Ένα πολύ σκληρό µπρα-ντεφερ είναι σε εξέλιξη µεταξύ Αγκυρας, Λευκού Οίκου και Λόφου του Καπιτωλίου (όπου εδρεύει το Κογκρέσο) για την πώληση µαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία.

Η Αθήνα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και σε κάθε περίπτωση δίνει έµφαση στο να µην µπει το ελληνικό εξοπλιστικό πρόγραµµα σε κανένα «ζύγι» και σε κανένα τραπέζι αµερικανοτουρκικών διαπραγµατεύσεων.

«Αυτό το οποίο ενδιαφέρει τη χώρα είναι το δικό της εξοπλιστικό πρόγραµµα. Θέλω να είµαι σαφής σε αυτό. Η Ελλάδα έχει δεσµευθεί και έχει υποβάλει τα σχετικά αιτήµατα για την απόκτηση µίας µοίρας αεροσκαφών F-35», τόνισε τις προάλλες από την Αλεξανδρούπολη ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θέλοντας να δώσει µε τον πιο κατηγορηµατικό τρόπο τέλος στη φηµολογία ότι επίκειται µια κάποιου τύπου «µοιρασιά», βάσει της οποίας η ελληνική Πολεµική Αεροπορία θα πάρει F-35 και η τουρκική F-16.

Το βάρος στο Κογκρέσο

Το κρίσιµο βάρος, ωστόσο, πέφτει στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, που έχει και τον τελευταίο λόγο στην πώληση στρατιωτικού εξοπλισµού σε ξένη χώρα. Οι πρόσφατες εξελίξεις είναι ευνοϊκές για τη χώρα µας. Οι κρίσιµες ενδιάµεσες εκλογές που έγιναν τον Νοέµβριο στις ΗΠΑ κατέληξαν µε τους ∆ηµοκρατικούς να διατηρούν τον έλεγχο της Γερουσίας και τους Ρεπουµπλικανούς να παίρνουν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων. Επίσης, όλα τα µέλη της ελληνοαµερικανικής κοινότητας επανεκλέχθηκαν στη Βουλή και, συνεπώς, στο Κογκρέσο: Γκας Μπιλιράκης, Τζον Σαρµπάνης, Ντίνα Τάιτους, Κρις Πάππας και Νικόλ Μαλλιωτάκη ανανέωσαν τη θητεία τους στα νοµοθετικά σώµατα της Ουάσινγκτον.

Τα «Π» επικοινώνησαν µε τρεις βουλευτές και µέλη του Κογκρέσου: Τον Τζον Σαρµπάνη, 15 χρόνια ήδη βουλευτή του Μέριλαντ, γιο του Πολ Σαρµπάνη, που ήταν ο πρώτος Ελληνοαµερικανός γερουσιαστής. Τη Νικόλ Μαλλιωτάκη, κόρη Ελληνα µετανάστη από τη Σητεία της Κρήτης, το µοναδικό µέλος του Κογκρέσου από τη Νέα Υόρκη, που ανήκει στο Ρεπουµπλικανικό Κόµµα. Την Ντίνα Τάιτους, βουλευτή από τη Νεβάδα και εγγονή Ελληνα µετανάστη που ήρθε στις ΗΠΑ από τα Τρίκαλα το 1911. Και οι τρεις δηλώνουν κατηγορηµατικά αντίθετοι στην πώληση αµερικανικών µαχητικών αεροσκαφών στην Τουρκία και επιχειρηµατολογούν για ποιον λόγο η Ουάσινγκτον δεν πρέπει να υποχωρήσει στις απαιτήσεις του Ταγίπ Ερντογάν.

«Δικό του θέμα»

«Το τι θα κάνει το Κογκρέσο σχετικά µε το τουρκικό αίτηµα -αποσυνδέω τα δύο, στο δικό µου το µυαλό δεν είναι συνδεδεµένα αυτά, εµένα µε ενδιαφέρει τι κάνουν οι ελληνικές Ενοπλες ∆υνάµεις- είναι δικό του θέµα», επεσήµανε όταν ρωτήθηκε σχετικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θέλοντας να αποσυνδέσει τη στάση Ελληνοαµερικανών -και όχι µόνο- βουλευτών και γερουσιαστών από πιέσεις ή παρεµβάσεις της Αθήνας.

Τόνισε, ωστόσο, ότι υπάρχουν «δηλώσεις σηµαντικών αξιωµατούχων στο Κογκρέσο, οι οποίες λένε ξεκάθαρα ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να πουληθούν σύγχρονα οπλικά συστήµατα στην Τουρκία είναι να αλλάξει η Τουρκία τη συµπεριφορά της». Ο πιο σηµαντικός θεσµικά ανάµεσά τους είναι ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Ρόµπερτ Μενέντεζ.

«Υπονοµεύει το ∆ιεθνές ∆ίκαιο»

«Αντιτίθεµαι σθεναρά στην προτεινόµενη από την κυβέρνηση Μπάιντεν πώληση νέων αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία», δήλωσε προ ηµερών ο πολύπειρος γερουσιαστής, κατηγορώντας τον Ερντογάν ότι συνεχίζει να «υπονοµεύει το ∆ιεθνές ∆ίκαιο, να αγνοεί τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τους δηµοκρατικούς κανόνες και να επιδεικνύει ανησυχητική και αποσταθεροποιητική συµπεριφορά, τόσο στην Τουρκία όσο και ενάντια σε γειτονικούς συµµάχους του ΝΑΤΟ». Υπογράµµισε, δε, ότι «µέχρι ο Ερντογάν να σταµατήσει τις απειλές του, να βελτιώσει τις επιδόσεις του για τα ανθρώπινα δικαιώµατα στο εσωτερικό -συµπεριλαµβανοµένης της απελευθέρωσης δηµοσιογράφων και πολιτικών της αντιπολίτευσης- και να αρχίσει να ενεργεί όπως θα έπρεπε ένας έµπιστος σύµµαχος, δεν θα εγκρίνω αυτή την πώληση».

Αξίζει, τέλος, να αναφερθεί µια διάσταση που βάζει ο έµπειρος συντάκτης του αµερικανικού περιοδικού «Forbes» στο όλο ζήτηµα: «Η Ελλάδα έχει ήδη εξασφαλίσει σύµβαση για την αναβάθµιση 84 F-16 σε διαµόρφωση Block 72. Η Lockheed Martin θα ολοκληρώσει αυτό το συµβόλαιο στα µέσα του 2027. Ετσι, ακόµα κι αν η κυβέρνηση Μπάιντεν µπορέσει να κερδίσει σύντοµα την έγκριση του Κογκρέσου για την τουρκική συµφωνία για τα F-16, κάτι που δεν είναι εγγυηµένο, η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να διαθέτει 84 εκσυγχρονισµένα F-16 πριν το κάνει η Τουρκία».

«∆εν µπορούµε να εµπιστευόµαστε την Τουρκία»



Ο Τζον Σαρμπάνης (Μέριλαντ - Δημοκρατικό κόμμα), μέλος της βουλής των αντιπρόσωπων, τόνισε στα «Π»: «Είµαι αντίθετος µε την πώληση µαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία. Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να επιβραβεύουν, να διευκολύνουν ή να προσπαθούν να κολακεύσουν το καθεστώς Ερντογάν, µε δεδοµένη τη συνεχιζόµενη επίδειξη περιφρόνησης για τους διεθνείς κανόνες, τα ανθρώπινα δικαιώµατα και την εθνική κυριαρχία κρατών. ∆εν µπορούµε να εµπιστευόµαστε την Τουρκία. Τελεία».

«∆εν θα δοθούν τα µαχητικά αεροσκάφη»



Η Νικόλ Μαλλιωτάκη (Νέα Υόρκη - Ρεπουμπλικανικό κόμμα), μέλος της βουλής των αντιπρόσωπων, είπε στα «Π»: «Η Τουρκία έχει επανειληµµένα παραβιάσει τον εναέριο χώρο της Ελλάδας, απειλεί µε στρατιωτική εισβολή τη Συρία, έχει αναστατώσει τις επιχειρήσεις µας κατά του ISIS και παραµένει το µόνο κράτος-µέλος που το ΝΑΤΟ δεν του έχει επ ιβάλει κυρώσεις. Το Κογκρέσο πρέπει να απορρίψει την πώληση των F-16 και να πει στον πρόεδρο των ΗΠΑ ότι δεν θα δοθούν τα µαχητικά αεροσκάφη στην Τουρκία».

«∆υνατά ενάντια στην πώληση F-16»



Η Ντίνα Τάιτους (Νεβάδα - Δημοκρατικό κόμμα ), μέλος της βουλής των αντιπρόσωπων, ξεκαθάρισε στα «Π»: «Η Σουηδία έχει προχωρήσει πέρα και πάνω από τις απαιτήσεις της Τουρκίας, αλλά ο Ερντογάν συνεχίζει να µετακινεί τα γκολπόστ ως προς την ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ πρέπει να σταθούν δυνατά ενάντια στην πώληση F-16 στην Τουρκία».

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 21 Ιανουαρίου 2023.