Ρόλο µεσολάβησης για την Ελλάδα, παρόµοιο µε εκείνον που διαδραµάτισε στις «Συµφωνίες του Αβραάµ», βλέπει ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για ευρωπαϊκές και ευρασιατικές υποθέσεις, Γουές Μίτσελ, στη συνέντευξη που έδωσε στο περιθώριο της 27ης Ετήσιας Συζήτησης Στρογγυλής Τραπέζης του Economist.

Ο κ. Μίτσελ θεωρεί πιθανή µια παρατεταµένη και γενικευµένη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, εστιάζει στον ρόλο του Ιράν, σε έναν νέο άξονα δυνάµεων που έχουν απέναντί τους οι ΗΠΑ, εκφράζοντας ανησυχία πως ίσως η Κίνα θελήσει να εκµεταλλευτεί την… ευκαιρία, ενώ θεωρεί πως η Τουρκία θα ακολουθήσει πιο ήπια εξωτερική πολιτική.

*Διαβάστε εδώ: Πόλεμος στο Ισραήλ: Ξεπέρασαν τους 8.000 οι νεκροί στη Γάζα - Αποκαθίστανται σταδιακά η τηλεφωνία και η πρόσβαση στο διαδίκτυο

Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη

Ποιες είναι οι πιθανότητες ο πόλεµος στο Ισραήλ να εξελιχθεί σε µακροχρόνια σύγκρουση ή ακόµα και σε µια γενικευµένη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή;

Οι πιθανότητες για παρατεταµένη σύγκρουση είναι, νοµίζω, πολύ υψηλές. Η φύση του εγχειρήµατος, αυτού που το Ισραήλ δείχνει πως πρόκειται να κάνει µπαίνοντας στη Γάζα, είναι ότι (οι Ισραηλινοί) θα κρατήσουν διαφορετική προσέγγιση σε σχέση µε το παρελθόν, πολύ ενδελεχή, οπότε στέλνουν το µήνυµα πως θα είναι παρατεταµένη. Ως προς το ενδεχόµενο περιφερειακής σύγκρουσης, αυτό εξαρτάται από το Ιράν. Αν το Ισραήλ εισβάλει στη Γάζα, η ερώτηση είναι αν το Ιράν θα χρησιµοποιήσει τη συγκυρία, για να κάνει µια σοβαρότερη κίνηση εις βάρος του Ισραήλ.

Αυτό εξαρτάται από το εάν οι Ισραηλινοί θα κάνουν µια εκστρατεία στη Γάζα;

Μπορεί να το αποφασίσει και να χρησιµοποιήσει τη Γάζα σαν πρόσχηµα. Είναι ξεκάθαρο πως το Ιράν το λιγότερο ενθάρρυνε τη «Χαµάς», εποµένως φαίνεται πως έπαιξε κάποιον ρόλο από την αρχή, που σηµαίνει ότι είχε σχεδιάσει µια αναµέτρηση µε το Ισραήλ. Σε µια τέτοια κατάσταση είναι πιθανόν το Ιράν να κάνει µία κίνηση ούτως ή άλλως. Νοµίζω πως αυτό είναι αποτελεί σοβαρή πιθανότητα.

Ποια θα ήταν µια πιθανή διπλωµατική λύση από πλευράς ΗΠΑ;

Πριν µπορέσει να υπάρξει οποιαδήποτε συζήτηση για ουσιαστική διπλωµατία, θα πρέπει να σταθεροποιηθεί η κατάσταση. Οι ηγέτες του Ισραήλ έχουν δικαίωµα στην αυτοάµυνα, µόνο αυτοί µπορούν να αποφασίσουν τι στόχους θέτουν. Μακροπρόθεσµα, η ερώτηση είναι πώς θα έχουµε µια πολιτική κατάσταση στη Γάζα στην οποία πρωταγωνιστές θα είναι κάποιοι άλλοι και όχι η «Χαµάς». Μόλις σταθεροποιηθούν τα πράγµατα στρατιωτικά, είναι δυνατό να φανταστεί κάποιος µια κατάσταση όπου οι ΗΠΑ συνεργάζονται µε το Ισραήλ και πιθανόν κάποιους άλλους εταίρους. Η Σαουδική Αραβία, αν θυµάστε, πριν από µερικά χρόνια ηγήθηκε µιας Αραβικής Ειρηνευτικής Πρωτοβουλίας, που είχε το περίγραµµα ενός υποστηριζόµενου από αραβικά κράτη οικονοµικού και πολιτικού µοντέλου στη Γάζα, µε αντάλλαγµα την οµαλοποίηση.

Βλέπετε µια νέα τάξη πραγµάτων µετά την επίθεση της «Χαµάς» στο Ισραήλ; Υπάρχει νέος «άξονας του κακού» για τις ΗΠΑ;

Νοµίζω ότι αυτό που βλέπουµε είναι µια κρίση της υπάρχουσας τάξης πραγµάτων. ∆εν είναι ακόµη ξεκάθαρο το πώς αυτό θα εξελιχθεί. Το ελάχιστο που µπορεί να πει κάποιος είναι πως υπάρχει µια ασταθής σειρά σχέσεων εξουσίας. Κάθε πολιτική τάξη βασίζεται σε δύο πράγµατα: νοµιµότητα και εξουσία. Κίνα, Ρωσία και Ιράν πιστεύουν ότι έχουν τη δύναµη να δηµιουργήσουν νέους κανόνες για τη νοµιµότητα. Και αυτό το βλέπουν κυρίως µε εδαφικούς όρους, είναι ρεβιζιονιστές, µε την έννοια ότι θέλουν κάτι το οποίο η τρέχουσα τάξη πραγµάτων δεν τους το επιτρέπει. Για τη Ρωσία αυτό είναι η Ουκρανία, για την Κίνα η Ταϊβάν. Για το Ιράν νοµίζω πως είναι µία ευρύτερη επιρροή. ∆είχνουν να πιστεύουν ότι, αν πιέσουν αρκετά, οι ΗΠΑ δεν θα µπορούν να διαχειριστούν και τις τρεις κρίσεις. Το κύριο ερώτηµα, όµως, αφορά την περιοχή Ινδίας - Ειρηνικού...

Εννοείτε ότι εκεί δεν είναι σαφές τι πρόκειται να συµβεί;

Ναι. Η ερώτηση -και νοµίζω ότι είναι η κυριότερη ερώτηση για το µέλλον του κόσµου- είναι αν οι ηγέτες της Κίνας υπολογίσουν πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγµή να κάνουν την κίνησή τους στην Ταϊβάν. Αν η Κίνα έπαιρνε αυτή την απόφαση, µια σύγκρουση ΗΠΑ - Κίνας θα ήταν καταστροφή για τον κόσµο. Θα ήταν πόλεµος ανάµεσα σε δύο µεγάλες πυρηνικές δυνάµεις.

Βλέπετε την κατάσταση στο Ισραήλ να επηρεάζει τον ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή;

Πιστεύω ότι η τρέχουσα κατάσταση έχει µέγιστες συνέπειες για την ελληνική διπλωµατία. Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει διαδραµατίσει µεγάλο ρόλο στη διπλωµατία της Ανατολικής Μεσογείου, θετικά δυσανάλογο προς το µέγεθός της. Επαιξε µεγάλο ρόλο στα ∆υτικά Βαλκάνια, µε τη Συµφωνία των Πρεσπών, το άνοιγµα προς την Τουρκία. Επαιξε µεγάλο ρόλο στην υλοποίηση των «Συµφωνιών του Αβραάµ», χάρη στη σιωπηλή διπλωµατία της Ελλάδας στα παρασκήνια, συνοµιλώντας και µε το Ισραήλ και µε τα αραβικά κράτη. Τώρα, που δείχνουν να εκτροχιάζονται οι ισραηλινο-σαουδαραβικές σχέσεις, µπορώ να φανταστώ πως η Ελλάδα την κατάλληλη στιγµή µέσα στις ερχόµενες µέρες θα διαδραµατίσει έναν ρόλο, όπως εκείνον που είχε παίξει στις «Συµφωνίες του Αβραάµ».

Σχετικά µε την Τουρκία, ποια είναι η θέση της σε σχέση µε τη σύγκρουση στο Ισραήλ;

Ακόµη δεν είναι ξεκάθαρο. Τους τελευταίους µήνες, ο Ερντογάν, µετά και την επανεκλογή του, άλλαξε προσέγγιση στην εξωτερική πολιτική και έγινε πιο συµφιλιωτικός. Τώρα ήρθε η επίθεση της «Χαµάς» και το ερώτηµα είναι πώς θα επηρεάσει τους τουρκικούς υπολογισµούς. Μέχρι στιγµής, η Τουρκία ακολουθεί πολύ προσεκτική γραµµή. Είναι βοηθός και συνεργός σε συγκεκριµένα µέλη της «Χαµάς», αλλά δείχνει να προσπαθεί να διατηρήσει έναν χώρο για να συνεχίσει την εξωτερική πολιτική προσέγγισης µε το Ισραήλ και την Ελλάδα.

*Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής