Νέο σχέδιο Μάρσαλ στην Ελλάδα από ΗΠΑ – Εταιρείες και ιδωτικά κεφάλαια

Η οικοδόμηση της σύγχρονης Ελλάδας, και κυρίως η βιομηχανική της διάσταση, βασίστηκε εν πολλοίς σε μια πολιτική απόφαση που ελήφθη υπό το κράτος του φόβου επικράτησης του κομμουνισμού, εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου. Ηταν Μάρτιος του 1947, όταν ο Χάρι Τρούμαν, αγορεύοντας στο Κογκρέσο, δεσμεύθηκε ότι η χώρα του θα παρείχε γενναία οικονομική ενίσχυση στα κράτη που θα επιθυμούσαν και θα «αντιστέκονταν σε απόπειρες καθυπόταξης από οπλισμένες μειοψηφίες ή από ξένες πιέσεις». Ηταν το περιβόητο Σχέδιο Μάρσαλ, αποτέλεσμα του οποίου ήταν η δημιουργία υποδομών αλλά και επιχειρήσεων πάνω στις οποίες βασίστηκε η μεταπολεμική Ελλάδα. Η κομμουνιστική απειλή δεν υπάρχει πλέον ούτε στο μυαλό της αμερικανικής διοίκησης ούτε και πουθενά στον κόσμο, αλλά ένα «νέο Σχέδιο Μάρσαλ» βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Αυτήν τη φορά με ιδιωτικά -ως επί το πλείστον- κεφάλαια, που βλέπουν ευκαιρίες στην Ελλάδα και επενδύουν με μανία σε συγκεκριμένους κλάδους. Τα ποσά προκαλούν ίλιγγο για τα δεδομένα της ταλαιπωρημένης ελληνικής οικονομίας, αλλά, όπως εύστοχα σχολίασε στέλεχος αμερικανικής πολυεθνικής στην Ελλάδα, υπάρχουν τεράστια ποσά αποθηκευμένα και όλοι αναζητούν το επόμενο Ελντοράντο. Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεργάστηκαν στενά για την οικοδόμηση εμπορικών και οικονομικών δεσμών, ειδικά μετά την επιτυχή Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) του 2018. Τα αποτελέσματα ήδη φαίνονται και το προσεχές διάστημα αναμένεται μια επενδυτική επέλαση αμερικανικών εταιρειών που ήδη έχουν πατήσει το πόδι τους στο κάτω άκρο της Βαλκανικής.

• Ο Αλβέρτος Μπουρλά γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, οπότε ήταν φυσικό η «νύμφη του Θερμαϊκού» να έχει ένα προβάδισμα στις διεθνείς επενδύσεις της Pfizer. Πριν καλά-καλά ολοκληρωθούν οι διαδικασίες και οι προσλήψεις για το πρώτο ψηφιακό κέντρο (digital hub) που είχε ανακοινώσει η εταιρεία το 2019, ο Θεσσαλονικιός ισχυρός άνδρας της αμερικανικής φαρμακευτικής ανακοίνωσε στα τέλη του 2020 τη δημιουργία και δεύτερου hub στην πόλη. Μόνο για το πρώτο είχαν γίνει 3.000 αιτήσεις για πρόσληψη, με το 71% των αιτούντων να διαθέτει μεταπτυχιακές σπουδές και το 21% να προέρχεται από το εξωτερικό. Το νέο hub θα δημιουργήσει επιπλέον 350 θέσεις εργασίας σε πρώτη φάση, ενώ στο πρώτο hub έχουν ήδη προσληφθεί 200 εργαζόμενοι.
• Τα πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης αποτελούν σοβαρό κίνητρο για τις εταιρείες τεχνολογίας ώστε να επενδύσουν στην πόλη. Τον Ιούνιο του 2020 η εταιρεία Cisco ίδρυσε Διεθνές Κέντρο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Ψηφιακών Δεξιοτήτων σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης, την κυβέρνηση αλλά και υπό την αιγίδα του Γραφείου του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη. Πέρα από την εκπαίδευση μαθητών, φοιτητών και επαγγελματιών, τα παλιά σφαγεία της πόλης στεγάζουν ήδη δύο startups, αλλά και ομάδες επιστημόνων που θα καλούνται να βρίσκουν λύσεις σε διάφορα θέματα που απασχολούν την κοινωνική και οικονομική ζωή στην πόλη. Το κόστος διαμόρφωσης και εξοπλισμού του κτιρίου, οι μισθοί και τα λειτουργικά έξοδα σε βάθος πενταετίας θα απαιτήσουν μια επένδυση 10-12 εκατ. ευρώ.
• Η Cisco ανακοίνωσε στις αρχές του έτους την ίδρυση και ενός δεύτερου κέντρου καινοτομίας, στη Σύρο, με επίκεντρο το ναυπηγείο της πόλης. Στόχος είναι να φέρει εργαλεία προηγμένης τεχνολογίας στον ναυτιλιακό τομέα, όπου η Ελλάδα πρωταγωνιστεί. Το κέντρο φιλοδοξεί να δείξει στους Ελληνες καπετάνιους και πλοιοκτήτες πώς μπορούν να χρησιμοποιήσουν προγράμματα τελευταίας τεχνολογίας, εφαρμογές παρακολούθησης και μεγάλα δεδομένα για τη βελτιστοποίηση των διαδρομών τους, αυξάνοντας την απόδοση καυσίμου και μειώνοντας τις εκπομπές
• Ακόμα μία εταιρεία-κολοσσός, η Deloitte, επέλεξε τη Θεσσαλονίκη για τη δημιουργία του Alexander Competence Center. Πρόκειται για ένα πρότυπο κέντρο δημιουργίας τεχνογνωσίας, εκπαίδευσης και παραγωγικότητας, το οποίο θα απασχολεί νέα στελέχη της εταιρείας, απόφοιτους πανεπιστημίων με σημαντικές προοπτικές εξέλιξης, με σκοπό να εργαστούν πάνω σε έργα, με έμφαση στις νέες τεχνολογίες και στην καινοτομία. Το συγκεκριμένο κέντρο θα δημιουργήσει σχεδόν 200 νέες θέσεις εργασίας και αυτήν τη στιγμή υπάρχουν αγγελίες για προσλήψεις επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων.
• Στην Αθήνα, αντίθετα, και συγκεκριμένα στον «Δημόκριτο», ίδρυσε το Κέντρο Αριστείας στην Τεχνητή Νοημοσύνη (Α.Ι. - Artificial Intelligence Center of Excellence) η εταιρεία Ernst & Young. Πρόκειται για μια επένδυση πολλών εκατομμυρίων ευρώ, που ήδη από τον πρώτο χρόνο στελεχώθηκε με 20 άτομα. Η έρευνα εστιάζει στο πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να εξελίξει την κατανόηση εγγράφων, την εξόρυξη πληροφορίας, καθώς και άλλα πεδία σχετικά με την ευφυή ανάλυση εγγράφων.

• Τον Οκτώβριο του 2020, η Microsoft ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε ένα συγκρότημα κέντρων δεδομένων γύρω από την Αθήνα που θα βοηθήσει στην τοποθέτηση της Ελλάδας στην πρώτη γραμμή των ευρωπαϊκών υπηρεσιών cloud computing. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επένδυση της αμερικανικής εταιρείας στην Ελλάδα κατά τα 28 χρόνια παρουσίας της στη χώρα μας. Ουσιαστικά θα δημιουργήσει τρία data centers σε διαφορετικές τοποθεσίες στην Αττική. Πρόκειται για το όγδοο data center της εταιρείας στην Ε.Ε. και το πρώτο στη ΝΑ Ευρώπη. Αντίστοιχες επενδύσεις έχουν φέρει οικονομικό όφελος πάνω από 1 δισ. ευρώ (Πολωνία 1 δισ. ευρώ, Ιταλία 1,5 δισ. ευρώ) και το ίδιο εκτιμάται για την Ελλάδα. Στο πλαίσιο της επέκτασης της παρουσίας της στην Ελλάδα, η Microsoft έχει δεσμευτεί να εκπαιδεύσει 100.000 νέους Ελληνες επαγγελματίες και μαθητές σε ψηφιακές τεχνολογίες.
• Η Microsoft απέκτησε, επίσης, την ελληνική εταιρεία SoftoMotive και ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει ένα κέντρο αυτοματοποίησης ρομποτικών διαδικασιών στην Αθήνα. Μάλιστα, θα είναι ο βασικός κόμβος παγκοσμίως για τέτοιου είδους τεχνολογίες. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες (σε ύψος κεφαλαίων) εξαγορές που έχουν γίνει στον τομέα της τεχνολογίας στην Ελλάδα, καθώς το τίμημα εκτιμάται σε περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία απασχολεί περισσότερους από 150 εργαζομένους και αναμένεται να μεγαλώσει άμεσα μετά την εξαγορά που έγινε πέρυσι το φθινόπωρο.
• Μια λιγότερο γνωστή εταιρεία, η Digital Realty, εξαγόρασε τη Lamda Hellix, τον μεγαλύτερο χειριστή κέντρου δεδομένων της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η εξαγορά έγινε μόλις λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση της Microsoft και δρομολογεί, όπως αναφέρουν ασφαλείς πληροφορίες, επενδύσεις ύψους 400 εκατ. ευρώ για την κατασκευή κέντρων δεδομένων. Τα σχέδια της εταιρείας περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ακόμα ενός κέντρου δεδομένων, στην Κρήτη.
• Στον ίδιο χώρο, αυτόν της αποθήκευσης δεδομένων, η Amazon Web Services (AWS) υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για συνεργασία σε υποδομές και τεχνολογία cloud και ανακοίνωσε ότι σύντομα θα ανοίξει το πρώτο της γραφείο στην Αθήνα. Η Amazon, φυσικά, εξετάζει πάντα και τη μεταφορά μέρους της κύριας δραστηριότητάς της στην Ελλάδα, αλλά προς το παρόν επιλέγει τη Ρουμανία, όπου απασχολεί ήδη 3.000 άτομα.
• Ακόμα μία άγνωστη στο ευρύ κοινό εταιρεία, η εισηγμένη στον Nasdaq Applied Materials, εξαγόρασε τον Μάιο του 2020 την ελληνική startup Think Silicon, με έδρα την Πάτρα. Το τίμημα, όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν ανακοινώθηκε, αλλά παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι ξεπέρασε τα 30 εκατ. ευρώ. H ελληνική εταιρεία δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη τεχνολογίας για κάρτες γραφικών ειδικά για φορητές συσκευές όπου απαιτούνται ισχυρές επιδόσεις αλλά και ενεργειακή αυτονομία. Η Τhink Silicon διαθέτει γραφεία σε Αθήνα και Πάτρα, αλλά και σε Τορόντο και Καλιφόρνια. H Applied Materials απασχολεί 22.000 εργαζομένους παγκοσμίως και το περασμένο έτος επένδυσε περίπου 2,1 δισ. δολάρια σε Ερευνα & Ανάπτυξη.

• Η εισηγμένη στο αμερικανικό Χρηματιστήριο Quantum Energy, με έδρα το Τέξας, έχει σχέδιο για ανάπτυξη αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος έως 400 MW στη χώρα μας. Μεταξύ των έργων συμπεριλαμβάνεται και το μεγαλύτερο σε μέγεθος αιολικό πάρκο που θα κατασκευάσει, στη Μακεδονία. Το συγκεκριμένο πάρκο, ισχύος 315 MW, θα εγκατασταθεί στα σύνορα των περιφερειών Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας και το σύνολο της επένδυσης φθάνει τα 35 εκατ. ευρώ. Εχει λάβει το «πράσινο φως» από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και από το ΥΠ.ΕΝ., αλλά ακόμη εκκρεμούν κάποιες άδειες τοπικού χαρακτήρα.
• Η ExxonMobil αποτελεί μέρος της κοινοπραξίας με τα ΕΛ.ΠΕ. και την Total για τα υπεράκτια μπλοκ στην Κρήτη. Παρά τις καθυστερήσεις (οι οποίες αποδίδονται εν μέρει και στην πανδημία), το προσεχές διάστημα αναμένεται να πραγματοποιήσουν σεισμικές έρευνες στα δύο θαλάσσια οικόπεδα στα νότια και τα δυτικά της Κρήτης.
• Η Blink Charging, με έδρα το Μαϊάμι, είναι επίσης εισηγμένη στον Nasdaq και θεωρείται κολοσσός στον χώρο των φορτιστών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Σε συνεργασία με την ελληνική εταιρεία Eunice, παράγει ταχυφορτιστές, τους οποίους κυρίως εξάγει. Η εταιρεία υπέγραψε πρόσφατα συμφωνία με τη ΔΕΗ, αξίας 224.000 ευρώ, που αφορά 45 σταθμούς φόρτισης, οι οποίοι πρόκειται να παραδοθούν πριν από το τέλος του χρόνου.
• Η General Electric έχει μακρά παρουσία στην Ελλάδα, κυρίως στον χώρο των ιατρικών μηχανημάτων. Μπήκε, όμως, γερά και στην ενέργεια, καθώς μόλις ολοκλήρωσε το νέο αιολικό πάρκο Zarakes 16 MW στην Εύβοια, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από την Jasper Energy, με έδρα τη Φλόριντα. Η εταιρεία σχεδιάζει περαιτέρω επέκταση στον τομέα της ενέργειας.
• Η Ameresco είναι άλλη μία ενεργειακή εταιρεία εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υορκης. Στα τέλη του προηγούμενου έτους ανακοίνωσε συνεργασία με τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες προκειμένου να αναπτύξουν αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 200 MW στην Ελλάδα. Η εταιρεία ανήκει στον Ελληνα κροίσο Τζορτζ Σακελλάρη, με καταγωγή από τη Λακωνία.
• Τρία αμερικανικά funds έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την απόκτηση του 49% του ΔΕΔΔΗΕ. Αυτά είναι τα KKR, Blackrock και Oak Hill Advisors. Ο διαγωνισμός έχει ολοκληρωθεί και εντός του καλοκαιριού αναμένεται να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες διεργασίες για την ανάδειξη του προτιμητέου επενδυτή.

• Η αμερικανική επένδυση της ONEX στο Ναυπηγείο Σύρου ζωντανεύει ξανά το νησί. Ως αποτέλεσμα, η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία εμφάνισε αύξηση άνω του 100% από τηδιετία 2017-2019, με τη Neorion να συνεισφέρει πάνω από το 90% αυτής της ανάπτυξης. Την ίδια περίοδο περισσότερα από 200 πλοία έχουν εξυπηρετηθεί στο Νεώριο. Η συνολική επένδυση ξεπέρασε τα 25 εκατ. ευρώ και διασώθηκαν 180 θέσεις εργασίας, ενώ δημιουργήθηκαν και 600 νέες. Η ONEX έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον και για τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, αλλά, καθώς υπάρχουν χρέη άνω των 200 εκατ. ευρώ προς το Δημόσιο, αναζητείται λύση προκειμένου να προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση χωρίς να θεωρηθεί κρατική ενίσχυση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για εμπλοκή και η DFC, αμερικανική τράπεζα επενδύσεων.
• Δύο αμερικανικές εταιρείες, η Quintana και η Black Summit, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για το λιμάνι της Αλεξανδορούπολης, αλλά ο διαγωνισμός έχει καθυστερήσει και δεν αναμένονται αποτελέσματα πριν από το τέλος του έτους, στην καλύτερη περίπτωση.

Η Mohegan Gaming & Entertainment είναι έτοιμη να ξεκινήσει το έργο «Inspire Athens» στο Ελληνικό, σε συνεργασία με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, που περιλαμβάνει ίσως το εμβληματικότερο κτίριο της αστικής ανάπλασης. Πρόκειται για μια επένδυση ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ, ενώ υπενθυμίζεται ότι η οικονομική προσφορά των Mohegan - ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για την άδεια καζίνο ήταν ύψους 150 εκατ. ευρώ. Το «Inspire Athens» θα αποτελείται από ένα πολυτελές ξενοδοχείο, χώρους ψυχαγωγίας, συνεδριακό κέντρο, καταστήματα, εστιατόρια, ένα σύνολο υπηρεσιών και υποδομών υψηλής ποιότητας και, φυσικά, το καζίνο.


Η Alpha Bank βρίσκεται στο τελικό στάδιο πώλησης χαρτοφυλακίου ακαθάριστου δανείου 10,8 δισ. ευρώ μαζί με τη μονάδα εξυπηρέτησης δανείων. Ο προτιμώμενος πλειοδότης για αυτήν τη συναλλαγή είναι η αμερικανική εταιρεία επενδύσεων Davidson Kempner Capital Management LP. Οταν ολοκληρωθεί, θα είναι η μεγαλύτερη πώληση μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα.


Ισως η πλέον «μοδάτη» εταιρεία στον πλανήτη, η Tesla, έχει βάλει ήδη πόδι στη χώρα μας, με τη δημιουργία του ερευνητικού κέντρου στον «Δημόκριτο», όπου απασχολούνται ήδη μηχανικοί της εταιρείας. Το δεύτερο βήμα της ήταν να δημιουργήσει μια αντιπροσωπία για τα αυτοκίνητά της, τα οποία είναι ήδη διαθέσιμα στην Ελλάδα. Το επόμενο βήμα, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, είναι ακόμα μεγαλύτερο. Η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία συζητά με την ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να δημιουργήσει ηλεκτρικά αυτόνομα νησιά, τα οποία δεν θα είναι διασυνδεδεμένα στο ηλεκτρικό δίκτυο και θα βασίζονται σε μπαταρίες που θα αποθηκεύουν ηλεκτρική ενέργεια η οποία θα παράγεται από ανανεώσιμες πηγές.


Το κτίριο της μεγαλύτερης εν Ελλάδι πρεσβείας κατασκευάστηκε από τον αρχιτέκτονα Βάλτερ Γκρόπιους την περίοδο 1959-1961 και ακολουθεί τις φόρμες της σχολής Μπάουχαους. Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα του αρχιτέκτονα και είναι εμπνευσμένο από την αρχιτεκτονική του Παρθενώνα. Το State Department το θεωρεί επίσης ως ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα κτίρια που διαθέτει σε όλο τον κόσμο. Το έργο της ανακαίνισής του ξεκίνησε προ ενάμισι έτους και αναμένεται να ολοκληρωθεί τα επόμενα 5-7 χρόνια. Το κόστος ανακαίνισης το κατατάσσει από μόνο του μεταξύ των μεγαλύτερων επενδύσεων, καθώς θα φθάσει τα 300 εκατ. ευρώ, περισσότερα δηλαδή απ’ όσα στοίχισε η κατασκευή του «The Mall».