ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Ένας αριστερός που «πυροβολεί» με αστική αυτοπεποίθηση τον Αλέξη Τσίπρα
Η πορεία του πρώην υπουργού Οικονομικών από το Ρότερνταμ στο υπουργείο Οικονομικών και στην εσωκομματική αντιπολίτευση – Το παρασκήνιο της σφοδρής κριτικής και η κόντρα που φουντώνει
Ένα… γεύµα του Ευκλείδη Τσακαλώτου
µε τη δηµοσιογράφο της «Καθηµερινής» Μαρία Κατσουνάκη ήταν ικανό να προκαλέσει τεράστιο ανακάτεµα στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και να επιφέρει έκρηξη των φανατικών υποστηρικτών του Αλέξη Τσίπρα κατά του άτυπου Νο 2 του κόµµατος. Όλα ξεκίνησαν όταν ο κ. Τσακαλώτος, επιδεικνύοντας υπερβάλλουσα «αστική αυτοπεποίθηση», άσκησε δοµική κριτική στον κ. Τσίπρα. Του καταλόγισε ότι διακατέχεται από ανασφάλεια και ότι είναι κακός στην επιλογή συµβούλων, φράσεις που προσπάθησε µετά να «µαζέψει».
Στην Κουµουνδούρου σήµανε «κόκκινος συναγερµός» και οι αντιδράσεις των οπαδών του ΣΥΡΙΖΑ στα social media ξεπέρασαν κάθε προηγούµενο. Οι πληροφορίες, δε, αναφέρουν ότι υπήρξε επικοινωνία της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ µε τον Παύλο Πολάκη και του ζητήθηκε να µη ρίξει περαιτέρω λάδι στη φωτιά και να µη σηκώσει το λάβαρο της αντίδρασης στον Τσακαλώτο. Γι’ αυτό και ο «αψύς Σφακιανός» αρκέστηκε σε ένα τυπικό ειρωνικό σχόλιο. Η ζηµιά, ωστόσο, από την παρέµβαση του πρώην υπουργού Οικονοµικών είχε γίνει και αναζωπύρωσε στον ύψιστο βαθµό τη σύγκρουση µεταξύ «προεδρικών» και «Οµπρέλας», ενόψει και του επικείµενου Συνεδρίου (14 έως 17 Απριλίου).
Ας ξετυλίξουµε, όµως, από την αρχή το κουβάρι της διαδροµής του Ευκλείδη Τσακαλώτου, ο οποίος χρειάστηκε να διανύσει σηµαντικά ιδεολογικά βήµατα προκειµένου να ξεπεράσει τις κοµµατικές αγκυλώσεις αναφορικά µε το οικογενειακό του παρελθόν. Και αυτό γιατί το εµβληµατικό πρόσωπο των νικητών του Εµφυλίου και της ∆εξιάς, ο Θρασύβουλος Τσακαλώτος, ήταν αδερφός του παππού του.
Κάπως έτσι, ο γεννηµένος το 1960 στο Ρότερνταµ Ευκλείδης Τσακαλώτος οπλίστηκε µε γερές δόσεις µαρξισµού και ατσαλώθηκε ιδεολογικά πάνω στις ταξικές αναλύσεις. Έστω και αν ίδιος δεν έκρυψε ποτέ την αστική καταγωγή του και τις σπουδές σε µερικά από τα καλύτερα πανεπιστήµια της Βρετανίας. Σε αυτά, άλλωστε, απέδωσε και την «αστική αυτοπεποίθηση» που απέκτησε, την οποία ουσιαστικά σύγκρινε µε την ελλιπή αυτοπεποίθηση του διαθέτει, λόγω… Πολυκλαδικού Αµπελοκήπων, ο Αλέξης Τσίπρας.
Το κοµµατικό του άστρο αρχίζει να αναδύεται όταν η χώρα εισέρχεται σε καθεστώς µνηµονίων. Οι οικονοµολόγοι τότε είναι περιζήτητοι, ιδίως όσοι ασκούν κριτική από τα αριστερά. Πολλοί τον θυµούνται στις πλατείες των «Αγανακτισµένων» µαζί µε άλλα «αστέρια» της εποχής να βγάζει πύρινους λόγους, πάντα όµως µέσα σε ένα πλαίσιο ευπρέπειας. Η δηµοσιότητα που παίρνει από τις πλατείες και τις συνεχείς εµφανίσεις στα ΜΜΕ τον βοηθά να εκλεγεί άνετα βουλευτής στις εκλογές του 2012. Συµµετέχει ενεργά µαζί µε τον ∆ραγασάκη, τον Σταθάκη και άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στη δηµιουργία του περίφηµου «προγράµµατος της Θεσσαλονίκης» το φθινόπωρο του 2014.
∆εδοµένου ότι δεν είχε ποτέ ιδιαίτερη σχέση µε τον Αλέξη Τσίπρα, ούτε -πολύ περισσότερο- χηµεία, δεν ήταν στις βασικές επιλογές του για την κυβέρνηση. Τον έκανε αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, ενώ συµµετείχε στην πρώτη διαπραγµατευτική οµάδα του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία, υπό την καθοδήγηση του κ. Βαρουφάκη, φυσικά, δεν διέπρεψε. Με τον τελευταίο, παρότι σπουδαγµένοι σε καλά πανεπιστήµια του εξωτερικού, ουδέποτε βρήκαν κοινούς κώδικες. Ο Γιάνης Βαρουφάκης τον θεωρούσε σχεδόν δεξιό και ο Τσακαλώτος ενοχλούνταν µε τον άκρατο ναρκισσισµό του τότε υπουργού Οικονοµικών.
Από το καλοκαίρι του 2015 ανέλαβε εξολοκλήρου το χαρτοφυλάκιο των Οικονοµικών και ήταν ο υπουργός που έβαλε την υπογραφή του στο θεσµικό τέλος των µνηµονίων. Αυτό οι περισσότεροι από τους προεδρικούς δεν του το συγχωρούν. Θεωρούν αφενός ότι, µε τις επιλογές που έκανε και, κυρίως, µε τους φόρους που αποφάσισε, ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τη µεσαία τάξη, αφετέρου ότι δεν άνοιξε το «ταµείο» για να µοιράσει χρήµατα στον λαό, µε αποτέλεσµα να αφήσει η κυβέρνηση Τσίπρα ένα «µαξιλάρι» πολλών δισεκατοµµυρίων ευρώ στον επόµενο πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη. Εν πολλοίς, µε πρώτον από όλους τον Πολάκη, του χρεώνουν µεγάλη ευθύνη για την ήττα στις εκλογές του 2019. Τώρα, µε την κριτική που κάνει στον Τσίπρα, δεν θέλει και πολύ για να του χρεώσουν και την ήττα στις επόµενες εκλογές…
Στην Κουµουνδούρου σήµανε «κόκκινος συναγερµός» και οι αντιδράσεις των οπαδών του ΣΥΡΙΖΑ στα social media ξεπέρασαν κάθε προηγούµενο. Οι πληροφορίες, δε, αναφέρουν ότι υπήρξε επικοινωνία της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ µε τον Παύλο Πολάκη και του ζητήθηκε να µη ρίξει περαιτέρω λάδι στη φωτιά και να µη σηκώσει το λάβαρο της αντίδρασης στον Τσακαλώτο. Γι’ αυτό και ο «αψύς Σφακιανός» αρκέστηκε σε ένα τυπικό ειρωνικό σχόλιο. Η ζηµιά, ωστόσο, από την παρέµβαση του πρώην υπουργού Οικονοµικών είχε γίνει και αναζωπύρωσε στον ύψιστο βαθµό τη σύγκρουση µεταξύ «προεδρικών» και «Οµπρέλας», ενόψει και του επικείµενου Συνεδρίου (14 έως 17 Απριλίου).
Κάπως έτσι, ο γεννηµένος το 1960 στο Ρότερνταµ Ευκλείδης Τσακαλώτος οπλίστηκε µε γερές δόσεις µαρξισµού και ατσαλώθηκε ιδεολογικά πάνω στις ταξικές αναλύσεις. Έστω και αν ίδιος δεν έκρυψε ποτέ την αστική καταγωγή του και τις σπουδές σε µερικά από τα καλύτερα πανεπιστήµια της Βρετανίας. Σε αυτά, άλλωστε, απέδωσε και την «αστική αυτοπεποίθηση» που απέκτησε, την οποία ουσιαστικά σύγκρινε µε την ελλιπή αυτοπεποίθηση του διαθέτει, λόγω… Πολυκλαδικού Αµπελοκήπων, ο Αλέξης Τσίπρας.
Πίσω στην Ελλάδα
Επιστρέφοντας στα µέσα της δεκαετίας του ’90 από το εξωτερικό στην Ελλάδα, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος αποκτά σχέσεις µε τον Συνασπισµό, ασχολούµενος περισσότερο µε τα συνδικαλιστικά των πανεπιστηµιακών. Αρθρογραφεί στα «Ενθέµατα» της «Αυγής», µάλλον ως αριστερός σοσιαλδηµοκράτης παρά ως σοσιαλιστής. Περιορισµένη είναι η ενασχόλησή του µε τα κοµµατικά δρώµενα και την επόµενη δεκαετία, παρότι το 2004 συµµετέχει στο ψηφοδέλτιο του κόµµατος στην Πρέβεζα.Το κοµµατικό του άστρο αρχίζει να αναδύεται όταν η χώρα εισέρχεται σε καθεστώς µνηµονίων. Οι οικονοµολόγοι τότε είναι περιζήτητοι, ιδίως όσοι ασκούν κριτική από τα αριστερά. Πολλοί τον θυµούνται στις πλατείες των «Αγανακτισµένων» µαζί µε άλλα «αστέρια» της εποχής να βγάζει πύρινους λόγους, πάντα όµως µέσα σε ένα πλαίσιο ευπρέπειας. Η δηµοσιότητα που παίρνει από τις πλατείες και τις συνεχείς εµφανίσεις στα ΜΜΕ τον βοηθά να εκλεγεί άνετα βουλευτής στις εκλογές του 2012. Συµµετέχει ενεργά µαζί µε τον ∆ραγασάκη, τον Σταθάκη και άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στη δηµιουργία του περίφηµου «προγράµµατος της Θεσσαλονίκης» το φθινόπωρο του 2014.
Η έλλειψη σχέσεων και χηµείας µε τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, η αποδοχή από τους Ευρωπαίους και οι υπογραφές που δεν άρεσαν στους συντρόφους
∆εδοµένου ότι δεν είχε ποτέ ιδιαίτερη σχέση µε τον Αλέξη Τσίπρα, ούτε -πολύ περισσότερο- χηµεία, δεν ήταν στις βασικές επιλογές του για την κυβέρνηση. Τον έκανε αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, ενώ συµµετείχε στην πρώτη διαπραγµατευτική οµάδα του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία, υπό την καθοδήγηση του κ. Βαρουφάκη, φυσικά, δεν διέπρεψε. Με τον τελευταίο, παρότι σπουδαγµένοι σε καλά πανεπιστήµια του εξωτερικού, ουδέποτε βρήκαν κοινούς κώδικες. Ο Γιάνης Βαρουφάκης τον θεωρούσε σχεδόν δεξιό και ο Τσακαλώτος ενοχλούνταν µε τον άκρατο ναρκισσισµό του τότε υπουργού Οικονοµικών.
Πότε ήρθε η αποθέωση
Όταν, στα τέλη της άνοιξης του 2015, ο Τσακαλώτος ανέλαβε επικεφαλής της διαπραγµατευτικής οµάδας της κυβέρνησης, εισέπραξε την αποθέωση των Ευρωπαίων αξιωµατούχων. Με το βρετανικό του χιούµορ, έλεγε τότε στους συνοµιλητές του πως «όποιον και αν έβαζε ο Τσίπρας στη θέση του Γιάνη, την ίδια θετική ανταπόκριση θα είχε από τους Ευρωπαίους».Από το καλοκαίρι του 2015 ανέλαβε εξολοκλήρου το χαρτοφυλάκιο των Οικονοµικών και ήταν ο υπουργός που έβαλε την υπογραφή του στο θεσµικό τέλος των µνηµονίων. Αυτό οι περισσότεροι από τους προεδρικούς δεν του το συγχωρούν. Θεωρούν αφενός ότι, µε τις επιλογές που έκανε και, κυρίως, µε τους φόρους που αποφάσισε, ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τη µεσαία τάξη, αφετέρου ότι δεν άνοιξε το «ταµείο» για να µοιράσει χρήµατα στον λαό, µε αποτέλεσµα να αφήσει η κυβέρνηση Τσίπρα ένα «µαξιλάρι» πολλών δισεκατοµµυρίων ευρώ στον επόµενο πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη. Εν πολλοίς, µε πρώτον από όλους τον Πολάκη, του χρεώνουν µεγάλη ευθύνη για την ήττα στις εκλογές του 2019. Τώρα, µε την κριτική που κάνει στον Τσίπρα, δεν θέλει και πολύ για να του χρεώσουν και την ήττα στις επόµενες εκλογές…