ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
«Η εξάλειψη της έμφυλης ανισότητας, πραγματικό και όχι μόνο ηθικό πλεονέκτημα της ΝΔ», άρθρο της Κωνσταντίνας Καραμπατσώλη
* Η Κωνσταντίνα Καραμπατσώλη είναι Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω και Υποψήφια Βουλευτής Νέας Δημοκρατίας Νομού Ευβοίας
Με αφορμή την πρόσφατη δημοσιοποίηση υπόθεσης που αφορά σε γνωστό Ευρωβουλευτή, ήρθε πάλι στην επικαιρότητα το φλέγον ζήτημα των έμφυλων σχέσεων, της σεξουαλικής βίας, της κακοποίησης και παρενόχλησης κατά των γυναικών.
Οι γυναίκες εξακολουθούν να βιώνουν διάφορες και διασταυρούμενες μορφές διακρίσεων και έμφυλες ανισότητες, θλιβερή έκφανση των οποίων αποτελεί η έμφυλη βία, που συναντάται τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στον εργασιακό βίο.
Μία από τις πιο διαδεδομένες μορφές έμφυλης βίας παγκοσμίως είναι η ενδοοικογενειακή βία, η παρενόχληση δε στην εργασία περιλαμβάνει τον εκφοβισμό, το mobbing, την ψυχολογική κακοποίηση, αλλά και τη συναισθηματική κακοποίηση. Τελευταία μάλιστα έχει ενταθεί και η διαδικτυακή παρενόχληση, καθώς και η παρενοχλητική παρακολούθηση (“stalking”).
Δυστυχώς είναι απογοητευτικό το γεγονός, ότι ακόμη και σήμερα, μόνο λίγες γυναίκες τολμούν να καταγγείλουν αυτά τα καταδικαστέα περιστατικά και να προβούν στις δέουσες νομικές ενέργειες, για διάφορους ψυχοκοινωνικούς λόγους, κυρίως λόγω του ψυχικού τραυματισμού τους και προκειμένου να αποφύγουν το στίγμα της θυματοποίησης.
Ωστόσο, εάν οι γυναίκες είχαν ενεργήσει έγκαιρα και κατάλληλα, σε κάποιες από τις περιπτώσεις καταγγελιών των θυμάτων, θα είχαν αποτραπεί τα εγκλήματα αυτά, που μπορεί να φτάσουν ακόμη και σε γυναικοκτονίες ή σε παιδοκτονίες. Και τούτο διότι, η συζυγική/συντροφική βία θα οδηγήσει με βεβαιότητα και σε παιδική κακοποίηση.
Ως αποτέλεσμα της χρόνιας ανοχής εκ μέρους της κοινωνίας των περιπτώσεων ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και της αποτυχίας της πολιτείας να προστατεύσει τα θύματα αυτής, δεδομένης φυσικά και της ολοένα αυξανόμενης προσοχής, που κεντρίζουν κοινωνικά φαινόμενα, με θύματα κυρίως γυναίκες, όπως για παράδειγμα γυναικοκτονίες, revenge porn, το κινήματα #meToo και υπό την αναμενόμενη έξαψη της κοινής γνώμης, τέτοιες εγκληματικές πράξεις τυγχάνουν προβεβλημένης πλέον ενημέρωσης του κοινού.
Το ζήτημα δε των γυναικοκτονιών στην Ελλάδα έχει έρθει στον δημόσιο διάλογο, μετ’ επιτάσεως και δικαιολογημένα, κατόπιν της ραγδαίας αύξησής τους.
Τα αδικήματα που πηγάζουν από τις έμφυλες διακρίσεις έχουν ένα σοβαρό κοινωνικό αποτύπωμα, με οικονομικές προεκτάσεις, με αποτέλεσμα να εξοβελίζεται ο στόχος για μία ανταγωνιστική και ακμάζουσα οικονομία.
Και τούτο διότι, οι γυναίκες αποθαρρύνονται να συμμετάσχουν στην κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου, ενώ απαιτείται κατάλληλη νομική και πολιτική απόκριση για τη λήψη μέτρων, με σκοπό τον τερματισμό της έμφυλης βίας και των στερεοτύπων, αλλά και την εξασφάλιση ίσης συμμετοχής και ίσων ευκαιριών στην αγορά εργασίας, καθώς και ίσης αμοιβής και την επίτευξη ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Πρόκειται για ένα χρόνιο σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο, που πηγάζει ουσιαστικά από στερεοτυπικές καταστάσεις και αντιλήψεις, το οποίο υπερβαίνει τα κόμματα και ως εκ τούτου πρέπει να αντιμετωπίζεται με υπευθυνότητα και σεβασμό και να μην εργαλειοποιείται για κοντόφθαλμα πολιτικά κέρδη.
Συνεπώς, η λήψη των κατάλληλων μέτρων για την πρόληψη και την αντιμετώπισή τους επιβάλλεται να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα της πολιτικής ζωής της χώρας, με στόχο την εξάλειψη τέτοιων καταδικαστέων περιστατικών, οι επιπτώσεις των οποίων προκαλούν ιδιαίτερους κλειδωνισμούς στον κοινωνικό ιστό.
Άλλωστε, τα πεπραγμένα της σημερινής κυβέρνησης δείχνουν τη σοβαρή δέσμευση του κυβερνόντος κόμματος και του Πρωθυπουργού προσωπικά στη θεματοφυλακή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των συνταγματικών αρχών και των κοινωνικών αξιών, στοχεύοντας στην εξασφάλιση ισότιμων και δίκαιων προοπτικών πρόσβασης στις ευκαιρίες που παρουσι¬άζονται στην κοινωνία, αλλά και στον εργασιακό χώρο. Πράγματι, προς αυτήν την κατεύθυνση, ορόσημο αποτέλεσε η εκλογή, κατόπιν σχετικής πρότασης του Πρωθυπουργού μας, της Κατερίνας Σακελλαροπούλου, ως της πρώτης γυναίκας Προέδρου της Δημοκρατίας στην ιστορία της Ελλάδας.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι με τον ν. 4800/2021 τροποποιήθηκε το άρθρο 1532 ΑΚ, που ορίζει το πλαίσιο για την κακή άσκηση της γονικής μέριμνας, και πλέον ρητώς προβλέπεται ότι η καταδίκη για ενδοοικογενειακή βία αποτελεί λόγο αφαίρεσης της γονικής μέριμνας. Επιπλέον, με το ΠΔ 10/2021 συστήθηκε αυτοτελής Υπηρεσία, υπαγόμενη απευθείας στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, με αποστολή το σχεδιασμό εθνικής στρατηγικής για την πρόληψη διαφόρων μορφών και εκφάνσεων βίας, όπως είναι ιδίως η ριζοσπαστικοποίηση που οδηγεί στον βίαιο εξτρεμισμό, η ενδοοικογενειακή και η έμφυλη βία, η ενδοσχολική βία, ο σχολικός εκφοβισμός και η ρατσιστική βία.
Ακόμα, εκτός από την αδιαμφισβήτητη ανάπτυξη της οικονομίας και τη θεαματική μείωση της ανεργίας, έχει γίνει συστηματική προσπάθεια για την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, αλλά και την εξάλειψη της βίας και της παρενόχληση στον εργασιακό χώρο, με τη θέσπιση του Ν. 4808/2021. Μάλιστα, επεκτάθηκε και στους άνδρες η άδεια πατρότητας, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό, διότι διαχρονικά στην Ελλάδα οι εργοδότες δεν επεδίωκαν να προσλαμβάνουν γυναίκες για να αποφύγουν τις παροχές που συνεπάγονταν οι άδειες μητρότητας, ενώ χρηματοδοτήθηκε με κρατική ενίσχυση η πρόσβαση παιδιών προσχολικής ηλικίας, βρεφών και νηπίων, σε υπηρεσίες προσχολικής αγωγής και φροντίδας, καθώς και η πρόσβαση παιδιών, εφήβων και ατόμων με αναπηρία σε υπηρεσίες δημιουργικής απασχόλησης, διευκολύνοντας τις μητέρες να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.
Έχει γίνει μία αξιοσημείωτη προσπάθεια να περιληφθούν στα ψηφοδέλτια της Νέας Δημοκρατίας νέοι άνθρωποι και άτομα που έχουν διακριθεί σε διάφορους τομείς και δεν έχουν έως τώρα ασχοληθεί με τα κοινά, ενώ ενισχυμένη είναι και η παρουσία των γυναικών υποψηφίων.
Ως μία γυναίκα της σύγχρονης εποχής, νομικός, ελεύθερη επαγγελματίας, αυτοδημιούργητη και μητέρα δύο κοριτσιών, ενδιαφέρομαι να ενισχύσω τις ευκαιρίες για όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες και να εργαστώ αγόγγυστα για να ξεπεραστούν τα εμπόδια που μέχρι και σήμερα αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στη χώρα μας.
Αποτελεί για εμένα ιδιαίτερη τιμή και ύψιστη ευθύνη να αγωνιστώ για να καταρρίψω όλα τα οπισθοδρομικά στερεότυπα και τις αναχρονιστικές αντιλήψεις και να αποδείξω ότι το φύλο δεν διαδραματίζει κάποιο ρόλο στην άσκηση πολιτικής και στην έκφραση γνώμης για τα κοινά, αλλά ο άνθρωπος.
Οραματίζομαι μία εποχή, όπου τα φαινόμενα διακρίσεων, επιβλαβών συμπεριφορών κατά άλλου προσώπου και παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν θα έχουν θέση. Θα παλέψω για να συμβάλλω στην καταπολέμηση αυτών των φαινομένων ακραίας σήψης, που αποτελούν καρκίνωμα σε μία δημοκρατική και πολιτισμένη κοινωνία.
Για να καταστεί η ισονομία ουσιαστική και ενεργή στην κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική πραγματικότητα, πρέπει να εμπεδωθεί στη συνείδηση των ανθρώπων, η αλλαγή νοοτροπίας, με μηδενική ανοχή απέναντι σε οποιασδήποτε μορφή βίας, αλλά με σεβασμό στο συνάνθρωπο ανεξαρτήτως φύλου, με σκοπό τη διαφύλαξη της ισότητας, της ελευθερίας και της αξιοκρατίας.
Το διακύβευμα δεν είναι άλλο, παρά η εξακολούθηση, και την επόμενη τετραετία, της εξέλιξης της προόδου και της ευημερίας της κοινωνίας μας, για την οποία, δεσμεύομαι προσωπικά, να μην πάψω ποτέ να μάχομαι!
Οι γυναίκες εξακολουθούν να βιώνουν διάφορες και διασταυρούμενες μορφές διακρίσεων και έμφυλες ανισότητες, θλιβερή έκφανση των οποίων αποτελεί η έμφυλη βία, που συναντάται τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στον εργασιακό βίο.
Μία από τις πιο διαδεδομένες μορφές έμφυλης βίας παγκοσμίως είναι η ενδοοικογενειακή βία, η παρενόχληση δε στην εργασία περιλαμβάνει τον εκφοβισμό, το mobbing, την ψυχολογική κακοποίηση, αλλά και τη συναισθηματική κακοποίηση. Τελευταία μάλιστα έχει ενταθεί και η διαδικτυακή παρενόχληση, καθώς και η παρενοχλητική παρακολούθηση (“stalking”).
Δυστυχώς είναι απογοητευτικό το γεγονός, ότι ακόμη και σήμερα, μόνο λίγες γυναίκες τολμούν να καταγγείλουν αυτά τα καταδικαστέα περιστατικά και να προβούν στις δέουσες νομικές ενέργειες, για διάφορους ψυχοκοινωνικούς λόγους, κυρίως λόγω του ψυχικού τραυματισμού τους και προκειμένου να αποφύγουν το στίγμα της θυματοποίησης.
Ωστόσο, εάν οι γυναίκες είχαν ενεργήσει έγκαιρα και κατάλληλα, σε κάποιες από τις περιπτώσεις καταγγελιών των θυμάτων, θα είχαν αποτραπεί τα εγκλήματα αυτά, που μπορεί να φτάσουν ακόμη και σε γυναικοκτονίες ή σε παιδοκτονίες. Και τούτο διότι, η συζυγική/συντροφική βία θα οδηγήσει με βεβαιότητα και σε παιδική κακοποίηση.
Ως αποτέλεσμα της χρόνιας ανοχής εκ μέρους της κοινωνίας των περιπτώσεων ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και της αποτυχίας της πολιτείας να προστατεύσει τα θύματα αυτής, δεδομένης φυσικά και της ολοένα αυξανόμενης προσοχής, που κεντρίζουν κοινωνικά φαινόμενα, με θύματα κυρίως γυναίκες, όπως για παράδειγμα γυναικοκτονίες, revenge porn, το κινήματα #meToo και υπό την αναμενόμενη έξαψη της κοινής γνώμης, τέτοιες εγκληματικές πράξεις τυγχάνουν προβεβλημένης πλέον ενημέρωσης του κοινού.
Το ζήτημα δε των γυναικοκτονιών στην Ελλάδα έχει έρθει στον δημόσιο διάλογο, μετ’ επιτάσεως και δικαιολογημένα, κατόπιν της ραγδαίας αύξησής τους.
Η γυναίκα είναι το εύκολο θύμα
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Νοέμβριο 2019, σχετικά με την «Έμφυλη Βία και Κοινωνικο-πολιτικές Πρακτικές: Η ακραία περίπτωση της «Γυναικοκτονίας», 2.600 γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο από ενδοοικογενειακή βία, ενώ το 82% των περιστατικών της ενδοοικογενειακής βίας έχει θύματα γυναίκες.Τα αδικήματα που πηγάζουν από τις έμφυλες διακρίσεις έχουν ένα σοβαρό κοινωνικό αποτύπωμα, με οικονομικές προεκτάσεις, με αποτέλεσμα να εξοβελίζεται ο στόχος για μία ανταγωνιστική και ακμάζουσα οικονομία.
Και τούτο διότι, οι γυναίκες αποθαρρύνονται να συμμετάσχουν στην κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου, ενώ απαιτείται κατάλληλη νομική και πολιτική απόκριση για τη λήψη μέτρων, με σκοπό τον τερματισμό της έμφυλης βίας και των στερεοτύπων, αλλά και την εξασφάλιση ίσης συμμετοχής και ίσων ευκαιριών στην αγορά εργασίας, καθώς και ίσης αμοιβής και την επίτευξη ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Πρόκειται για ένα χρόνιο σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο, που πηγάζει ουσιαστικά από στερεοτυπικές καταστάσεις και αντιλήψεις, το οποίο υπερβαίνει τα κόμματα και ως εκ τούτου πρέπει να αντιμετωπίζεται με υπευθυνότητα και σεβασμό και να μην εργαλειοποιείται για κοντόφθαλμα πολιτικά κέρδη.
Συνεπώς, η λήψη των κατάλληλων μέτρων για την πρόληψη και την αντιμετώπισή τους επιβάλλεται να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα της πολιτικής ζωής της χώρας, με στόχο την εξάλειψη τέτοιων καταδικαστέων περιστατικών, οι επιπτώσεις των οποίων προκαλούν ιδιαίτερους κλειδωνισμούς στον κοινωνικό ιστό.
Δεν είμαστε όλοι ίδιοι
Δυστυχώς, η αξιωματική αντιπολίτευση έχει δείξει ότι δεν αντιμετωπίζει με την δέουσα σοβαρότητα αυτά τα επείγοντα και μείζονος σημασίας θέματα, που πρέπει άμεσα και συλλογικά να αντιπαλέψουμε, τουναντίον προσπαθεί να τα κάνει μέρος της κομματικής αντιπαράθεσης, μέσω της διαπόμπευσης των θυμάτων, τόσο με τη δημοσιοποίηση των προσωπικών δεδομένων των καταγγελλουσών, όσο και με την ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χυδαίων, εξυβριστικών και συκοφαντικών σχολίων σε βάρος τους από στελέχη της.Το Πρακτικό πλεονέκτημα της Νέας Δημοκρατίας
Αντιθέτως, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει δείξει έμπρακτα διαρκή ευαισθησία στα εν λόγω κοινωνικά ζητήματα, με συνεχείς παρεμβάσεις και νομοθετικές ρυθμίσεις για την εφαρμογή μιας πολιτικής εξάλειψης αυτών των φαινομένων.Άλλωστε, τα πεπραγμένα της σημερινής κυβέρνησης δείχνουν τη σοβαρή δέσμευση του κυβερνόντος κόμματος και του Πρωθυπουργού προσωπικά στη θεματοφυλακή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των συνταγματικών αρχών και των κοινωνικών αξιών, στοχεύοντας στην εξασφάλιση ισότιμων και δίκαιων προοπτικών πρόσβασης στις ευκαιρίες που παρουσι¬άζονται στην κοινωνία, αλλά και στον εργασιακό χώρο. Πράγματι, προς αυτήν την κατεύθυνση, ορόσημο αποτέλεσε η εκλογή, κατόπιν σχετικής πρότασης του Πρωθυπουργού μας, της Κατερίνας Σακελλαροπούλου, ως της πρώτης γυναίκας Προέδρου της Δημοκρατίας στην ιστορία της Ελλάδας.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι με τον ν. 4800/2021 τροποποιήθηκε το άρθρο 1532 ΑΚ, που ορίζει το πλαίσιο για την κακή άσκηση της γονικής μέριμνας, και πλέον ρητώς προβλέπεται ότι η καταδίκη για ενδοοικογενειακή βία αποτελεί λόγο αφαίρεσης της γονικής μέριμνας. Επιπλέον, με το ΠΔ 10/2021 συστήθηκε αυτοτελής Υπηρεσία, υπαγόμενη απευθείας στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, με αποστολή το σχεδιασμό εθνικής στρατηγικής για την πρόληψη διαφόρων μορφών και εκφάνσεων βίας, όπως είναι ιδίως η ριζοσπαστικοποίηση που οδηγεί στον βίαιο εξτρεμισμό, η ενδοοικογενειακή και η έμφυλη βία, η ενδοσχολική βία, ο σχολικός εκφοβισμός και η ρατσιστική βία.
Ακόμα, εκτός από την αδιαμφισβήτητη ανάπτυξη της οικονομίας και τη θεαματική μείωση της ανεργίας, έχει γίνει συστηματική προσπάθεια για την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, αλλά και την εξάλειψη της βίας και της παρενόχληση στον εργασιακό χώρο, με τη θέσπιση του Ν. 4808/2021. Μάλιστα, επεκτάθηκε και στους άνδρες η άδεια πατρότητας, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό, διότι διαχρονικά στην Ελλάδα οι εργοδότες δεν επεδίωκαν να προσλαμβάνουν γυναίκες για να αποφύγουν τις παροχές που συνεπάγονταν οι άδειες μητρότητας, ενώ χρηματοδοτήθηκε με κρατική ενίσχυση η πρόσβαση παιδιών προσχολικής ηλικίας, βρεφών και νηπίων, σε υπηρεσίες προσχολικής αγωγής και φροντίδας, καθώς και η πρόσβαση παιδιών, εφήβων και ατόμων με αναπηρία σε υπηρεσίες δημιουργικής απασχόλησης, διευκολύνοντας τις μητέρες να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.
Μαζί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Νέα Δημοκρατία
Στις επικείμενες εκλογές της 21ης Μαΐου αποφάσισα να συστρατευτώ με τη Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη, ως υποψήφια βουλευτής του Νομού Ευβοίας, από όπου και κατάγομαι για να βοηθήσω και εγώ πρακτικά την χώρα να αποκτήσει περισσότερη έμφυλη ισότητα, ελευθερία και αξιοκρατία.Έχει γίνει μία αξιοσημείωτη προσπάθεια να περιληφθούν στα ψηφοδέλτια της Νέας Δημοκρατίας νέοι άνθρωποι και άτομα που έχουν διακριθεί σε διάφορους τομείς και δεν έχουν έως τώρα ασχοληθεί με τα κοινά, ενώ ενισχυμένη είναι και η παρουσία των γυναικών υποψηφίων.
Ως μία γυναίκα της σύγχρονης εποχής, νομικός, ελεύθερη επαγγελματίας, αυτοδημιούργητη και μητέρα δύο κοριτσιών, ενδιαφέρομαι να ενισχύσω τις ευκαιρίες για όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες και να εργαστώ αγόγγυστα για να ξεπεραστούν τα εμπόδια που μέχρι και σήμερα αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στη χώρα μας.
Αποτελεί για εμένα ιδιαίτερη τιμή και ύψιστη ευθύνη να αγωνιστώ για να καταρρίψω όλα τα οπισθοδρομικά στερεότυπα και τις αναχρονιστικές αντιλήψεις και να αποδείξω ότι το φύλο δεν διαδραματίζει κάποιο ρόλο στην άσκηση πολιτικής και στην έκφραση γνώμης για τα κοινά, αλλά ο άνθρωπος.
Οραματίζομαι μία εποχή, όπου τα φαινόμενα διακρίσεων, επιβλαβών συμπεριφορών κατά άλλου προσώπου και παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν θα έχουν θέση. Θα παλέψω για να συμβάλλω στην καταπολέμηση αυτών των φαινομένων ακραίας σήψης, που αποτελούν καρκίνωμα σε μία δημοκρατική και πολιτισμένη κοινωνία.
Για να καταστεί η ισονομία ουσιαστική και ενεργή στην κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική πραγματικότητα, πρέπει να εμπεδωθεί στη συνείδηση των ανθρώπων, η αλλαγή νοοτροπίας, με μηδενική ανοχή απέναντι σε οποιασδήποτε μορφή βίας, αλλά με σεβασμό στο συνάνθρωπο ανεξαρτήτως φύλου, με σκοπό τη διαφύλαξη της ισότητας, της ελευθερίας και της αξιοκρατίας.
Το διακύβευμα δεν είναι άλλο, παρά η εξακολούθηση, και την επόμενη τετραετία, της εξέλιξης της προόδου και της ευημερίας της κοινωνίας μας, για την οποία, δεσμεύομαι προσωπικά, να μην πάψω ποτέ να μάχομαι!