ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Πώς η εκλογή Ανδρουλάκη αλλάζει τους συσχετισμούς στην αντιπολίτευση - Το ηχηρό μήνυμα των εσωκομματικών εκλογών του ΚΙΝΑΛ
Αναδιαμορφώνονται οι ισορροπίες στην πολιτική σκηνή το αμέσως επόμενο διάστημα
Ανδρεας Παπαδοπουλος
Oι πολιτικοί συσχετισμοί είναι παγιωμένοι εδώ και αρκετά χρόνια. Βασικό σημείο καμπής ήταν η εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη
στην ηγεσία της Ν.Δ. τον Ιανουάριο του 2016.
Εκλογή που αντέστρεψε πλήρως την αριθμητική εικόνα σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ και έβαλε από τότε τη «γαλάζια» παράταξη στη θέση του οδηγού των εξελίξεων. Τα «λιμνάζοντα ύδατα» ταράζουν όσα έλαβαν χώρα στο Κίνημα Αλλαγής μετά τον αδόκητο θάνατο της Φώφης Γεννηματά, την ενεργοποίηση του Γιώργου Παπανδρέου και την πανηγυρική εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη.
Μετά από μια εξαετία πολιτικής στασιμότητας, διαφαίνεται ότι οι διεργασίες στο Κίνημα Αλλαγής μπορεί να επηρεάσουν καθοριστικά το πολιτικό σκηνικό. Ιδίως στον άξονα της Κεντροαριστεράς, όπου οι παρενέργειες της μαζικής συμμετοχής στις εσωκομματικές κάλπες μπορεί να αποδειχθούν καταλυτικές.
Οι 270.000 πολίτες που πήραν μέρος στην εκλογική διαδικασία δίνουν σημαντική ώθηση στον νέο αρχηγό. Αφενός η κυβερνητική φθορά, αφετέρου κυρίως η αναντίστοιχη με τις ανάγκες -για κόμμα αξιωματικής αντιπολίτευσης- παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ αφήνουν μεγάλο χώρο στο Κίνημα Αλλαγής.
Ηδη, άλλωστε, οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων δείχνουν να κλείνει η ψαλίδα που χώριζε τα δύο κόμματα. Εχουμε φύγει δηλαδή από το 1 προς 4 που καταγράφηκε στις εκλογές του Ιουλίου του 2019 (σ.σ.: ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε 31,53% και το ΚΙΝ.ΑΛ. 8,1%) και έχουμε πάει σε δημοσκοπικά ποσοστά που εμφανίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ λίγο πάνω από το 20% και το ΚΙΝ.ΑΛ. λίγο πάνω από το 10%. Η δυναμική αυτή αναμένεται να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο τώρα που ολοκληρώθηκαν οι εσωκομματικές εκλογές.
Συμπληρώνουν, βεβαίως, ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις επιλογές που θα κάνει ο νέος αρχηγός, Νίκος Ανδρουλάκης, αλλά και από τη στάση που θα κρατήσουν οι συνυποψήφιοί του, με το ερωτηματικό να πηγαίνει προς την πλευρά του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος τις τελευταίες ημέρες έχει «βγάλει το ξίφος από τη θήκη». Βεβαίως ο πρώην πρωθυπουργός, θέλοντας να διασκεδάσει τις αρνητικές εντυπώσεις που έχουν δημιουργηθεί, δεσμεύτηκεs πως «θα στηρίξει την παράταξη από οποιοδήποτε μετερίζι».
Με βάση τις εκτιμήσεις των αναλυτών, μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τους συσχετισμούς θα έχουμε σε περίπου τρεις μήνες από τώρα, όταν ο νέος αρχηγός θα έχει δώσει ένα σαφές στίγμα των προθέσεών του με τις επιλογές που θα κάνει στη στελέχωση του κόμματος, στη ρητορική του, στις προγραμματικές επεξεργασίες κ.λπ. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι αναλυτές που μελετούν τους αριθμούς υποστηρίζουν πως η μεγαλύτερη βοήθεια για τον νέο αρχηγό θα δοθεί από την Κρήτη.
Το μεγάλο νησί, που αποτελεί άλλωστε και εσωκομματικό κάστρο του κ. Ανδρουλάκη, μπορεί να αποτελέσει ποσοστιαία «μαγιά» που θα οδηγήσει στην αλλαγή των συσχετισμών μεταξύ ΚΙΝ.ΑΛ. και ΣΥΡΙΖΑ. Μόνο από την Κρήτη και φυσικά τους Κρήτες που κατοικούν σε όλη την Ελλάδα ο νέος αρχηγός μπορεί να ξεκινά τη μάχη των εθνικών εκλογών με ένα ποσοστό που θα προσεγγίζει το 10%. Το στοιχείο αυτό από μόνο του οδηγεί τουλάχιστον σε αισθητό αλλαγή του πολιτικού σκηνικού στην Κεντροαριστερά, αν όχι και σε ολική ανατροπή.
Η αθρόα προσέλευση και η δυναµική από τα κάτω που δηµιουργείται ενισχύουν τον προβληµατισµό επιτελικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Εµπειρα στελέχη του διαβλέπουν ότι µπορεί να υπάρξει ρήγµα στους ΠΑΣΟΚογενείς ψηφοφόρους του κόµµατος, πολύ περισσότερο αν διαφανεί ότι το ΠΑΣΟΚΚΙΝ.ΑΛ. αυξάνει συνεχώς τα ποσοστά του και δηµιουργούνται οι συνθήκες για αλλαγή των συσχετισµών. Είναι, για παράδειγµα, ενδεικτικό ότι δύο πρώην υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ, ο Σταύρος Κοντονής και ο ∆ηµήτρης Μάρδας, αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόµενο συνεργασίας µε το Κίνηµα Αλλαγής.
Παράλληλα, η ανησυχία επιτείνεται όχι µόνο από τις εξελίξεις στο Κίνηµα Αλλαγής, αλλά και από τις ποιοτικές έρευνες που έχουν στα χέρια τους στον ΣΥΡΙΖΑ. Εκεί όπου διαπιστώνουν ότι το µεγαλύτερο µέρος των πολιτών έχει αρνητική εικόνα για τα κυβερνητικά πεπραγµένα του κόµµατος και παράλληλα είναι πολιτικά απαξιωµένο το στελεχικό δυναµικό του. Και για τα δύο αυτά ζητήµατα είχε «χτυπήσει την καµπάνα» ο εκλογικός αναλυτής και εκ των συνοµιλητών του Αλέξη Τσίπρα, Ηλίας Νικολακόπουλος, αναφέροντας («Εποχή», 21/11/2021) πως «θα πρέπει να δείξει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι µπορεί να είναι αποτελεσµατικός.
Και η προηγούµενη εµπειρία δεν συµβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση (…). Για να δείξει ότι είναι αποτελεσµατικός ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν αρκεί ένα καλοφτιαγµένο πρόγραµµα. Χρειάζεται να αναδειχθούν νέοι άνθρωποι, που να φαίνεται ότι µπορούν να κάνουν καλά τα πράγµατα. Νέο στελεχιακό δυναµικό δεν έχει αναδείξει ο ΣΥΡΙΖΑ στα δυόµισι χρόνια αντιπολίτευσης». Ακόµα πιο επικριτικός ήταν ο αποµονωµένος ολέον πρώην υπουργός Επικρατείας Χριστόφορος Βερναρδάκης, ο οποίος εµφανίστηκε αρκετά ανήσυχος τόσο για τη «θολή εικόνα» που εκπέµπει ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και για τις διεργασίες στον όµορο χώρο του ΚΙΝ.ΑΛ. «Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν λάβει υπ’ όψιν το σύνολο των διεργασιών που συµβαίνουν στην κοινωνία και στην πολιτική, θα περιορίσει το εύρος της απήχησής του και αυτό αργότερα θα έχει τις δικές του επιπτώσεις», σηµείωσε (ρ/σ Πρώτο Πρόγραµµα).
Με αφορµή όλα τα προαναφερθέντα, πυκνώνουν οι πληροφορίες σύµφωνα µε τις οποίες ο κ. Τσίπρας ετοιµάζει µε το νέο έτος µπαράζ σαρωτικών αλλαγών στο κόµµα και στη Βουλή. Φηµολογείται, δε, εντόνως ότι µπορεί να πάει ακόµα και σε αλλαγή Γραµµατέα, µε επιλογή προσώπου από την πλευρά των ΠΑΣΟΚογενών, αλλά και σε εκλογή αρχηγού από τη βάση. Ο Αλ. Τσίπρας θα επιδιώξει, δηλαδή, µε κάθε τρόπο να ανακόψει τη δυναµική που θα αναπτυχθεί γύρω από το Κίνηµα Αλλαγής και τον νέο αρχηγό του.
Πιστεύουν ότι, ανεξάρτητα από την επιθετική στάση που θα έχει κατά της κυβέρνησης, το ουσιαστικό µέτωπό του θα είναι µε τον Αλέξη Τσίπρα, διότι µε την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ θα δοθεί η µάχη για την επικράτηση στον κεντροαριστερό χώρο και τη διεκδίκηση των αντίστοιχων ψηφοφόρων. Το ενδιαφέρον των συνεργατών του πρωθυπουργού εστιάζεται κυρίως στο µεταρρυθµιστικό ακροατήριο που προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ και ψήφισε τη Ν.∆. λόγω της παρουσίας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Θεωρούν ότι αυτό το κοινό θα εξαρτήσει την τελική στάση του αφενός από τη συνέπεια που θα δείξει η κυβέρνηση στην υλοποίηση µεταρρυθµίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών, αφετέρου από τις επιλογές του νέου αρχηγού και, πολύ περισσότερο, από τις κινήσεις-ανοίγµατα που θα κάνει σε πρόσωπα όπως ο Ευάγγελος Βενιζέλος, η Αννα ∆ιαµαντοπούλου κ.ά.
Εκλογή που αντέστρεψε πλήρως την αριθμητική εικόνα σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ και έβαλε από τότε τη «γαλάζια» παράταξη στη θέση του οδηγού των εξελίξεων. Τα «λιμνάζοντα ύδατα» ταράζουν όσα έλαβαν χώρα στο Κίνημα Αλλαγής μετά τον αδόκητο θάνατο της Φώφης Γεννηματά, την ενεργοποίηση του Γιώργου Παπανδρέου και την πανηγυρική εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη.
Μετά από μια εξαετία πολιτικής στασιμότητας, διαφαίνεται ότι οι διεργασίες στο Κίνημα Αλλαγής μπορεί να επηρεάσουν καθοριστικά το πολιτικό σκηνικό. Ιδίως στον άξονα της Κεντροαριστεράς, όπου οι παρενέργειες της μαζικής συμμετοχής στις εσωκομματικές κάλπες μπορεί να αποδειχθούν καταλυτικές.
Οι 270.000 πολίτες που πήραν μέρος στην εκλογική διαδικασία δίνουν σημαντική ώθηση στον νέο αρχηγό. Αφενός η κυβερνητική φθορά, αφετέρου κυρίως η αναντίστοιχη με τις ανάγκες -για κόμμα αξιωματικής αντιπολίτευσης- παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ αφήνουν μεγάλο χώρο στο Κίνημα Αλλαγής.
Ηδη, άλλωστε, οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων δείχνουν να κλείνει η ψαλίδα που χώριζε τα δύο κόμματα. Εχουμε φύγει δηλαδή από το 1 προς 4 που καταγράφηκε στις εκλογές του Ιουλίου του 2019 (σ.σ.: ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε 31,53% και το ΚΙΝ.ΑΛ. 8,1%) και έχουμε πάει σε δημοσκοπικά ποσοστά που εμφανίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ λίγο πάνω από το 20% και το ΚΙΝ.ΑΛ. λίγο πάνω από το 10%. Η δυναμική αυτή αναμένεται να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο τώρα που ολοκληρώθηκαν οι εσωκομματικές εκλογές.
Συμπληρώνουν, βεβαίως, ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τις επιλογές που θα κάνει ο νέος αρχηγός, Νίκος Ανδρουλάκης, αλλά και από τη στάση που θα κρατήσουν οι συνυποψήφιοί του, με το ερωτηματικό να πηγαίνει προς την πλευρά του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος τις τελευταίες ημέρες έχει «βγάλει το ξίφος από τη θήκη». Βεβαίως ο πρώην πρωθυπουργός, θέλοντας να διασκεδάσει τις αρνητικές εντυπώσεις που έχουν δημιουργηθεί, δεσμεύτηκεs πως «θα στηρίξει την παράταξη από οποιοδήποτε μετερίζι».
Με βάση τις εκτιμήσεις των αναλυτών, μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τους συσχετισμούς θα έχουμε σε περίπου τρεις μήνες από τώρα, όταν ο νέος αρχηγός θα έχει δώσει ένα σαφές στίγμα των προθέσεών του με τις επιλογές που θα κάνει στη στελέχωση του κόμματος, στη ρητορική του, στις προγραμματικές επεξεργασίες κ.λπ. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι αναλυτές που μελετούν τους αριθμούς υποστηρίζουν πως η μεγαλύτερη βοήθεια για τον νέο αρχηγό θα δοθεί από την Κρήτη.
Το μεγάλο νησί, που αποτελεί άλλωστε και εσωκομματικό κάστρο του κ. Ανδρουλάκη, μπορεί να αποτελέσει ποσοστιαία «μαγιά» που θα οδηγήσει στην αλλαγή των συσχετισμών μεταξύ ΚΙΝ.ΑΛ. και ΣΥΡΙΖΑ. Μόνο από την Κρήτη και φυσικά τους Κρήτες που κατοικούν σε όλη την Ελλάδα ο νέος αρχηγός μπορεί να ξεκινά τη μάχη των εθνικών εκλογών με ένα ποσοστό που θα προσεγγίζει το 10%. Το στοιχείο αυτό από μόνο του οδηγεί τουλάχιστον σε αισθητό αλλαγή του πολιτικού σκηνικού στην Κεντροαριστερά, αν όχι και σε ολική ανατροπή.
Ανησυχία στην Κουμουνδούρου
Την ίδια ώρα, απολύτως διασταυρωµένες πληροφορίες αναφέρουν ότι στην Κουµουνδούρου επικρατεί από την περασµένη Κυριακή κλίµα «ανήσυχης αναµονής».Η αθρόα προσέλευση και η δυναµική από τα κάτω που δηµιουργείται ενισχύουν τον προβληµατισµό επιτελικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Εµπειρα στελέχη του διαβλέπουν ότι µπορεί να υπάρξει ρήγµα στους ΠΑΣΟΚογενείς ψηφοφόρους του κόµµατος, πολύ περισσότερο αν διαφανεί ότι το ΠΑΣΟΚΚΙΝ.ΑΛ. αυξάνει συνεχώς τα ποσοστά του και δηµιουργούνται οι συνθήκες για αλλαγή των συσχετισµών. Είναι, για παράδειγµα, ενδεικτικό ότι δύο πρώην υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ, ο Σταύρος Κοντονής και ο ∆ηµήτρης Μάρδας, αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόµενο συνεργασίας µε το Κίνηµα Αλλαγής.
Παράλληλα, η ανησυχία επιτείνεται όχι µόνο από τις εξελίξεις στο Κίνηµα Αλλαγής, αλλά και από τις ποιοτικές έρευνες που έχουν στα χέρια τους στον ΣΥΡΙΖΑ. Εκεί όπου διαπιστώνουν ότι το µεγαλύτερο µέρος των πολιτών έχει αρνητική εικόνα για τα κυβερνητικά πεπραγµένα του κόµµατος και παράλληλα είναι πολιτικά απαξιωµένο το στελεχικό δυναµικό του. Και για τα δύο αυτά ζητήµατα είχε «χτυπήσει την καµπάνα» ο εκλογικός αναλυτής και εκ των συνοµιλητών του Αλέξη Τσίπρα, Ηλίας Νικολακόπουλος, αναφέροντας («Εποχή», 21/11/2021) πως «θα πρέπει να δείξει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι µπορεί να είναι αποτελεσµατικός.
Και η προηγούµενη εµπειρία δεν συµβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση (…). Για να δείξει ότι είναι αποτελεσµατικός ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν αρκεί ένα καλοφτιαγµένο πρόγραµµα. Χρειάζεται να αναδειχθούν νέοι άνθρωποι, που να φαίνεται ότι µπορούν να κάνουν καλά τα πράγµατα. Νέο στελεχιακό δυναµικό δεν έχει αναδείξει ο ΣΥΡΙΖΑ στα δυόµισι χρόνια αντιπολίτευσης». Ακόµα πιο επικριτικός ήταν ο αποµονωµένος ολέον πρώην υπουργός Επικρατείας Χριστόφορος Βερναρδάκης, ο οποίος εµφανίστηκε αρκετά ανήσυχος τόσο για τη «θολή εικόνα» που εκπέµπει ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και για τις διεργασίες στον όµορο χώρο του ΚΙΝ.ΑΛ. «Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν λάβει υπ’ όψιν το σύνολο των διεργασιών που συµβαίνουν στην κοινωνία και στην πολιτική, θα περιορίσει το εύρος της απήχησής του και αυτό αργότερα θα έχει τις δικές του επιπτώσεις», σηµείωσε (ρ/σ Πρώτο Πρόγραµµα).
Με αφορµή όλα τα προαναφερθέντα, πυκνώνουν οι πληροφορίες σύµφωνα µε τις οποίες ο κ. Τσίπρας ετοιµάζει µε το νέο έτος µπαράζ σαρωτικών αλλαγών στο κόµµα και στη Βουλή. Φηµολογείται, δε, εντόνως ότι µπορεί να πάει ακόµα και σε αλλαγή Γραµµατέα, µε επιλογή προσώπου από την πλευρά των ΠΑΣΟΚογενών, αλλά και σε εκλογή αρχηγού από τη βάση. Ο Αλ. Τσίπρας θα επιδιώξει, δηλαδή, µε κάθε τρόπο να ανακόψει τη δυναµική που θα αναπτυχθεί γύρω από το Κίνηµα Αλλαγής και τον νέο αρχηγό του.
Στάση αναμονής από τη Νέα Δημοκρατία
Στον αντίποδα, στελέχη της Ν.∆. περιµένουν να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες στο Κίνηµα Αλλαγής, εκτιµώντας σε πρώτη φάση ότι, έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγµατα, δεν επηρεάζεται αισθητά ο κεντροδεξιός πόλος διακυβέρνησης. Εκτιµούν ότι ο νέος αρχηγός, πολύ περισσότερο αν είναι, όπως όλα δείχνουν, ο κ. Ανδρουλάκης, θα κινηθεί στην ίδια λογική των ίσων αποστάσεων και της αυτόνοµης πορείας που ακολουθούσε µε συνέπεια και η Φώφη Γεννηµατά.Πιστεύουν ότι, ανεξάρτητα από την επιθετική στάση που θα έχει κατά της κυβέρνησης, το ουσιαστικό µέτωπό του θα είναι µε τον Αλέξη Τσίπρα, διότι µε την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ θα δοθεί η µάχη για την επικράτηση στον κεντροαριστερό χώρο και τη διεκδίκηση των αντίστοιχων ψηφοφόρων. Το ενδιαφέρον των συνεργατών του πρωθυπουργού εστιάζεται κυρίως στο µεταρρυθµιστικό ακροατήριο που προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ και ψήφισε τη Ν.∆. λόγω της παρουσίας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Θεωρούν ότι αυτό το κοινό θα εξαρτήσει την τελική στάση του αφενός από τη συνέπεια που θα δείξει η κυβέρνηση στην υλοποίηση µεταρρυθµίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών, αφετέρου από τις επιλογές του νέου αρχηγού και, πολύ περισσότερο, από τις κινήσεις-ανοίγµατα που θα κάνει σε πρόσωπα όπως ο Ευάγγελος Βενιζέλος, η Αννα ∆ιαµαντοπούλου κ.ά.
