Λίγες φράσεις -υπό την ιδιότητα µάλιστα της ατάκας- έχουν µείνει στην πολιτική ιστορία του τόπου που συγχρόνως να προσδιορίζουν και το αµαρτωλό πέρασµα από την εξουσία ενός κόµµατος. Η ατάκα ανήκει στον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, τον Ανδρέα Παπανδρέου, για στέλεχος του κόµµατος που διετέλεσε διοικητής της ∆ΕΗ: «Είπαµε να κάνει κι ένα δωράκι στον εαυτό του, αλλά όχι και 500 εκατοµµύρια» (σ.σ.: δραχµές είχαµε τότε, για να εξηγούµεθα). Τις µνήµες αυτές τις ξύπνησε η Εύα Καϊλή και η ανάµειξή της -κατά τις βελγικές Αρχές- σε υπόθεση διαφθοράς.

Με το «καλημέρα»

Η υπόθεση του καλαµποκιού ήταν το πρώτο χρονολογικά σκάνδαλο της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, το 1986, το οποίο οδήγησε, µάλιστα, στη φυλακή τον τότε αναπληρωτή υπουργό Οικονοµικών, Νίκο Αθανασόπουλο. Επρόκειτο για υπόθεση πλαστογράφησης των εγγράφων πλοίου µε φορτίο καλαµποκιού.

Η πλαστογράφηση απέβλεπε στο να εµφανιστεί το φορτίο ως ελληνικής προέλευσης, ενώ το καλαµπόκι ήταν γιουγκοσλαβικό. Πολλαπλά τα οφέλη. Αποφυγή αντισταθµιστικής εισφοράς, υψηλή τιµή µεταπώλησης και είσπραξη κοινοτικής επιδότησης. Το φορτίο ανήκε σε ελληνική κρατική εταιρεία, επικεφαλής της οποίας ήταν το στέλεχος του ΠΑΣΟΚ Σούλης Αποστολόπουλος. Στη συνέχεια, το φορτίο πωλήθηκε σε ελβετική εταιρεία συµφερόντων του Θόδωρου Μαργέλου, που είχε στενές σχέσεις µε το ΠΑΣΟΚ. Αυτός στη συνέχεια το πούλησε σε βελγική εταιρεία, µέχρι που τους πήραν χαµπάρι οι υπηρεσίες της τότε ΕΟΚ και αποκαλύφθηκε η κοµπίνα.

«Βόμβα»

Το σκάνδαλο, πάντως, µε το οποίο ταυτίστηκε στη συνείδηση του κόσµου το ΠΑΣΟΚ -ανεξαρτήτως των όσων επακολούθησαν- ήταν αυτό του Γιώργου Κοσκωτά και της Τράπεζας Κρήτης. Ο ουρανοκατέβατος τραπεζίτης είχε γίνει ιδιοκτήτης -µέσω απίθανης τραπεζικής κοµπίναςτης τράπεζας που είχε η οικογένεια του εφοπλιστή Γιάννη Καρρά. Και τον χρησιµοποίησε παντοιοτρόπως το ΠΑΣΟΚ. Το καλοκαίρι του 1988 ο εισαγγελέας Εφετών ∆ηµήτρης Τσεβάς διέταξε έλεγχο στην Τράπεζα Κρήτης.





Ήταν όταν ο τότε πανίσχυρος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Δικαιοσύνης, Μένιος Κουτσόγιωργας, είχε φέρει στη Βουλή τον γνωστό «Κουτσονόµο», που διευκόλυνε, συν τοις άλλοις, τον ελεγχόµενο Γιώργο Κοσκωτά.



Όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, το αντάλλαγµα για τον νόµο αυτόν ήταν η κατάθεση 2 εκατ. δολαρίων στο όνοµα του υπουργού ∆ικαιοσύνης, ο οποίος πέθανε κατά τη διάρκεια της δίκης στο Ειδικό ∆ικαστήριο, στο οποίο είχαν παραπεµφθεί επίσης ο αθωωθείς τελικώς Ανδρέας Παπανδρέου, καθώς και οι Τσοβόλας και Πέτσος, υπουργός Οικονοµικών ο πρώτος και υφυπουργός Βιοµηχανίας ο δεύτερος. Ενδιαφέρον έχει η εµπλοκή στην όλη υπόθεση του Γιάννη Μαντζουράνη, δικηγόρου τότε του Κοσκωτά και σήµερα συµβούλου του Αλέξη Τσίπρα.



Ο δικηγόρος, στέλεχος του ΠΑΣΟΚ είχε τότε καταθέσει στην Ελβετία στο όνοµα του Κουτσόγιωργα 1.200.000 δολάρια. Οταν ανακρίθη- κε, είπε ότι τα χρήµατα που είχε καταθέσει ήταν αντικείµενο δωροδοκίας για τον Νόµο Κουτσόγιωργα. Ο ίδιος προφυλακίστηκε, αλλά µετά το 18µηνο αφέθηκε ελεύθερος και το 1999 αθωώθηκε από το Εφετείο Αθηνών.

Για επιρροή στα ΜΜΕ

Σκάνδαλο εκδοτικής φύσης, αλλά µικρότερης εµβέλειας σε σχέση µε εκείνο του Κοσκωτά, είχαµε την περίοδο του ΠΑΣΟΚ µε τον εκδότη της επαρχίας Θανάση Πόπωτα. Τον Πόπωτα χρησιµοποίησε το ΠΑΣΟΚ για να διευρύνει την επιρροή του στα ΜΜΕ. Αυτός καταχράστηκε τελικά 57 εκατ. δραχµές από την Εθνική, το ΠΑΣΟΚ έκανε ότι δεν τον γνώριζε και αυτός τιµωρήθηκε µε φυλάκιση πέντε ετών. Να απαριθµήσουµε και µια σειρά άλλων που αναδεικνύουν την ελαττωµένη ηθική δοµή των στελεχών του Κινήµατος εκείνη την εποχή.

▶ Το σκάνδαλο της ΕΤΒΑ µέσω δύο θυγατρικών ναυτιλιακών εταιρειών της που αγόρασαν πλοία-φαντάσµατα.

▶ Το σκάνδαλο της ΠΡΟΜΕΤ, κρατικής εταιρείας που εισήγε λαθραία καφέ και τον υπερτιµολογούσε για να πηγαίνουν τα λεφτά σε κάποιες τσέπες. Η ίδια εταιρεία είχε µπλέξει και σε σκάνδαλο αγοράς σάπιας ξυλείας από το εξωτερικό.

▶ Το σκάνδαλο της ΠΥΡ.ΚΑΛ., η οποία πουλούσε την κάθε οβίδα στον Ελληνικό Στρατό σε διπλάσια τιµή από εκείνην που τις πουλούσε στο Ιράκ. Η ίδια κρατική εταιρεία είχε αγοράσει ένα άχρηστο ναυπηγείο για την κατασκευή πλαστικών σκαφών.

▶ Το σκάνδαλο της ∆ΕΗ µε τον Μαυράκη, ο οποίος βεβαίως απηλλάγη διά βουλευµάτων, αλλά είναι και ο αποδέκτης της ατάκας του Παπανδρέου για το δωράκι των 500 εκατοµµυρίων. Είχε απαλλαγεί και για την οικονοµική ζηµία που είχε κάνει στη ∆ΕΗ, ύψους 120 εκατ. δραχµών, µε την αγορά ρεύµατος από την Αλβανία.

▶ Το σκάνδαλο της Ελληνικής Βιοµηχανίας Οπλων, για το οποίο ο υφυπουργός τότε Εθνικής Αµύνης, Στάθης Γιώτας, είχε υποβάλει µηνύσεις σε βάρος του προέδρου της εταιρείας και δύο άλλων στελεχών της για παραλείψεις που ζηµίωσαν τη βιοµηχανία αλλά και για µίζες δισεκατοµµυρίων. Ο Γιώτας µετά τις µηνυτήριες αναφορές είχε υποβάλει την παραίτησή του.

Και υποκλοπές

Και τηλεφωνικές παρακολουθήσεις -προφανώς µε άλλα µέσα, παρωχηµένα σήµερα- έκανε το ΠΑΣΟΚ της εποχής. Πρωταγωνιστής των παρακολουθήσεων των πολιτικών αντιπάλων του ΠΑΣΟΚ -οι οποίες µάλιστα σε κασέτες έφτασαν να πουλιούνται στην Οµόνοια (!)- ήταν ο διοικητής του ΟΤΕ και στενός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου, Θεοφάνης Τόµπρας. Πολλές από τις κασέτες αυτές υπήρξαν αντικείµενο εκβιασµών.

Εκσυγχρονιστές

Η περίοδος Σηµίτη χαρακτηρίζεται από σωρεία σκανδάλων. Δεν είναι τυχαίο προφανώς ότι ο µεν Κωνσταντίνος Μητσοτάκης εισήγαγε τη λέξη «διαπλοκή» για τα πεπραγµένα της κυβέρνησης Σηµίτη µε αφορµή την υπόθεση της Siemens, ενώ ο Κώστας Καραµανλής είχε χαρακτηρίσει τον διάδοχο του Ανδρέα Παπανδρέου στην αρχηγία του ΠΑΣΟΚ «αρχιερέα της διαπλοκής». Κι όµως.



Το µεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους δεν ήταν η ευφάνταστη -όσο και συκοφαντική- καταγγελία Παπαγγελόπουλου για τη Novartis. Ηταν κάτι που πράγµατι συνέβη και δεν είναι άλλο από το τεράστιο σκάνδαλο του Χρηµατιστηρίου επί ηµερών Σηµίτη.

Συνδέοντας µια δήθεν αναπτυσσόµενη οικονοµία µε την πορεία του Χρηµατιστηρίου, συνεχώς «το φούσκωναν» υπουργικά στελέχη της κυβέρνησης Σηµίτη, µε αποτέλεσµα να δηµιουργηθεί µια «φούσκα» που οδήγησε στο να χάσουν τα χρήµατά τους ενάµισι εκατοµµύριο ανυποψίαστοι πολίτες! Στη χειραγώγηση του Γενικού ∆είκτη έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο η ∆ΕΚΑ (∆ηµόσια Επιχείρηση Κρατικών Αξιών), τα κορυφαία στελέχη της οποίας οδηγήθηκαν στη ∆ικαιοσύνη κατόπιν µη νυτήριας αναφοράς του πρώην αρχηγού της Ν.∆. Μιλτιάδη Εβερτ.

Άμυνα

Μετά το σκάνδαλο του Χρηµατιστηρίου αρχίζουν τα σκάνδαλα των εξοπλιστικών, τα οποία, άλλωστε, οδήγησαν στη φυλακή τον άλλοτε ισχυρό άνδρα του ΠΑΣΟΚ και παρ’ ολίγον αρχηγό του, τον Ακη Τσοχατζόπουλο. Η ∆ικαιοσύνη αποφάνθηκε ότι ο Τσοχατζόπουλος δέχτηκε καταθέσεις µεγάλων ποσών σε προσωπικό λογαριασµό από εκπρόσωπο εταιρείας εξοπλιστικών προγραµµάτων.



Μια πρώτη σαφή καταγγελία είχε κάνει ο πρόεδρος της γαλλικής αµυντικής βιοµηχανίας Thales, Μισέλ Ζοσεράν. Ο Ζοσεράν το 2003 είχε καταγγείλει µέλος της τότε ελληνικής κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ ότι είχε ζητήσει να δωροδοκηθεί προκειµένου η γαλλική εταιρεία να αναλάβει την αναβάθµιση φρεγατών του ελληνικού Πολεµικού Ναυτικού. Από τους Γάλλους υπήρξε επίσης καταγγελία εκείνη την εποχή για τον τρόπο µε τον οποίο δόθηκε η ασφάλεια των Ολυµπιακών Αγώνων στους Αµερικανούς.

Η καταγγελία υπονοούσε ένα άλλο επιφανές στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, τον Γιάννο Παπαντωνίου, ο οποίος τελικώς προφυλακίστηκε για 17 µήνες τον Οκτώβριο του 2018, για δωροδοκία από την Thales Nederland, προκειµένου το 2003 να ανατεθεί ο εκσυγχρονισµός των έξι φρεγατών του Π.Ν. στην εταιρεία αυτή.Την εκτίµηση εξάλλου ότι είχε λάβει χρήµατα για το C4I o Παπαντωνίου, είχε διατυπώσει και ο πρώην διευθυντής Εξοπλισµών στο Πεντάγωνο Ευάγγελος Βασιλάκος.





«Αρχιερέας»

Ασφαλώς και έχει µεγαλύτερη βαρύτητα µια καταγγελία για τα πεπραγµένα του εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ που προέρχεται από ένα ιστορικό στέλεχος. Οταν, δηλαδή, τα βέλη «είναι εξ οικείων». Το ιστορικό στέλεχος είναι ο αποθανών σήµερα Γεράσιµος Αρσένης, ο οποίος είχε απευθύνει στις 31 Ιουλίου µια επιστολή προς τον Κώστα Σηµίτη, που είχε δει, µάλιστα, το φως της δηµοσιότητας, τότε, στην εφηµερίδα «Νέα Σελίδα».

Ο Αρσένης κατηγόρησε τον Σηµίτη ότι επί των ηµερών του άνθησαν η διαπλοκή και η διαφθορά. Τον κατηγόρησε, επίσης, για το σκάνδαλο του Χρηµατιστηρίου.



∆εν γνωρίζουµε αν επιµύθιο της ιστορικής πορείας του ΠΑΣΟΚ θα αποτελέσει η τωρινή υπόθεση της κ. Εύας Καϊλή. Ή αν αποτελεί την επόµενη κούρσα µιας αµαρτωλής «σκυταλοδροµίας» σε ένα κόµµα που κυβέρνησε την Ελλάδα συνολικά για µία εικοσαετία. Το βέβαιο είναι ότι τα δύσοσµα φαινόµενα επί των ηµερών του διέσυραν το πολιτικό σύστηµα και κατέστρεψαν την οικονοµία, δηµιουργώντας εύλογη δυσπιστία της κοινωνίας προς αυτό. Το τίµηµα το καταβάλλει ακόµη το ΠΑΣΟΚ…

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 17 Δεκεμβρίου 2022.