Τον δρόμο για την επίλυση του Κυπριακού και τους όρους και τις προϋποθέσεις βάσει των οποίων η Τουρκία μπορεί να αποκτήσει μελλοντικά τα F-16 αναδεικνύει με τη συνέντευξή του στα «Π» ο Εντι Ζεμενίδης, εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC).

Ο επικεφαλής του Hellenic American Leadership Council θα έρθει στο τέλος του μήνα στην Αθήνα, για να συμμετάσχει στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, που είναι προγραμματισμένο να πραγματοποιηθεί 26- 29 Απριλίου στους Δελφούς.

Η συνέντευξη

-Με ποιους τρόπους πιστεύετε ότι η Ελλάδα επωφελείται από την εμβάθυνση και την ενίσχυση των σχέσεών της με τις Ηνωμένες Πολιτείες;

-Με όρους ασφαλείας, η Ελλάδα είναι πιο ασφαλής λόγω των πιο ισχυρών δεσμών της με τις ΗΠΑ. Η αυξανόμενη σημασία της επένδυσης των ΗΠΑ στη Σούδα, στην Αλεξανδρούπολη, στη Λάρισα και αλλού όχι μόνο αυξάνει τις δυνατότητες της Ελλάδας, αλλά καθιστά την ασφάλειά της ζήτημα απευθείας ενδιαφέροντος από τις ΗΠΑ. Η Ελλάδα επωφελείται επίσης γιατί οι ΗΠΑ την αντιμετωπίζουν ως σύμμαχο-κλειδί και εταίρο τόσο στην Ανατολική Μεσόγειο όσο και στα
Οι ΗΠΑ είναι αφοσιωμένες στην πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα
Βαλκάνια. Ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα έχει αυξήσει την επιρροή της και στις δύο περιοχές και σε κάπoιες περιπτώσεις είναι ο «μεσολαβητής» μεταξύ της Ουάσινγκτον και παραγόντων σε αυτές. Το βλέπουμε αυτό ιδίως στο κομμάτι της ενεργειακής διπλωματίας. Τέλος, υπάρχουν οικονομικά οφέλη. Οι ΗΠΑ είναι αφοσιωμένες στην πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα και στην ενίσχυση του δυτικού προσανατολισμού της. Η Ουάσινγκτον έχει σίγουρα διδαχθεί από τα λάθη που οι πιστωτές της Ελλάδας έκαναν την περασμένη δεκαετία και τα οποία άνοιξαν τον δρόμο για κινεζικές και ρωσικές επενδύσεις. Τώρα οι ΗΠΑ πιέζουν για περισσότερες δυτικές επενδύσεις στην Ελλάδα και προσφέρουν τόσο θετικά μηνύματα όσο και κάποια προγράμματα με κίνητρα, που ενθαρρύνουν τέτοιες επενδύσεις.

-Πώς βλέπετε την προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να οικοδομήσει πιο ισχυρές συμμαχίες και να εμβαθύνει τους δεσμούς με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και άλλες χώρες στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου;

-Αυτές οι προσπάθειες -από πολλές κυβερνήσεις- έχουν μεταμoρφώσει τον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας και θα καταγραφούν μια μέρα στην ελληνική Ιστορία ως τόσο σημαντικές όσο οποιαδήποτε πρωτοβουλία στην εξωτερική πολιτική που έχει αναλάβει η σύγχρονη Ελλάδα. Οπως οι πρώτοι θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Ανατολική Μεσόγειος έχει αρχίσει να έρχεται πιο κοντά εξαιτίας μιας πηγής ενέργειας, του φυσικού αερίου - του άνθρακα και του χάλυβα στην περίπτωση της Ευρώπης. Το μέγεθος των συνεργασιών και των θεσμών που αναπτύσσονται εντός και πέριξ της Ανατολικής Μεσογείου είναι αξιοθαύμαστο και η Ελλάδα είναι στο κέντρο όλων αυτών. Η Ελλάδα ηγείται μιας ιστορικής εξέλιξης.

-Σας ανησυχούν η συμπεριφορά και οι ενέργειες της κυβέρνησης Ερντογάν έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου κατά το περασμένο έτος; Τι πρέπει να γίνει στο εξής, κατά τη γνώμη σας; Μετά τους καταστροφικούς σεισμούς, φαίνεται μια αχτίδα διπλωματικής ελπίδας για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

-Είμαι ανήσυχος - και όχι μόνο για τις ενέργειες του περασμένου έτους. Η προσπάθεια να υπονομεύσουν και να αμφισβητήσουν την εθνική κυριαρχία της Ελλάδας και της Κύπρου είναι μια μακροχρόνια πολιτική της Αγκυρας, που δυστυχώς εκτείνεται πέραν του Ερντογάν. Ας μην ξεχνάμε ότι το δόγμα για τη «Γαλάζια Πατρίδα» δεν ήταν μια εφεύρεση του Ερντογάν και του AKP. Η αποκλιμάκωση της έντασης μετά τον σεισμό στην Τουρκία είναι καλοδεχούμενη και δίνει τη δυνατότητα για διπλωματικά ανοίγματα, αλλά ο κορυφαίος σύμβουλος του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, ήταν πρόσφατα στην Ουάσινγκτον και έλεγε σε όποιον τον
Η αποκλιμάκωση της έντασης μετά τον σεισμό στην Τουρκία είναι καλοδεχούμενη και δίνει τη δυνατότητα για διπλωματικά ανοίγματα
άκουγε ότι τα ζητήματα μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας παραμένουν. Στο εξής, ο μόνος δρόμος είναι η Ουάσινγκτον και οι Βρυξέλλες να ξεκαθαρίσουν ότι η επιθετικότητα της Τουρκίας, οι ανοιχτές προκλήσεις για την ελληνική κυριαρχία και οι απειλές πολέμου είναι απολύτως απαράδεκτες και πως, αν θέλει η Τουρκία να ληφθούν υπόψη σοβαρά οποιεσδήποτε από τις ανησυχίες της, τότε αυτές οι τακτικές πρέπει να φύγουν από το τραπέζι - και το casus belli απέναντι στην Ελλάδα πρέπει να ανακληθεί και η επιμονή της Αγκυρας σε δύο κράτη στην Κύπρο πρέπει επίσης να ανατραπεί. Χωρίς αυτά, δεν μπορεί να υπάρξει λογική προοπτική για εποικοδομητικές διαπραγματεύσεις σε οποιοδήποτε ζήτημα.

-Θα προχωρήσει κάποια στιγμή η πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία και με ποιους όρους και προϋποθέσεις;

-Ο μόνος τρόπος να προχωρήσει αυτή η πώληση είναι να υπάρξουν σοβαρές και ουσιώδεις αλλαγές στην πολιτική της Τουρκίας. Ανάμεσα στις πολιτικές στις οποίες η Αγκυρα πρέπει να κάνει στροφή 180 μοιρών είναι: Να εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, να επιλύσει το θέμα με τους S400/CAATSA (σ.σ.: Νόμος Αντιμετώπισης των Εχθρών της Αμερικής μέσω Κυρώσεων), να δείξει ότι αυτά τα F-16 δεν προορίζονται να στραφούν κατά της Ελλάδας, να σταματήσει τις υπερπτήσεις στο Αιγαίο για μια συγκεκριμένη περίοδο, να τερματίσει τις επίσημες προκλήσεις στην εθνική κυριαρχία της Ελλάδας και να αποσύρει το casus belli.

-Επισκεφθήκατε πρόσφατα τη Λευκωσία. Σχεδόν μισό αιώνα μετά την τουρκική εισβολή, το νησί παραμένει διαιρεμένο. Βλέπετε προοπτική επίλυσης του Κυπριακού;

-Υπάρχει ξεκάθαρα μια ευκαιρία με τον νέο Πρόεδρο, Νίκο Χριστοδουλίδη, τον νέο πρέσβη των ΗΠΑ και τα διπλωματικά ανοίγματα στα οποία αναφέρθηκα πρωτύτερα. Αλλά, εκτός αν ο Ερντογάν και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Τατάρ αντιστρέψουν τη σκανδαλώδη παραβίαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με το άνοιγμα των Βαρωσίων και δεσμευθούν εκ νέου στη βάση μιας λύσης επί των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, αντί για την επιμονή τους σε δύο κράτη, δεν θα γίνει ποτέ το πρώτο βήμα.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 14 Απριλίου 2023.