όµως δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι τα χρήµατα που ξοδεύουµε είναι δανεικά -θα κληθούµε στο µέλλον να τα δώσουµε πίσω- και οι πόροι πεπερασµένοι. Η Ελλάδα έχει ήδη πολύ υψηλό χρέος, που έχει µεν καλή διάρθρωση και χαµηλά επιτόκια, όµως πρέπει σε κάθε φάση να διατηρεί τη βιωσιµότητά του. Θα συνεχίσουµε να διορθώνουµε τα λάθη που αναπόφευκτα κάνουµε και να δίνουµε βοήθεια µε βάση τις συνθήκες που διαµορφώνονται, αλλά και µε τους πόρους που ρεαλιστικά διαθέτουµε.
Ο Αλέξης Τσίπρας κατήγγειλε ότι η χώρα µας είναι προτελευταία στην Ευρώπη σε επιπρόσθετες δαπάνες για την Υγεία την περίοδο της πανδηµίας, στηριζόµενη σε πίνακα του ΟΟΣΑ, τον οποίο αµφισβητείτε. Πόσο ψηλά, λοιπόν, είναι η Ελλάδα διεθνώς σε δαπάνες για την Υγεία, αλλά και σε δαπάνες για τη στήριξη της πραγµατικής οικονοµίας, τη φετινή χρονιά;
O ΟΟΣΑ δεν έχει πρόσφατα στοιχεία. Εχει τα στοιχεία που λαµβάνει από την εκτέλεση του Προϋπολογισµού µας των προηγούµενων µηνών. Οι πραγµατικές επιπλέον δαπάνες που έχουµε φέτος για την Υγεία προκύπτουν αδιάσειστα µόνο από τον Προϋπολογισµό µας, όπου προβλέπονται πρόσθετες δαπάνες για την Υγεία ύψους 786 εκατ. ευρώ. Προσωπικά δεν αρνήθηκα σε όλη την περίοδο αυτή καµία δαπάνη για την πανδηµία στο υπουργείο Υγείας. Αλλά στην πρώτη φάση, που το lockdown έφερε πολύ νωρίτερα αποτέλεσµα, κάποιες δαπάνες δεν χρειάστηκαν καν, όπως, π.χ., οι δαπάνες για επίταξη ιδιωτικών κλινών, αφού δεν είχαµε, όπως έχουµε τώρα, µεγάλο αριθµό ασθενών COVID και διασωληνώσεων. Οι έκτακτες δαπάνες γίνονται και πρέπει να γίνονται ανάλογα µε τις ανάγκες. Για τις µόνιµες δαπάνες -κυρίως επενδυτικές, που πράγµατι χρειάζεται το ΕΣΥ- αφιερώνουµε σηµαντικούς πόρους από το Ταµείο Ανάκαµψης, που, όταν οριστικοποιηθεί η πρόταση, στις αρχές του 2021, θα παρουσιαστούν αναλυτικά µε τη µορφή νέων έργων και προγραµµάτων. Για τη στήριξη της οικονοµίας φέτος θα υπερβούµε τα 24 δισ., µεγάλο µέρος των οποίων θα είναι δηµοσιονοµικό. Ηδη την ώρα που γράφονται αυτές οι γραµµές µόνο για την επιστρεπτέα 4 έχουµε ξεπεράσει τα 1,8 δισ. ευρώ. Η αγορά το ξέρει, γιατί βλέπει τη βοήθεια έµπρακτα να έρχεται την πιο κρίσιµη στιγµή.
Η χώρα µας παραδοσιακά αδυνατεί να απορροφήσει τα περίπου 20 δισ. της κάθε προγραµµατικής περιόδου ΕΣΠΑ. Πώς θα απορροφήσει τώρα τα 32 δισ. του Ταµείου Ανάκαµψης, σε µικρότερη µάλιστα χρονικά περίοδο;
Αλλάζοντας ριζικά νοοτροπία, νοµοθεσία και µε έναν αντίστοιχο σχεδιασµό που να ανταποκρίνεται στην πρόκληση που αντιµετωπίζουµε. Παραδείγµατος χάριν, αλλάζει στο αµέσως επόµενο διάστηµα η νοµοθεσία των δηµόσιων έργων και προµηθειών, ο Ν.4412, που θα γίνει πολύ πιο σφιχτός στις προθεσµίες, αντιγραφειοκρατικός και θα αποθαρρύνει τις αναίτιες δικαστικές προσφυγές. Επιταχύνουµε τις αδειοδοτήσεις παντού και θα θεσµοθετήσουµε ειδικά οικονοµικά κίνητρα για όσους δηµοσίους υπαλλήλους έχουν την ευθύνη των αναθέσεων και κάνουν καλά και γρήγορα τη δουλειά τους. Επίσης, θα ψηφιοποιήσουµε παντού τις σχετικές διαδικασίες. Το σηµαντικότερο, όµως, είναι να συνοδευτούν όλα αυτά από µια αντίστοιχη αλλαγή νοοτροπίας. Στο κράτος προπαντός, αλλά όχι µόνο στο κράτος. Το Ταµείο Ανάκαµψης είναι µια ευκαιρία µοναδική και πρέπει όλοι να βάλουν πλάτη για να την αξιοποιήσουµε. Κόµµατα, κοινωνικοί φορείς, συνδικαλιστικές ενώσεις, τραπεζικό σύστηµα, ιδιωτικός τοµέας, οι πάντες πρέπει να αντιµετωπίσουν την πρόκληση αυτή ως στόχο εθνικό που ενώνει και κινητοποιεί.
Πόσα χρήµατα από το Ταµείο Ανάκαµψης εκτιµάτε ότι θα εισρεύσουν στη χώρα το 2021; Ποιες είναι οι πρώτες προτεραιότητες από τα έργα και τις υπηρεσίες που θέλετε να χρηµατοδοτηθούν µε τα χρήµατα αυτά;
Τα χρήµατα µαζί µε το REACT-EU θα ξεπεράσουν τα 5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τεράστιο ποσό, που θα δώσει µια αποφασιστική ώθηση στην ανάκαµψη. Από τα χρήµατα αυτά το REACT-EU θα καλύψει άµεσες ανάγκες του συστήµατος Υγείας, των επιχειρήσεων και των εργαζοµένων που πλήττονται από την κρίση και το Ταµείο Ανάκαµψης επενδύσεις και προγράµµατα, που θα µπορέσουν να έχουν υψηλούς ρυθµούς απορρόφησης από τις αρχές του επόµενου χρόνου, όπως είναι προγράµµατα κατάρτισης, προγράµµατα εξοικονόµησης ενέργειας σε επιχειρήσεις και σε κατοικίες, προγράµµατα ψηφιοποίησης και κάποια έργα µε υψηλό βαθµό ωρίµανσης.
Aναλύσεις σηµειώνουν ότι οι πόροι του Ταµείου Ανάκαµψης θα κατευθυνθούν κυρίως σε µεγάλες και µεσαίες εταιρείες και δεν θα επωφεληθούν καθόλου οι µικρές επιχειρήσεις κ.λπ. Είναι αυτό κοµµάτι του σχεδιασµού σας;
Το Ταµείο Ανάκαµψης από τη δοµή του είναι ένα Ταµείο για επενδύσεις και µεταρρυθµίσεις. Ολοι όσοι ζουν στη χώρα θα ωφεληθούν από αυτό µε πάρα πολλούς τρόπους. Αµεσα, όσοι έχουν τη διάθεση να κάνουν επενδύσεις -µικροί, µεσαίοι και µεγάλοι- µε αυξηµένη επιδότηση των µικρότερων σε σχέση µε τους µεγάλους, ιδίως στους κεντρικούς στόχους που θέτει η Ευρώπη για το Ταµείο, όπως είναι ο πράσινος και ο ψηφιακός µετασχηµατισµός. Εµµεσα, από τα προγράµµατα που έχουν πολύ υψηλή διάχυση στην οικονοµία, όπως, για παράδειγµα, τα προγράµµατα τύπου «Εξοικονοµώ», που κινητοποιούν ολόκληρους κλάδους και κατηγορίες που κυριαρχούνται από µικρές και πολύ µικρές επιχειρήσεις. Συνολικά το πακέτο θα µας δώσει επίσης έµµεσα δηµοσιονοµικό χώρο για να συνεχίσουµε την πορεία µείωσης φόρων και εισφορών που αρχίσαµε πριν από την πανδηµία και συνεχίζουµε σήµερα µε προσωρινά µέτρα, τα οποία ελπίζω να µονιµοποιήσουµε όταν η κρίση αυτή θα τελειώσει. Θα επιτρέψει, επίσης, τη θεαµατική βελτίωση της ποιότητας και της ταχύτητας των δηµόσιων υπηρεσιών, κάτι που κατεξοχήν ωφελεί τις µικρότερες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν πολύ υψηλότερη διαχειριστική επιβάρυνση για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της γραφειοκρατίας σε σχέση µε τον τζίρο τους απ’ ό,τι συµβαίνει για τις µεγαλύτερες εταιρείες.
Την προηγούµενη δεκαετία στη δηµοσιονοµική πολιτική κυριάρχησαν οι µειώσεις µισθών και συντάξεων και οι αυξήσεις φόρων ή η επιβολή νέων. Το «µείγµα» σας για την επόµενη δεκαετία δεν έχει κανένα από τα τρία στοιχεία; Μπορούν οι πολίτες να είναι βέβαιοι γι’ αυτό;
Μπορούν, µε την προϋπόθεση ότι θα διαχειριστούµε την κρίσιµη αυτή φάση µε σύνεση και σωφροσύνη και ως κράτος και ως κοινωνία. Στον κόσµο αυτόν τίποτε δεν χαρίζεται. Η δηµοσιονοµική ευστάθεια και η ικανότητά µας να έχουµε ικανοποιητική πρόσβαση στις αγορές είναι ένας διαρκής και αδιάκοπος αγώνας και δεν πρέπει να θεωρούµε ποτέ τίποτε αυτονόητο, όπως συνέβαινε στην προ µνηµονίων εποχή.
Η κρατική στήριξη στην αεροπορική εταιρεία Aegean από άλλους θεωρείται υπερβολική σε ύψος και από άλλους περιορισµένη σε ανταλλάγµατα προς το ∆ηµόσιο. Ποια είναι η δική σας θέση;
Είναι αυτή που πρέπει, µε βάση τις συνθήκες. ∆εν έχει σχέση µε την τεράστια βοήθεια που δίνουν στις δικές τους αεροπορικές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. ∆εν πρέπει, όµως, ποτέ να ξεχνάµε ότι ο τουρισµός µας, τη σηµασία του οποίου στη δική µας οικονοµία διαπιστώσαµε εµπράκτως αυτήν τη χρονιά µε δραµατικό τρόπο, είναι κατά κύριο λόγο αεροπορικός. ∆εν γίνεται µε τρένα και αυτοκίνητο, όπως σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο κλάδος των αεροµεταφορών, ειδικά για τη δική µας οικονοµία, είναι στρατηγικής σηµασίας.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 28 Νοεμβρίου