«Αποδεδειγμένα την τελευταία τριετία χτίζουμε “γραμμές άμυνας”, απλώνοντας “δίχτυ ασφαλείας” πάνω από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, διατηρώντας ασφαλή ταμειακά διαθέσιμα και κρατώντας “πολεμοφόδια” για το μέλλον» , δηλώνει σε συνέντευξή του στα «Π» ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας. 

Η περίοδος που διανύουμε χαρακτηρίζεται από μεγάλη αβεβαιότητα. Εφόσον ο πόλεμος στην Ουκρανία κλιμακωθεί και οι διεθνείς τιμές στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο ανέβουν κι άλλο, έχει «αντοχές» η ελληνική οικονομία για επιπλέον μέτρα στήριξης;

Πράγματι, υπάρχει υψηλή αβεβαιότητα και παρατηρείται μεγάλη μεταβλητότητα. Γι’ αυτό η άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής απαιτεί σύνεση και διορατικότητα. Στη βάση αυτών των αρχών, αποδεδειγμένα την τελευταία τριετία χτίζουμε «γραμμές άμυνας», απλώνοντας «δίχτυ ασφαλείας» πάνω από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, διατηρώντας ασφαλή ταμειακά διαθέσιμα και κρατώντας «πολεμοφόδια» για το μέλλον. Πέρα, όμως, από τις εθνικές πολιτικές, απαιτούνται άμεσα κοινές ευρωπαϊκές λύσεις, που θα αντιμετωπίζουν στη «ρίζα» το πρόβλημα του ενεργειακού κόστους, πολλώ δε μάλλον σε ακραίες καταστάσεις, όπως αυτές στις οποίες αναφέρεστε. Η Ευρώπη καθυστέρησε, αλλά -ευτυχώς- φαίνεται να κινείται πλέον προς αυτή την κατεύθυνση.

Η αξιωματική αντιπολίτευση σας κατηγορεί για τη μεγαλύτερη του μέσου όρου της ευρωζώνης αύξηση του πληθωρισμού και την άνοδο του ποσοστού του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας. Λέει, δε, ότι είναι αποτέλεσμα των δικών σας πολιτικών. Τι απαντάτε;

Οι μικρές αποκλίσεις του πληθωρισμού σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο οφείλονται τόσο στις χαμηλές τιμές βάσης του 2021 όσο και στην υψηλότερη μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας, πολύ υψηλότερη του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Σε ό,τι αφορά το επίπεδο φτώχειας, τα στοιχεία αντλούνται από την προηγούμενη χρονιά, δηλαδή το 2020, που σημαδεύτηκε από την υψηλή ύφεση εξαιτίας της πανδημίας. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το επίπεδο του πληθωρισμού είναι ιδιαίτερα και επίμονα υψηλό πανευρωπαϊκά, «σπάζοντας» ρεκόρ δεκαετιών και ενέχοντας σημαντικούς κινδύνους στο πεδίο της κοινωνικής συνοχής. Γι’ αυτό και οι πολιτικές της κυβέρνησης είναι προσανατολισμένες στη στήριξη των πιο αδύναμων οικονομικά στρωμάτων, με μέτρα όπως είναι η εφάπαξ ενίσχυση ευάλωτων νοικοκυριών, η νέα -τρίτη- αύξηση του κατώτατου μισθού, η μόνιμη αύξηση των κύριων συντάξεων, η γενναία επιδότηση του επιδόματος θέρμανσης, η επέκταση του επιδόματος μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα, τα μέτρα για τη στέγαση κ.ά.

Η αξιωματική αντιπολίτευση σας κατηγορεί επίσης για «σαρωτικό» ΦΠΑ. Τι απαντάτε;

Ο ΣΥΡΙΖΑ αρχικά είχε «μπερδέψει» τους φορολογικούς συντελεστές με τα φορολογικά έσοδα. Αυτό το διόρθωσε η σημερινή κυβέρνηση, αφού σταθερά μειώνει φόρους και ασφαλιστικές εισφορές. Τώρα υποστηρίζει ότι τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα οφείλονται στην ακρίβεια, και συγκεκριμένα στα αυξημένα έσοδα από ΦΠΑ. Η πραγματικότητα εκθέτει, και πάλι, την αξιωματική αντιπολίτευση. Το 75% των αυξημένων εσόδων οφείλεται στα αυξημένα έσοδα από τον τουρισμό και την αύξηση της πραγματικής ιδιωτικής κατανάλωσης, λόγω της υψηλής ανάπτυξης. Το υπόλοιπο, που οφείλεται στις υψηλότερες τιμές, επιστρέφει στο σύνολό του στην κοινωνία, με κοινωνικά δίκαιο τρόπο.

Τα προγράµµατα ενίσχυσης των µικροµεσαίων επιχειρήσεων φτάνουν τα 2,7 δισ. ευρώ, ενώ πόροι συνολικού ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ διατίθενται µέσω του προγράµµατος «Ανταγωνιστικότητα» του ΕΣΠΑ

Η μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα ή η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ δεν βρίσκονται ούτε στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό σας;

Οι αποφάσεις, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι τα µέτρα στήριξης της κοινωνίας να είναι προσωρινά και στοχευµένα, όχι µόνιµα και οριζόντια. Με βάση αυτές τις αποφάσεις ενεργούµε. Επίσης, συνεκτιµούµε το δηµοσιονοµικό κόστος των παρεµβάσεων, το οποίο για τα συγκεκριµένα µέτρα είναι ιδιαίτερα υψηλό και θα απαιτήσει τη λήψη επώδυνων, δηµοσιονοµικά ισοδύναµων µέτρων. Τέλος, πρέπει οι όποιες παρεµβάσεις να καταλήγουν στον καταναλωτή και να µη χάνονται στην εφοδιαστική αλυσίδα. Τέτοιος κίνδυνος υφίσταται. Και κάτι ακόµα, αφού µιλάµε για µειώσεις φόρων: Η κυβέρνηση έλαβε µόνιµα µέτρα περαιτέρω µείωσης της φορολογικής επιβάρυνσης των πολιτών. Ενδεικτικά, η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους τους πολίτες, η µείωση των ασφαλιστικών εισφορών, η παράταση του µειωµένου ΦΠΑ σε κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών, η κατάργηση -υπό όρους- του τέλους επιτηδεύµατος. Αυτές οι παρεµβάσεις, ύψους άνω των 2,3 δισ. ευρώ, µαζί µε πλήθος άλλων, ανεβάζουν το συνολικό «πακέτο» στήριξης της κοινωνίας στο υψηλότερο, ως ποσοστό του ΑΕΠ, επίπεδο µεταξύ όλων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Με βάση τις προβλέψεις σας για την ανάπτυξη και τον πληθωρισµό φέτος, σε τι ποσοστό εκτιµάτε ότι θα αυξηθούν τελικά οι συντάξεις από 1ης Ιανουαρίου;

Πώς θα χειριστείτε παράλληλα το ζήτηµα των αναδροµικών στους συνταξιούχους; Εκτιµάται ότι οι συντάξεις, για 1,5 εκατ. συνταξιούχους, θα αυξηθούν περίπου κατά 7%. Το κόστος είναι πολύ υψηλότερο από τις αρχικές εκτιµήσεις και αναµένεται να διαµορφωθεί στα 830 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, καταργείται η εισφορά αλληλεγγύης σε 1 εκατ. συνταξιούχους, ενώ εφέτος θα χορηγηθεί και πάλι, για τρίτη συνολικά φορά, εφάπαξ ενίσχυση σε µεγαλύτερο αριθµό συνταξιούχων. Ολα αυτά συνιστούν µια σηµαντική παρέµβαση, κυρίως µε µόνιµα χαρακτηριστικά, για τους συνταξιούχους. ∆ηµοσιονοµικός χώρος για πρόσθετες παρεµβάσεις δεν υφίσταται.

Τι απαντάτε στην κριτική που σας ασκεί ο Αλέξης Τσίπρας ότι οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις είναι αποκλεισµένες από τους πόρους του Ταµείου Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε.;

Για άλλη µια φορά, η κριτική του κ. Τσίπρα είναι παντελώς αβάσιµη. Τα προγράµµατα ενίσχυσης των µικροµεσαίων επιχειρήσεων φτάνουν τα 2,7 δισ. ευρώ. Ορισµένα εξ αυτών, όπως τα στοχευµένα προγράµµατα Equity platform και η συµµετοχή στο ευρωπαϊκό πρόγραµµα InvestEU, τα οποία στο σύνολό τους αφορούν αποκλειστικά µικροµεσαίες επιχειρήσεις, προχωρούν ήδη, νωρίτερα απ’ ό,τι είχε προβλεφθεί. Αλλα προγράµµατα είναι ενεργά για υποβολή αιτήσεων και άλλα ενεργοποιούνται το επόµενο διάστηµα. Παράλληλα, τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις µέσω του Ταµείου, µέρος των οποίων, βεβαίως, αφορά και τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις, αγγίζουν τα 12,7 δισ. ευρώ. Και, φυσικά, δεν περιοριζόµαστε µόνο στους πόρους του Ταµείου Ανάκαµψης για να ενισχύσουµε τη ρευστότητα των µικροµεσαίων επιχειρήσεων. Αντίθετα, ως κυβέρνηση στεκόµαστε σταθερά δίπλα τους και τις στηρίζουµε πολύπλευρα, µε ουσιαστικές µειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, µε θέσπιση κινήτρων για τον εκσυγχρονισµό και την ανάπτυξή τους, µε γενναία µέτρα αντιµετώπισης των πολλαπλών κρίσεων. Τέλος, πόροι συνολικού ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ διατίθενται για τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις µέσω του προγράµµατος «Ανταγωνιστικότητα» του ΕΣΠΑ.

Ο οίκος Moody’s διατήρησε πρόσφατα στο ίδιο επίπεδο την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας. Είναι εφικτός ο στόχος της επιστροφής στην επενδυτική βαθµίδα µέσα στο πρώτο εξάµηνο του 2023;

Οι οίκοι αξιολόγησης έχουν αναβαθµίσει 11 φορές την ελληνική οικονοµία την τελευταία τριετία, παρά τις αντίξοες διεθνείς συγκυρίες, τέσσερις εκ των οποίων µέσα στην περίοδο της ενεργειακής κρίσης και των αυστηρότερων χρηµατοπιστωτικών συνθηκών. Η ελληνική κυβέρνηση έχει πράξει το βέλτιστο εφικτό, ώστε να ανακτήσουµε την επενδυτική βαθµίδα. Ακόµα και η Moody’s αυτό το αναγνωρίζει. Είναι, όµως, γεγονός ότι υπάρχουν υψηλές εξωγενείς αβεβαιότητες, που επηρεάζουν τη χώρα και τις αποφάσεις των οίκων αξιολόγησης. Ο στόχος για επίτευξη επενδυτικής βαθµίδας µέσα στο 2023 δεν έχει αλλάξει.

Ποια είναι η δική σας εκτίµηση για τη στάση που τηρεί η Γερµανία µέσα στους κόλπους της Ε.Ε. έναντι της ενεργειακής κρίσης και των πληθωριστικών πιέσεων;

Η νέα ασύµµετρη απειλή µε την οποία βρίσκεται σήµερα αντιµέτωπη η Ευρώπη υπερβαίνει τα εθνικά όρια των κρατών-µελών της, γι’ αυτό και επιτάσσει συλλογική απάντηση, µε πνεύµα ενότητας και αλληλεγγύης. Καθιστά τον συντονισµό των δράσεων πιο σηµαντικό από ποτέ, προκειµένου η Ευρώπη ενωµένη, και όχι κατακερµατισµένη, να ξεπεράσει και αυτόν τον σκόπελο, όπως επιτυχώς έπραξε στην πανδηµία. Στο πλαίσιο αυτό, η Γερµανία, όπως και τα άλλα κράτη-µέλη, προσυπέγραψε τη ∆ευτέρα το κείµενο συµπερασµάτων του Eurogroup για την αντιµετώπιση των οικονοµικών επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης και των πληθωριστικών πιέσεων, µέσα από τον στενό συντονισµό των πολιτικών για τη διατήρηση των ίσων όρων ανταγωνισµού και της ακεραιότητας της ενιαίας αγοράς. Αυτό το κείµενο δεσµεύει όλους µας!

Ολα τα κόµµατα της αντιπολίτευσης έχουν αποκλείσει το ενδεχόµενο µετεκλογικής συνεργασίας µε τη Νέα ∆ηµοκρατία. Με ποιον θα κυβερνήσετε, αν είστε πρώτο κόµµα, αλλά όχι αυτοδύναµο;

Στόχος µας είναι η σταθερότητα και η αποτελεσµατικότητα στην άσκηση πολιτικής. Γι’ αυτό και διεκδικούµε αυτοδυναµία από την πρώτη κάλπη. Εάν αυτό δεν καταστεί εφικτό, λόγω της απλής αναλογικής, τότε η χώρα -όπως έχει ξεκαθαρίσει και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης- θα οδηγηθεί σε δεύτερες εκλογές. Σε κάθε περίπτωση, στο τέλος της συνταγµατικής θητείας της, η κυβέρνηση της Νέας ∆ηµοκρατίας θα κριθεί για τη συνέπεια, την αξιοπιστία και την αποτελεσµατικότητά της και είµαι πεπεισµένος ότι η αποτίµηση του έργου µας θα αποτυπωθεί θετικά στην κάλπη.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά το Σάββατο 8/10