συναντήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, ο οποίος πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα, την πρώτη επίσημη επίσκεψη στο εξωτερικό μετά την εκλογή του.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης επιβεβαιώθηκε ότι το Κυπριακόπαραμένει κορυφαία προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας, καθώς και η διαρκής συνεργασία και ο συντονισμός με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η βούληση εμβάθυνσης της συνεργασίας σε όλους τους τομείς, με αιχμή αυτούς της ενέργειας, της ναυτιλίας, της προστασίας του περιβάλλοντος, επισφραγίστηκε με την ανακοίνωση από τους δύο ηγέτες της θεσμοθέτησης Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαιρέτισε τη δήλωση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας ότι θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για την επανέναρξη των συνομιλιών και τη δημιουργία προϋποθέσεων επίλυσης του Κυπριακού. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε την προσήλωση Ελλάδας και Κύπρου στον κοινό στόχο της επανεκκίνησης διαπραγματεύσεων, στο πλαίσιο των Αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης ενημέρωσε τον πρωθυπουργό για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και για την ανάγκη ενεργότερης εμπλοκής της Ε.Ε. στο ζήτημα.
Ο πρωθυπουργός ενημέρωσε τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας για τις τελευταίες εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τονίζοντας ότι μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στη γειτονική χώρα υπάρχει βελτίωση του κλίματος. Επανέλαβε δε ότι η Ελλάδα τάσσεται σταθερά υπέρ του διαλόγου με την Τουρκία στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας.
Συζητήθηκε ακόμη η συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου στον τομέα της ενέργειας, καθώς η ευρύτερη περιοχή καθίσταται κομβικής σημασίας στην προσπάθεια απεξάρτησης της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Επίσης αντάλλαξαν απόψεις για ζητήματα κοινού και ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, όπως το Μεταναστευτικό και οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία ενόψει και της επόμενης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (23-24 Μαρτίου) στις Βρυξέλλες.
Στη συνάντηση με διευρυμένη σύνθεση που πραγματοποιήθηκε μετά την κατ’ ιδίαν συνάντηση των δύο ηγετών, από την ελληνική πλευρά συμμετείχαν οι υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, Επικρατείας Άκης Σκέρτσος, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Γιάννης Μπρατάκος, ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΞ πρέσβης Χάρης Λαλάκος, η διευθύντρια του Διπλωματικού Γραφείου του [ρωθυπουργού πρέσβης Άννα Μαρία Μπούρα, ο πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο Ιωάννης Παπαμελετίου και η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη.
Oι δηλώσεις Kυριάκου Μητσοτάκη και Νίκου Χριστοδουλίδη
*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Κύριε πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας, σας υποδέχομαι με πολύ μεγάλη χαρά, σήμερα στην Αθήνα, στην πρώτη σας επίσημη επίσκεψη μετά την εκλογή σας, διερμηνεύοντας πιστεύω τα αισθήματα όλου του ελληνικού λαού. Θερμά συγχαρητήρια, εύχομαι καλή δύναμη και αντοχές. Αντοχές στα δύσκολα.
Αγαπητέ μου Νίκο, δυστυχώς η συνάντησή μας γίνεται με βαριά ακόμα τα σύννεφα της οδύνης από την τραγωδία των Τεμπών. Σύννεφα που σκεπάζουν και την Ελλάδα αλλά και την Κύπρο, γιατί σε αυτό το φρικτό δυστύχημα έχασαν τη ζωή τους και δύο νέοι της Μεγαλονήσου, η Αναστασία και ο Κυπριανός. Όμως όσο λυπημένοι και θυμωμένοι νιώθουμε, τόσο αποφασισμένοι είμαστε να αλλάξουμε όλα όσα μας πόνεσαν. Κενά δεκαετιών στις υποδομές, αλλά και απαράδεκτες συμπεριφορές κρατικών υπαλλήλων που επίσης, δυστυχώς, έρχονται από το χθες. Αναλαμβάνοντας μάλιστα πλήρως την ευθύνη εκ μέρους του πολιτικού συστήματος, ένα δήλωσα και δηλώνω: ότι θα είμαι πρώτος στη μάχη για να ξεριζωθεί από τη χώρα κάθε «νησίδα» του παλιού αναχρονιστικού κράτους. Αυτή είναι η μεγάλη μάχη την οποία πρέπει να κερδίσουμε.
Οι λαοί μας, λοιπόν, αγαπητέ μου Νίκο, είναι μαζί και σε αυτήν τη δοκιμασία, όπως είναι πάντα μαζί και στις χαρές και στις λύπες και γι' αυτό θα ήθελα να δεχτείς τα συλλυπητήριά μας προς τις οικογένειες και όλους τους αδελφούς Κυπρίους, με την ίδια θέρμη που και εμείς δεχτήκαμε τη δική σας συμπαράσταση. Διαχρονικά, άλλωστε, είμαστε δίπλα δίπλα, στην ίδια πλευρά και πάντα με τα ίδια συναισθήματα. Και αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε, ειδικά μάλιστα σε αυτήν τη συγκυρία. Γιατί πράγματι, αγαπητέ μου Νίκο, ανέλαβες τα καθήκοντά σου εν μέσω μιας μεγάλης γεωπολιτικής ρευστότητας, μιας μεγάλης πολιτικής μεταβλητότητας, με την πληγή του πολέμου στην Ουκρανία να είναι ακόμα ανοιχτή και τον αναθεωρητισμό και την αμφισβήτηση των διεθνών συνόρων να εκφράζεται πια δυστυχώς απροκάλυπτα. Και σήμερα είναι αναγκαίο όσο ποτέ, η ενίσχυση της συστράτευσης μεταξύ της Ελλάδος και της Κύπρου. Η στενή μας συνεργασία ξεκινάει ήδη την ερχόμενη εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Με τον πρόεδρο Αναστασιάδη είχαμε μία μακρά πορεία κοινών αγώνων στις Βρυξέλλες και είμαι έτοιμος σε αυτό το νέο σου ξεκίνημα, να συνεχίσουμε το μεγάλο μας κοινό όραμα για την επίλυση, την οριστική επίλυση του Κυπριακού, στη βάση πάντα των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών. Και με τον προκάτοχό σου, όπως γνωρίζεις καλά, Αθήνα και Λευκωσία πετύχαμε τα τελευταία χρόνια να διευρύνουμε τη διπλωματική επιρροή του εθνικού μας μετώπου σε όλα τα πεδία, από την καταδίκη της επιθετικότητας κατά των χωρών μας, έως την υιοθέτηση κοινών πολιτικών για το μεταναστευτικό. Μαζί αγωνιστήκαμε και συμβάλλαμε στη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης, μαζί καταφέραμε και πετύχαμε Ελλάδα και Κύπρος, Κύπρος και Ελλάδα, να γίνουν πια πρωταγωνιστές ενός νέου ενεργειακού χάρτη που τώρα διαμορφώνεται.
Και στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα βρεθούν στο επίκεντρο κρίσιμα ζητήματα που αφορούν και την Ελλάδα και την Κύπρο: η οικονομία, η μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, η διαφύλαξη της ενιαίας αγοράς, η προώθηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.
Η παρουσία σου, λοιπόν, στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ξεκινά πολύ δυναμικά. Και ως προς την πρόκληση του μεταναστευτικού, ένα θέμα το οποίο μας έχει απασχολήσει και τους δύο πολύ, θα συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε από κοινού τις θέσεις μας προκειμένου να διασφαλίσουμε τα συμφέροντα των κρατών-μελών της πρώτης γραμμής, όπως είναι και η Ελλάδα και η Κύπρος. Και πρωταρχική σημασία σε αυτή την προσπάθεια έχει, προφανώς, η προστασία των συνόρων μας, τα οποία ταυτόχρονα είναι και τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με σεβασμό πάντα στο Διεθνές Δίκαιο αλλά και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Όσον αφορά τώρα τις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, ύστερα από μια μακρά περίοδο απαράδεκτων προκλήσεων, μια μακρά περίοδο επιθετικής συμπεριφοράς, βιώνουμε σήμερα και στη συνέχεια των φονικών σεισμών που ανθρώπινα έφεραν τους δύο λαούς μας πιο κοντά, μια αποκλιμάκωση και μια πιο θετική συμπεριφορά. Και στη στάση αυτή εμείς ανταποκριθήκαμε και θα ανταποκρινόμαστε πάντα σε ό,τι αποσκοπεί στη μείωση της έντασης και στον διάλογο. Και θέλω να ελπίζω ότι μια τέτοια βελτίωση μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο και στο Κυπριακό. Άλλωστε, η διεθνής νομιμότητα δεν μπορεί να ανέχεται τον 21ο αιώνα ούτε κατοχικό στρατό στην Κύπρο ούτε ξεπερασμένα συστήματα εγγυήσεων και δικαιώματα επεμβάσεων τρίτων στις υποθέσεις της.
Αντίθετα, είναι πλέον καιρός το ευρωπαϊκό κεκτημένο να απλωθεί σε όλο το νησί, στο πλαίσιο της επανενωμένης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας στην οποία όλοι συμφωνούμε. Και αν η τουρκική αδιαλλαξία εμπόδιζε μέχρι τώρα κάθε βήμα, η εμπειρία σου ως υπουργός Εξωτερικών με κάνει, αγαπητέ μου Νίκο, πιο αισιόδοξο. Και αυτή η αισιοδοξία γίνεται πραγματική ελπίδα, γνωρίζοντας την ισχυρή σου βούληση την οποία τη διατύπωσες από την πρώτη στιγμή που σε εμπιστεύτηκε ο κυπριακός λαός, να επανεκκινήσει ο σχετικός διάλογος για το Κυπριακό. Και να εκκινήσει μάλιστα ενδεχομένως και με πιο δυναμική ευρωπαϊκή εμπλοκή, την οποία η χώρα μας προφανώς θα στηρίξει και θα διεκδικήσει.
Ξεκινάμε, λοιπόν, μία νέα σελίδα συνεργασίας και συντονισμού. Οι νέες προκλήσεις για τη διατήρηση της ειρήνης, της ασφάλειας, της σταθερότητας στη γειτονιά μας και ιδιαίτερα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου απαιτούν και εγρήγορση και συνεργασία με όλους τους εταίρους και όλους τους συμμάχους μας. Και πιστεύω ότι μία πρώτη πολύ θετική έκφραση αυτού του νέου ξεκινήματος είναι αυτό το οποίο ανακοινώνουμε σήμερα, η θεσμοθέτηση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών μας.
Θα έλεγα, τολμώ να πω, ότι είναι μία διαδικασία οργανωμένου διακυβερνητικού διαλόγου που ενδεχομένως θα έπρεπε να είχε θεσμοθετηθεί εδώ και αρκετό καιρό. Την ανακοινώνουμε όμως επίσημα σήμερα και πιστεύω ότι στην πρώτη μας συνεδρίαση θα μπορούμε να συζητάμε πολλά θέματα κοινού ενδιαφέροντος όπως η ενέργεια, η ναυτιλία, η προστασία του περιβάλλοντος και να θέτουμε πια κοινούς στόχους και κοινά χρονοδιαγράμματα με συγκεκριμένα ορόσημα για το πώς η συνεργασία μεταξύ των δύο κρατών μπορεί να γίνει ακόμα πιο στενή. Συνεχίζουμε, λοιπόν, αυτή την κοινή μας πορεία με την Αθήνα πάντα στο πλευρό της Λευκωσίας, αξιότιμε κύριε πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και με εμένα πάντα στο δικό σου πλευρό, φίλε μου Νίκο.
Και πάλι καλώς ήρθες στην Αθήνα.
*Νίκος Χριστοδουλίδης:*Κύριε πρωθυπουργέ, αγαπητέ μου Κυριάκο, θέλω να σε ευχαριστήσω για τη θερμή φιλοξενία και την πολύ εποικοδομητική συζήτηση που είχαμε.
Θα ήθελα να εκφράσω για ακόμη μία φορά τα συλλυπητήριά μου για την ανείπωτη τραγωδία στα Τέμπη στις οικογένειες των θυμάτων. Στην πλειονότητά τους νέοι άνθρωποι στους οποίους συμπεριλαμβάνονται, όπως πολύ σωστά έχεις αναφέρει, και δύο Κύπριοι. Η Κύπρος συμπαρίσταται και πενθεί μαζί με την Ελλάδα.
Η σημειολογία της πρώτης επίσκεψης του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, του εκάστοτε προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά σημαντική και στέλνει και ένα ξεκάθαρο, αν θέλετε, μήνυμα για το επίπεδο των σχέσεών μας αλλά και των αδελφικών δεσμών ανάμεσα στις δύο χώρες.
Η πρώτη μου επίσκεψη ως πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ελλάδα δεν είναι, όμως, απλά συμβολικής σημασίας. Έχει ιδιαίτερη ουσιαστική σημασία, λαμβάνοντας υπόψη τις κοινές προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε, καθώς και τις κοινές μας επιδιώξεις τόσο σε διμερές και περιφερειακό επίπεδο όσο και εντός της κοινής ευρωπαϊκής μας οικογένειας. Και όλα αυτά αντανακλώνται και από τη σημερινή πολύ εποικοδομητική συζήτηση που είχαμε.
Είχαμε, πρώτα και πάνω απ’ όλα, σήμερα, την ευκαιρία να συζητήσουμε για το Κυπριακό, που μεταξύ άλλων ενημέρωσα λεπτομερώς τον πρωθυπουργό για την ανάγκη ενεργότερης εμπλοκής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προσπάθεια για να σπάσουμε το αδιέξοδο στο Κυπριακό και να επαναρχίσουν οι συνομιλίες.
Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά πως τα δεδομένα δεν είναι εύκολα. Γνωρίζουμε τις δυσκολίες, αλλά την ίδια στιγμή έχουμε την έντονη πεποίθηση ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση του Κυπριακού, δεν μπορεί η Κύπρος να παραμένει μοιρασμένη και υπό κατοχή.
Ανταλλάξαμε σήμερα επίσης απόψεις για τις διμερείς μας σχέσεις, οι οποίες φυσικά και είναι εξαίρετες, αλλά υπάρχει πάντοτε περιθώριο βελτίωσής τους και είναι σε αυτό το πλαίσιο, όπως προανέφερε και ο Κυριάκος, που συμφωνήσαμε να καθιερώσουμε ένα θεσμοθετημένο όργανο διακυβερνητικής συνεργασίας, το οποίο θα προβλέπει κοινές συναντήσεις των Υπουργικών Συμβουλίων στην παρουσία των δύο μας σε τακτά χρονικά διαστήματα. Θεωρώ την απόφαση αυτή ως ιδιαίτερα σημαντική. Μία απόφαση που έπρεπε, όπως πολύ εύστοχα έχεις αναφέρει, να είχε ληφθεί εδώ και χρόνια. Τα περιθωριακά ζητήματα και ειδικότερα οι εξελίξεις στη γειτονιά μας ήταν επίσης ένα σημαντικό μέρος των συζητήσεων που είχαμε σήμερα.
Υπάρχουν πολλές προκλήσεις στην περιοχή μας, αλλά υπάρχουν και πολλές ευκαιρίες. Εμείς επικεντρωνόμαστε στην κατάλληλη διαχείριση των προκλήσεων, όσο και στη βέλτιστη αξιοποίηση των ευκαιριών που υπάρχουν. Και σε αυτό το πλαίσιο συζητήσαμε και τις κοινές περιφερειακές μας δράσεις που αποδεικνύουν στην πράξη, αποδεικνύουν εμπράκτως την προσπάθεια της Ελλάδας και της Κύπρου να είμαστε πυλώνες ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή.
Μέρος της συζήτησης, το ανέφερε και ο πρωθυπουργός, ήταν και η άμεση και συγκινητική, θα έλεγα, ανταπόκριση των κυβερνήσεων, αλλά και των απλών ανθρώπων σε Ελλάδα και Κύπρο, στον πόνο και στην καταστροφή που προκάλεσαν οι καταστροφικοί σεισμοί στην Τουρκία και στη Συρία. Νιώθω πως αυτά μας δείχνουν για ακόμη μια φορά πως επί της ουσίας η επιδίωξη όλων πρέπει να είναι η ειρηνική συνύπαρξη σε συνθήκες ευημερίας και ασφάλειας και μακριά από πολεμικές κορόνες και απειλές εκτός του πλαισίου της διεθνούς νομιμότητας.
Τέλος, συζητήσαμε θέματα που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και την επικείμενη κοινή μας συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Μαρτίου, όπου θα συζητηθεί σημαντικός αριθμός θεμάτων που επηρεάζουν τις χώρες μας: ο πόλεμος στην Ουκρανία, θέματα ενέργειας, το μεταναστευτικό και η ανάγκη υλοποίησης της απόφασης που λάβατε στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την εκπόνηση σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μεταναστευτική οδό της Ανατολικής Μεσογείου. Αναφερθήκαμε σαφώς και στο γεγονός ότι τόσο ο πρωθυπουργός όσο κι εγώ ανήκουμε στη μεγάλη οικογένεια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και τη σημασία που έχει αυτό στην υλοποίηση των κοινών μας στόχων. Θέλω, κλείνοντας, να εκφράσω για ακόμα μια φορά τη χαρά μου που βρίσκομαι στην Ελλάδα, να ευχαριστήσω και πάλι τον πρωθυπουργό για τη φιλοξενία, διαβεβαιώνοντας την ίδια στιγμή ότι η συνεργασία μας όχι μόνο θα συνεχιστεί όπως και πριν, να είναι πολύ στενή, να είναι ειλικρινής, άμεση και αποτελεσματική, αλλά θέλω να διαβεβαιώσω ότι θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο, θα είναι ακόμη πιο αποτελεσματική.
