Τέλος στην ατιµωρησία και στην αναστολή ποινών για καταδίκες που αφορούν αδικήµατα τα οποία µπορεί να χαρακτηρίζονται «χαµηλής παραβατικότητας», αλλά έχουν σηµαντικό αρνητικό αντίκτυπο στους πολίτες και στις ζωές τους, αναµένεται να βάλει το επόµενο διάστηµα το υπουργείο ∆ικαιοσύνης, στο πλαίσιο των «σηµειακών αλλαγών» στους Κώδικες , όπως τις περιέγραψε ο νέος υπουργός, Γιώργος Φλωρίδης, στις προγραµµατικές του δηλώσεις στη Βουλή.

Ενας από τους βασικούς άξονες της πολιτικής που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση το επόµενο διάστηµα αφορά αφενός στον σεβασµό των δικαιωµάτων των κατηγορουµένων και αφετέρου στην ανάγκη επιβολής δίκαιων ποινών, οι οποίες ωστόσο, όπως ξεκαθάρισε ο υπουργός ∆ικαιοσύνης, πρέπει να εκτελούνται, έστω ένα µέρος τους, κάτι που το επόµενο διάστηµα θα θεσµοθετηθεί από τη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου.

«Τέλος στην ατιμωρησία»

Ο κ. Φλωρίδης, µιλώντας στα «Π», εξηγεί πως πρέπει να µπει ένα τέλος στην ατιµωρησία και όσοι σκέφτονται να παρανοµήσουν να γνωρίζουν ότι υπάρχει το ενδεχόµενο να οδηγηθούν στις φυλακές και να εκτίσουν έστω ένα µέρος της ποινής που τους επιβλήθηκε. Ο υπουργός ∆ικαιοσύνης επισηµαίνει ότι οι αλλαγές στις οποίες θα προχωρήσει το επόµενο διάστηµα θα κινηθούν στο πλαίσιο αυτό και προσθέτει πως πρέπει να αλλάξει το γεγονός ότι, µε βάση το υφιστάµενο καθεστώς, για πολλά εγκλήµατα δεν υπάρχει ποινική κύρωση.

«Ο κατηγορούµενος έχει δικαίωµα σε µια δίκαιη δίκη και σε µια σύννοµη µεταχείριση στην προανακριτική και την ανακριτική διαδικασία. Πολλές φορές ο διάλογος επικεντρώνεται στα δικαιώµατα του κατηγορουµένου και υποβαθµίζει την ανάγκη επιβολής και δίκαιων ποινών, οι οποίες µάλιστα πρέπει να εκτελούνται», τονίζει ο κ. Φλωρίδης, εξηγώντας πως, «έτσι, η αναγκαία προστασία των δικαιωµάτων µεταπίπτει σε µεγάλο βαθµό σε ατιµωρησία των κατηγορουµένων. Για πολλά µάλιστα εγκλήµατα η ποινική κύρωση είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη. Αυτή η κατάσταση πρέπει να αλλάξει και θα αλλάξει.  Οι ποινές πρέπει να εκτελούνται υποχρεωτικά. Τουλάχιστον κατά ένα µέρος».

Ο κ. Φλωρίδης εξηγεί πως ταυτόχρονα θα επανέλθει και το καθεστώς της εξαγοράς των ποινών, διάταξη η οποία καταργήθηκε το 2019 µε τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Τότε, αντί της µετατροπής της ποινής, είχε θεσµοθετηθεί η εναλλακτική έκτιση της ποινής µέσω της κοινωφελούς εργασίας, ωστόσο η εφαρµογή του µέτρου έχει ανασταλεί. Κάτι που πρακτικά σηµαίνει ότι, εφόσον κάποιος καταδικαστεί και του χορηγηθεί αναστολή, ούτε πληρώνει αλλά ούτε εκτίει µε εναλλακτικό τρόπο την ποινή του, µένει, δηλαδή, ουσιαστικά ατιµώρητος.

«Πρόληψη και αποτροπή»

Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Φλωρίδης τονίζει πως η εξαγορά της ποινής θα θεσµοθετηθεί εκ νέου. «Προφανώς θα επαναφέρουµε και τη χρηµατική µετατροπή κάποιων ποινών ή τµήµατος αυτών. Το Ποινικό ∆ίκαιο, εκτός από τον τιµωρητικό του χαρακτήρα, πρέπει να ενισχύσει τον προληπτικό και τον αποτρεπτικό του χαρακτήρα. Ολοι όσοι σκέφτονται να παρανοµήσουν πρέπει να γνωρίζουν ότι το ενδεχόµενο να οδηγηθούν στη φυλακή θα είναι πολύ σοβαρό», ξεκαθαρίζει ο κ. Φλωρίδης.

Σε κάθε περίπτωση, από τα όσα εξήγγειλε ο υπουργός ∆ικαιοσύνης στις προγραµµατικές του δηλώσεις στη Βουλή, τέτοιες αλλαγές θα αφορούν αδικήµατα χαµηλής εγκληµατικότητας, όπως κλοπές, απάτες, φθορές δηµόσιας περιουσίας κ.ά. Ο υπουργός, µάλιστα, είχε επικαλεστεί το παράδειγµα της κλοπής 3.000 ή 5.000 ευρώ από ένα ηλικιωµένο ζευγάρι, αδίκηµα που κατατάσσεται αυτή τη στιγµή στη χαµηλή εγκληµατικότητα, αλλά, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά για αυτά τα θύµατα, που µπορεί να τους έκλεψαν τις οικονοµίες µιας ζωής, αυτό είναι το χειρότερο που θα µπορούσε να τους συµβεί.

Το σκεπτικό

Η αυστηρότερη µεταχείριση των δραστών αυτών των αδικηµάτων θα οδηγήσει, σύµφωνα µε τη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου ∆ικαιοσύνης, στην εµπέδωση της αίσθησης πως η παράνοµη πράξη που κάποιος διαπράττει θα του επιφέρει και ανάλογες συνέπειες. Η προηγούµενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου είχε περάσει το 2022 ρύθµιση για την υποχρεωτική έκτιση της ποινής των πληµµεληµάτων που διαπράττονται από συµµορίες, µε τη ρύθµιση αυτή να δέχεται πυρά από τους δικηγόρους που απέχουν από τα καθήκοντά τους από αυτές τις υποθέσεις.

Προηγήθηκαν οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα του 2019, που προέβλεπαν ότι οι καταδίκες για πληµµελήµατα µπορούν να οδηγήσουν κάποιον στη φυλακή, για να εκτίσει ένα µέρος της ποινής που του έχει επιβληθεί, στη δικαστηριακή καθηµερινότητα ωστόσο τέτοιες αποφάσεις είναι σπάνιες. Πλέον, η νέα ηγεσία του υπουργείου ∆ικαιοσύνης θα βάλει ένα τέλος σε αυτό.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 22 Ιουλίου 2023