Την αισιοδοξία του για την έξοδο από την υγειονομική κρίση ως την άνοιξη εξέφρασε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια συζήτησης που είχε το απόγευμα της Τετάρτης με τον Πρόεδρο του Πανεπιστημίου Columbia των Ηνωμένων Πολιτειών, Lee C. Bollinger.


«Αναμένω ότι θα έχουμε βγει από την υγειονομική κρίση, ως την άνοιξη του 2021 και αναμένω μια πολύ ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας την οποία έχουμε ανάγκη για να καλύψουμε το χαμένο έδαφος το συντομότερο δυνατόν, ανάκαμψη που παρατηρείται μεταπολεμικές περιόδους. Είναι ίσως κατάλληλη αναλογία. Θέλουμε να είμαστε έτοιμοι, όταν τελειώσει η Covid, η Ελλάδα να είναι μια από τις χώρες που θα βγουν πιο δυνατές από αυτή την κρίση ενώ διαθέτει επαρκείς πόρους ώστε να συνεχίσει να στηρίζει την οικονομία στη διάρκεια της πανδημίας τουλάχιστον έως την άνοιξη», ανέφερε.


«Το κλείσιμο της οικονομίας είναι επίπονο και είναι αναγκαία η παροχή στήριξης κυριολεκτικά μήνα με το μήνα. Διαθέτουμε τους πόρους για να το κάνουμε αυτό τουλάχιστον ως την άνοιξη του 2021», τόνισε ο πρωθυπουργός, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα στήριξε με επιτυχία αυτούς που είχαν μεγαλύτερη ανάγκη κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης. Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι μολονότι η Ελλάδα -όπως όλες οι χώρες- αύξησε τον δανεισμό της προκειμένου να ανταποκριθεί στις ανάγκες της παγκόσμιας κρίσης, οι αγορές δεν ανησυχούν για την πορεία της χώρας και αναγνωρίζουν τις μεταρρυθμιστικές περγαμηνές της κυβέρνησης.


«Πιστεύω ότι έχουν εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση και γνωρίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα συνεχίσει την υποστήριξη με ρευστότητα για όσο καιρό είναι αυτό αναγκαίο», ανέφερε. «Υπάρχει η πεποίθηση πως η Ελλάδα μπορεί να εξέλθει ισχυρότερη από αυτή την κρίση» προσέθεσε.


Για το μεταναστευτικό και στο ρόλο της Τουρκίας 


«Έχουμε αυξήσει την προστασία των συνόρων μας, διότι προτάσσουμε το προφανές επιχείρημα ότι ένα κράτος έχει το δικαίωμα να υπερασπίζεται τα σύνορά του. Και, στο τέλος της ημέρας, εμείς πρέπει να κρίνουμε σε ποιον επιτρέπεται να εισέλθει στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση και ποιος δεν πρέπει να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχουμε διαπιστώσει σημαντική μείωση των μεταναστευτικών ροών κατά τον τελευταίο χρόνο, ειδικά στο Αιγαίο, όπου η πτώση πλησιάζει το 90%.


Υπάρχει όμως και μία ακόμα διάσταση, η οποία πιστεύω είναι κρίσιμη: Ότι στην περίπτωση της Ελλάδας ο γείτονάς μας, η Τουρκία, χρησιμοποιεί μετανάστες και πρόσφυγες ως γεωπολιτικά πιόνια. Ουσιαστικά αυτοί οι άνθρωποι ενθαρρύνονται συστηματικά να φύγουν από την Τουρκία, τους σπρώχνουν στην Ελλάδα είτε μέσω της χερσαίας είτε μέσω της θαλάσσιας οδού, μολονότι είναι ασφαλείς στην Τουρκία.


Η Τουρκία είναι ασφαλής χώρα γι’ αυτούς, δεν έχουν τίποτα να φοβούνται στην Τουρκία, η οποία μάλιστα έχει αναλάβει την ευθύνη έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ελέγξει και να κάνει ό,τι μπορεί ώστε να εξουδετερώσει τους διακινητές οι οποίοι εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο και διακινούν παράνομα ανθρώπους στο Αιγαίο. Φοβάμαι ότι η Τουρκία έχει κάνει πολύ λίγα. Τουναντίον, συστηματικά ενθαρρύνει αυτούς τους ανθρώπους να διασχίσουν τα νερά έως την Ελλάδα.


Άρα, έχουμε υιοθετήσει μία ξεκάθαρη στάση: Λέμε «δεν θα μπείτε». Σε περίπτωση που κάποιος φτάσει στην Ελλάδα θα περάσει τις διαδικασίες και εάν δικαιούνται άσυλο θα τους χορηγηθεί. Αλλά πρέπει να είναι πλήρως κατανοητό ότι όσοι αναχωρούν από την Τουρκία αυτή τη στιγμή δεν διατρέχουν κίνδυνο. Πολλοί από αυτούς βρίσκονται χρόνια στην Τουρκία, αλλά στην πραγματικότητα ενθαρρύνονται συστηματικά από την Τουρκία, να φύγουν.


Η Τουρκία στην ουσία είναι ο σπόνσορας του δικτύου διακινητών στο Αιγαίο, όχι άμεσα αλλά έμμεσα, μέσω του ότι δεν επιτρέπει στην Ακτοφυλακή της να κάνει τη δουλειά της, δηλαδή να κάνει περισυλλογή ενώ ακόμα βρίσκονται σε τουρκικά χωρικά ύδατα και να τους επιστρέφει στην Τουρκία. Το μεταναστευτικό είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Τυχαίνει να βρισκόμαστε στα εξωτερικά σύνορα (της ΕΕ) αλλά είναι εξαιρετικά άδικο για την Ελλάδα να αντιμετωπίζει αυτό το επίπονο πρόβλημα μόνη της.


Χρειαζόμαστε κοινή πολιτική για τις επιστροφές. Τι κάνουμε όταν μία αίτηση απορρίπτεται; Και χρειαζόμαστε περισσότερη αλληλεγγύη. Ιδανικά θα έπρεπε να έχουμε περισσότερη αλληλεγγύη για τον καταμερισμό των ανθρώπων στους οποίους χορηγείται άσυλο στην ΕΕ». «Πάντοτε θα είμαστε ανοιχτοί προς όσους διαφεύγουν από τον πόλεμο και τις διώξεις. Καμμία ευρωπαϊκή χώρα μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα μόνη της. Είναι εξαιρετικά εγωιστικό να βλέπουμε, σε κάποιες περιπτώσεις, ευρωπαϊκές χώρες να λένε ότι αυτό το πρόβλημα δεν τις αφορά, απλώς επειδή δεν βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα, να εγείρουν έναν εσωτερικό φράχτη και να λένε σε χώρες όπως η Ελλάδα “ασχολήσου εσύ, δεν υπάρχει αλληλεγγύη από εμάς».


Αισιοδοξία για μεσομακροπρόθεσμες προοπτικές της Ελλάδας για τρεις λόγους


Πέραν της αναπόφευκτα σκοτεινής όψης του ιού, είμαι αρκετά αισιόδοξος για τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προοπτικές της χώρας. Τα πηγαίναμε αρκετά καλά πριν μας χτυπήσει η πανδημία του Covid. Όπως αναφέρατε, είμαστε μια κεντροδεξιά κυβέρνηση προσανατολισμένη σε μεταρρυθμίσεις, η οποία ανέλαβε την εξουσία τον Ιούλιο το 2019 με μια ξεκάθαρη εντολή να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις στη χώρα και να την οδηγήσει σε ένα δρόμο που θα διασφαλίσει πως είμαστε μια χώρα ανταγωνιστική στους τομείς που μπορούμε να είμαστε ανταγωνιστικοί. Ήδη είχαμε εφαρμόσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις για να κάνουμε την χώρα ελκυστικό προορισμό για άμεσες ξένες επενδύσεις: να μειώσουμε το βάρος της φορολογίας, να κάνουμε το κράτος πιο «ψηφιακό», να προωθήσουμε έναν πράσινο μετασχηματισμό. Δεν σταμάτησε η εφαρμογή αυτών των μεταρρυθμίσεων κατά τη διάρκεια του Covid. Και αυτή ήταν πιθανότατα η μεγαλύτερη πρόκληση για εμάς. Πώς αντιμετωπίζεις πολλαπλές κρίσεις, ενώ διασφαλίζεις πως παραμένεις πιστός στην μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη ατζέντα μεταρρυθμίσεων.


Περιμένω όντως μια ισχυρή ανάκαμψη όταν τελειώσει η πανδημία του Covid. Πιστεύουμε σε μια ανάκαμψη -κατ’ αναλογία- όπως αυτή που παρατηρείται σε μεταπολεμικές περιόδους. Θέλουμε να είμαστε σίγουροι πως όταν θα έχουμε αντιμετωπίσει με επιτυχία την πρόκληση του Covid, η Ελλάδα θα είναι μια από τις χώρες που θα βγουν πιο δυνατές από αυτή την κρίση. Και υπάρχουν τρεις λόγοι για τους οποίους είμαι αισιόδοξος.


Πρώτον, οι διεθνείς κεφαλαιαγορές πιστεύουν πια σε εμάς, στο αφήγημα της χώρας μας. Η χώρα δανείζεται με ιστορικά χαμηλά επιτόκια. Η καμπύλη απόδοσης είναι στα χαμηλότερα επίπεδα που υπήρξε ποτέ, με επιτόκια που ήταν αδιανόητα πριν έναν χρόνο. Προφανώς, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διοχετεύει ρευστότητα στο σύστημα, αλλά θεωρώ επίσης πως πρόκειται για μια ψήφο εμπιστοσύνης στα μεταρρυθμιστικά προσόντα αυτής της χώρας. Η Moody’s μας αναβάθμισε εν μέσω της κρίσης. Δεν μας κράτησε στο ίδιο επίπεδο. Μας αναβάθμισε. Υπάρχει η πεποίθηση πως η Ελλάδα μπορεί να εξέλθει ισχυρότερη από αυτή την κρίση.


Οι κεφαλαιαγορές είναι η μια διάσταση. Η εσωτερική πολιτική είναι επίσης σημαντική. Αναλάβαμε την εξουσία, με την επικράτησή μας εις βάρος μιας λαϊκίστικης κυβέρνησης. Όταν οι λαϊκιστές αναλαμβάνουν την εξουσία, συνήθως είναι εντελώς ανίκανοι να αντιμετωπίσουν τα σύνθετα προβλήματα που τους κληροδοτούνται. Το εκκρεμές πηγαίνει πίσω. Αλλά σήμερα- αν πιστέψει κανείς τις δημοσκοπήσεις- είμαστε πιο ισχυροί και από όταν αναλάβαμε, με την ηχηρή αυτή νίκη πριν από 17 μήνες. Το πολιτικό τοπίο λοιπόν είναι ευνοϊκό.


Και εκτός από αυτά, έχουμε και την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία μας εξασφαλίζει σημαντική δύναμη πυρός. Όπως γνωρίζετε και πιθανότατα όπως γνωρίζουν και όσοι μας παρακολουθούν, αυτόν τον Ιούλιο, η Ε.Ε. έκανε ένα βήμα δίχως προηγούμενο με την θέσπιση του Πακέτου Ανάκαμψης, με την δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF). Ουσιαστικά ο δανεισμός γίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε υπερεθνικό επίπεδο, 750 δισεκατομμύρια ευρώ θα διανεμηθούν μέσω επιχορηγήσεων στα κράτη μέλη.


Διαθέτουμε λοιπόν και την οικονομική δύναμη πυρός για να στηρίξουμε τις μεταρρυθμίσεις που θα μας κάνουν πιο ανταγωνιστικούς. Είμαι αισιόδοξος. Είναι υποχρέωση μου να αντιμετωπίσω ταυτόχρονα ένα θέμα το οποίο είναι επείγον -ένα είναι το επείγον θέμα- η αντιμετώπιση της πανδημίας. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε αυτό που είναι σημαντικό μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Μόλις εξέλθουμε από αυτή την κρίση και πιστεύω πως αυτό θα συμβεί. Θα αντιμετωπίσουμε την υγειονομική κρίση μέχρι την άνοιξη του 2021. Και αναμένω ισχυρή ανάκαμψη, και ανάκτηση του χαμένου εδάφους το συντομότερο δυνατόν».


Για τα υγειονομικά μέτρα:


«Πρέπει να γνωρίζουμε ότι κάποια είδη οικονομικής δραστηριότητας απλά δεν θα λειτουργήσουν έως ότου να έχουμε ένα εμβόλιο, για παράδειγμα η νυχτερινή διασκέδαση, τα μπαρ, η διασκέδαση σε προχωρημένη ώρα. Δεν μπορούμε να έχουμε συγχωρισμό στα μπαρ έως ότου να έχουμε ένα εμβόλιο.


Ίσως σε κάποιο σημείο θα έχεις τη δυνατότητα να ανοίξεις εστιατόρια, με την τήρηση των πρεπουσών αποστάσεων, σίγουρα μπορείς να εξετάσεις το άνοιγμα του λιανεμπορίου όμως κάποιοι περιορισμοί θα είναι απολύτως απαραίτητοι έως ότου να βρούμε το εμβόλιο. Το καλό είναι ότι -όπως σας είπα- έχουμε τα χρήματα, τη ρευστότητα, ώστε να στηρίξουμε την οικονομία κατά τη διάρκεια αυτής της πολύ επίπονης περιόδου».