ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Ενεργειακός κόμβος η Ελλάδα - Τα «Π» παρουσιάζουν αποκλειστικά το non paper με το σχέδιο που έδωσε στους ομολόγους του στις Βρυξέλλες ο Μητσοτάκης
Ο χάρτης απεικονίζει το χάσμα μεταξύ της προγραμματισμένης επέκτασης των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2030 και των πραγματικών αναγκών για ηλεκτρική ενέργεια (όσο μεγαλύτερη η «φούσκα» τόσο μεγαλύτερο το κενό)
Κωστας Παπαχλιμιντζος
Σε ενεργειακό κόμβο για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια
φιλοδοξεί να μετατρέψει τη χώρα μας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στόχο τον οποίο έχει ήδη μοιραστεί με τους εταίρους της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Οι γεωπολιτικές εξελίξεις ευνοούν τον στόχο αυτόν, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δείξει σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη ότι κατ’ αρχάς πρέπει να απεξαρτηθούν ενεργειακά από τη Ρωσία και έπειτα πως είναι ανάγκη να διαφοροποιούν τις πηγές και τις διόδους ενέργειας και να μην εξαρτώνται υπερβολικά από μία πηγή ή από έναν προμηθευτή.
Στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, ο πρωθυπουργός παρουσίασε ένα non paper με τις ελληνικές θέσεις στους ομολόγους του, όπου εξηγεί το σχέδιο για τη διασύνδεση του ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου μέσω της Ελλάδας. «Η παραγωγή ηλιακής και αιολικής ενέργειας αλληλοσυμπληρώνονται σημαντικά σε εποχική βάση», σημειώνει το σχετικό έγγραφο, το οποίο παρουσιάζουν αποκλειστικά τα «Π».
«Για να το θέσουμε απλά, ο άνεμος παράγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια τον χειμώνα και ο ήλιος παράγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια το καλοκαίρι. Και ενώ υπάρχει παραγωγή αιολικής ενέργειας στη Βόρεια Ευρώπη και ηλιακής ενέργειας στη Νότια Ευρώπη, υπάρχει ισχυρή λογική στο να ενώσουμε τον Βορρά, όπου φυσάει, με τον ηλιόλουστο Νότο. Το να ενισχύσουμε τη ροή ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Βορρά και Νότου είναι ίσως ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην ενεργειακή ασφάλεια και στην ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη», γράφει χαρακτηριστικά το non paper.
Το δυνατό «χαρτί» που βάζει η κυβέρνηση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, για να ρίξει η Ευρωπαϊκή Ενωση το βάρος της πάνω σε αυτό το έργο, δεν είναι τόσο η αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας όσο η προοπτική διασύνδεσής της με τα δίκτυα της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Τέσσερα σχέδια έχουν πάρει αυτή τη στιγμή το «πράσινο φως» και είτε προχωρά η υλοποίησή τους είτε είναι στο στάδιο αναζήτησης επενδυτών. Πρόκειται για τα έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης με υποθαλάσσια καλώδια Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας (EuroAsia Interconnector), Αιγύπτου - Κύπρου - Ελλάδας (EuroAfrica Interconnector) και Ελλάδας - Αιγύπτου (GREGY Interconnector και Greece - Africa Power).
INFOGRAPHICS: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
Γεφύρωση
Μάλιστα, ιδιαίτερης συμβολικής αξίας και γεωπολιτικής σημασίας είναι και η ακόλουθη διαπίστωση, με τη «σφραγίδα» της Ουάσινγκτον, αφού περιλαμβάνεται στο πρόσφατο κοινό ανακοινωθέν για τον Τέταρτο Στρατηγικό Διάλογο Ελλάδας και ΗΠΑ: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα υπογράμμισαν επίσης ότι η προώθηση έργων που θα μπορούσαν να γεφυρώσουν την Ευρώπη με την Αφρική και την Ασία, όπως διάφορες προτεινόμενες ηλεκτρικές διασυνδέσεις, θα παράσχει περαιτέρω στην Ευρώπη την επιθυμητή καθαρότερη ενέργεια, στηρίζοντας παράλληλα την οικονομική ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής».
Οπως επισημαίνει μιλώντας στα «Π» στέλεχος του Μαξίμου, αν τα τέσσερα φιλόδοξα αυτά σχέδια ηλεκτρικών διασυνδέσεων υλοποιηθούν, τότε θα υπερκαλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας μας, καθώς, όπως τονίζει, η ζήτηση ενέργειας διαμορφώνεται ετησίως περίπου στις 50 ΤWh (τεραβατώρες), ενώ η προσφορά μέσα από τα τέσσερα καλώδια θα ξεπερνά τις 80 TWh. Συνεπώς, η προσπάθεια της Ελλάδας είναι να πείσει τις Βρυξέλλες, αλλά και τα κράτη-μέλη ξεχωριστά, ότι το μέλλον της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης και της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας περνάει μέσα από ένα πυκνό δίκτυο καλωδίων, τα οποία θα μεταφέρουν την «πράσινη» ενέργεια που παράγεται στην Ελλάδα ή εισάγεται από τη Βόρεια Αφρική μέσω των Δυτικών Βαλκανίων και από εκεί στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Για να γίνει αυτό, βέβαια, απαιτείται γενναία χρηματοδότηση. «Υπάρχουν αρκετά προγράμματα που μπορούν να παρέχουν χρηματοδότηση στα δίκτυα (όπως το “Connecting Europe Facility”, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων κ.λπ.)», σημειώνει το non paper του Ελληνα πρωθυπουργού.
«Αλλά είναι διάσπαρτα, ενώ τα ποσά που απαιτούνται είναι πολύ περισσότερα από όσα η Ευρώπη δαπανά μέχρι στιγμής. Είναι ξεκάθαρο ότι απαιτούνται επιπλέον πόροι. Το πιθανότερο, υφιστάμενα προγράμματα μπορούν να εξορθολογιστούν και να γίνουν κεντρικά, δημιουργώντας ένα “Πρόγραμμα Ευρωπαϊκών Δικτύων” για να πυρδοτήσει επενδύσεις στα ευρωπαϊκά δίκτυα, με έμφαση στις επενδύσεις που χρειάζονται περισσότερο και όπου ένα ευρύτερο πανευρωπαϊκό επιχείρημα για επενδύσεις είναι πιο δυνατό».
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 1/4
Οι γεωπολιτικές εξελίξεις ευνοούν τον στόχο αυτόν, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δείξει σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη ότι κατ’ αρχάς πρέπει να απεξαρτηθούν ενεργειακά από τη Ρωσία και έπειτα πως είναι ανάγκη να διαφοροποιούν τις πηγές και τις διόδους ενέργειας και να μην εξαρτώνται υπερβολικά από μία πηγή ή από έναν προμηθευτή.
Στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, ο πρωθυπουργός παρουσίασε ένα non paper με τις ελληνικές θέσεις στους ομολόγους του, όπου εξηγεί το σχέδιο για τη διασύνδεση του ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου μέσω της Ελλάδας. «Η παραγωγή ηλιακής και αιολικής ενέργειας αλληλοσυμπληρώνονται σημαντικά σε εποχική βάση», σημειώνει το σχετικό έγγραφο, το οποίο παρουσιάζουν αποκλειστικά τα «Π».
«Για να το θέσουμε απλά, ο άνεμος παράγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια τον χειμώνα και ο ήλιος παράγει περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια το καλοκαίρι. Και ενώ υπάρχει παραγωγή αιολικής ενέργειας στη Βόρεια Ευρώπη και ηλιακής ενέργειας στη Νότια Ευρώπη, υπάρχει ισχυρή λογική στο να ενώσουμε τον Βορρά, όπου φυσάει, με τον ηλιόλουστο Νότο. Το να ενισχύσουμε τη ροή ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Βορρά και Νότου είναι ίσως ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην ενεργειακή ασφάλεια και στην ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη», γράφει χαρακτηριστικά το non paper.
Το δυνατό «χαρτί» που βάζει η κυβέρνηση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, για να ρίξει η Ευρωπαϊκή Ενωση το βάρος της πάνω σε αυτό το έργο, δεν είναι τόσο η αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας όσο η προοπτική διασύνδεσής της με τα δίκτυα της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Τέσσερα σχέδια έχουν πάρει αυτή τη στιγμή το «πράσινο φως» και είτε προχωρά η υλοποίησή τους είτε είναι στο στάδιο αναζήτησης επενδυτών. Πρόκειται για τα έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης με υποθαλάσσια καλώδια Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας (EuroAsia Interconnector), Αιγύπτου - Κύπρου - Ελλάδας (EuroAfrica Interconnector) και Ελλάδας - Αιγύπτου (GREGY Interconnector και Greece - Africa Power).
INFOGRAPHICS: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
Γεφύρωση
Μάλιστα, ιδιαίτερης συμβολικής αξίας και γεωπολιτικής σημασίας είναι και η ακόλουθη διαπίστωση, με τη «σφραγίδα» της Ουάσινγκτον, αφού περιλαμβάνεται στο πρόσφατο κοινό ανακοινωθέν για τον Τέταρτο Στρατηγικό Διάλογο Ελλάδας και ΗΠΑ: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα υπογράμμισαν επίσης ότι η προώθηση έργων που θα μπορούσαν να γεφυρώσουν την Ευρώπη με την Αφρική και την Ασία, όπως διάφορες προτεινόμενες ηλεκτρικές διασυνδέσεις, θα παράσχει περαιτέρω στην Ευρώπη την επιθυμητή καθαρότερη ενέργεια, στηρίζοντας παράλληλα την οικονομική ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής». Οπως επισημαίνει μιλώντας στα «Π» στέλεχος του Μαξίμου, αν τα τέσσερα φιλόδοξα αυτά σχέδια ηλεκτρικών διασυνδέσεων υλοποιηθούν, τότε θα υπερκαλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας μας, καθώς, όπως τονίζει, η ζήτηση ενέργειας διαμορφώνεται ετησίως περίπου στις 50 ΤWh (τεραβατώρες), ενώ η προσφορά μέσα από τα τέσσερα καλώδια θα ξεπερνά τις 80 TWh. Συνεπώς, η προσπάθεια της Ελλάδας είναι να πείσει τις Βρυξέλλες, αλλά και τα κράτη-μέλη ξεχωριστά, ότι το μέλλον της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης και της διαφοροποίησης των πηγών ενέργειας περνάει μέσα από ένα πυκνό δίκτυο καλωδίων, τα οποία θα μεταφέρουν την «πράσινη» ενέργεια που παράγεται στην Ελλάδα ή εισάγεται από τη Βόρεια Αφρική μέσω των Δυτικών Βαλκανίων και από εκεί στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Για να γίνει αυτό, βέβαια, απαιτείται γενναία χρηματοδότηση. «Υπάρχουν αρκετά προγράμματα που μπορούν να παρέχουν χρηματοδότηση στα δίκτυα (όπως το “Connecting Europe Facility”, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων κ.λπ.)», σημειώνει το non paper του Ελληνα πρωθυπουργού.
«Αλλά είναι διάσπαρτα, ενώ τα ποσά που απαιτούνται είναι πολύ περισσότερα από όσα η Ευρώπη δαπανά μέχρι στιγμής. Είναι ξεκάθαρο ότι απαιτούνται επιπλέον πόροι. Το πιθανότερο, υφιστάμενα προγράμματα μπορούν να εξορθολογιστούν και να γίνουν κεντρικά, δημιουργώντας ένα “Πρόγραμμα Ευρωπαϊκών Δικτύων” για να πυρδοτήσει επενδύσεις στα ευρωπαϊκά δίκτυα, με έμφαση στις επενδύσεις που χρειάζονται περισσότερο και όπου ένα ευρύτερο πανευρωπαϊκό επιχείρημα για επενδύσεις είναι πιο δυνατό».
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 1/4
