Από τη Μεταπολίτευση έως σήμερα οι σχέσεις του ΠΑΣΟΚ με τον χώρο που εκφράζει τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν μονίμως φορτισμένες, με αποκορύφωμα την περίοδο του ειδικού δικαστηρίου και τη συγκυβέρνηση που έκαναν ο Χαρίλαος Φλωράκης και ο Λεωνίδας Κύρκος (σ.σ.: τότε είχαν ενωθεί τα δύο κόμματα της Αριστεράς και είχαν φτιάξει τον Ενιαίο Συνασπισμό) με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.

Η συνεργασία αυτή, όπως είχε δημοσίως παραδεχτεί ο Λ. Κύρκος, τραυμάτισε σφόδρα τη σχέση των δύο κομμάτων. Βεβαίως, η καχυποψία υπήρχε αρκετά χρόνια πριν, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου αφομοίωσε πολλά από τα συνθήματα της Αριστεράς, οικειοποιήθηκε πολλές από τις ιδέες της και ουσιαστικά επικράτησε κατά κράτος στα μεσαία και λαϊκά στρώματα, που ήταν προνομιακά ακροατήρια για το ΚΚΕ και το ΚΚΕ Εσωτερικού.

Σε οριακό σημείο

Η δεύτερη φορά που οι σχέσεις των δύο κομμάτων έφτασαν σε οριακό σημείο ήταν στα χρόνια των μνημονίων, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ βρισκόταν πίσω από όλες τις χυδαίες επιθέσεις κατά του ΠΑΣΟΚ. Οργάνωναν αντισυγκεντρώσεις στα σημεία όπου πήγαιναν οι υπουργοί και οι βουλευτές του Γιώργου Παπανδρέου, έφτιαχναν αφίσες με τους βουλευτές που είχαν ψηφίσει το πρώτο μνημόνιο, εμφάνιζαν το ΠΑΣΟΚ ως «κόμμα κλεφτών», έδιναν πολιτική νομιμοποίηση ακόμα και στις επιθέσεις κατά πολιτικών και στήριζαν τα υβριστικά συνθήματα και τις «μούντζες» κατά του πολιτικού συστήματος και της Βουλής.

Τα προαναφερθέντα πείσμωσαν όσο τίποτα την (αδυνατισμένη) βάση του ΠΑΣΟΚ, η οποία έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη γιγάντωση του «αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου», ιδίως μετά τις γραφικότητες που έγιναν το πρώτο εξάμηνο της κυβέρνησης Τσίπρα - Καμμένου και το δημοψήφισμα-παρωδία, που λίγο έλειψε να βγάλει τη χώρα από το ευρώ.

Ενδεχομένως ο χρόνος να δημιουργεί συνθήκες λήθης, καθώς υπάρχουν φωνές και στα δύο κόμματα -στον ΣΥΡΙΖΑ πιο δυνατές, στο ΠΑΣΟΚ πιο κεκαλυμμένα- που λένε ότι θα πρέπει να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την προοδευτική διακυβέρνηση. Το τελευταίο, άλλωστε, είναι και επίσημη θέση του ΣΥΡΙΖΑ με βάση τις αποφάσεις του τελευταίου συνεδρίου του. Στον αντίποδα, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και τα ηγετικά στελέχη του δεν αφήνουν καμία χαραμάδα συνεννόησης και, πολύ περισσότερο, συνεργασίας.

Αποφεύγει

Είναι χαρακτηριστικό πως ο κ. Ανδρουλάκης αποφεύγει ακόμα και το ενδεχόμενο να βρεθεί στον ίδιο χώρο με τον κ. Τσίπρα. Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι στο παρασκήνιο και σε επίπεδο μεσαίων στελεχών, αυτοδιοικητικών και συνδικαλιστών δεν υπάρχουν επαφές. Οπως αυτή που αποκάλυψε η στήλη «Big Mouth» του powergame.gr (21/11/2022) μεταξύ του Χρήστου Σπίρτζη και του Δημήτρη Ρέππα στην «Παλαιά Αγορά» της Φιλοθέης.

Ο κ. Σπίρτζης είναι το πρόσωπο στο οποίο ο Αλέξης Τσίπρας έχει αναθέσει τον τομέα της Αυτοδιοίκησης, με στόχο να αναζητήσει όλα τα δυνατά περιθώρια κοινών υποψηφίων μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ. Πίσω από αυτή την επιλογή κρύβεται η βούληση του κ. Τσίπρα για «συνεννόηση από τα κάτω», προκειμένου τα δύο κόμματα να έρθουν πιο κοντά.

Ο Δημήτρης Ρέππας, αντίστοιχα, είναι ο στενότερος συνεργάτης του Γιώργου Παπανδρέου και από τα στελέχη του κόμματος με μεγάλη πολιτική συγκρότηση, αλλά και με αντιδεξιά λογική. Η πλευρά του πρώην πρωθυπουργού μπορεί να είναι αδυνατισμένη μετά τη δεινή ήττα που υπέστη στις εσωκομματικές εκλογές, όμως στα ζητήματα των συμμαχιών θέλει να έχει και λόγο και φωνή, ιδίως, όπως λέγεται, για να αποτραπεί οποιαδήποτε προσπάθεια επανάληψης των όσων έγιναν το 2012 με την κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου.

Διάλογος

Εκτός του κ. Σπίρτζη, που είναι ο πρωτεργάτης των προσπαθειών για συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, στον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν μια σειρά από στελέχη που στηρίζουν σθεναρά αυτή την κατεύθυνση.

Μεταξύ άλλων, ο Αλέκος Φλαμπουράρης, ο οποίος κατά το παρελθόν είχε συναντηθεί με τον Κώστα Γείτονα, όταν ο τελευταίος ήταν ο εξ απορρήτων της Φώφης Γεννηματά, ο Κώστας Ζαχαριάδης, η Ολγα Γεροβασίλη, o Νίκος Μπίστης, ο Γιώργος Βασιλειάδης κ.ά. Διαφωνίες με τον τρόπο που γίνεται η προσέγγιση με το ΠΑΣΟΚ εκφράζουν στελέχη της ιστορικής φρουράς, όπως οι Νίκος Φίλης, Ευκλείδης Τσακαλώτος, Νίκος Βούτσης και Πάνος Σκουρλέτης, καθώς θεωρούν ότι απουσιάζει η προγραμματική ατζέντα. Υπάρχει και μια τρίτη κατηγορία στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι, επειδή ξέρουν ότι αποτελούν «κόκκινο πανί» για τη Χαριλάου Τρικούπη, αποφεύγουν τις σχετικές αναφορές.

Από το ΠΑΣΟΚ

Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται στελέχη προερχόμενα από το ΠΑΣΟΚ, όπως ο Γιάννης Ραγκούσης, ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος, ο Θάνος Μωραΐτης, η Θεοδώρα Τζάκρη κ.ά. Στο ΠΑΣΟΚ, τώρα, δεν είναι πολλά τα στελέχη που έχουν μιλήσει υπέρ του διαλόγου με τον ΣΥΡΙΖΑ ή, έστω, της συνεργασίας στην Αυτοδιοίκηση, την ίδια ώρα που υπάρχει ένα σκληρά «αντι-ΣΥΡΙΖΑ μπλοκ» υπό τον Ανδρέα Λοβέρδο.

Ο μόνος που το έχει εκφράσει ξεκάθαρα είναι ο Χάρης Καστανίδης, ενώ ο αντιδεξιός λόγος που εκπέμπουν στελέχη όπως ο Κώστας Σκανδαλίδης, ο Δημήτρης Οικονόμου και ο Παναγιώτης Βλάχος ερμηνεύεται (και) ως κλείσιμο του ματιού στον ΣΥΡΙΖΑ. Τις δυνατότητες συνεργασίας σε αυτοδιοικητικό επίπεδο με τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν τονίσει ο Παύλος Γερουλάνος για τον Δήμο Αθηναίων και η Κατερίνα Μπατζελή για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. 

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 26 Νοεμβρίου 2022.