«Ένας ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας» : Αυτό είναι το λιτό και μετρημένο μήνυμα που εκπέμπει το Μέγαρο Μαξίμου ενόψει της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί αμέσως μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, δηλαδή περίπου στις 5 το απόγευμα. Η κυβέρνηση, όπως τονίζει σταθερά το Μαξίμου, τάσσεται υπέρ ενός εποικοδομητικού διαλόγου με την Τουρκία, πάντα στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Σε αντίθεση με την πρώτη τους συνάντηση, τον Σεπτέμβριο του 2019, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη, στην οποία συμμετείχαν υπουργοί και συνεργάτες των δύο ηγετών, αυτή τη φορά θα πρόκειται για ένα τετ-α-τετ, μία κατ’ ιδίαν συνάντηση. Παρόντες στο ΝΑΤΟ θα είναι βέβαια οι υπουργοί Εξωτερικών και Αμυνας, Νίκος Δένδιας και Νίκος Παναγιωτόπουλος, όπως και η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, Ελένη Σουρανή, και πιθανότατα ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας, Θάνος Ντόκος.

«Το ότι συνομιλούμε δεν σημαίνει ότι υπαναχωρούμε»

Στη συνάντηση, ωστόσο, θα είναι μόνο οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν, με τον Ελληνα πρωθυπουργό να επιδιώκει την καλλιέργεια κλίματος εμπιστοσύνης και συνεννόησης. «Το ότι συνομιλούμε δεν σημαίνει ότι υπαναχωρούμε από τις εθνικές θέσεις ή το Διεθνές Δίκαιο», υπογραμμίζει στα «Π» συνεργάτης του κ. Μητσοτάκη. Επισημαίνει ακόμη ότι η Τουρκία πρέπει να καταλάβει πως πρέπει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών και να υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας.

Ένα πιο ήπιο καλοκαίρι

Η ελληνική κυβέρνηση σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί ένα «θερμό» καλοκαίρι όπως το περσινό, με την έξοδο του «Ορούτς Ρέις» συνοδεία πολεμικών σκαφών στην Ανατολική Μεσόγειο. Η επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών τον Ιανουάριο, ο τέταρτος κύκλος συναντήσεων μέσω τηλεδιάσκεψης τον Μάιο, κατά τον οποίο συζητήθηκαν δραστηριότητες Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), και η επίσκεψη του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Αθήνα δείχνουν ότι επί του παρόντος και η Τουρκία επιθυμεί νηνεμία στις σχέσεις των δύο χωρών.

Τι επιδιώκει ο Μητσοτάκης 

Βούληση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να προωθήσει από τη μία πλευρά τη λεγόμενη θετική ατζέντα, στη βάση και της συμφωνίας των υφυπουργών Εξωτερικών, Κώστα Φραγκογιάννη και Σεντάτ Ονάλ, επί ενός καταλόγου 25 προγραμμάτων οικονομικής, τουριστικής και περιβαλλοντικής συνεργασίας. Από την άλλη πλευρά, το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, η συμπεριφορά της Τουρκίας στο Μεταναστευτικό και η εκτός κάθε πλαισίου πρόταση για δύο κράτη στην Κύπρο είναι ορισμένα από τα ζητήματα που θέτει σταθερά η ελληνική κυβέρνηση. Ιδιαίτερης σημασίας, βέβαια, θα είναι η συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, η οποία σύμφωνα με τον μέχρι στιγμής προγραμματισμό θα προηγηθεί της συνάντησής του με τον Έλληνα πρωθυπουργό. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, κατά τη διάρκεια ακρόασης στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, διαβεβαίωσε ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν θα θέσει στον Ερντογάν το θέμα των τουρκικών ενεργειών στην Ανατολική Μεσόγειο.

«Βαθύτατα προβληματικές oι ενέργειες στην Ανατολή Μεσόγειο»

Οι διαφορές που έχουν οι ΗΠΑ με την Τουρκία, όπως σημείωσε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, «δεν είναι μυστικές και σε πολλούς τομείς η Αγκυρα δεν ενεργεί ως νατοϊκός σύμμαχος, όπως θα έπρεπε, για παράδειγμα, (στο θέμα) με τους S400». Πρόσθεσε δε ότι «πέρα από αυτό (το ζήτημα), οι ενέργειες στις οποίες προέβη στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν βαθύτατα προβληματικές. Ημασταν ικανοποιημένοι που είδαμε την Τουρκία να οπισθοχωρεί από αυτές τις προσπάθειες, συμπεριλαμβανομένης της απομάκρυνσης των πλοίων της από τα ύδατα που η Κύπρος θεωρεί μέρος της ΑΟΖ της και της διακοπής των γεωτρητικών δραστηριοτήτων».

«Χείρα» συνεργασίας μεταξύ των 7 υπουργών 

Εκτός από τη συνάντηση Μπάιντεν - Ερντογάν, έχει προηγηθεί και η υπουργική MED7, προάγγελος της Συνόδου Κορυφής των MED7 τον Σεπτέμβριο στην Κρήτη. Οι επτά υπουργοί Ελλάδας, Κύπρου, Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας και Μάλτας κατέληξαν χθες σε ένα κείμενο συμπερασμάτων, το οποίο μεταξύ άλλων σημειώνει πως «στα πλαίσια ενός ασφαλούς περιβάλλοντος στην Ανατολική Μεσόγειο και ως πυλώνας σταθερότητας, τείνουμε χείρα συνεργασίας σε όλες τις γειτονικές χώρες, αλλά τις καλούμε να σέβονται την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών-μελών της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. Η Τουρκία καλείται ρητά να εφαρμόσει αυτές τις αρχές καλής γειτονίας».