«Η “Ο” σβήνει πολύ γρήγορα, η πανδηµία δείχνει να τελειώνει και, επιτέλους, επιστρέφουµε στην κανονικότητα
». Με αυτόν τον τρόπο κυβερνητικός αξιωµατούχος περιέγραψε σε δυο γραµµές το βασικό σενάριο πάνω στο οποίο κινείται το οικονοµικό επιτελείο, δίνοντας, έτσι, προτεραιότητα σε παρεµβάσεις και επιλογές που θα προσφέρουν ώθηση στην οικονοµία και δεν θα ανατροφοδοτήσουν χωρίς λόγο την εσωστρέφεια που προκάλεσε η υγειονοµική κρίση.
Αναµφίβολα, η «επίθεση» της «Ο» δεν «µούδιασε» µόνο το υπουργείο Υγείας, αλλά και το υπουργείο Οικονοµικών, καθώς για ακόµα µία φορά βρέθηκε στη θέση να παίζει... άµυνα αντί για επίθεση, ήτοι να επεξεργάζεται σενάρια έκτακτων µέτρων στήριξης, αντί να «τρέχει» διατάξεις µε φορολογικά κίνητρα, ελαφρύνσεις και φιλοεπενδυτικά πλαίσια. Πλέον, µπαίνοντας στο δεύτερο µισό του Ιανουαρίου, το κλίµα έχει αλλάξει και στο υπουργείο Οικονοµικών βλέπουν την επόµενη µέρα, παρά την παράταση των περιοριστικών µέτρων.
«Προέχει να βάλουµε την οικονοµία µπροστά, έτσι ώστε να παραγάγει πλούτο για νοικοκυριά και επιχειρήσεις», σηµειώνει ο ίδιος αξιωµατούχος, µε φόντο τις ανακοινώσεις για τα νέα µέτρα στήριξης, τα οποία είναι απολύτως στοχευµένα, όχι οριζόντια και σε καµία περίπτωση δεν θα διαρκέσουν. Συγκεκριµένα:
- Επεκτάθηκε η δυνατότητα αναστολών συµβάσεων εργασίας έως και στο 100% των εργαζοµένων σε τέχνες του θεάµατος και θέατρα, χώρους εκδηλώσεων, διοργανώσεις γάµων και παιδοτόπους, ενώ η ίδια δυνατότητα, αλλά για το 25% των εργαζοµένων, δόθηκε σε εστίαση, catering, ξενοδοχεία, τουριστικά γραφεία, σχολές χορού, κινηµατογράφους κ.ά.
- Θα τρέξει νέο πρόγραµµα ενισχύσε ων έως 400.000 ευρώ ανά εταιρεία για επιχειρήσεις οργάνωσης συνεδρίων, εµπορικών εκθέσεων και εκδηλώσεων, για catering, σχολές χορού και κέντρα διασκέδασης, αλλά υπό την προϋπόθεση πτώσης του τζίρου άνω του 50% το 2020.
- Ανεστάλη η δόση του Ιανουαρίου για ρυθµίσεις οφειλών των πληττόµενων ΚΑ∆ και των εργαζοµένων σε αναστολή. Επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες περί πολύ προσεκτικών κινήσεων, το υπουργείο Οικονοµικών δεν ενεργοποίησε -ούτε προτίθεται να το κάνει- το «κούρεµα» ενοικίων επαγγελµατικής στέγης, καθώς ακόµα και σήµερα υπάρχουν εκκρεµότητες από τους προηγούµενους µήνες, αλλά και... «λαθροχειρίες», προκειµένου ιδιοκτήτες ή / και ενοικιαστές να πάρουν παραπάνω ενίσχυση από αυτήν που δικαιούνταν. Σηµειωτέον ότι το µέτρο της µείωσης ενοικίων έχει κοστίσει στον Προϋπολογισµό περί τα 810 εκατ. ευρώ.
«Φρένο» βάζει, επίσης, το υπουργείο Οικονοµικών στα αιτήµατα κλαδικών φορέων και επιµελητηρίων περί αναστολών φόρων - εισφορών για τους επόµενους µήνες. Από την άλλη, δεν αποκλείεται να επανεξεταστεί η προθεσµία υπαγωγής στη ρύθµιση των 72 δόσεων, ενώ όσον αφορά τις οφειλές από επιστρεπτέα προκαταβολή, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τον Μάιο, αφού συνεκτιµηθούν όλα τα δεδοµένα, θα αποφασιστεί αν για επιχειρήσεις ή κλάδους µε µεγάλη πτώση τζίρου θα γίνει είτε µεγαλύτερο «κούρεµα» είτε διαγραφή οφειλών.
Σε κάθε περίπτωση, τα στοιχεία που παίρνει το υπουργείο Οικονοµικών σε καθηµερινή βάση από την αγορά δεν φαίνεται να επιβεβαιώνουν τις «γκρίζες» έρευνες ή προβλέψεις επαγγελµατικών οργανώσεων, φορέων και επιµελητηρίων. «Γκρινιάζουν, αλλά δούλεψαν και τον Νοέµβριο και τον ∆εκέµβριο», σηµειώνει αρµόδια πηγή, «πατώντας» πάνω σε στοιχεία της Στατιστικής που φανερώνουν αύξηση του τζίρου, έστω χαµηλότερη των προσδοκιών. Οσο, δε, για τα «καµπανάκια» κινδύνου για «λουκέτα», η ίδια πηγή είναι κατηγορηµατική: «Ακόµα και στο peak της κρίσης είχαµε περισσότερες ενάρξεις δραστηριοτήτων από τα προ πανδηµίας επίπεδα. Αυτοί που θα αντιµετωπίσουν σηµαντικό ζήτηµα βιωσιµότητας είναι εκείνοι που ούτως ή άλλως δεν θα άντεχαν χωρίς τα 43 δισ. ευρώ που ρίξαµε στην αγορά».
Βασική προτεραιότητα του υπουργείου Οικονομικών για την τρέχουσα χρονιά είναι τα δημοσιονομικά
Στη σκιά της ενεργειακής κρίσης
Η επιστροφή στην κανονικότητα σίγουρα σκιάζεται και από το ράλι τιµών σε πρώτες ύλες και ενέργεια. Στο οικονοµικό επιτελείο παραδέχονται, άλλωστε, ότι οι αρχικές εκτιµήσεις για ταχύτερη αποκλιµάκωση δεν επιβεβαιώθηκαν, κάτι που ισχύει, επίσης, για τις βασικές µακροοικονοµικές παραδοχές όλων των ευρωπαϊκών θεσµικών οργάνων. Ωστόσο, παρά την ένταση της κρίσης τιµών, στο υπουργείο Οικονοµικών είναι αποφασισµένοι να µην κάνουν βεβιασµένες κινήσεις µε αµφίβολο αποτέλεσµα, όπως οι µειώσεις έµµεσων φόρων, γνωρίζοντας, άλλωστε, ότι µπροστά µας υπάρχει η δύσκολη µάχη στην Ευρώπηγια τα πλεονάσµατα των επόµενων ετών.
Το µοντέλο που θα εφαρµοστεί τους επόµενους µήνες στοχεύει στην ενίσχυση των εισοδηµάτων των νοικοκυριών και στον περιορισµό του κόστους για τις επιχειρήσεις. Κατ’ αρχάς, θα διατηρηθεί το σύστηµα επιδότησης ηλεκτρικού ρεύµατος - φυσικού αερίου, όχι όµως οριζόντια, αλλά µε συνδυασµό κριτηρίων. Ειδικά για επιχειρήσεις - επαγγελµατίες, από τον Φεβρουάριο θα υιοθετηθούν κριτήρια κατανάλωσης - µεγέθους επιχειρήσεων, έτσι ώστε η επιδότηση να είναι κλιµακωτή, ενώ ανάλογο µοντέλο πιθανότατα θα εφαρµοστεί και στην επιδότηση των νοικοκυριών, ώστε να ενισχυθούν οι πλέον ευάλωτοι. Ήδη, το Ταµείο Ενεργειακής Μετάβασης έχει δώσει στήριξη µε πάνω από 1,7 δισ. ευρώ και έπεται συνέχεια. Στην περίπτωση, δε, που επιβεβαιωθεί το βασικό σενάριο των διεθνών αναλυτών για διατήρηση της τιµής του φυσικού αερίου σε διπλάσια ή τριπλάσια επίπεδα και πέρα από το καλοκαίρι, τότε θα προωθηθεί το σχέδιο για µόνιµο µηχανισµό στήριξης των νοικοκυριών.
Στην ίδια λογική, της στήριξης των πιο αδύναµων νοικοκυριών, είναι η σύντµηση της διαβούλευσης για τον κατώτατο µισθό, έτσι ώστε η δεύτερη αύξησή του µέσα στον χρόνο να απορροφήσει µέρος των ανατιµήσεων σε είδη ευρείας κατανάλωσης. Με αυτά τα δεδοµένα, την Πρωτοµαγιά ο κατώτατος µισθός θα φτάσει ή θα ξεπεράσει τα 700 ευρώ, από 650 ευρώ στο τέλος του ∆εκεµβρίου, χωρίς να αποκλειστούν εκπλήξεις, δηλαδή να προσεγγίσει τα 750 ευρώ. Οι πληροφορίες αναφέρουν, µάλιστα, ότι η εκδίκαση των 3ετιών -που εκκρεµεί στο ΣτΕ- θα έχει θετική κατάληξη για τους εργαζοµένους.
Σηµειωτέον ότι ωφεληµένοι από την αναπροσαρµογή του κατώτατου µισθού δεν θα είναι µόνο οι εργαζόµενοι, αλλά και οι άνεργοι, καθώς και οι δικαιούχοι ειδικών επιδοµάτων του ΟΑΕ∆ (π.χ., προγράµµατα κοινωφελούς χαρακτήρα) που συνδέονται µε τον κατώτατο µισθό.
Tον Απρίλιο, θα βγουν τα... µαχαίρια στο Eurogroup
«∆εν µπορούµε να πούµε “δώσ’ τα όλα”. Είµαστε, πλέον, στο µικροσκόπιο των αγορών», σηµειώνει πηγή του υπουργείου Οικονοµικών, δίνοντας µια άλλη διάσταση στη συζήτηση για τα όποια µέτρα στήριξης: στο πώς η Ελλάδα όχι απλώς θα παραµείνει σε τροχιά ανάκαµψης, αλλά θα έχει σε τάξη και τα δηµοσιονοµικά της, σε µια συγκυρία όπου το QE αποσύρεται και κυριαρχεί η συζήτηση για το Σύµφωνο Σταθερότητας. Βασική προτεραιότητα του υπουργείου Οικονοµικών για την τρέχουσα χρονιά είναι τα δηµοσιονοµικά, παρά το γεγονός ότι παραµένει σε ισχύ η «ρήτρα διαφυγής», καθώς µόνο οι ανυποψίαστοι δεν γνωρίζουν ότι αµέσως µετά τις γαλλικές εκλογές, τον Απρίλιο, θα βγουν τα... µαχαίρια στο Eurogroup.
Τι περιμένει το οικονομικό επιτελείο από τους ευρωπαίους και ποιο είναι το κλίμα για την Ελλάδα
«Οι ουσιαστικές συζητήσεις για το Σύµφωνο Σταθερότητας θα ξεκινήσουν λίγο πριν από το καλοκαίρι», αναφέρουν πηγές από τις Βρυξέλλες, εκτιµώντας ότι τότε θα ανοίξει τα χαρτιά του και το γερµανικό «γεράκι»: ο νέος υπουργός Οικονοµικών και επικεφαλής των Φιλελευθέρων, Κρίστιαν Λίντνερ. Οι ίδιες πηγές εκτιµούν ότι είναι κρίσιµες και οι εξελίξεις στην Ιταλία, καθώς, αν τελικά ο Μάριο Ντράγκι θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία, τότε η «φωνή» της Ιταλίας στα ευρωπαϊκά όργανα θα αδυνατίσει. Ο πιο κοντινός στόχος για το ελληνικό υπουργείο Οικονοµικών παραµένει, πάντως, η έξοδος από το καθεστώς ενισχυµένης εποπτείας. Οι πληροφορίες από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι οι τεχνοκράτες της Κοµισιόν θέλουν να λήξει έως το καλοκαίρι, ωστόσο στην Αθήνα «κρατάνε µικρό καλάθι»...
