ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Κάλπες στις 21 Μαΐου: Οι ημερομηνίες-σταθμοί στον εκλογικό μαραθώνιο των 70 ημερών
Οι σημαντικές λεπτομέρειες, οι διαδικασίες και ο πυρετός προετοιμασιών το επόμενο διάστημα
Ο εκλογικός κύβος ερρίφθη, καθώς στην εισηγητική του τοποθέτηση
στο Υπουργικό Συμβούλιο ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη διεξαγωγή εκλογών την Κυριακή 21 Μαΐου.
Η επιλογή της ημερομηνίας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη έγινε διότι οποιαδήποτε Κυριακή νωρίτερα μέσα στον Μάιο θα έφερνε τις δεύτερες εκλογές, που θεωρείται περίπου σίγουρο ότι θα γίνουν, εντός του Ιουνίου, στο μέσον δηλαδή των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Για να μη συμβεί αυτό, η πρώτη διαθέσιμη Κυριακή ήταν στις 21 Μαΐου, καθώς με τον τρόπο αυτό οι επόμενες εκλογές θα γίνουν αμέσως μετά την ολοκλήρωση των Πανελλαδικών, δηλαδή στις 2 Ιουλίου.
Κατά τη συνήθη πρακτική, στη συνέχεια, δηλαδή στις 26 Απριλίου, ο Μάκης Βορίδης θα δώσει τη θέση του σε υπηρεσιακό υπουργό Εσωτερικών και ο Γιάννης Οικονόμου τη θέση του σε νέο κυβερνητικό εκπρόσωπο -πιθανότατα τον Άκη Σκέρτσο-, ενώ όλα τα κόμματα θα βρίσκονται στον πυρετό της οριστικής διαμόρφωσης των ψηφοδελτίων τους, κάτι που εξάλλου έχει ήδη ξεκινήσει και προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό (της Νέας Δημοκρατίας θα περιλαμβάνει συνολικά 420 ονόματα πανελλαδικά). Το αργότερο μέχρι τις 28 Απριλίου, κάθε κόμμα, με γραπτή δήλωσή του, η οποία επιδίδεται προς τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, πρέπει να δηλώσει το όνομα και το έμβλημά του για όλη την επικράτεια, τα οποία αναρτώνται στη συνέχεια στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών.
Ειδικό όνομα
Για πρώτη φορά στην Ιστορία, στις φετινές εκλογές τα κόμματα θα λάβουν ειδικό όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης στην ηλεκτρονική πύλη δήλωσης υποψηφιοτήτων. Κάθε κόμμα ή συνασπισμός συνεργαζόμενων κομμάτων εντός επτά ημερών από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου καταρτίζει και υποβάλλει τους συνδυασμούς του. Στη συνέχεια, καθώς το σύστημα πλέον είναι αμιγώς ψηφιακό, κάθε υποψήφιος βουλευτής επικυρώνει την αίτηση δήλωση υποψηφιότητάς του μέσω της πύλης υποψηφιοτήτων, κάνοντας χρήση του προσωπικού του κωδικού πρόσβασης στις εφαρμογές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Εντός τριών ημερών μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής πρότασης υποψηφιοτήτων, το Α' Τμήμα του Αρείου Πάγου ανακηρύσσει σε δημόσια συνεδρίαση τους εκλογικούς συνδυασμούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι το χρονικό αυτό περιθώριο αυξήθηκε κατά μία ημέρα (από δύο σε τρεις δηλαδή) μόλις πριν από έναν μήνα, με τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών, που ψηφίστηκε στη Βουλή.
Κρίσιμη στιγμή
Στις 2 Μαΐου, λοιπόν, έρχεται μια κρίσιμη στιγμή: Το Α' Τμήμα του Αρείου Πάγου, όπως έχει πλέον την υποχρέωση, έχει τρεις ημέρες περιθώριο για να ελέγξει αν συντρέχουν οι νέες προϋποθέσεις που ορίζει η νομοθεσία που ψηφίστηκε πρόσφατα, προφανώς για όλα τα κόμματα, αλλά εν προκειμένω ιδίως αν ο πραγματικός ηγέτης του κόμματος Εθνικό Κόμμα - Έλληνες είναι ο καταδικασμένος Ηλίας Κασιδιάρης. Αν κρίνει ότι η πραγματική ηγεσία του κόμματος είναι άλλη από τη δηλωθείσα, τότε θα αποκλείσει το κόμμα αυτό από το να συμμετέχει στις εκλογές.
Ο Μάιος φέρνει και την τελική ευθεία της προεκλογικής καμπάνιας, στην οποία θα μπει η χώρα αμέσως μετά το τριήμερο της Πρωτομαγιάς. Η κάλπη της 21ης Μαΐου, με το σύστημα της απλής αναλογικής, είναι εξαιρετικά απίθανο να βγάλει αυτοδύναμη κυβέρνηση, καθώς ο πήχης ουσιαστικά είναι στο 46%. Το επόμενο πρωί, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα καλέσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως αρχηγό του πρώτου κόμματος -εφόσον βέβαια η Ν.Δ. έχει κατακτήσει την πρωτιά- και θα του δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.
Περί διαβουλεύσεων
Πρόθεση του πρωθυπουργού είναι να μην μπει στη διαδικασία διαβουλεύσεων με τα άλλα κόμματα, αλλά να καταθέσει την εντολή στην Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ζητώντας από τους πολίτες καθαρή εντολή και αυτοδύναμη Ν.Δ. σε νέες εκλογές. Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα καλέσει την ίδια ημέρα τον Αλέξη Τσίπρα ως αρχηγό του δεύτερου κόμματος και θα του δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης και, μόλις εκείνος την καταθέσει, θα τη δώσει στον Νίκο Ανδρουλάκη, ως αρχηγό του τρίτου κόμματος.
Με την υπόθεση ότι κανείς δεν θα εξαντλήσει τις τρεις ημέρες που δίνει το Σύνταγμα ως ανώτατο περιθώριο, το αργότερο μέχρι το Σάββατο 27 Μαΐου η κυρία Σακελλαροπούλου θα καλέσει τους πολιτικούς αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων σε σύσκεψη για να διερευνηθεί η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής είτε η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής για τη διενέργεια εκλογών. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρακτικά υπάρχει και η επιλογή της τηλεφωνικής επικοινωνίας της Προέδρου με κάθε αρχηγό ξεχωριστά, κάτι που είχε γίνει στις 27 Αυγούστου 2015 από τον τότε Πρόεδρο, Προκόπη Παυλόπουλο.
Σε κάθε περίπτωση, το σχεδόν βέβαιο είναι ότι θα διαπιστωθεί η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης και, έτσι, στο τέλος πια του Μαΐου, η Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα αποδεχτεί την παραίτηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και θα ορίσει υπηρεσιακό πρωθυπουργό έναν εκ των προέδρων των τριών ανώτατων δικαστηρίων της χώρας (Άρειος Πάγος, Συμβούλιο της Επικρατείας, Ελεγκτικό Συνέδριο). Επικρατέστερος θεωρείται ο Ιωάννης Σαρμάς, πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Πρόκειται για τον αρχαιότερο εκ των τριών προέδρων.
Η υπηρεσιακή κυβέρνηση δεν εμφανίζεται στη Βουλή για να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης. Λόγω της ειδικής αποστολής που της αναθέτει το Σύνταγμα, υποβάλλει στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας διάταγμα προς υπογραφή, που προβλέπει την άμεση διάλυση της Βουλής -δηλαδή στις 31 Μαΐου- και την προκήρυξη εκλογών, που κατά πάσα πιθανότητα θα διεξαχθούν στις 2 Ιουλίου. Με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής και με τον πήχη της αυτοδυναμίας (ανάλογα βέβαια και με το ποσοστό των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής) να έχει κατέβει στο 36%-37%, στη Ν.Δ. τρέφουν βάσιμες ελπίδες ότι την επομένη ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα λάβει ουσιαστικά εντολή σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης.
Η επιλογή της ημερομηνίας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη έγινε διότι οποιαδήποτε Κυριακή νωρίτερα μέσα στον Μάιο θα έφερνε τις δεύτερες εκλογές, που θεωρείται περίπου σίγουρο ότι θα γίνουν, εντός του Ιουνίου, στο μέσον δηλαδή των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Για να μη συμβεί αυτό, η πρώτη διαθέσιμη Κυριακή ήταν στις 21 Μαΐου, καθώς με τον τρόπο αυτό οι επόμενες εκλογές θα γίνουν αμέσως μετά την ολοκλήρωση των Πανελλαδικών, δηλαδή στις 2 Ιουλίου.
Η επίσημη έναρξη
Καθώς, λοιπόν, οι κάλπες θα στηθούν ανήμερα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, η επίσημη έναρξη της προεκλογικής περιόδου θα είναι πιθανότατα στις 25 Απριλίου. Την προηγούμενη ακριβώς ημέρα, τη Δευτέρα 24 Απριλίου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα επισκεφθεί το Προεδρικό Μέγαρο και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, θα διαλύσει τη Bουλή με πρόταση της κυβέρνησης, όπως ορίζει το Σύνταγμα, και αμέσως μετά θα προκηρυχθούν εκλογές για τις 21 Μαΐου. Έτσι, λοιπόν, ξεκινάει ένας «μαραθώνιος» 70 ημερών, από τις 24 Απριλίου μέχρι τις δεύτερες κάλπες, στις 2 Ιουλίου.Κατά τη συνήθη πρακτική, στη συνέχεια, δηλαδή στις 26 Απριλίου, ο Μάκης Βορίδης θα δώσει τη θέση του σε υπηρεσιακό υπουργό Εσωτερικών και ο Γιάννης Οικονόμου τη θέση του σε νέο κυβερνητικό εκπρόσωπο -πιθανότατα τον Άκη Σκέρτσο-, ενώ όλα τα κόμματα θα βρίσκονται στον πυρετό της οριστικής διαμόρφωσης των ψηφοδελτίων τους, κάτι που εξάλλου έχει ήδη ξεκινήσει και προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό (της Νέας Δημοκρατίας θα περιλαμβάνει συνολικά 420 ονόματα πανελλαδικά). Το αργότερο μέχρι τις 28 Απριλίου, κάθε κόμμα, με γραπτή δήλωσή του, η οποία επιδίδεται προς τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, πρέπει να δηλώσει το όνομα και το έμβλημά του για όλη την επικράτεια, τα οποία αναρτώνται στη συνέχεια στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εσωτερικών.
Ειδικό όνομα
Για πρώτη φορά στην Ιστορία, στις φετινές εκλογές τα κόμματα θα λάβουν ειδικό όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης στην ηλεκτρονική πύλη δήλωσης υποψηφιοτήτων. Κάθε κόμμα ή συνασπισμός συνεργαζόμενων κομμάτων εντός επτά ημερών από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου καταρτίζει και υποβάλλει τους συνδυασμούς του. Στη συνέχεια, καθώς το σύστημα πλέον είναι αμιγώς ψηφιακό, κάθε υποψήφιος βουλευτής επικυρώνει την αίτηση δήλωση υποψηφιότητάς του μέσω της πύλης υποψηφιοτήτων, κάνοντας χρήση του προσωπικού του κωδικού πρόσβασης στις εφαρμογές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.Εντός τριών ημερών μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής πρότασης υποψηφιοτήτων, το Α' Τμήμα του Αρείου Πάγου ανακηρύσσει σε δημόσια συνεδρίαση τους εκλογικούς συνδυασμούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι το χρονικό αυτό περιθώριο αυξήθηκε κατά μία ημέρα (από δύο σε τρεις δηλαδή) μόλις πριν από έναν μήνα, με τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών, που ψηφίστηκε στη Βουλή.
Κρίσιμη στιγμή
Στις 2 Μαΐου, λοιπόν, έρχεται μια κρίσιμη στιγμή: Το Α' Τμήμα του Αρείου Πάγου, όπως έχει πλέον την υποχρέωση, έχει τρεις ημέρες περιθώριο για να ελέγξει αν συντρέχουν οι νέες προϋποθέσεις που ορίζει η νομοθεσία που ψηφίστηκε πρόσφατα, προφανώς για όλα τα κόμματα, αλλά εν προκειμένω ιδίως αν ο πραγματικός ηγέτης του κόμματος Εθνικό Κόμμα - Έλληνες είναι ο καταδικασμένος Ηλίας Κασιδιάρης. Αν κρίνει ότι η πραγματική ηγεσία του κόμματος είναι άλλη από τη δηλωθείσα, τότε θα αποκλείσει το κόμμα αυτό από το να συμμετέχει στις εκλογές.Ο Μάιος φέρνει και την τελική ευθεία της προεκλογικής καμπάνιας, στην οποία θα μπει η χώρα αμέσως μετά το τριήμερο της Πρωτομαγιάς. Η κάλπη της 21ης Μαΐου, με το σύστημα της απλής αναλογικής, είναι εξαιρετικά απίθανο να βγάλει αυτοδύναμη κυβέρνηση, καθώς ο πήχης ουσιαστικά είναι στο 46%. Το επόμενο πρωί, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα καλέσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως αρχηγό του πρώτου κόμματος -εφόσον βέβαια η Ν.Δ. έχει κατακτήσει την πρωτιά- και θα του δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.
Περί διαβουλεύσεων
Πρόθεση του πρωθυπουργού είναι να μην μπει στη διαδικασία διαβουλεύσεων με τα άλλα κόμματα, αλλά να καταθέσει την εντολή στην Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ζητώντας από τους πολίτες καθαρή εντολή και αυτοδύναμη Ν.Δ. σε νέες εκλογές. Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα καλέσει την ίδια ημέρα τον Αλέξη Τσίπρα ως αρχηγό του δεύτερου κόμματος και θα του δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης και, μόλις εκείνος την καταθέσει, θα τη δώσει στον Νίκο Ανδρουλάκη, ως αρχηγό του τρίτου κόμματος. Με την υπόθεση ότι κανείς δεν θα εξαντλήσει τις τρεις ημέρες που δίνει το Σύνταγμα ως ανώτατο περιθώριο, το αργότερο μέχρι το Σάββατο 27 Μαΐου η κυρία Σακελλαροπούλου θα καλέσει τους πολιτικούς αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων σε σύσκεψη για να διερευνηθεί η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής είτε η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Βουλής για τη διενέργεια εκλογών. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρακτικά υπάρχει και η επιλογή της τηλεφωνικής επικοινωνίας της Προέδρου με κάθε αρχηγό ξεχωριστά, κάτι που είχε γίνει στις 27 Αυγούστου 2015 από τον τότε Πρόεδρο, Προκόπη Παυλόπουλο.
Σε κάθε περίπτωση, το σχεδόν βέβαιο είναι ότι θα διαπιστωθεί η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης και, έτσι, στο τέλος πια του Μαΐου, η Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα αποδεχτεί την παραίτηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και θα ορίσει υπηρεσιακό πρωθυπουργό έναν εκ των προέδρων των τριών ανώτατων δικαστηρίων της χώρας (Άρειος Πάγος, Συμβούλιο της Επικρατείας, Ελεγκτικό Συνέδριο). Επικρατέστερος θεωρείται ο Ιωάννης Σαρμάς, πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Πρόκειται για τον αρχαιότερο εκ των τριών προέδρων.
Ορκωμοσία
Εφόσον αυτό το χρονοδιάγραμμα λοιπόν τηρηθεί, τότε στις 29 Μαΐου θα ορκιστεί η υπηρεσιακή κυβέρνηση «όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής» υπό τον κ. Σαρμά και στις 30 θα πραγματοποιηθεί η ορκωμοσία της νέας Βουλής που προέκυψε από τις εκλογές της 21ης Μαΐου, ενώ θα εκλεγεί ο πρόεδρος και οι αντιπρόεδροι της Βουλής.Η υπηρεσιακή κυβέρνηση δεν εμφανίζεται στη Βουλή για να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης. Λόγω της ειδικής αποστολής που της αναθέτει το Σύνταγμα, υποβάλλει στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας διάταγμα προς υπογραφή, που προβλέπει την άμεση διάλυση της Βουλής -δηλαδή στις 31 Μαΐου- και την προκήρυξη εκλογών, που κατά πάσα πιθανότητα θα διεξαχθούν στις 2 Ιουλίου. Με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής και με τον πήχη της αυτοδυναμίας (ανάλογα βέβαια και με το ποσοστό των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής) να έχει κατέβει στο 36%-37%, στη Ν.Δ. τρέφουν βάσιμες ελπίδες ότι την επομένη ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα λάβει ουσιαστικά εντολή σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης.