Ένα πραγματικό, ψηφιακό και ανθρώπινο τείχος προστατεύει τα ελληνικά σύνορα, τα σύνορα της Ευρώπης, στον Εβρο, σε όλο το μήκος της κοινής μεθορίου με την Τουρκία, στη στεριά και στο ποτάμι. Ο φράχτης, που ενισχύεται και επεκτείνεται διαρκώς, καθώς και οι χιλιάδες αστυνομικοί και συνοριοφύλακες, σε συνεχή συνεργασία με τους κατοίκους του Εβρου και τις Ενοπλες Δυνάμεις, αξιοποιώντας σύγχρονα τεχνικά μέσα, φυλάσσουν σύγχρονες Θερμοπύλες.

Με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και την ανθρώπινη ζωή. Μόνο τον Ιούνιο, οι δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ. έχουν αποτρέψει την είσοδο στην Ελλάδα περισσότερων από 20 χιλιάδων παράνομων μεταναστών. Πέραν της αποτρεπτικής τους δράσης, οι αστυνομικές δυνάμεις στον Εβρο σώζουν ζωές, όποτε απαιτείται, και εργάζονται για την εξάρθρωση των δουλεμπορικών δικτύων, έχοντας ήδη καταφέρει σημαντικά πλήγματα στη λειτουργία τους, καθώς το τελευταίο πεντάμηνο έχουν συλληφθεί 417 διακινητές παράνομων μεταναστών στην περιοχή του Εβρου και στο Αιγαίο.



Οι τουρκικές Αρχές όχι απλώς δεν συνεργάζονται με τις δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ. και της Frontex, αλλά, αντίθετα, σύμφωνα με πληροφορίες, σε ορισμένες περιπτώσεις διευκολύνουν και καθοδηγούν τους παράνομους μετανάστες και τους διακινητές που τους συνοδεύουν στην εύρεση αφύλακτων διαβάσεων, προκειμένου να εισέλθουν παράνομα στο έδαφος της Ε.Ε. Η επιχείρηση «Ασπίδα» ξεκίνησε το 2012 και έδειξε τη σημασία της τον Μάρτιο του 2020, όταν η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με την ασύμμετρη απειλή που δημιούργησε η Τουρκία στέλνοντας στην περιοχή του Εβρου κύματα μεταναστών, οι οποίοι επιχείρησαν να παραβιάσουν τα σύνορα και να μπουν διά της βίας στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Το σχέδιο

Το τελευταίο διάστημα η πίεση έχει αυξηθεί. Το σχέδιο της ΕΛ.ΑΣ. περιλαμβάνει:
  • Περιπολίες και ενέδρες εντός της ελληνικής κοίτης του ποταμού Εβρου.
  • Πεζές και εποχούμενες περιπολίες πλησίον της ελληνικής όχθης του ποταμού.
  • Κατοπτεύσεις του τουρκικού εδάφους, τόσο με το αυτοματοποιημένο σύστημα καμερών όσο και με κάμερες χειρός από επιλεγμένα σημεία της μεθορίου.
  • Ελεγχο της παρέβριας περιοχής για περισυλλογή-σύλληψη παράνομων μεταναστών και διακινητών.
  • Διαρκή έλεγχο του εθνικού - επαρχιακού - διαδημοτικού δικτύου της περιοχής.
  • Ελεγχο του ορεινού όγκου και των πεδινών περιοχών του εσωτερικού της Αν. Μακεδονίας και Θράκης για περισυλλογή - σύλληψη παράνομων μεταναστών και διακινητών.
  • Ελεγχο του εθνικού - επαρχιακού - διαδημοτικού δικτύου των νομών Ροδόπης, Ξάνθης, Καβάλας και Δράμας.
  • Διαχείριση διοικητικά κρατουμένων στα Κέντρα Κράτησης Ορεστιάδας, Ξάνθης και Δράμας.
  • Φύλαξη του ΚΥΤ Ορεστιάδας.

Ο φράχτης

Ξεχωριστό ρόλο στο σύστημα «άμυνας» και προστασίας των συνόρων έχει η κατασκευή του τεχνητού εμποδίου (φράχτη) στην περιοχή Καστανέων Εβρου. Το εν λόγω εμπόδιο κατασκευάστηκε το 2012 με χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους, σε μια προσπάθεια να γίνει ανάσχεση των παράνομων διελεύσεων των συνόρων στην περιοχή. Ο «φράχτης», μήκους 11,5 χλμ., λειτούργησε καταλυτικά στον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών στην περιοχή, ενώ η χρησιμότητα και η προστιθέμενη αξία του απεδείχθησαν εκ νέου κατά τη διάρκεια των γεγονότων του Φεβρουαρίου - Μαρτίου 2020, όταν οι τουρκικές Αρχές αποπειράθηκαν (ανεπιτυχώς) να τον καταστρέψουν, προκειμένου να διευκολύνουν την παράνομη είσοδο παράνομων μεταναστών προς την ελληνική επικράτεια. Εκτός από την επισκευή και συντήρηση του παλαιού υφιστάμενου τεχνητού εμποδίου στο βόρειο τμήμα του Εβρου, έχει κατασκευαστεί και νέο τεχνητό εμπόδιο, συνολικού μήκους 26 χλμ. περίπου, σε επιλεγμένα σημεία της ευρύτερης περιοχής των Φερών.


Συνεργασία με τον Στρατό

Οι δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ. συνεργάζονται αρμονικά με τον Ελληνικό Στρατό. Γίνονται καθημερινές μεικτές περιπολίες τόσο πλησίον της όχθης του ποταμού Εβρου, για έλεγχο της παρέβριας περιοχής, όσο και στον ορεινό όγκο της Αν. Μακεδονίας και Θράκης, για περισυλλογή - σύλληψη παράνομων μεταναστών και διακινητών. Υπάρχει ακόμα παρουσία στελεχών του Ελληνικού Στρατού στο Κέντρο της Νέας Βύσσας, καθώς και στα τέσσερα νέα Τοπικά Επιχειρησιακά Κέντρα και στα δύο Περιφερειακά Επιχειρησιακά Κέντρα του νέου αυτοματοποιημένου συστήματος στην περιοχή του Εβρου, τα οποία στεγάζονται σε υφιστάμενες κτιριακές υποδομές της Ελληνικής Αστυνομίας. Με τον τρόπο αυτόν ενισχύεται περισσότερο τόσο η διυπηρεσιακή συνεργασία όσο και η ικανότητα καλύτερης επίγνωσης της κατάστασης και η άμεση και συντονισμένη αντίδραση σε περίπτωση οποιουδήποτε περιστατικού.



Frontex και Europol

Καθημερινή είναι η συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή (Frontex). Η Ελληνική Αστυνομία υλοποιεί, σε συνεργασία με τη Frontex, κοινές επιχειρήσεις στην περιοχή του Εβρου, από το 2006, για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων. Οι εν λόγω επιχειρήσεις αφορούν τόσο τα σημεία εισόδου - εξόδου της χώρας (Υπηρεσίες Ελέγχου Διαβατηρίων) όσο και τα χερσαία σύνορα της χώρας, κατά μήκος του ποταμού Εβρου, με την κωδική ονομασία «Terra 2022». Επιπλέον, εφαρμόζεται το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο (ΕΣΕ) με τη Europol, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της διακίνησης μεταναστών.

Το EΣΕ, για την έρευνα και δίωξη των οργανωμένων δικτύων παράνομης διακίνησης ανθρώπων (το οποίο αποτελεί προϊόν συνεργασίας μεταξύ της ΕΛ.ΑΣ. και του Λ.Σ.-ΕΛΛ. ΑΚΤ. με τη Europol), εκπονήθηκε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ατζέντας για τη Μετανάστευση, η οποία παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2015 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με σκοπό την υποστήριξη των κρατών-μελών της Ε.Ε. που αντιμετωπίζουν μεγάλη πίεση από μεταναστευτικές ροές. Από τα μέσα Οκτωβρίου του 2016 έχουν αναπτυχθεί «φιλοξενούμενοι αξιωματούχοι» (guest officers) στα πέντε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω και Λέρο), όπου εδρεύουν hot spots, ενώ από τον Νοέμβριο του 2019 αναπτύχθηκαν guest officers και στην περιοχή του Εβρου, οι οποίοι υποστηρίζουν τις ελληνικές Αρχές στην πραγματοποίηση ελέγχων ασφαλείας δεύτερης γραμμής.



Τέλος, από τον Νοέμβριο του 2016 λειτουργεί Κέντρο Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Τουρκίας στο συνοριακό σημείο Kapitan Andreevo (Βουλγαρία), με σκοπό τη βελτίωση της διασυνοριακής συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών.

«Δεν θα περάσει κανένας παράνομος»

«Στον Εβρο η απειλή είναι υπαρκτή και συνεχής. Καθημερινά, εκατοντάδες παράνομοι μετανάστες προσπαθούν να περάσουν τα σύνορά μας. Υποβοηθούμενοι από οργανωμένα δίκτυα, παρακινούμενοι από διεθνή κυκλώματα», αποκαλύπτει στα «Π» ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Τάκης Θεοδωρικάκος, και διαμηνύει: «Η Ελληνική Αστυνομία, όμως, είναι εκεί. Συνεργάζεται καθημερινά με τον Στρατό μας, τη Frontex, τους Εβρίτες, τους πολίτες της μεθορίου. Είναι εκεί για να επιτηρεί, να παρεμβαίνει, να προστατεύει, αλλά και να διασώζει. Να προασπίζεται τα σύνορα της πατρίδας μας, που όμως είναι και της Ευρώπης. Και θα συνεχίσει να το κάνει».

Επιπλέον, ο κ. Θεοδωρικάκος σημειώνει στα «Π» ότι η Αστυνομία «με αίσθημα καθήκοντος θα συνεχίσει να διασφαλίζει τα ελληνικά και ταυτόχρονα τα ευρωπαϊκά κυριαρχικά μας δικαιώματα. Γι' αυτό και θέλω να είμαι σαφής: Παράνομα από τον Εβρο δεν πρόκειται να περάσει κανείς! Η ασφάλειά μας ξεκινά από τα σύνορά μας».



Η νέα μέθοδος δράσης με ΜΚΟ

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, και στο ευρύτερο πλαίσιο προσπάθειας από την Τουρκία «εργαλειοποίησης» του Μεταναστευτικού, έχει διαμορφωθεί ένας νέος τρόπος δράσης των επιχειρήσεων παραβίασης των συνόρων, με τη συγκέντρωση αριθμού μεταναστών σε νησίδες του ποταμού Εβρου, σε μια χρονική περίοδο που η μειωμένη στάθμη των υδάτων και η ένταση του ρεύματος αυτών επιτρέπουν με μεγαλύτερη ευκολία την παράνομη διέλευση του ποταμού.

Ο συγκεκριμένος τρόπος δράσης αφορά μέχρι στιγμής 16 περιστατικά. Είναι χαρακτηριστικό πως η αναγγελία-γνωστοποίηση αυτών των περιστατικών προς τις αστυνομικές Αρχές γίνεται από συγκεκριμένες ΜΚΟ, οι οποίες ακολουθούν την ιδιότυπη διαδικασία να ενημερώνουν για την τοποθεσία, αποστέλλοντας μάλιστα και τις γεωγραφικές συντεταγμένες των σημείων όπου βρίσκονται οι μετανάστες. Στη συνέχεια, για να ασκήσουν πίεση προς τις ελληνικές Αρχές, πέρα από την κατάθεση ασφαλιστικών μέτρων κατά της χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αναφέρουν πως οι μετανάστες που βρίσκονται πάνω στις νησίδες κινδυνεύουν, αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και διατρέχουν κίνδυνο ζωής.



Κινητοποίηση

Σε όλα αυτά τα περιστατικά η αντίδραση της Ελληνικής Αστυνομίας είναι άμεση και κινητοποιεί τις δυνάμεις και τα μέσα που διαθέτει για την ανεύρεση των μεταναστών. Αυτό όμως που έχει παρατηρηθεί και καθιστά ύποπτο τον ρόλο των συγκεκριμένων ΜΚΟ είναι ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι μετανάστες δεν εντοπίζονται στις δοθείσες συντεταγμένες ή εντοπίζονται σε άλλες περιοχές και σημεία από αυτά που έχουν γνωστοποιηθεί. Μέχρι στιγμής πάντως, σύμφωνα με επίσημες πηγές της ΕΛ.ΑΣ., έχουν πραγματοποιηθεί πέντε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης σε νησίδες και έχουν διασωθεί περίπου 200 μετανάστες. Σημειωτέον ότι όλα τα άτομα που διασώθηκαν ήταν καλά στην υγεία τους, δεν αντιμετώπιζαν προβλήματα και κανένα δεν χρειάστηκε να νοσηλευθεί. Για όλα αυτά τα άτομα ακολουθήθηκαν στη συνέχεια οι προβλεπόμενες διαδικασίες διαχείρισής τους (παραπομπή στο ΚΥΤ Φυλακίου-Ορεστιάδας, καταγραφή, υποδοχή αιτημάτων διεθνούς προστασίας).



Ενισχύσεις

Στο πλαίσιο υλοποίησης του τρέχοντoς πολυετούς προγράμματος (2014-2020), έχει επιτευχθεί και η ενίσχυση των Διευθύνσεων Αστυνομίας της περιοχής του Εβρου, στην αρμοδιότητα των οποίων υπάγεται η προστασία των εξωτερικών συνόρων της χώρας και η διαχείριση των μικτών μεταναστευτικών ροών:
  • Προμήθεια κινητών μονάδων σάρωσης οχημάτων για τον εντοπισμό τυχόν κρυμμένων παράνομων μεταναστών.
  • Προμήθεια μονάδων συστημάτων CCTV.
  • Προμήθεια κινητών συσκευών ανίχνευσης καρδιακών παλμών.
  • Επέκταση του αυτοματοποιημένου συστήματος επιτήρησης στο παραποτάμιο τμήμα των ελληνοτουρκικών συνόρων στην περιοχή του Εβρου και διασύνδεση των Περιφερειακών Κέντρων Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Συνόρων και Μετανάστευσης (ΠΕΚΟΔΙΣΜΕ).
  • Προμήθεια σημαντικού αριθμού οχημάτων διαφόρων τύπων.
  • Προμήθεια επιπλέον εξοπλισμού (αντιβαλλιστικά κράνη, διόπτρες νυκτός, κιάλια, συστήματα ενδοεπικοινωνίας κ.ά.), μέσω της δράσης Ενίσχυση Ανατολικών Ελληνικών Συνόρων (Reinforcement of Eastern Greek Borders/ R.E.Gr.B).
Επιπλέον, έχουν διατεθεί και χρησιμοποιούνται από τις αστυνομικές δυνάμεις μας στην περιοχή του Εβρου και drones, ενώ παράλληλα πραγματοποιούνται περιπολίες εντός του ποταμού από τα πλωτά μέσα που διαθέτουν οι Αστυνομικές Διευθύνσεις του Εβρου.



Από το ISF

Στο πλαίσιο της επιχείρησης «Ασπίδα», ξεκίνησε η ενίσχυση της περιοχής του Εβρου με την ανάπτυξη δυνάμεων προερχόμενων από άλλες υπηρεσίες της ενδοχώρας, δράση χρηματοδοτούμενη από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF). Αυτή η ενίσχυση με προσωπικό, μέσω πόρων του ISF, ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2021 μετά την πρόσληψη και επιχειρησιακή ανάπτυξη στην περιοχή του Εβρου των 400 νέων συνοριοφυλάκων.

Πέραν αυτών, οι δύο Διευθύνσεις Αστυνομίας του Εβρου ενισχύονται τα τελευταία χρόνια με σημαντικό αριθμό αστυνομικού προσωπικού, που αποσπώνται από αστυνομικές υπηρεσίες της ενδοχώρας. Τέλος, έχει εξασφαλισθεί η χρηματοδότηση και έχουν εκκινήσει οι διαδικασίες για την πρόσληψη 250 συνοριακών φυλάκων ορισμένου χρόνου, οι οποίοι θα κατανεμηθούν επίσης στην περιφερειακή ενότητα Εβρου (Δ.Α. Αλεξανδρούπολης και Δ.Α. Ορεστιάδας).



*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 25 Ιουνίου 2022.