ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Η Ευρώπη προ των ευθυνών της: Με γεμάτη διπλωματική «φαρέτρα» για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία ο Μητσοτάκης στη Σύνοδο Κορυφής
Με «όπλο» τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής του Οκτωβρίου, που θέτουν ένα πλαίσιο κυρώσεων για την Τουρκία και το ζήτημα για ενδεχόμενο εμπάργκο όπλων, που έθεσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στο τραπέζι της Συνόδου του Νοεμβρίου, προσέρχεται η κυβερνητική αποστολή στη Σύνοδο Κορυφής της προσεχούς Πέμπτης, 10 Δεκεμβρίου, στις Βρυξέλλες. Η συζήτηση αναμένεται να είναι δύσκολη και οι διαβουλεύσεις σύνθετες, καθώς η Γερμανία, η Ισπανία αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικές στην επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία. Η κυβέρνηση, τόσο μέσω του Μαξίμου όσο και μέσω του ΥΠ.ΕΞ., έχει ξεκαθαρίσει σε όλους τους συνομιλητές της ότι η «διαλλακτική» στάση που εμφανίζει η Τουρκία το τελευταίο διάστημα -όπως, π.χ., ερμηνεύτηκε από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες η επιστροφή του «Ορούτς Ρέις» στο λιμάνι της Αττάλειας- δεν αρκεί από μόνη της, αλλά πρέπει να αποκτήσει μόνιμα και σταθερά χαρακτηριστικά. Χαρακτηριστικό είναι ότι χθες η Τουρκία εξέδωσε νέα NAVTEX για ασκήσεις με πραγματικά πυρά. Η άσκηση θα πραγματοποιηθεί στις 9 και 10 Δεκεμβρίου στα διεθνή ύδατα στην περιοχή μεταξύ Ρόδου και Καστελλόριζου.
Στο ενδιάμεσο -ιδίως, δε, στις λίγες ημέρες που απομένουν μέχρι την τελευταία συνάντηση των ηγετών των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. για το 2020- ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να σηκώσει τους τόνους και να επιχειρήσει να φέρει την Ευρωπαϊκή Ενωση προ των ευθυνών της. Απέναντι στην ανησυχία πολλών ευρωπαϊκών κρατών για την αντίδραση της Αγκυρας στο κομμάτι του Μεταναστευτικού έπειτα από τυχόν επιβολή κυρώσεων, ο Ελληνας πρωθυπουργός υπενθυμίζει ότι η Ελλάδα είναι εκείνη που αποτελεί την «ασπίδα» της Ευρώπης στο ζήτημα αυτό.
«ΣΠΟΝΣΟΡΑΣ»
Στη διάρκεια συζήτησης που είχε το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης με τον πρόεδρο του Πανεπιστημίου Columbia των Ηνωμένων Πολιτειών, Λι Μπόλινγκερ, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε -και όχι τυχαία- ότι «στην περίπτωση της Ελλάδας ο γείτονάς μας, η Τουρκία, χρησιμοποιεί μετανάστες και πρόσφυγες ως γεωπολιτικά πιόνια». Χαρακτήρισε, μάλιστα, την Τουρκία ως «σπόνσορα» του δικτύου διακινητών στο Αιγαίο, «όχι άμεσα, αλλά έμμεσα, μέσω του ότι δεν επιτρέπει στην Ακτοφυλακή της να κάνει τη δουλειά της, δηλαδή να κάνει περισυλλογή ενώ ακόμη βρίσκονται σε τουρκικά χωρικά ύδατα και να τους επιστρέφει στην Τουρκία». Μία μέρα νωρίτερα, σε ξεχωριστές επικοινωνίες που είχε με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, και στη συνέχεια με τον πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ο κ. Μητσοτάκης έθεσε το θέμα της Τουρκίας στο πλαίσιο της συζήτησης για τη Σύνοδο Κορυφής στις 10-11 Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, παρουσίασε την κατάσταση όπως πραγματικά έχει και ζήτησε την εφαρμογή των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 1ης και 2ας Οκτωβρίου, όπου γίνεται αναφορά σε προοπτική επιβολής κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας. Σε περίπτωση που το κείμενο Συμπερασμάτων της προσεχούς Συνόδου Κορυφής δεν πάει ένα βήμα πιο πέρα -σε σχέση με τη στάση έναντι της Τουρκίας- από την προηγούμενη Σύνοδο, το ελληνικό βέτο στην έκδοση του κειμένου είναι ένα ενδεχόμενο που εξετάζεται, αλλά προς το παρόν δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες. O Σαρλ Μισέλ, πάντως, χθες δήλωσε ότι η Ε.Ε. είναι έτοιμη να επιβάλει κυρώσεις απέναντι στη συμπεριφορά της Αγκυρας.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, τόνισε μάλιστα ότι ο πρωθυπουργός θα ζητήσει στη Σύνοδο Κορυφής να επιβληθούν κυρώσεις αλλά και εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Εξήγησε πως οι κυρώσεις δεν αποτελούν αυτοσκοπό για την Ελλάδα, αλλά αυτό που ζητεί είναι να τερματιστεί η παραβατική συμπεριφορά της Αγκυρας και να επιλυθεί ειρηνικά και με βάση το Διεθνές Δίκαιο η μία και μοναδική διαφορά με την Αθήνα, η οριοθέτησητων θαλάσσιων ζωνών.
Μια πιθανή «μέση λύση» για την προσεχή Σύνοδο Κορυφής είναι να εξουσιοδοτηθεί γραπτώς ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε., Ζοζέπ Μπορέλ, να συντάξει λίστα με συγκεκριμένες κυρώσεις, μεταξύ τους και οικονομικές, οι οποίες θα επιβληθούν στην Τουρκία σε περίπτωση συνέχισης της προκλητικής και επιθετικής συμπεριφοράς της στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε μια τέτοια περίπτωση, διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι εκκινεί μια διαδρομή που τυπικά δεν μπορεί να διακοπεί: Ο κ. Μπορέλ θα υποβάλει τη λίστα στην Επιτροπή Μόνιμων Αντιπροσώπων (Coreper), στη συνέχεια οι υπουργοί Εξωτερικών των «27» θα λάβουν γνώση και θα στείλουν τις παρατηρήσεις τους, θα ακολουθήσει η συζήτηση στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων και στο τέλος της διαδρομής οι ηγέτες των «27» θα κληθούν να λάβουν την απόφαση. Σημαντικό και ως προς τις παραπάνω διεργασίες είναι και το γεγονός ότι χθες ανακοινώθηκε το νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ για το 2021, στο οποίο προβλέπεται η επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας για την απόκτηση του ρωσικού συστήματος S-400.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 05 Δεκεμβρίου
Στο ενδιάμεσο -ιδίως, δε, στις λίγες ημέρες που απομένουν μέχρι την τελευταία συνάντηση των ηγετών των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. για το 2020- ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να σηκώσει τους τόνους και να επιχειρήσει να φέρει την Ευρωπαϊκή Ενωση προ των ευθυνών της. Απέναντι στην ανησυχία πολλών ευρωπαϊκών κρατών για την αντίδραση της Αγκυρας στο κομμάτι του Μεταναστευτικού έπειτα από τυχόν επιβολή κυρώσεων, ο Ελληνας πρωθυπουργός υπενθυμίζει ότι η Ελλάδα είναι εκείνη που αποτελεί την «ασπίδα» της Ευρώπης στο ζήτημα αυτό.
«ΣΠΟΝΣΟΡΑΣ»
Στη διάρκεια συζήτησης που είχε το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης με τον πρόεδρο του Πανεπιστημίου Columbia των Ηνωμένων Πολιτειών, Λι Μπόλινγκερ, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε -και όχι τυχαία- ότι «στην περίπτωση της Ελλάδας ο γείτονάς μας, η Τουρκία, χρησιμοποιεί μετανάστες και πρόσφυγες ως γεωπολιτικά πιόνια». Χαρακτήρισε, μάλιστα, την Τουρκία ως «σπόνσορα» του δικτύου διακινητών στο Αιγαίο, «όχι άμεσα, αλλά έμμεσα, μέσω του ότι δεν επιτρέπει στην Ακτοφυλακή της να κάνει τη δουλειά της, δηλαδή να κάνει περισυλλογή ενώ ακόμη βρίσκονται σε τουρκικά χωρικά ύδατα και να τους επιστρέφει στην Τουρκία». Μία μέρα νωρίτερα, σε ξεχωριστές επικοινωνίες που είχε με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, και στη συνέχεια με τον πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ο κ. Μητσοτάκης έθεσε το θέμα της Τουρκίας στο πλαίσιο της συζήτησης για τη Σύνοδο Κορυφής στις 10-11 Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, παρουσίασε την κατάσταση όπως πραγματικά έχει και ζήτησε την εφαρμογή των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 1ης και 2ας Οκτωβρίου, όπου γίνεται αναφορά σε προοπτική επιβολής κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας. Σε περίπτωση που το κείμενο Συμπερασμάτων της προσεχούς Συνόδου Κορυφής δεν πάει ένα βήμα πιο πέρα -σε σχέση με τη στάση έναντι της Τουρκίας- από την προηγούμενη Σύνοδο, το ελληνικό βέτο στην έκδοση του κειμένου είναι ένα ενδεχόμενο που εξετάζεται, αλλά προς το παρόν δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες. O Σαρλ Μισέλ, πάντως, χθες δήλωσε ότι η Ε.Ε. είναι έτοιμη να επιβάλει κυρώσεις απέναντι στη συμπεριφορά της Αγκυρας.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας, τόνισε μάλιστα ότι ο πρωθυπουργός θα ζητήσει στη Σύνοδο Κορυφής να επιβληθούν κυρώσεις αλλά και εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Εξήγησε πως οι κυρώσεις δεν αποτελούν αυτοσκοπό για την Ελλάδα, αλλά αυτό που ζητεί είναι να τερματιστεί η παραβατική συμπεριφορά της Αγκυρας και να επιλυθεί ειρηνικά και με βάση το Διεθνές Δίκαιο η μία και μοναδική διαφορά με την Αθήνα, η οριοθέτησητων θαλάσσιων ζωνών.
Μια πιθανή «μέση λύση» για την προσεχή Σύνοδο Κορυφής είναι να εξουσιοδοτηθεί γραπτώς ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε., Ζοζέπ Μπορέλ, να συντάξει λίστα με συγκεκριμένες κυρώσεις, μεταξύ τους και οικονομικές, οι οποίες θα επιβληθούν στην Τουρκία σε περίπτωση συνέχισης της προκλητικής και επιθετικής συμπεριφοράς της στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε μια τέτοια περίπτωση, διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι εκκινεί μια διαδρομή που τυπικά δεν μπορεί να διακοπεί: Ο κ. Μπορέλ θα υποβάλει τη λίστα στην Επιτροπή Μόνιμων Αντιπροσώπων (Coreper), στη συνέχεια οι υπουργοί Εξωτερικών των «27» θα λάβουν γνώση και θα στείλουν τις παρατηρήσεις τους, θα ακολουθήσει η συζήτηση στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων και στο τέλος της διαδρομής οι ηγέτες των «27» θα κληθούν να λάβουν την απόφαση. Σημαντικό και ως προς τις παραπάνω διεργασίες είναι και το γεγονός ότι χθες ανακοινώθηκε το νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ για το 2021, στο οποίο προβλέπεται η επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας για την απόκτηση του ρωσικού συστήματος S-400.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 05 Δεκεμβρίου